Malarstwo rzymskie

Malarstwo rzymskie

Andrzej Rokoszewski

Andrzej Rokoszewski

Główne materialne

Główne materialne

świadectwa

świadectwa



Pompeje, Herkulanum, Stabie- pogrzebane

Pompeje, Herkulanum, Stabie- pogrzebane

pod popiołem

pod popiołem



Odkryte ok. 1600 przez Domenico Fontane

Odkryte ok. 1600 przez Domenico Fontane



August Mau w 1882 dzieli malarstwo na 4

August Mau w 1882 dzieli malarstwo na 4

style

style



Najlepiej zbadane Pompeje

Najlepiej zbadane Pompeje

Techniki malarstwa

Techniki malarstwa

ściennego i

ściennego i

sztalugowego

sztalugowego

Twoja stara

Technika malarstwa ściennego-

Technika malarstwa ściennego-

źródła

źródła



Witruwiusz- twórca teoretycznego

Witruwiusz- twórca teoretycznego

poradnika dla twórców architektury doby

poradnika dla twórców architektury doby

Augusta *

Augusta *



Stela reliefowa z Sens we Francji

Stela reliefowa z Sens we Francji



Edykt o cenach maksymalnych cesarza

Edykt o cenach maksymalnych cesarza

Dioklecjana z 301 n.e.

Dioklecjana z 301 n.e.



Badanie skałdu chemicznego dzieł

Badanie skałdu chemicznego dzieł

Techniki malarstwa ściennego

Techniki malarstwa ściennego



Podział ról:

Podział ról:



pietor parietarius-

pietor parietarius-

tło ściany i proste

tło ściany i proste

ornamenty

ornamenty



Pictor imaginarius-

Pictor imaginarius-

kompozycje

kompozycje

figuralne

figuralne

Fresk-

Fresk-

al secco

al secco



Malowany na suchym tynku

Malowany na suchym tynku



Praktyczny ze względu na gorący klimat

Praktyczny ze względu na gorący klimat



Z użyciem wody wapiennej jako spoiwa

Z użyciem wody wapiennej jako spoiwa



Bardzo trwały

Bardzo trwały



Nie tak popularny jak sądzono

Nie tak popularny jak sądzono

Technika temperowa

Technika temperowa



Emulsja temperowa- spoiwo organiczne

Emulsja temperowa- spoiwo organiczne



3 składniki emulsji- faza tłusta, faza wodna

3 składniki emulsji- faza tłusta, faza wodna

i emugator

i emugator



Uniwersalność

Uniwersalność



W Rzymie stosowano spoiwo klejowe

W Rzymie stosowano spoiwo klejowe

Enkaustyka

Enkaustyka



Farby ze spoiwem z wosku

Farby ze spoiwem z wosku

pszczelego

pszczelego



Farby podgrzewane,

Farby podgrzewane,

nanoszone łopatkami

nanoszone łopatkami

cauterium

cauterium



Do ściennych wosk punicki

Do ściennych wosk punicki



Na końcu polerowane

Na końcu polerowane



Trwałość

Trwałość



Dobra jakość szczegółów

Dobra jakość szczegółów

Brodata maska teatralna,
I w. p.n.e.

Techniki malarstwa ściennego

Techniki malarstwa ściennego



Wykończenia (teorie):

Wykończenia (teorie):



Vas ferreum-

Vas ferreum-

żelazne naczynie do nagrzewania

żelazne naczynie do nagrzewania

wykonanej pracy w celu „pocenia się” ściany i

wykonanej pracy w celu „pocenia się” ściany i

uzyskania połysku

uzyskania połysku



Mieszanie barwników z wodnistym roztworem

Mieszanie barwników z wodnistym roztworem

wapnia i mydła z woskiem, a nast. polerowanie

wapnia i mydła z woskiem, a nast. polerowanie



Powlekanie po wyschnięciu cienką masą z oleju

Powlekanie po wyschnięciu cienką masą z oleju

i gorącego wosku, a nast. polerowanie

i gorącego wosku, a nast. polerowanie

płótnami

płótnami



Któreś z wykończeń konieczne przy malowaniu

Któreś z wykończeń konieczne przy malowaniu

cynobrem

cynobrem

Style malarstwa

Style malarstwa

rzymskiego

rzymskiego

Malarstwo historyczne

Malarstwo historyczne



IV-I w. p.n.e.

IV-I w. p.n.e.



Inaczej niż u Greków tematyka

Inaczej niż u Greków tematyka

historyczna, nie mitologiczna

historyczna, nie mitologiczna



Propaganda, publicznie dostępne

Propaganda, publicznie dostępne



Prawdopodobnie symbolika

Prawdopodobnie symbolika



Np. Triumf Scypiona w 201 r., Juliusza

Np. Triumf Scypiona w 201 r., Juliusza

Cezara w 45 r.

Cezara w 45 r.

Pierwszy styl pompejański

Pierwszy styl pompejański



Zwany też inkrustarcyjnym, lub

Zwany też inkrustarcyjnym, lub

strukturalnym

strukturalnym



Od 2 połowy II w. p.n.e. do ok. 80 r.

Od 2 połowy II w. p.n.e. do ok. 80 r.



Imitacje w stiuku ściennym marmurowych,

Imitacje w stiuku ściennym marmurowych,

granitowych okładzin, a także pilastrów

granitowych okładzin, a także pilastrów



Silne wpływy hellenistyczne

Silne wpływy hellenistyczne



Tylko w bogatych willach

Tylko w bogatych willach



Nie tylko w Italii

Nie tylko w Italii

Pierwszy styl pompejański

Pierwszy styl pompejański



Podział ściany na 3

Podział ściany na 3

poziome strefy:

poziome strefy:



1. Gładka, biała ściana

1. Gładka, biała ściana



2. Płaskie płyty

2. Płaskie płyty

imitujące marmur

imitujące marmur

zwieńczone gzymsem

zwieńczone gzymsem



3. Imitacja

3. Imitacja

drewnianego cokołu

drewnianego cokołu

Pierwszy styl pompejański

Pierwszy styl pompejański



Przykłady:

Przykłady:



Dom Salustriusza w Pompejach

Dom Salustriusza w Pompejach



Dom Fauna w Pompejach

Dom Fauna w Pompejach



Dom Gryfów pod pałacem

Dom Gryfów pod pałacem

Flawiusza na Palatynie

Flawiusza na Palatynie

Drugi styl pompejański

Drugi styl pompejański



Zwany także architektonicznym, lub

Zwany także architektonicznym, lub

iluzjonistycznym

iluzjonistycznym



Od 90 r. p.n.e. do 15 r. p.n.e.

Od 90 r. p.n.e. do 15 r. p.n.e.



Złudzenie przestrzennej dekoracji

Złudzenie przestrzennej dekoracji

architektonicznej

architektonicznej



Rozbicie kompozycji na 2 plany

Rozbicie kompozycji na 2 plany



Odejście od stiuku na rzecz malowanych

Odejście od stiuku na rzecz malowanych

zdobień

zdobień



Swoboda

Swoboda

Drugi styl pompejański

Drugi styl pompejański



Na początku podział na 3

Na początku podział na 3

strefy *

strefy *



Liczne przedstawienia roślin,

Liczne przedstawienia roślin,

ogrodów *

ogrodów *



Rzadko spotykane portrety *

Rzadko spotykane portrety *



W latach 40-tych moda na

W latach 40-tych moda na

pełne, nieograniczone pejzaże

pełne, nieograniczone pejzaże

Drugi styl pompejański

Drugi styl pompejański



Wesele aldobrandyńskie z Eskwiliny *

Wesele aldobrandyńskie z Eskwiliny *



Willa w Oplontis *

Willa w Oplontis *

Trzeci styl pompejański

Trzeci styl pompejański



Zwany też orientalnym i egiptyzującym

Zwany też orientalnym i egiptyzującym



Od ok. 20 r. p.n.e. do 50 r. n.e.

Od ok. 20 r. p.n.e. do 50 r. n.e.



Odejście od iluzjonizmu

Odejście od iluzjonizmu



Wziął się od moralizmu narzucone przez

Wziął się od moralizmu narzucone przez

Augusta

Augusta



Większy porządek

Większy porządek



Większa skromność, ale elegancja

Większa skromność, ale elegancja

Trzeci styl pompejański

Trzeci styl pompejański



Podział ściany na mniejsze pola- prześwity

Podział ściany na mniejsze pola- prześwity

*

*



Zamknięta przestrzeń

Zamknięta przestrzeń



Modne motywy egipskie

Modne motywy egipskie



Nieraz tematyka mitologiczna

Nieraz tematyka mitologiczna

Trzeci styl pompejański

Trzeci styl pompejański



Willa Agryppy Postumusa w Boscotrecase *

Willa Agryppy Postumusa w Boscotrecase *



„

„

Amor ukarany”, Pompeje *

Amor ukarany”, Pompeje *

Czwarty styl pompejański

Czwarty styl pompejański



Zwany również stylem architektury

Zwany również stylem architektury

fantastycznej

fantastycznej



Od 50 r. do 100 r. n.e.

Od 50 r. do 100 r. n.e.



Zanik podziału na 3 strefy

Zanik podziału na 3 strefy



Nierealny, fantazyjny

Nierealny, fantazyjny



Iluzja głębi

Iluzja głębi



Odrzucenie zasad perspektywy *

Odrzucenie zasad perspektywy *



Tematyka teatralna

Tematyka teatralna

Czwarty styl pompejański

Czwarty styl pompejański



Okrągłe malowidła

Okrągłe malowidła

portretowe *

portretowe *



Martwa natura o ostrych,

Martwa natura o ostrych,

żywych kolorach *

żywych kolorach *

Poetka z Pompejów

Herkulanum

Czwarty styl pompejański

Czwarty styl pompejański



„

„

Amorki przy pracy”-

Amorki przy pracy”-

dom Wettiuszy w

dom Wettiuszy w

Pompejach *

Pompejach *



„

„

Primavera”- Stabie *

Primavera”- Stabie *

Malowidła plebejskie

Malowidła plebejskie



Tematyka z życia

Tematyka z życia

codziennego

codziennego



Przedstawienie

Przedstawienie

przedstawicieli

przedstawicieli

cechów *

cechów *



„

„

Jarmarczne”

Jarmarczne”

sceny religijne *

sceny religijne *

Malowidła plebejskie

Malowidła plebejskie



Potrawy w winiarniach i jadłodajniach *

Potrawy w winiarniach i jadłodajniach *



Akty w lupanarach *

Akty w lupanarach *

Malarstwo grobowe

Malarstwo grobowe



Symbolika życia po życiu

Symbolika życia po życiu



Realistyczne przedstawienia pogrzebu

Realistyczne przedstawienia pogrzebu



Zmarły za życia *

Zmarły za życia *



Mitologia

Mitologia



Już motywy chrześcijańskie

Już motywy chrześcijańskie

Portrety z Fajum

Portrety z Fajum



I-IV w. n.e.

I-IV w. n.e.



Pod wpływem rzymskiego realizmu,

Pod wpływem rzymskiego realizmu,

na terenie zhellenizowanym

na terenie zhellenizowanym



Różne techniki na drewnie lub

Różne techniki na drewnie lub

płotnie, głównie tempera

płotnie, głównie tempera



Z początku próby ukazania

Z początku próby ukazania

osobowości, potem odejście od

osobowości, potem odejście od

tego

tego



Przedstawieni ludzie młodzi

Przedstawieni ludzie młodzi



Dekoracje domów, czy od razu

Dekoracje domów, czy od razu

portrety mumiowe?

portrety mumiowe?

Ilustracje książkowe

Ilustracje książkowe



Wszystkie gatunki literackie ilustrowane

Wszystkie gatunki literackie ilustrowane



Znaczne różnice w jakości wykonania

Znaczne różnice w jakości wykonania



Komiksowe niekiedy ukazanie akcji

Komiksowe niekiedy ukazanie akcji



Czasami specjalnie przygotowany papirus

Czasami specjalnie przygotowany papirus



Ilustrowane fragmenty biblii

Ilustrowane fragmenty biblii



Książki z późnego średniowiecza wzorowane

Książki z późnego średniowiecza wzorowane

na rzymskich np. „Psałterz paryski” *

na rzymskich np. „Psałterz paryski” *



„

„

Dioniskurides wiedeński”

Dioniskurides wiedeński”

Bibliografia

Bibliografia



http://wapedia.mobi/pl/Malarstwo_pompej

http://wapedia.mobi/pl/Malarstwo_pompej

a%C5%84skie?t=4

a%C5%84skie?t=4

.

.



Gilbert Charles Picard „Sztuka rzymska”

Gilbert Charles Picard „Sztuka rzymska”

przeł. Krystyna Gawlikowska, 1975

przeł. Krystyna Gawlikowska, 1975

Warszawa

Warszawa



Maria Nowicka „Z dziejów malarstwa

Maria Nowicka „Z dziejów malarstwa

greckiego i rzymskiego”, 1998 Warszawa

greckiego i rzymskiego”, 1998 Warszawa



Laszto Castiglione „Pompeje i Herkulanum”,

Laszto Castiglione „Pompeje i Herkulanum”,

przeł. Tomasz Mikocki, 1976 Warszawa

przeł. Tomasz Mikocki, 1976 Warszawa

Dziękuję za uwagę :*

Dziękuję za uwagę :*