URAZ W WIEKU
URAZ W WIEKU
PODESZŁYM
PODESZŁYM
URAZ W WIEKU
URAZ W WIEKU
PODESZŁYM
PODESZŁYM
PRZEGLĄD
PRZEGLĄD
PRZEGLĄD
PRZEGLĄD
•
Ocena chorego w wieku
Ocena chorego w wieku
podeszłym
podeszłym
•
Patofizjologia wieku
Patofizjologia wieku
podeszłego
podeszłego
•
Postępowanie z chorym w
Postępowanie z chorym w
wieku podeszłym
wieku podeszłym
POPULACJA OSÓB
POPULACJA OSÓB
STARSZYCH
STARSZYCH
POPULACJA OSÓB
POPULACJA OSÓB
STARSZYCH
STARSZYCH
•
20% populacji w USA to osoby w
20% populacji w USA to osoby w
wieku >65 rż.
wieku >65 rż.
•
1/3 przewożonych karetką
1/3 przewożonych karetką
pacjentów to osoby w wieku >65 rz.
pacjentów to osoby w wieku >65 rz.
•
Pacjent geriatryczny:
Pacjent geriatryczny:
– gorzej reaguje na uraz
– ma gorsze rokowanie
– wiek >55 rż bardziej wpływa na złe
rokowanie niż mechanizm wypadku
samochodowego
OCENA PACJENTA
OCENA PACJENTA
W WIEKU
W WIEKU
PODESZŁYM
PODESZŁYM
OCENA PACJENTA
OCENA PACJENTA
W WIEKU
W WIEKU
PODESZŁYM
PODESZŁYM
•
Ocena miejsca zdarzenia
Ocena miejsca zdarzenia
– Czy pacjent mieszka sam?
– Czy może się sam sobą
zaopiekować?
– Jakie leki stosuje?
Zabierz je do szpitala
– Oznaki maltretowania
Ocena wstępna
Ocena wstępna
Ocena wstępna
Ocena wstępna
•
Ogólne wrażenie
Ogólne wrażenie
•
Świadomość
Świadomość
•
Drożność dróg oddechowych
Drożność dróg oddechowych
•
Oddech
Oddech
(częstość, głębokość,
(częstość, głębokość,
wydolność)
wydolność)
•
Krążenie
Krążenie
(tętno, skóra, nawrót
(tętno, skóra, nawrót
włośniczkowy, krwotoki zewnętrzne)
włośniczkowy, krwotoki zewnętrzne)
5
Ocena wstępna -
Ocena wstępna -
świadomość
świadomość
Ocena wstępna -
Ocena wstępna -
świadomość
świadomość
•
Układ nerwowy
Układ nerwowy
– Zanik mózgu zwiększa
prawdopodobieństwo powstania
krwiaka podtwardówkowego po urazie
– Zmniejszony przepływ mózgowy
•
Choroby psychoorganiczne
Choroby psychoorganiczne
•
Osłabienie wzroku i słuchu
Osłabienie wzroku i słuchu
– utrudniony kontakt z pacjentem
Ocena wstępna -
Ocena wstępna -
świadomość
świadomość
Ocena wstępna -
Ocena wstępna -
świadomość
świadomość
•
Wywiad środowiskowy - jaki był
Wywiad środowiskowy - jaki był
wcześniej stan świadomości pacjenta?
wcześniej stan świadomości pacjenta?
•
Czy stan świadomości uległ
Czy stan świadomości uległ
pogorszeniu?
pogorszeniu?
PAMIĘTAJ!
PAMIĘTAJ!
Zaburzenia świadomości mogą być
Zaburzenia świadomości mogą być
wczesnym objawem niedotlenienia,
wczesnym objawem niedotlenienia,
hipotonii, wstrząsu
hipotonii, wstrząsu
Ocena wstępna –
Ocena wstępna –
drożność dróg
drożność dróg
oddechowych
oddechowych
Ocena wstępna –
Ocena wstępna –
drożność dróg
drożność dróg
oddechowych
oddechowych
•
Przygotuj się na obecność
Przygotuj się na obecność
ciał obcych:
ciał obcych:
– Mosty i sztuczne szczęki
– Zaburzenia połykania
(zachłyśnięcie)
– Zwolnione procesy trawienia i
perystaltyka p.pokarmowego
(skłonność do wymiotów)
Ocena wstępna –
Ocena wstępna –
wydolność oddychania
wydolność oddychania
Ocena wstępna –
Ocena wstępna –
wydolność oddychania
wydolność oddychania
•
Układ oddechowy
Układ oddechowy
– zmniejszona pojemność życiowa płuc (VC)
– częste POChP, rozedma, niewydolność serca
– Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa,
skrzywienie kręgosłupa
– łatwiej i szybciej dochodzi do rozwoju
niedotlenienia po urazie klatki
– Reagują na niedotlenienie przyspieszeniem
oddechu niż pogłębieniem
Ocena wstępna -
Ocena wstępna -
krążenie
krążenie
Ocena wstępna -
Ocena wstępna -
krążenie
krążenie
•
Układ sercowo-naczyniowy
Układ sercowo-naczyniowy
– Zmniejszony przepływ przez ważne
życiowo narządy wewnętrzne
– Zmniejszony rzut serca
małe rezerwy
– Współistniejące choroby ukł. krążenia
– Leki blokujące mechanizmy wyrównawcze
dla
hipowolemii
niedotlenienia
Ocena wstępna -
Ocena wstępna -
krążenie
krążenie
Ocena wstępna -
Ocena wstępna -
krążenie
krążenie
•
Tętno
Tętno
(przyspieszenie, niemiarowość)
(przyspieszenie, niemiarowość)
•
Skóra
Skóra
- Kolor
- Kolor
(cechy centralizacji krążenia)
(cechy centralizacji krążenia)
- Temperatura
- Temperatura
(zaburzenia termoregulacji
(zaburzenia termoregulacji
– tendencja do wychłodzenia)
– tendencja do wychłodzenia)
- Wilgotność
- Wilgotność
(często cukrzyca w wywiadzie)
(często cukrzyca w wywiadzie)
- Nawrót włośniczkowy
- Nawrót włośniczkowy
(leki,
(leki,
schorzenia naczyń obwodowych)
schorzenia naczyń obwodowych)
Krwotoki zewnętrzne
Krwotoki zewnętrzne
SZYBKIE BADANIE
SZYBKIE BADANIE
URAZOWE
URAZOWE
SZYBKIE BADANIE
SZYBKIE BADANIE
URAZOWE
URAZOWE
Zebranie wywiadu ma ogromne
znaczenie
S
- zaburzone czucie bólu
A
- alergie
M
- zabierz ze sobą jego leki, jeśli to
możliwe
P
- informacje o poprzednich chorobach są
bardzo ważne
L
- ostatni posiłek
E
- okoliczności urazu
- ból w klatce piersiowej lub omdlenie przed
wypadkiem
- zaburzenia równowagi i koordynacji ruchów -
- zaburzenia równowagi i koordynacji ruchów -
częsta przyczyna urazów
częsta przyczyna urazów
SZYBKIE BADANIE
SZYBKIE BADANIE
URAZOWE
URAZOWE
SZYBKIE BADANIE
SZYBKIE BADANIE
URAZOWE
URAZOWE
•
Pamiętaj !
Pamiętaj !
– Leki stosowane przez poszkodowanego
wpływają na zdolność kompensacji urazu
– Ze względu na osłabienie wzroku, słuchu,
zmysłu równowagi i koordynacji ruchów
łatwiej podlegają urazom
– Przyczyną wypadku lub urazu może być
nagłe zachorowanie (zawał serca)
– Podejrzewaj istnienie złamań nawet po
błahym urazie
Zaopatrywanie
Zaopatrywanie
Zaopatrywanie
Zaopatrywanie
•
Zaburzenia czucia
Zaburzenia czucia
•
Łatwość powstawania
Łatwość powstawania
odleżyn
odleżyn
•
Zapewnij komfort
Zapewnij komfort
poszkodowanemu
poszkodowanemu
•
Wypełnij puste
Wypełnij puste
przestrzenie
przestrzenie
•
Chroń przed utratą ciepła
Chroń przed utratą ciepła
DZIAŁANIA
DZIAŁANIA
KRYTYCZNE
KRYTYCZNE
DZIAŁANIA
DZIAŁANIA
KRYTYCZNE
KRYTYCZNE
•
Pacjent w podeszłym wieku ma
Pacjent w podeszłym wieku ma
niewydolne mechanizmy
niewydolne mechanizmy
kompensacyjne
kompensacyjne
– wczesne leczenie hipoksji i wstrząsu
– gotowość do trudnej intubacji
– Zabezpiecz wkłucia
(łatwe pękanie naczyń)
– ostrożnie przetaczaj płyny
(czynność nerek
na granicy wydolności, niewydolność zastoinowa
serca)
możesz spowodować obrzęk płuc
PODSUMOWANIE
PODSUMOWANIE
PODSUMOWANIE
PODSUMOWANIE
•
Osoby w podeszłym wieku:
Osoby w podeszłym wieku:
– inaczej reagują na uraz
– często cierpią na współistniejące
choroby
– mają osłabione mechanizmy
kompensacyjne
•
Zbierz dokładny wywiad
Zbierz dokładny wywiad
•
Uprzedzaj rozwój wypadków
Uprzedzaj rozwój wypadków
PYTANIA?
PYTANIA?
PYTANIA?
PYTANIA?