Agnieszka Sękowska

SPSK

Znieczulenie pacjentów w

wieku podeszłym

Znieczulenie pacjentów w

wieku podeszłym

• wg WHO: powyżej 65 roku życia
• 65-75 “młodzi staruszkowie”
• 76-84 pacjenci w wieku podeszłym
• > 85 chorzy geriatryczni

Znieczulenie pacjentów w

wieku podeszłym

•Ludzie starsi niż 65 lat
stanowią ok.

12% populacji

•Ponad 40% z nich cierpi na
choroby przewlekłe

Układ sercowo-

naczyniowy

•Obniżenie rzutu serca

•Zwolnienie podstawowej
czynności serca

•Osłabienie odruchów
naczyniowych

•Zwiększona częstość
występowania
nadciśnienia
tętniczego, choroby
wieńcowej, przebytego zawału
serca, zaburzeń rytmu i
przewodnictwa

Układ oddechowy

•Zmniejszenie pojemności
życiowej
•Zmniejszenie FRC poniżej
objętości zamykającej
•Zwiększenie oporu w drogach
oddechowych
•Zaburzenia stosunku
wentylacja-perfuzja

Układ oddechowy

•Zwiększa się różnica
pęcherzykowo-tętnicza
ciśnienia parcjalnego tlenu

•Zmniejszona reakcja ośrodka
oddechowego na wzrost
prężności CO

2

Układ moczowy

•Zmniejszenie przepływu
nerkowego

•Obniżenie filtracji kłębkowej

•Zmniejszenie zdolności
zagęszczania moczu

Metabolizm

•Zmniejszenie podstawowej
przemiany materii

•Zwiększona częstość
występowania cukrzycy

•Zmniejszona tolerancja
glukozy

Hematologia

•Obniżenie wartości
hemoglobiny

Inne zmiany

•Zmniejszone uwodnienie
tkanek

•Zwiększone narażenie na
odwodnienie

•Zwiększona skłonność do
hipotermii

•Zmniejszenie masy
mięśniowej

•Zwiększona skłonność do
zakażeń

Ocena przedoperacyjna

•Ocena zaawansowania
fizjologicznych zmian
narządowych.

•Ocena chorób towarzyszących
i ich leczenia.

•Zapoznanie się z listą leków
pacjenta

Ocena przedoperacyjna

•Pacjent przed operacją
planową powinien być w
optymalnym stanie.

•Pacjent przed operacją
przyjmuje wszystkie leki wg
zaleceń

Premedykacja

Zależy od:

•stanu fizycznego

•stanu psychicznego

•współistniejących chorób

•wieku

Premedykacja

Przed zabiegiem planowanym
należy

•Zapewnić choremu spokojny
sen w nocy poprzedzającej
operację.

•Zastosować premedykację
doustną:

•diazepam 15-30 mg, 2
godz. przed.

•dormicum 7,5 mg 1 godz.
przed.

•opioidy w niewielkich
dawkach u pacjentów
odczuwających ból

Premedykacja

•atropina - zależne od wieku
słabe działanie na HR

•skopolamina -
przeciwwskazana ze względu
na długotrwały wpływ na
stan świadomości
(pobudzenie)

Monitorowanie

• Nieinwazyjne

– monitorowanie tętna
– pomiar RR metodą bezkrwawą
– EKG
– pulsoksymetria
– kapnometria
– ocena diurezy

Monitorowanie

• Inwazyjne

– pomiar RR metodą krwawą
– OCŻ
– cewnik Swana-Ganza

Wybór znieczulenia

U pacjentów w podeszłym
wieku wybór metody
znieczulenia nie wpływa w
istotny sposób na stopień
ryzyka. Anestezjolog powinien
więc postępować indywidualnie
i preferować metody, które
najlepiej opanował.

Wybór znieczulenia

Zależy od:

•rodzaju operacji

•czasu trwania

•stanu pacjenta

•chorób towarzyszących

Wybór znieczulenia

Metody znieczulenia:

•ogólne

•miejscowo-regionalne

•kombinowane

Znieczulenie ogólne

Odrębności anatomiczne

•niepełne uzębienie  łatwa

intubacja, ale trudniejsze
utrzymanie drożności dróg
oddechowych.

•Zapalenie połączeń
stawowych kręgosłupa
szyjnego  ograniczona

ruchomość głowy i szyi =
trudna intubacja.

Znieczulenie ogólne

•ograniczenie ruchomości w
stawach  utrudnione

ułożenie i możliwość
uszkodzeń z tym związanych

•osłabione odruchy obronne
ze strony górnych dróg
oddechowych  ryzyko

aspiracji do płuc

Znieczulenie ogólne -

Indukcja

Jest to faza krytyczna ze
względu na możliwość
wystąpienia ciężkich powikłań:

Znieczulenie ogólne -

Indukcja

•Nagłego spadku ciśnienia,
wskutek:

•względnego lub
bezwzględnego
przedawkowania leków

•zbyt szybkiego podania leku

•wsześniejszej, niewyrównanej
hipowolemii

•zahamowania reakcji
kompensacyjnych
wegetatywnego układu
nerwowego

Znieczulenie ogólne -

Indukcja

•Nadmiernego wzrostu ciśnienia
i zaburzeń rytmu podczas
laryngoskopii i intubacji.

Znieczulenie ogólne -

Indukcja

•Ponownego spadku ciśnienia
po ustaniu bodźców
związanych z intubacją.

Znieczulenie ogólne -

indukcja-postępowanie

•

Powolne wstrzykiwanie

Powolne wstrzykiwanie

mniejszych dawek leków

mniejszych dawek leków
wprowadzających do
znieczulenia.

•Przetoczenie przed indukcją
500 ml krystaloidów

•Barbiturany i propofol są mało
przydatne ze względu na duże
spadki ciśnienia

Znieczulenie ogólne -

indukcja-postępowanie

•

Zalecane leki to

Zalecane leki to

etomidat

etomidat

i

i

benzodwuazepiny

benzodwuazepiny

Prowadzenie znieczulenia

ogólnego

•Redukcja dawek leków

•opioidy o ok. 40-50%

•anestetyki wziewne o ok.
25%

•w kombinacji z N

2

O o ok.

50%

•Dawkowanie indywidualne ze
względu na różną
farmakodynamikę pacjentów

Prowadzenie znieczulenia

ogólnego

•Ostrożne śródoperacyjne
podawanie płynów
uwzględniające ograniczone
mechanizmy regulacji
gospodarki wodno-
elektrolitowej

•Zaburzenia gospodarki
wodno-elektrolitowej powinny
być korygowane przed
operacją

Prowadzenie znieczulenia

ogólnego

Wybór leków zwiotczających
mięśnie zależy od schorzeń
towarzyszących, szczególnie
serca wątroby i nerek.

•Sukcynylocholina - z
naparstnicą może wywoływać
częściej zaburzenia rytmu
serca

•Pankuronium - przedłużony
czas działania

Prowadzenie znieczulenia

ogólnego

•Wekuronium - brak lub
niewielkie uboczne działanie na
układ krążenia ; działa z
opóżnieniem i dłużej

•Atrakurium - niewielki wpływ
na układ krążenia

Znieczulenie rdzeniowe

• Zmiany anatomiczne 

utrudnienie dojścia do przestrzeni
pp i zo

• Zasięg i czas działania leku

podanego do pp mogą być większe

– większa przepuszczalność struktur

nerwowych

– obniżone ciśnienie płynu m-rdz

Znieczulenie rdzeniowe

• Zasięg i czas działania leku

podanego do zo mogą być większe

– węższa przestrzeń okołokręgowa
– zwężone otwory międzykręgowe

• Silniejsza blokada współczulna

– uszkodzone mechanizmy

kompensacyjne

Znieczulenie centralne

• U starszych pacjentów należy

unikać rozległych znieczuleń
centralnych z wysoką blokadą
współczulną, zwłaszcza, gdy
stwierdza się u nich istotne
schorzenia układu krążenia.

Opieka pooperacyjna

• Podwyższone ryzyko

niewydolności oddechowej

• Przedłużona senność
• Większe ryzyko powikłań

krążeniowych