POWIERZCHNIOWE RUCHY

MASOWE

Płynięcie

(spływanie) – przy dużej ilości wody. Upłynnieniu łatwo

ulegają gliny i iły, rzadziej piaski lub rumosze. Nazwy zjawiska
:potoki błotne , spływy błotne.

Płynięcie trwa krótko, jest szybkie. Obejmuje niewielkie

przestrzenie, ma charakter liniowy strumieni.

Spełzywanie

– bardzo powolny, najczęściej stały, ruch

przypowierzchniowy warstw skalnych leżących na zboczach.
Spełzywaniu ulegają najczęściej pokrywy zwietrzelinowe stoków
od 5 do 30

0

.

Zjawisko intensyfikuje się wiosną albowiem wówczas występuje

największa wilgotność w całym roku.

Rozpoznanie: nierówna pofalowana powierzchnia o deniwelacji od

2 do 3m,wygięcie u podstaw pni drzew, na mapach
charakterystyczny rysunek poziomic

W Polsce spełzywanie ma miejsce przede wszystkim w
Karpatach

Osypywanie

szybkie przemieszczanie się po zboczu materiału luźnego lub

sypkiego.

Zjawisko występuje w górach ( w zasadzie bez udziału wody).

U podnóża ścian skalnych gromadzi się ostrokrawędzisty w
postaci stożków usypiskowych zwanych PIARGAMI.

Osuwiska mogą zachodzić również w skarpach zbudowanych ze

skał

sypkich gdy skarpa nie jest pokryta roślinnością.

Podczas osypywania się w obrębie stożków następuje sortowanie
materiału, najgrubsza frakcja znajduje się w dolnej części stożka ,

drobna

górnej. Kąt stoku naturalnego rośnie wraz z wielkością frakcji i

ostro

krawędziością i wynosi dla piasku 30, żwiru 35 i rumoszu 40

o

.

Zsuwanie- najczęściej spotykany rodzaj ruchów mas

skalnych. Rezultatem tego są zsuwy posiadające

bardzo wyraźną powierzchnię po której nastąpiło

przemieszczenie mas po zboczu – tj. powierzchnię

poślizgu. Materiał przemieszczony jest wyraźnie

oddzielony od pozostałego.

Rodzaj powierzchni poślizgu na podstawie której

podzielono

zsuwy w grupie B:

1. naturalna pow. strukturalna, zluźnienie –

przesunięcie następuje wzdłuż powierzchni o
najniższej wytrzymałości na ścinanie albo wzdłuż
powierzchni naturalnego struktury skalnej.

Występuje tylko ruch ślizgowy – zsuwanie się wzdłuż

powierzchni przemieszczenia.

2. powierzchnia powstała ze ścięcia wskutek

przekroczenia wytrzymałości w materiale
jednorodnym .Ruch ślizgowy połączony jest z
obrotem poruszającego się materiału

dookoła pewnego punktu.

Osuwiska konsekwentne - gdy powierzchnia
poślizgu rozwija się wzdłuż jakiejś naturalnej
płaszczyzny np. powierzchnia pomiędzy
zwietrzeliną, a skałą

nie zwietrzałą.

kolu

wia

asekwentne

powstają w zboczach zbudowanych z jednorodnych osadów

Osuwiska asekwentne - tworzą się w
jednorodnych i najczęściej nie warstwowanych
utworach np. gliny, iły, lessy. Powierzchnia
poślizgu ma kształt wklęsły, cylin-dryczny.

Osuwiska insekwentne - powierzchnia poślizgu rozwija się
niezależnie od istniejących powierzchni skalnych. Powierzchnia
wzdłuż której nastąpiło przemieszczenie mas jest najczęściej
wklęsła.

Kształty osuwisk

Obrywanie – oderwanie i bardzo szybkie

przemieszczanie mas skalnych, najczęściej skał
litych. Prędkość ruchu może dochodzić do 150 m/s.
Obrywy skalne najczęściej występują w górach.

PROBLEMY BUDOWNICTWA NA

OBSZARACH OSUWISKOWYCH

- Unikać posadawiania obiektów na ternach gdzie występują

lub mogą wystąpić powierzchniowe ruchy masowe.

- W analizach brać pod uwagę koszty badań geologicznych i

prac związanych z zabezpieczeniem stateczności zbocza.

- Podstawowe czynności przy zabezpieczaniu osuwisk:
- odwodnienie wód powierzchniowych jak i podziemnych,
- regulacja zboczy polegająca na zmniejszeniu kąta

nachylenia,

- podparcie zbocza: np. palami, ścianami oporowymi, gwoź-
dziowanie itp.