Jean Piaget (1896 –
1980)

Podstawowe pojęcia



SCHEMAT



ASYMILACJA



AKOMODACJA



RÓWNOWAŻENIE

SCHEMAT



Struktury poznawcze , umysłowe,

dzięki którym jednostki przystosowują

się do otoczenia i organizują je;



Konstrukt hipotetyczny, analogiczny

do pojęć, kategorii, fiszek;



Organizują zdarzenia, spostrzegane i

klasyfikowane na podstawie ich

ogólnych cech;



Schematy czynnościowe  Schematy

umysłowe  operacje I-rzędu 

operacje II-rzędu.

ASYMILACJA



Proces poznawczy, dzięki któremu
nowe treści percepcyjne,
motoryczne, czy pojęciowe
WŁĄCZANE są do istniejących
schematów lub wzorów zachowania;



ZMIANY ILOŚCIOWE



Rodzaje asymilacji:



funkcjonalna,



uogólniająca,



różnicująca.

AKOMODACJA



Proces poznawczy, polegający na
tworzeniu nowych schematów lub
modyfikacja starych, co prowadzi do
zmiany lub rozwoju struktur
poznawczych;



ZMIANY JAKOŚCIOWE

RÓWNOWAŻENIE



Samoregulujący się mechanizm,
który zapewnia rozwijającemu się
dziecku efektywne interakcje z jego
otoczeniem;



Równowaga = zrównoważone
procesy akomodacji i asymilacji;



Równoważenie = proces
przechodzenia od nierównowagi do
równowagi;

Rozwój inteligencji



to adaptacja czyli przechodzenie od
mniej stałej do bardziej stałej
równowagi między organizmem
(strukturami wewnętrznymi) a
środowiskiem;



Adaptacja ma dwa aspekty:
zewnętrzny (akomodacja i asymilacja)
oraz wewnętrzny (organizacja struktur
poznawczych i ustalenie relacji między
nimi).

Dziecko jako naukowiec



Według Piaget’a wiedza jest
KONSTRUOWANA.



Rozwój intelektualny jest ciągłym
procesem konstrukcji i rekonstrukcji.



Dziecko musi być aktywne (fizycznie
i umysłowo) w środowisku by jego
rozwój poznawczy postępował.

KOMPONENTY ROZWOJU
POZNAWCZEGO



TREŚĆ



FUNKCJA



STRUKTURA



TREŚĆ – to, to co dzieci wiedzą;



FUNKCJA – dotyczy cech aktywności
intelektualnej – akomodacji i asymilacji;



STRUKTURA – zakładane właściwości
organizacji intelektu (schematy), które
wyjaśniają występowanie określonych
zachowań

RODZAJE WIEDZY



FIZYCZNA



LOGICZNO – MATEMATYCZNA



SPOŁECZNA

WIEDZA FIZYCZNA -
ODKRYCIE



Wiedza o fizycznych właściwościach
obiektów i zdarzeń;



Dziecko zdobywa tę wiedzę za
pomocą zmysłów oraz manipulując
przedmiotami.



Wiedzę o przedmiotach można
zdobywać poprzez bezpośrednie
działanie na nich.

WIEDZA LOGICZNO-

MATEMATYCZNA - INWENCJA



Jest konstruowana na podstawie
myślenia o doświadczeniach z
przedmiotami i zdarzeniami.



Rozwija się, gdy dziecko aktywnie
działa, manipuluje przedmiotami
(umysłowo lub fizycznie).



Przedmioty służą jako czynnik
pośredniczący przy konstruowaniu
tej wiedzy.

WIEDZA SPOŁECZNA



Wiedza, dzięki której grupy
kulturowe lub społeczne dochodzą do
porozumienia na drodze umowy.



Jest konstruowana przez dzieci na
podstawie interakcji, współdziałania
z innymi.

CZYNNIKI ROZWOJU



DOJRZEWANIE



AKTYWNIE ZDOBYWANE
DOŚWIADCZENIA



INTERAKCJE SPOŁECZNE



OGÓLNY POSTĘP W ZAKRESIE
RÓWNOWAGI

KONTINUUM ROZWOJU



Rozwój poznawczy jest procesem
następujących po sobie jakościowych
zmian struktur poznawczych.



Piaget ujmował rozwój jako ciągły
proces zmian, które zachodzą
stopniowo, nie gwałtownie.



W rozwoju można wskazać stadia
czyli sekwencję zmian.



Stała jest kolejność stadiów
rozwoju poznawczego.

Własności stadiów
rozwojowych



Każde stadium ma swoją specyficzną
strukturę i tworzy zintegrowaną całość
(

całościowość

).



Zmiana jakościowa struktury oznacza
przejście do kolejnego stadium (

jakościowa

restrukturacja; złożoność

).



Kolejne stadia tworzą

inwariantną

sekwencję

zmian, to znaczy progres ma

charakter uniwersalny;



Kolejne stadia oznaczają wyższą formę
równowagi i zawierają w sobie struktury
stadiów poprzednich (

hierarchiczna

integracja i inkluzywność

)

STADIA ROZOWOJU
POZNAWCZEGO

Okres

rozwoju

Ogólna

charakteryst

yka

Pojęcie

przedmiotu

Pojęcie

przestrzeni

Przyczynow

ość

Odruchy

0-1 miesiąc

Aktywność

odruchowa

Brak

Egocentryczne

Pierwsze

Rozróżnie

nia

1-4 miesiąc

Koordynacja

ruchów ust i

ręki;

Różnicowanie

za pomocą

ssania i

chwytania;

Brak reakcji

na zniknięcie

przedmiotu

Zmiany

perspektywy

= zmiany

przedmiotów

Nie odróżnia

ruchów

własnych od

przedmiotów

Odtwarzan

ie

4-8 miesiąc

Koordynacja

ruchów ręki i

oczu;

odtwarzanie

interesujących

zdarzeń

Przewidywan

ia pozycji

przemieszcz

ającego się

przedmiotu

Uzewnętrzni

ona

przestrzeń;

brak relacji

przestrzenny

ch między

przedmiotam

i

Dziecko

postrzega

siebie jako

przyczynę

wszystkich

zdarzeń

Okres

rozwoju

Ogólna

charakteryst

yka

Pojęcie

przedmiot

u

Pojęcie

przestrzeni

Przyczynow

ość

Koordynacj

a

schematów

8-12

miesiąc

Koordynacja

schematów;

stosowanie

znanych

rozwiązań do

nowych

problemów;

przewidywanie

Stałość

przedmiotu

Percepcyjna

stałość

wielkości

oraz kształtu

przedmiotu

Elementarne

uzewnętrznie

nie

przyczynowo

ści

Eksperyme

nto

wanie

12-18

miesiąc

Odkrywanie

nowych

sposobów

działania

poprzez

eksperymento

wanie

Uwzględnia

nie

kolejnych

przemieszc

zeń

szukanego

przedmiotu

Świadomość

relacji

przestrzenny

ch między

przedmiotam

i

Dziecko

traktuje

siebie jako

przedmiot

między

innymi

przedmiotami

oraz jako

przedmiot

działania

Reprezent

acja

18-24

miesiąc

Reprezentacja;

wymyślanie

nowych

sposobów

działania

poprzez wew.

kombinacje

Wyobrażeni

a

nieobecnyc

h

przedmiotó

w

Świadomość

niewidoczny

ch ruchów;

reprezentacj

a relacji

przestrzenny

ch

Wnioskowani

e o

przyczynach i

skutkach

Zadanie



Rozmowa z dzieckiem od 3 do 7 roku
życia; zapis rozmowy w formie
dialogu.



Co to znaczy, że człowiek myśli? Co
to są myśli? Czym człowiek myśli?
Gdzie są myśli? Po co są myśli/Po co
człowiek myśli?