MIĘDZYNARODOWE

MIĘDZYNARODOWE

STOSUNKI EKONOMICZNE

STOSUNKI EKONOMICZNE

AKADEMIA MARYNARKI WOJENNEJ

IM. BOHATERÓW WESTERPLATTE

WYDZIAŁ DOWODZENIA I OPERACJI

MORSKICH

TEMAT:

Charakterystyka

gospodarki świata

.

Gospodarka światowa

rozumiana jako zbiór
złożony z:

a

) gospodarek narodowych wszystkich krajów;

b) ludzi, rzeczy i informacji, które

przemieszczają się między krajami;

c) „międzynarodowych kierownictw

gospodarczych”
(tj.
organizacji międzyrządowych).

- gospodarka światowa to:

„system

trwałych powiązań gospodarczych

między krajami obejmujących

swym zasięgiem cały świat”.

- gospodarka światowa zwana też

bywa:

gospodarką globalną

(global economy).

Cechy współczesnej gospodarki

światowej:



zróżnicowanie form powiązań
międzynarodowych,

1.

szybki rozwój współpracy produkcyjnej,

2.

szybki rozwój współpracy inwestycyjnej,

3.

wzrost przepływu czynników produkcji,

4.

wzrost specjalizacji wewnątrzgałęziowej,

5.

wzrost powiązań między krajami rozwiniętymi,



słabnie produkcja międzygałęziowa .

PODMIOTY GOSPODARKI ŚWIATOWEJ

PODMIOTY GOSPODARKI ŚWIATOWEJ

-

przedsiębiorstwa krajowe (narodowe)

przedsiębiorstwa krajowe (narodowe)

-

przedsiębiorstwa międzynarodowe

przedsiębiorstwa międzynarodowe

(korporacje transnarodowe)

(korporacje transnarodowe)

-

gospodarki narodowe poszczególnych

gospodarki narodowe poszczególnych

krajów wraz z instytucją państwa

krajów wraz z instytucją państwa

-

międzynarodowe (regionalne)

międzynarodowe (regionalne)

ugrupowania integracyjne

ugrupowania integracyjne

•

międzynarodowe organizacje

międzynarodowe organizacje

gospodarcze

gospodarcze

W systemie gospodarki

światowej :

1.

Zmieniły się formy współpracy,
w strukturze wymiany
handlowej.

2.

Zaczęły powstawać międzynarodowe
organizacje ekonomiczne, mające
silny wpływ na kształt globalnego
rynku i na
sytuację w poszczególnych krajach.

1. masowy charakter produkcji,
2. podobne techniki wytwarzania,
3. specjalizacja produkcji i wymiany,
4. oddziaływanie wzajemne gospodarek

krajów poprzez wymianę handlową,

5. rozwój transportu,
6. wartość międzynarodowa,
7. cena światowa i pieniądz światowy,
8. wzajemne oddziaływanie koniunktury,
9. uczestnictwo wszystkich krajów świata,
10. trwałe więzi ekonomiczne powodujące

powstanie zintegrowanej całości.

ATRYBUTY GOSPODARKI

ŚWIATOWEJ

Podmioty gospodarki światowej:

1. Przedsiębiorstwa krajowe

[narodowe]

2. Przedsiębiorstwa międzynarodowe

[korporacje]

3. Gospodarki narodowe
4. Międzynarodowe ugrupowania

integracyjne [regionalne]

5. Międzynarodowe organizacje

gospodarcze

Etapy

Etapy

rozwoju gospodarki

rozwoju gospodarki

światowej

światowej

1

.

Lata 1945-1960

- głębokie
przeobrażenia

• nowe koncepcje USA oparcia MSE na

organizacjach międzynarodowych

• dekolonizacja,
• odbudowa,
• integracja,
• demilitaryzacja,
• opanowanie inflacji (popytowej),
• przywrócenie równowagi,
• modernizacja.

2

.

Lata 1960-1973

- pomyślny rozwój

•

niskie ceny surowców i energii

•

wysoka stopa wzrostu gospodarczego

•

niska inflacja

•

niskie bezrobocie

•

stabilny system walutowy sprzyjał
rozwojowi handlu

•

wzrost znaczenia gospodarki niemieckiej
(prymat)

3.

Lata 1973-1980

- załamanie
dynamiki rozwojowej z krótszymi
lub dłuższymi okresami
ożywienia

• kryzys surowcowo-energetyczny
• kryzys walutowy
• spadek koniunktury + wzrost bezrobocia

+ wzrost stopy inflacji + STAGFLACJA

• inflacja ma charakter kosztowny - przy

obfitości podaży w stosunku do dochodów
ludności

4.

Lata 1980-1995

- etap restrukturyzacji

• wypieranie branż tradycyjnych

- tzw. drabina rozwoju
(państwa
rozwinięte tracą konkurencyjność w przemyśle)

• wzrost roli usług
• kryzys zadłużeniowy
• rozpad bloku socjalistycznego
• odzyskanie niepodległości przez byłe

republiki ZSRR

5.

Lata 1996

- etap
załamania i recesji

• kryzys gospodarki japońskiej,
• kryzys azjatycki,
• walka konkurencyjna o charakterze

biologicznym (BSE, pryszczyca, GMF),

• terroryzm (11.09.2001 - WTC),
• recesja w gospodarce światowej,
• bankructwo Argentyny.

•

udział w handlu światowym

udział w handlu światowym

(2010 rok):

(2010 rok):

1.

1.

Europa Zachodnia – 39,5%

Europa Zachodnia – 39,5%

2.

2.

Azja – 26,7%

Azja – 26,7%

3.

3.

Ameryka Północna – 17,1%

Ameryka Północna – 17,1%

4.

4.

członkowie GATT/WTO – 90,7%

członkowie GATT/WTO – 90,7%

Korporacje międzynarodowe

Korporacje międzynarodowe

Są one pierwszoplanowym

podmiotem gospodarki

światowej.

Instytucja państwa

Instytucja państwa

Istota państwa polega generalnie m.in. na

tym, że spełnia ono określone funkcje:

• organizacyjne i regulacyjne - np. w

sferze polityki,

• bezpieczeństwa, w sferze społecznej,

gospodarczej
- oddziałując w
większym lub mniejszym stopniu na
każdą z tych sfer oraz kształtując
zasady ich funkcjonowania, ich
strukturę, charakter itp.

UGRUPOWANIA INTEGRACYJNE

UGRUPOWANIA INTEGRACYJNE

Pod pojęciem międzynarodowego

ugrupowania integracyjnego
należy rozumieć powstanie
wyraźnie wyróżniającego się na tle
otoczenia względnie jednolitego, nowego
organizmu gospodarczego,
obejmującego 2 lub więcej krajów.

MIĘDZYNARODOWE ORGANIZACJE

MIĘDZYNARODOWE ORGANIZACJE

GOSPODARCZE

GOSPODARCZE

1. spełniają w gospodarce określone funkcje

regulacyjne

2.

spełniają też funkcje kontrolne.

3. prowadzą też bezpośrednią działalność,

polegającą m.in. na udzielaniu krajom

członkowskim różnego rodzaju pomocy,

np.

• pomocy społecznej, humanitarnej

(ONZ i jej agendy FAO, UNICEF, WHO),

• pomocy w rozwoju handlu (WTO, UNCTAD),
• pomocy w rozwoju technicznym, gospodarczym, pomocy

finansowej, kredytowej (UNIDO, BŚ)

Obok podmiotowej struktury

Obok podmiotowej struktury

gospodarki światowej można

gospodarki światowej można

wyróżnić również regionalną

wyróżnić również regionalną

strukturę gospodarki światowej.

strukturę gospodarki światowej.

W gospodarce światowej można

W gospodarce światowej można

wyodrębnić różne grupy krajów.

wyodrębnić różne grupy krajów.

GEOPOLITYCZNA STRUKTURA

GEOPOLITYCZNA STRUKTURA

GOSPODARKI ŚWIATOWEJ

GOSPODARKI ŚWIATOWEJ

1. KRAJE WYSOKO ROZWINIĘTE

2. KRAJE TRANSFORMUJĄCE SIĘ

3. KRAJE ROZWIJAJĄCE SIĘ
 kraje nowo uprzemysłowione
 kraje naftowe
 kraje surowcowo-rolne
 kraje najmniej rozwinięte

WPŁYW TRANSFORMACJI

WPŁYW TRANSFORMACJI

NA GEOPOLITYCZNĄ STRUKTURĘ

NA GEOPOLITYCZNĄ STRUKTURĘ

GOSPODARKI ŚWIATOWEJ

GOSPODARKI ŚWIATOWEJ

ponieważ:
• rozwiązanie ZSRR (w praktyce odejście od

współzawodnictwa dwu systemów)

• zjednoczenie Niemiec
• rozwiązanie RWPG
• załamanie się układu Wschód- Zachód
• załamanie się trójbiegunowego układu

gospodarki światowej Wschód-Zachód-Południe

• zmniejszenie roli krajów słabo rozwiniętych na

arenie międzynarodowej

• wzrost znaczenia ChRL w gospodarce i polityce

światowej

• postępujący rozwój Wietnamu

TRANSFORMACJA GOSPODARCZA =

proces zasadniczych zmian systemu
gospodarczego danego kraju

1.

1.

transformacja planowa

transformacja planowa

2.

2.

transformacja rynkowa

transformacja rynkowa

 stopniowa
 radykalna

REGIONALNA
STRUKTURA GOSPODARKI
ŚWIATOWEJ

•      kraje rozwinięte gospodarczo;
(wysoko rozwinięte,
wysoko uprzemysłowione)

• kraje rozwijające się
(słabiej rozwinięte);

•    kraje transformujące się.

- Państwa wysoko
rozwinięte

Dostarczają na rynek światowy większości
artykułów przemysłowych, ponad połowę
wyrobów rolno-spożywczych oraz dużych ilości
surowców (Kanada, Australia).
Importują surowce mineralne, głównie paliwa,
oraz artykuły żywnościowe (używki, owoce) i
produkty przemysłu elektromaszynowego.
Państwa wysoko rozwinięte dominują w handlu
międzynarodowym – 70% światowych obrotów.

- „Azjatyckie tygrysy”

eksport obejmuje przede wszystkim

artykuły elektroniki użytkowej,

samochody, statki i wyroby

przemysłu lekkiego.
Udział „azjatyckich tygrysów” w

światowym handlu systematycznie

rośnie i wynosi obecnie ok. 10%

globalnych obrotów.

- Kraje Europy Środkowo-
Wschodniej

eksportują głównie surowce i
półprodukty oraz maszyny i
urządzenia, importują produkty
przemysłu high-tech.
Udział tej grupy krajów w obrotach
handlowych świata wynosi obecnie
ok. 5%.

– Kraje rozwijające się

W eksporcie przeważają surowce mineralne i

paliwa, import natomiast jest podobny do

struktury eksportu państw wysoko rozwiniętych.
W handlu międzynarodowym największą rolę

odgrywają kraje naftowe.
Kraje rozwijające się są eksporterami używek

(kawy, herbaty) i owoców południowych (państwa

położone nad Morzem Karaibskim, Zatoką

Gwinejską i w Oceanii tzw. republiki bananowe).
Udział krajów rozwijających się w obrotach

światowych wynosi około 20%.

KRAJE ROZWINIĘTE - 28
krajów

• 

w Ameryce Płn.:

USA, Kanada

• w Europie:

UE-15, Cypr,

Islandia, Norwegia, Szwajcaria

• w Azji:

Izrael,

Japonia, Koreę Płd., Singapur, Tajwan

• w Oceanii:

Australia, Nowa

Zelandia

KRAJE ROZWIJAJĄCE SIĘ – 125
krajów

• 51 krajów afrykańskich

• 25 krajów azjatyckich

• 16 krajów Bliskiego Wschodu
(w tym Egipt,
Turcja)

• 33 kraje Ameryki Środkowej i
Południowej

Kraje transformujące

się :

- b. NRD

• 3 kraje nadbałtyckie

: Estonia, Łotwa, Litwa

• 13 nowych państw powstałych po rozpadzie

ZSRR

: Armenia,

Azerbejdżan, Białoruś, Gruzja, Kazachstan,
Kyrgyzstan, Mołdawia, Rosja, Tadżykistan,
Turkmenistan, Ukraina, Uzbekistan

• 10 krajów Europy Środkowej i Wschodniej

:

Albania,
Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Macedonia,
Węgry, Polska, Rumunia, Słowacja, Słowenia

• Chiny, Mongolia, Wietnam, Laos, Kambodża
• łącznie 35% ludności świata

• Główne tendencje w rozwoju

gospodarki światowej w latach
2000-2010

• Na świecie mieszka 6,9 mld

ludzi na 45 mln
km2 powierzchni, w około
200 państw.

• 7 proc. ludności świata wytwarza

30
proc. światowego PKB

– tj:. światowego bogactwa przypada na UE

• Ludność Unii Europejskiej w 2010 r.

osiągnęła 501 mln
mieszkańców.

• Jednak na skutek zmian demograficznych

na innych kontynentach udział
procentowy UE w liczbie
ludności świata stale się zmniejsza:
w ciągu ostatnich 50 latach z 13,3 do
7,3 proc.

1. spadek liczby ludności Rosja

(jej udział na świecie spadł z 4 do 2 proc.),

2. spadek liczby ludności USA

(jej udział na świecie spadł z 6,2 do 4,6
proc.).

Źródło: IMF World Economic Outlook

36

W 2008 r - wielkość światowa PKB

• Na pierwszym miejscu jest UE która

wytwarzała 30,4 proc. światowego PKB.

• Na drugim miejscu są USA: 23,4 proc.,
• Na trzecim miejscu jest Japonia (8,1

proc.),

• Na czwartym miejscu są Chiny (7,1

proc.).

Rozwijające się szybko Indie, wytwarzają 2 proc.

światowego PKB, które niemal dorównały Chinom w

liczbie ludności

(1,21 mld Indie wobec 1,354 mld w Chinach),

1. Unijny PKB wyniósł w 2008 r. 12,5 bln euro.
2. UE jest pierwszym światowym eksporterem dóbr

1,09 bln
euro w 2009 r. a wymiana handlowa wzrosła
o 60 proc.

3. UE jest największym na świecie importerem w

2009 r., 1,2 bln euro

•

USA jest drugim importerem na świecie w 2009 r 1,15
bln, euro

•

Chiny są trzecim importerem na świecie w 2009 r 720
mld. euro

• PKB wyniósł w 2008 r. w Chiny ( 860 mld )
• Wysoka pozycja Chin wynika z faktu, że kraj ten

pięciokrotnie powiększył swój handel zagraniczny
w ciągu ostatnich dziesięciu lat.

• PKB wyniósł w 2008 r. w USA ( 760 mld ).

Etapy w analizie wzrostu

PKB

Biorąc pod uwagę dynamikę

wzrostu

gospodarczego w latach 2000

- 2010

możemy wyróżnić następujące

okresy:

• Lata 2001-2002 kryzys finansowy

• Lata 2003-2006 poprawa

koniunktury gosp.

• Lata 2007 spowolnienie

koniunktury gosp.

• Lata 2008-2009 kryzys

hipoteczny

Różna dynamika wzrostu w krajach

rozwiniętych i rozwijających się

Dynamika wzrostu gospodarczego w latach

80. i 90. była ona podobna w

krajach rozwiniętych i

rozwijających się

Charakterystyczną cechą okresu 2000-2010

jest zdecydowanie wyższa dynamika

wzrostu gospodarczego w krajach

rozwijających się niż w krajach

wysoko rozwiniętych gospodarczo.

Dynamika światowego PKB

1. Po kryzysie gospodarczym

dynamika światowego PKB uległa
załamaniu głównie w krajach
wysoko rozwiniętych gospodarczo.

2. W krajach rozwijających się

załamanie było mniejsze i od
połowy roku 2009 widoczne jest
wyraźnie ożywienie.

Dekompozycja wzrostu PKB

• Największy wpływ na załamanie

wzrostu gospodarczego miały spadek
produkcji przemysłowej.

• Pozytywnie na wzrost PKB w

pierwszych miesiącach po kryzysie
ożywienia gospodarczego wpływała
sytuacja na rynku pracy:
wzrost stopy zatrudnienia.

Tendencje w światowym PKB w latach

1970-2010

• W perspektywie ostatnich 40 lat

możemy zauważyć pewne zasadnicze
tendencje w udziale głównych
gospodarek w światowym PKB

1. Spadek udziału krajów UE
2. Wzrost znaczenia gospodarek Azji
3. Utrzymanie pozycji USA
4. Brak tendencji wzrostowych w

Ameryce Łacińskiej i Afryce

Prognoza PKB dla roku 2040

• Wyraźnie wyższa dynamika wzrostu

gospodarczego w krajach rozwijających się,
zwłaszcza w Chinach i Indiach spowodowała
duże przesunięcia w układzie sił
gospodarczych

• W opracowanej przez laureata nagrody Nobla

R. Fogla prognozie dla roku 2040
udział Chin i Indii w światowym
PKB oszacowano na 51%,
a tzw. Triady gospodarczej (USA, UE
i Japonii) na 21%.

Wzrost kosztów pracy w strefie euro

• Czynnikiem utrudniającym wychodzenie

z kryzysu i pogarszającym
międzynarodową konkurencyjność
gospodarek krajów strefy euro jest wysoka
dynamika wzrostu kosztów pracy.

• Była ona najwyższa w krajach, których

obecna sytuacja gospodarcza jest najgorsza
:

1. w Grecji
2. w Hiszpanii

Wysoka częstotliwość kryzysów

• Od połowy lat 90. wzrosła częstotliwość

występowania kryzysów walutowych,
które obejmują swoim zasięgiem coraz
większą ilość gospodarek.

• Częstotliwość i zasięg kryzysów

sektora bankowego była niewielka i
dotyczyła głównie krajów rozwijających
się o średnim poziomie PKB

• cz. II

Różnorodność podmiotów gospodarki światowej

RZĄDY KRAJÓW

Kształtują zagraniczną

politykę ekonomiczną kraju

oraz prawo gospodarcze

kraju.

FIRMY KRAJOWE

Prowadzące transakcje

gospodarcze z podmiotami

zagranicznymi

(eksport, import,

inwestycje zagr.)

OSOBY FIZYCZNE

GOSPODARSTWA

DOMOWE

Np. turyści , prywatni

inwestorzy, osoby

pracujące za granicą

ORGANIZACJE

MIĘDZYNARODOWE

Skupiające rządy krajów

(rządowe) lub inne podmioty

(pozarządowe)

KORPORACJE

MIĘDZYNARODOWE

Prowadzą operacje w skali

globalnej poprzez

zagraniczne filie

UGRUPOWANIA

INTEGRACYJNE

Regionalne grupy krajów

znoszących wzajemnie bariery

wymiany gospodarczej.

Poziom krajowy

Poziom międzynarodowy

GOSPODARKI NARODOWE:

• Stanowią strukturę, w której sumuje się

działalność gospodarcza przedsiębiorstw

krajowych a także korporacji

międzynarodowych działających w strukturze

danej gospodarki narodowej.

• Państwo swoją polityką motywuje do

określonych zachowań poszczególne podmioty

gospodarcze, stwarza klimat ekonomiczny do

działalności gospodarczej ale może go także
zakłócić.

• Dlatego tak znaczącą rolę odgrywa

państwo.

GOSPODARKI

GOSPODARKI

NARODOWE

NARODOWE

poszczególnych krajów wraz z

instytucją państwa są tradycyjnie

uznawane za ważny

(lub

nawet najważniejszy)

podmiot gospodarki światowej.

Gospodarka narodowa

stanowi pewnego rodzaju strukturę,

w której sumuje się jak gdyby

działalność gospodarcza

przedsiębiorstw krajowych,

a także tych korporacji

transnarodowych, które włączyły

daną gospodarkę narodową bądź jej

określone działy

w sferę swego działania.

PRZEDSIĘBIORSTWA KRAJOWE:

Staje się podmiotem gospodarki

światowej, gdy
podejmuje jakąkolwiek działalność na
rynku zagranicznym (dowolną)

np. wymiana
handlowa
– ten proces wchodzenia, stawania
się podmiotami gospodarki światowej to

INTERNACJONALIZACJA

PRZEDSIĘBIORSTW

PRZEDSIĘBIORSTWA KRAJOWE

(NARODOWE)

tzn. przedsiębiorstwa działające w

ramach określonej gospodarki

narodowej

Przedsiębiorstwa krajowe

Przedsiębiorstwa krajowe

stają się podmiotami gospodarki

światowej tylko wówczas, gdy:

w związku ze swa działalnością

w związku ze swa działalnością

gospodarczą

gospodarczą

nawiązują i

nawiązują i

utrzymują

utrzymują

znaczące pod względem

znaczące pod względem

zakresu, charakteru bądź

zakresu, charakteru bądź

znaczenia dla swego

znaczenia dla swego

funkcjonowania

funkcjonowania

–

–

międzynarodowe stosunki

międzynarodowe stosunki

ekonomiczne

ekonomiczne

z

z

innymi podmiotami gospodarki

innymi podmiotami gospodarki

światowej.

światowej.

Rodzaje powiązań

przedsiębiorstwa narodowego z

zagranicą:

- handlowe

(np. eksport własnych produktów,

import niezbędnych surowców i
materiałów, eksport lub import
różnego typu usług),

- produkcyjne
(np. kooperacje z zagranicznymi

partnerami w produkcji określonych
wyrobów bądź ich elementów),

- technologiczne

(np. korzystanie z zagranicznych licencji

lub odstąpienie innym własnych

technologii, współprace naukowo-

techniczną),

- finansowo-kredytowe i kapitałowe

(korzystanie z obcych

kredytów lub udzielanie kredytów

zagranicznych partnerom, wchodzenie

w związki np. produkcyjno-kapitałowe,

tworzenie wspólnych przedsięwzięć,

podejmowanie wspólnych inwestycji).

Proces

Proces

umiędzynarodawiania się

umiędzynarodawiania się

przedsiębiorstw krajowych:

przedsiębiorstw krajowych:

•

umiędzynaradawianie sfery

umiędzynaradawianie sfery

wymiany

wymiany

•

pełne wejście przez

pełne wejście przez

przedsiębiorstwo dotychczas

przedsiębiorstwo dotychczas

krajowe na rynek zagraniczny

krajowe na rynek zagraniczny

(międzynarodowy)

(międzynarodowy)

•

globalizacja

globalizacja

Dokonuje się to zazwyczaj poprzez eksport

własnych produktów bądź import niezbędnych

do produkcji surowców, materiałów,

półfabrykatów itp.

I w ten sposób przedsiębiorstwo krajowe

chociaż jest usytuowane w konkretnej

gospodarce narodowej (kraju), włącza się w

system międzynarodowych powiązań i

zależności.

Umiędzynaradawianie sfery

Umiędzynaradawianie sfery

wymiany

wymiany

Pełne wejście przez

Pełne wejście przez

przedsiębiorstwo dotychczas

przedsiębiorstwo dotychczas

krajowe na rynek zagraniczny

krajowe na rynek zagraniczny

następuje poprzez podjęcie za granicą

następuje poprzez podjęcie za granicą

produkcji towarów lub podjęcie tam

produkcji towarów lub podjęcie tam

innej bezpośredniej działalności

innej bezpośredniej działalności

gospodarczej.

gospodarczej.

Na tym etapie przedsiębiorstwo przestaje

Na tym etapie przedsiębiorstwo przestaje

być już przedsiębiorstwem krajowym, a

być już przedsiębiorstwem krajowym, a

staje się przeważnie

staje się przeważnie

przedsiębiorstwem

przedsiębiorstwem

międzynarodowym

międzynarodowym

(korporacją transnarodową).

(korporacją transnarodową).

Globalizacja

Globalizacja

•

tzn. całkowite umiędzynarodowienie i

tzn. całkowite umiędzynarodowienie i

przedsiębiorstwa i jego działalności,

przedsiębiorstwa i jego działalności,

a wiec pełne

a wiec pełne

przestawienie się na działanie w skali

przestawienie się na działanie w skali

rynku międzynarodowego

rynku międzynarodowego

(światowego),

(światowego),

•

tzn. globalny zasięg działalności,

tzn. globalny zasięg działalności,

globalna strategia, np. produkcyjna i

globalna strategia, np. produkcyjna i

handlowa, globalna polityka itd.

handlowa, globalna polityka itd.

KORPORACJE

KORPORACJE

TRANSNARODOWE

TRANSNARODOWE

przedsiębiorstwo prowadzące działalność

produkcyjną, usługową itp.

• w co najmniej 2 krajach oraz posiadające
• w co najmniej 2 krajach swoje filie bądź

oddziały będące w całości lub w części
własnością przedsiębiorstwa macierzystego i
działające pod jego kontrolą.

Z punktu widzenia struktury

Z punktu widzenia struktury

własności można wyróżnić 2

własności można wyróżnić 2

rodzaje korporacji:

rodzaje korporacji:

1. takie, w których wszystkie aktywa w całości

należą do przedsiębiorstwa macierzystego, lecz
zlokalizowane są w kilku - co najmniej 2 -
krajach (korporacje
transnarodowe)

2. takie, w których przedsiębiorstwo macierzyste

jest właścicielem tylko części aktywów
korporacji, w części zaś - np. w filiach
zorganizowanych w formie
joint-ventures - są one także własnością innych
zagranicznych przedsiębiorstw (korporacje
wielonarodowe).

Więzi ekonomiczne łączące

poszczególne podmioty gospodarki
światowej:

1. Handlowe.
2. Usługowe.
3. Produkcyjne [ korporacyjne].
4. Technologiczne.
5. Kapitałowe.

Motywy podejmowania przez

przedsiębiorstwa działań,

internacjonalizacyjnych (czynniki

zewnętrzne):

1. Rynkowe.
2. Kosztowe.
3. Zaopatrzeniowe.
4. Polityczne.

Ad 1.: przykłady motywów rynkowych:

• stagnacja na rynku krajowym,
• niewykorzystane moce produkcyjne,
• oligopolistyczne struktury rynku krajowego co

powoduje ograniczenie konkurencyjności,

• szybko rozwijające się rynki,

[ np. Europy

Środkowowschodniej, Azji]

• procesy integracyjne - przyciągające

inwestorów ( np. UE brak

barier celnych),

• efekt naśladownictwa

[firmy konkurujące ze sobą

naśladują swoje działania na rynku]

Ad 2.:przykłady motywów kosztowych:

• niskie koszty siły roboczej - dominują, firmy

lokujące działalność tam gdzie jest tanio,

• niskie stopy podatkowe,
• tańsze kredyty,
• zwolnienia celne.

Ad 3.: przykłady motywów

zaopatrzeniowych:

• dostęp do bazy surowców,
• dostęp nowych technologii

charakterystycznych dla
danego kraju a niemożliwych do
wykorzystania w kraju macierzystym

Ad 4.: przykłady motywów politycznych

Polityka ekonomiczna realizowana przez

poszczególne kraje.

• stabilność polityki,
• stabilność przepisów prawnych,
• łatwość transferów zysku,
• sprzyjająca wymianie towarów polityka

handlowa,

• Etapy procesu internacjonalizacji

przedsiębiorstwa:

I etap

dokonuje się w sferze handlu

– podejmowane działania
wyłącznie handlowe;

II etap

dokonuje się w sferze produkcji

– przedsiębiorstwo
podejmuje różnoraką działalność produkcyjno-
handlową ;

III etap

dokonuje się globalizacja działalności

przedsiębiorstwa
– na tym etapie tworzą się
korporacje.

PRZEDSIĘBIORSTWA

MIĘDZYNARODOWE

( KORPORACJE )

• Przedsiębiorstwo

międzynarodowe musi działać
na dwóch [co najmniej] rynkach,
aby stać się korporacją.

Dwa typy korporacji :

• Transnarodowe

– wydziały zamiejscowe [filie
zagraniczne] stanowią w 100% własność
przedsiębiorstwa macierzystego

• Wielonarodowe

– filie zagraniczne, nie stanowią
w 100% własności przedsiębiorstwa
macierzystego np.
firma typu JOINT VENTURES .

MIĘDZYNARODOWE

( REGIONALNE )

UGRUPOWANIA

INTEGRACYJNE

• Integracja to scalanie gospodarek

narodowych w całość.

• Polityka prowadzona przez UE

będzie wpływać na kraje, ale także
na gospodarkę światową

.

MIĘDZYNARODOWE

ORGANIZACJE GOSPODARCZE:

Są to instytucje działające w

skali światowej i mogą mieć

większy bądź mniejszy wpływ

na gospodarkę światową.

GRUPY

MIĘDZYNARODOWYCH ORGANIZACJI GOSPODARCZYCH:

1. o charakterze humanitarnym:

– UNICEF, ONZ, FAO

– mają najmniejszy wpływ na
gospodarkę

2. o charakterze handlowym:

– WTO – ogólny układ w

sprawie taryf i handlu (którego
głównym celem jest liberalizacja wymiany handlowej)

3. o charakterze finansowym:

– Międzynarodowy Fundusz Walutowy

,

- Bank Światowy.

WIĘZI USŁUGOWE

– nie wytwarzają dóbr materialnych

tylko niematerialne usługi:

• tradycyjne – telekomunikacja,

tradycyjne, turystyczne, przewozowe

• specyficzne – np. przepływ kapitału

WIĘZI PRODUKCYJNE

1.

kooperacyjne
– pojawiając
się gdy między przedsiębiorstwami
powstaje wspólna działalność
produkcyjna
np. kooperacja

– wytwarzana przez kooperatorów różnych

podzespołów wyrobu finalnego montowanego
następnie w obydwu lub też u
jednego z nich.

WIĘŹ TECHNOLOGICZNA

• przepływ technologii -

licencje

licencje:

– wynalazki chronione patentem,
– znaki towarowe chronione rejestracją,
– wzory użytkowe i wzory zdobnicze

chronione rejestracją

•

Know - how

Know - how –

wiedza

techniczna/technologiczna/organiza
cyjna związana z procesem
wytwarzania określonego produktu

WIĘZI KAPITAŁOWE

• najbardziej złożone i najbardziej

trwałe, występuje połączenie
kapitału i pojawia się element
wysokiego ryzyka.

• najbardziej scalają podmioty

gospodarki światowej

WIĘZI HANDLOWE W GOSPODARCE ŚWIATOWEJ

• REEKSPORT

– uczestniczą w nim 3 kraje. Kraj A do
B, a w C jest firma nadzorująca.

• OBRÓT USZLACHETNIAJĄCY

– podzespoły przekazuje się za granicę, a tam
powstaje gotowy produkt.

• TRANSAKCJE WIĄZANE KOMPENSACYJNIE LUB BARTEROWE

– wymiana towar za towar.

• CLEARING

– bardziej rozbudowana forma powyższych
transakcji, gdy barter dotyczy wymiany międzynarodowej.

• TRANSAKCJE POWROTNEGO ZAKUPU

– towar nie bezpośrednio od eksportera
do importera.

• TRANSAKCJE PRZERZUTOWE

– szereg powiązań, pośredników.

• TRANSAKCJE SAMOSPŁATY- TOWAROWEJ

– dostaje się technologie, które później spłaca się
gotowymi towarami.

DZIĘKUJĘ

ZA

UWAGĘ