Taenia saginata
Taenia saginata
czyli tasiemiec nieuzbrojony
czyli tasiemiec nieuzbrojony
Tasiemiec nieuzbrojony
Tasiemiec nieuzbrojony
Taenia saginata – jest
Taenia saginata – jest
kosmopolitycznym
kosmopolitycznym
pasożytem przewodu
pasożytem przewodu
pokarmowego człowieka,
pokarmowego człowieka,
występujący głównie w
występujący głównie w
krajach centralnej i
krajach centralnej i
wschodniej Afryki oraz w
wschodniej Afryki oraz w
krajach Środkowego
krajach Środkowego
wschodu. Wywołuje
wschodu. Wywołuje
tasiemczycę. Występuje
tasiemczycę. Występuje
również w Polsce.
również w Polsce.
Budowa
Budowa
Dorosły tasiemiec ma
Dorosły tasiemiec ma
barwę mlecznobiałą
barwę mlecznobiałą
Osiąga 4-10 m
Osiąga 4-10 m
długości, składa się z
długości, składa się z
około 2000 członków
około 2000 członków
Skoleks ma kształt
Skoleks ma kształt
gruszkowaty i
gruszkowaty i
zaopatrzony jest w 4
zaopatrzony jest w 4
przyssawki,
przyssawki,
umieszczone po
umieszczone po
bokach nie posiada
bokach nie posiada
haków
haków
W zależności od stopnia rozwoju układu
W zależności od stopnia rozwoju układu
rozrodczego wyróżnia się w strobili kolejno
rozrodczego wyróżnia się w strobili kolejno
człony niedojrzałe, dojrzałe i maciczne. W
człony niedojrzałe, dojrzałe i maciczne. W
członach dojrzałych wykształcają się
członach dojrzałych wykształcają się
samodzielne układy rozrodcze męskie i
samodzielne układy rozrodcze męskie i
żeńskie, w końcu powstają gamety. Człony
żeńskie, w końcu powstają gamety. Człony
maciczne zawierają silnie rozwiniętą
maciczne zawierają silnie rozwiniętą
macicę, pozostałe zaś elementy obu
macicę, pozostałe zaś elementy obu
układów rozrodczych częściowo w nich
układów rozrodczych częściowo w nich
zanikają.
zanikają.
Badania ostatnich lat wykazały, iż
Badania ostatnich lat wykazały, iż
powierzchnia ciała pokryta jest
powierzchnia ciała pokryta jest
mikrokosmkami i pośredniczy w pobieraniu
mikrokosmkami i pośredniczy w pobieraniu
pokarmu, tasiemce nie mają bowiem układu
pokarmu, tasiemce nie mają bowiem układu
pokarmowego i chłoną związki odżywcze z
pokarmowego i chłoną związki odżywcze z
otoczenia
otoczenia
Układ nerwowy jest słabo rozwinięty i również
Układ nerwowy jest słabo rozwinięty i również
podobny do układu nerwowego wypławka.
podobny do układu nerwowego wypławka.
Układ rozrodczy obojnaczy,dochodzi do
Układ rozrodczy obojnaczy,dochodzi do
samozapłodnienia. Budowa układu
samozapłodnienia. Budowa układu
rozrodczego stanowi podstawę systematyki
rozrodczego stanowi podstawę systematyki
tasiemców.
tasiemców.
Pierwsze człony za szyjką są jałowe, następne
Pierwsze człony za szyjką są jałowe, następne
zawierają gonady wyłącznie męskie ( protandria).
zawierają gonady wyłącznie męskie ( protandria).
Dopiero za nimi pojawiają się człony obojnacze o
Dopiero za nimi pojawiają się człony obojnacze o
kształcie kwadratowym. Ostatnie są człony tzw.
kształcie kwadratowym. Ostatnie są człony tzw.
maciczne, mający kształt prostokątny długości do 20
maciczne, mający kształt prostokątny długości do 20
mm
mm
W przedniej i bocznej części środkowego pola członu
W przedniej i bocznej części środkowego pola członu
znajduje się około 400 pęcherzyków jądrowych.
znajduje się około 400 pęcherzyków jądrowych.
W tyle środkowej części członu leży dwupłatowy jajnik,
W tyle środkowej części członu leży dwupłatowy jajnik,
komórki gruczołu Mehlisa otaczające ootyp i żółtnik.
komórki gruczołu Mehlisa otaczające ootyp i żółtnik.
Od ootypu w kierunku zatoki płciowej odchodzi pochwa
Od ootypu w kierunku zatoki płciowej odchodzi pochwa
Oprócz układów rozrodczych, w członach obojnaczych
Oprócz układów rozrodczych, w członach obojnaczych
widoczne są również biegnące po bokach pnie
widoczne są również biegnące po bokach pnie
nerwowe oraz przewody wydalnicze
nerwowe oraz przewody wydalnicze
Macica tworzy rozgałęzienia od 15 do 30
Macica tworzy rozgałęzienia od 15 do 30
Cykl życiowy
Cykl życiowy
Wydostające się z członów jaja są onkosferami
Wydostające się z członów jaja są onkosferami
zaopatrzonymi w 6 haków i 2 osłonki embrionalne:
zaopatrzonymi w 6 haków i 2 osłonki embrionalne:
zewnętrzne i wewnętrzne
zewnętrzne i wewnętrzne
Jaja wielkości 30 x 40 m
Jaja wielkości 30 x 40 m
Dalszy rozwój w ciele żywiciela pośredniego, dostaje
Dalszy rozwój w ciele żywiciela pośredniego, dostaje
się przez układ pokarmowy np. bydło, kozy jaki,
się przez układ pokarmowy np. bydło, kozy jaki,
renifery
renifery
Pod wpływem soku żołądkowego, jelitowego i żółci, z
Pod wpływem soku żołądkowego, jelitowego i żółci, z
jaj wydostają się onkosfery
jaj wydostają się onkosfery
Onkosfery wędrują do naczyń krwionośnych i
Onkosfery wędrują do naczyń krwionośnych i
limfatycznych żywiciela ostatecznego
limfatycznych żywiciela ostatecznego
Po 12 tygodniach z onkosfer rozwija się postać
Po 12 tygodniach z onkosfer rozwija się postać
pęcherzykowa – cysticerkus (wągier)
pęcherzykowa – cysticerkus (wągier)
Cysticerkus taenia saginata jest postacią
Cysticerkus taenia saginata jest postacią
inwazyjną dla człowieka
inwazyjną dla człowieka
Zarażenie po przez zjedzenie surowego lub
Zarażenie po przez zjedzenie surowego lub
niedogotowanego mięsa
niedogotowanego mięsa
W jelicie cienkim główka wynicowuje się i
W jelicie cienkim główka wynicowuje się i
tasiemiec w ciągu 2 -12 tygodni osiaga
tasiemiec w ciągu 2 -12 tygodni osiaga
dojrzałą postać
dojrzałą postać
T. saginata może przebywać w ciele
T. saginata może przebywać w ciele
ludzkim nawet kilkadziesiąt lat
ludzkim nawet kilkadziesiąt lat
Objawy i leczenie
Objawy i leczenie
Zmiany napięcia ściany jelita prowadzące do
Zmiany napięcia ściany jelita prowadzące do
zmniejszania wydzielana enzymów trawiennych i
zmniejszania wydzielana enzymów trawiennych i
do niedokrwistości
do niedokrwistości
Wędrujące człony tasiemca mogą powodować
Wędrujące człony tasiemca mogą powodować
zapalenie wyrostka robaczkowego lub dróg
zapalenie wyrostka robaczkowego lub dróg
żółciowych
żółciowych
Bóle nadbrzusza
Bóle nadbrzusza
Mdłości
Mdłości
Upośledzenie lub wzrot łaknienia
Upośledzenie lub wzrot łaknienia
Spadek ciężaru ciała
Spadek ciężaru ciała
Bóle i zawroty głowy
Bóle i zawroty głowy
Wymioty, zaparcia i biegunki
Wymioty, zaparcia i biegunki
Wykrywanie leczenie oraz
Wykrywanie leczenie oraz
zapobieganie
zapobieganie
Wykrywanie - badanie diagnostyczne wydalanych
Wykrywanie - badanie diagnostyczne wydalanych
członków
członków
Badanie radiologiczne jelita cienkiego lub laparotomia
Badanie radiologiczne jelita cienkiego lub laparotomia
( otwarcie jamy brzusznej )
( otwarcie jamy brzusznej )
Leczenie – stosuje się prazykwantel lub niklozamid
Leczenie – stosuje się prazykwantel lub niklozamid
Osoby wyleczone to te u których po 4 miesiącach po
Osoby wyleczone to te u których po 4 miesiącach po
przestaniu podawania leków nie wykryto tasiemca
przestaniu podawania leków nie wykryto tasiemca
Zapobieganie – polega na ochronie pastwisk przed
Zapobieganie – polega na ochronie pastwisk przed
zanieczyszczeniem odchodami człowieka
zanieczyszczeniem odchodami człowieka
Nadzór weterynaryjny bydła
Nadzór weterynaryjny bydła
Szerzenie oświaty zdrowotnej na terenach
Szerzenie oświaty zdrowotnej na terenach
zagrożonych pojawieniem się tasiemca w
zagrożonych pojawieniem się tasiemca w
spożywanym mięsie
spożywanym mięsie