Taenia

Taenia

saginata

saginata

Tasiemiec

Tasiemiec

nieuzbrojony

nieuzbrojony

Aleksandra Dolińska grupa I

Kosmopolityczny, pasożytuje w

Kosmopolityczny, pasożytuje w

jelicie cienkim człowieka, który

jelicie cienkim człowieka, który

jest jego ŻYWICIELEM

jest jego ŻYWICIELEM

OSTATECZNYM!

OSTATECZNYM!

Prewalencja T. saginata zwiększa

Prewalencja T. saginata zwiększa

się mimo kontroli weterynaryjnej.

się mimo kontroli weterynaryjnej.

Wiąże się to przede wszystkim z

Wiąże się to przede wszystkim z

rozpowszechnionym zwyczajem

rozpowszechnionym zwyczajem

jedzenia surowego lub

jedzenia surowego lub

półsurowego mięsa wołowego.

półsurowego mięsa wołowego.

Szczególnie wysoki odsetek

Szczególnie wysoki odsetek

osób zarażonych notuje się w

osób zarażonych notuje się w

środowiskach pasterskich,

środowiskach pasterskich,

charakteryzujących się bliskim

charakteryzujących się bliskim

kontaktem z bydłem.

kontaktem z bydłem.

Ogniska o szerszym

Ogniska o szerszym

epidemicznym zasięgu

epidemicznym zasięgu

rejestrowano w dużych

rejestrowano w dużych

fermach miejskich.

fermach miejskich.

Dojrzały tasiemiec

Dojrzały tasiemiec

jest barwy

jest barwy

jasnokremowej.

jasnokremowej.

Osiąga 4-25 m

Osiąga 4-25 m

długości

długości

(zazwyczaj ok.

(zazwyczaj ok.

12 m) i 5-11 mm

12 m) i 5-11 mm

szerokości.

szerokości.

Skoleks jest gruszkowaty, średnicy

Skoleks jest gruszkowaty, średnicy

ok. 2 mm, zaopatrzony w 4 silnie

ok. 2 mm, zaopatrzony w 4 silnie

umięśnione PRZYSSAWKI.

umięśnione PRZYSSAWKI.

Brak ryjka oraz haczyków.

Brak ryjka oraz haczyków.

Strobila liczy 1000-2000

Strobila liczy 1000-2000

proglotydów.

proglotydów.

* Pierwsze z nich są bez

* Pierwsze z nich są bez

narządów płciowych,

narządów płciowych,

znajdują się tuż za szyjką i

znajdują się tuż za szyjką i

cechują się szerokością

cechują się szerokością

większą od długości.

większą od długości.

Kolejne proglotydy są niemal

Kolejne proglotydy są niemal

kwadratowe. Mają gonady.

kwadratowe. Mają gonady.

Najpierw pojawiają się

Najpierw pojawiają się

proglotydy „męskie” z

proglotydy „męskie” z

pęcherzykami jądrowymi

pęcherzykami jądrowymi

(protandria).

(protandria).

Kolejne proglotydy zawierają rozwinięte

Kolejne proglotydy zawierają rozwinięte

gonady żeńskie. Nazywamy je

gonady żeńskie. Nazywamy je

„rozrodczymi”. Są one

„rozrodczymi”. Są one

hermafrodytyczne.

hermafrodytyczne.

Na bocznych krawędziach

Na bocznych krawędziach

proglotydów znajdują się zatoki

proglotydów znajdują się zatoki

płciowe widoczne jako kwadratowe

płciowe widoczne jako kwadratowe

wzniesienie z wgłębieniem pośrodku.

wzniesienie z wgłębieniem pośrodku.

Liczba pierwotnych

Liczba pierwotnych

bocznych

bocznych

odgałęzień

odgałęzień

głównego pnia

głównego pnia

macicy jest ważną

macicy jest ważną

cechą

cechą

rozpoznawczą

rozpoznawczą

gatunku.

gatunku.

Tasiemiec

Tasiemiec

nieuzbrojony ma

nieuzbrojony ma

ich po każdej

ich po każdej

stronie 15-35

stronie 15-35

(przeciętnie 18).

(przeciętnie 18).

JAJO = KOMÓRKA

JAJO = KOMÓRKA

ROZRODCZA ŻEŃSKA

ROZRODCZA ŻEŃSKA

ZAPŁODNIONA W OOTYPIE

ZAPŁODNIONA W OOTYPIE

+ PLEMNIK (RÓŻNEGO

+ PLEMNIK (RÓŻNEGO

POCHODZENIA)

POCHODZENIA)

Zygota jest otoczona komórkami

Zygota jest otoczona komórkami

żółtnikowymi dostarczającymi

żółtnikowymi dostarczającymi

jej substancji odżywczych.

jej substancji odżywczych.

Niemal natychmiast

Niemal natychmiast

przystępuje do podziałów.

przystępuje do podziałów.

ZARODEK

ZARODEK





ONKOSFERA

ONKOSFERA

(przekształcenie w macicy)

(przekształcenie w macicy)

Onkosfera ma 3 pary haków oraz 2 osłonki

Onkosfera ma 3 pary haków oraz 2 osłonki

(powstające z makromerów zarodka)

(powstające z makromerów zarodka)

Osłonka zewnętrzna charakteryzuje się

Osłonka zewnętrzna charakteryzuje się

luźniejszym utkaniem, zaopatrzona na

luźniejszym utkaniem, zaopatrzona na

biegunach w filamenty. Jest utworzona z

biegunach w filamenty. Jest utworzona z

zaledwie kilku komórek dlatego łatwo

zaledwie kilku komórek dlatego łatwo

odpada.

odpada.

Po odpadnięciu zewnętrznej osłonki

Po odpadnięciu zewnętrznej osłonki

powstaje tzw.

powstaje tzw.

EMBRIOFOR

EMBRIOFOR

, przez

, przez

który rozumiemy onkosferę oraz

który rozumiemy onkosferę oraz

otaczającą go jedną osłonkę.

otaczającą go jedną osłonkę.

Zamiennie używany jest także

Zamiennie używany jest także

termin

termin

JAJO INWAZYJNE

JAJO INWAZYJNE

.

.

Odznacza się ono dużą odpornością

Odznacza się ono dużą odpornością

na czynniki abiotyczne środowiska.

na czynniki abiotyczne środowiska.

JAJO INWAZYJNE

JAJO INWAZYJNE

Larwa może rozwijać się w

Larwa może rozwijać się w

różnych gatunkach żywicieli

różnych gatunkach żywicieli

pośrednich. Najważniejsze

pośrednich. Najważniejsze

epidemiologicznie jest bydło,

epidemiologicznie jest bydło,

lecz rolę żywiciela

lecz rolę żywiciela

pośredniego mogą pełnić

pośredniego mogą pełnić

owce, kozy, renifery, itp.

owce, kozy, renifery, itp.

Zakażenie odbywa się per os,

Zakażenie odbywa się per os,

postaciami inwazyjnymi dla

postaciami inwazyjnymi dla

człowieka – WĄGRAMI, które

człowieka – WĄGRAMI, które

przekształcają się w jelicie cienkim

przekształcają się w jelicie cienkim

po 2-3 miesiącach w dojrzałego

po 2-3 miesiącach w dojrzałego

tasiemca nieuzbrojonego.

tasiemca nieuzbrojonego.

OBJAWY TASIEMCZYCY

OBJAWY TASIEMCZYCY

(TENIOZY)

(TENIOZY)

-

Napadowe bóle brzucha (u 1/3

Napadowe bóle brzucha (u 1/3

pacjentów tzw. bóle głodowe)

pacjentów tzw. bóle głodowe)

-

Nudności

Nudności

-

Upośledzenie łaknienia

Upośledzenie łaknienia

-

Obniżenie aktywności ruchowej

Obniżenie aktywności ruchowej

-

Napięcie powłok brzucha

Napięcie powłok brzucha

-

U dzieci często wzmożona

U dzieci często wzmożona

perystaltyka jelit

perystaltyka jelit

Przy długotrwałym

Przy długotrwałym

zakażeniu:

zakażeniu:



Zmniejszenie ogólnej kondycji

Zmniejszenie ogólnej kondycji



Uczucie osłabienia

Uczucie osłabienia



Zaburzenia snu i pamięci

Zaburzenia snu i pamięci



Naprzemiennie biegunki i zaparcia

Naprzemiennie biegunki i zaparcia



Rzadko długotrwałe biegunki,

Rzadko długotrwałe biegunki,

niedokrwistość, pokrzywka, czasem

niedokrwistość, pokrzywka, czasem

niedrożność jelit, zatkane przewody

niedrożność jelit, zatkane przewody

żółciowe lub trzustkowe.

żółciowe lub trzustkowe.

Wykrywanie

Wykrywanie



Identyfikacja proglotydów

Identyfikacja proglotydów

poruszających się w świeżym kale

poruszających się w świeżym kale



Wykrywanie jaj inwazyjnych (takie

Wykrywanie jaj inwazyjnych (takie

same jak u T. solium)

same jak u T. solium)



Test ELISA (wykrywanie w kale

Test ELISA (wykrywanie w kale

swoistych antygenów tasiemca –

swoistych antygenów tasiemca –

koproantygeny)

koproantygeny)

Zwalczanie:

Zwalczanie:



Sanitarne badanie mięsa w rzeźniach i z

Sanitarne badanie mięsa w rzeźniach i z

uboju gospodarczego

uboju gospodarczego



Zaniechanie spożywania surowego

Zaniechanie spożywania surowego

mięsa

mięsa



Ochrona pastwisk przed

Ochrona pastwisk przed

zanieczyszczeniem jajami tasiemca

zanieczyszczeniem jajami tasiemca

MROŻENIE (-10stopni C) i SOLANKA 20-

MROŻENIE (-10stopni C) i SOLANKA 20-

25% zabija większość larw po 5 dniach.

25% zabija większość larw po 5 dniach.

TEMPERATURA >70 stopni C zabija

TEMPERATURA >70 stopni C zabija

wągry po 5 minutach!

wągry po 5 minutach!

Leczenie:

Leczenie:



Prazykwantel

Prazykwantel



Niklozamid

Niklozamid



Albendazol lub Mebendazol –

Albendazol lub Mebendazol –

uniemożliwiają pasożytom przyswajanie

uniemożliwiają pasożytom przyswajanie

glukozy. Nie stosuje się u dzieci do 3 rż i u

glukozy. Nie stosuje się u dzieci do 3 rż i u

kobiet w ciąży (prawdopodobne działanie

kobiet w ciąży (prawdopodobne działanie

teratogenne)

teratogenne)



Mepakryna – rzadziej, nie stosuje się jej u

Mepakryna – rzadziej, nie stosuje się jej u

osób > 60rż, z zabudzeniami

osób > 60rż, z zabudzeniami

psychotycznymi, chorobami wątroby,

psychotycznymi, chorobami wątroby,

łuszczycą i porfirią.

łuszczycą i porfirią.