URAZY
URAZY
GŁOWY
GŁOWY
I SZYI
I SZYI
Zasady postępowania
Zasady postępowania
Przyjęcia do szpitala wymagają
Przyjęcia do szpitala wymagają
chorzy, u których uraz
chorzy, u których uraz
spowodował utratę
spowodował utratę
przytomności, obserwowano
przytomności, obserwowano
drgawki lub utrzymuje się ból
drgawki lub utrzymuje się ból
głowy, nudności i wymioty
głowy, nudności i wymioty
NASTĘPSTWA
NASTĘPSTWA
MECHANICZNYCH URAZÓW
MECHANICZNYCH URAZÓW
GŁOWY
GŁOWY
Powierzchowne uszkodzenia
Powierzchowne uszkodzenia
powłok czaszki
powłok czaszki
Uszkodzenia powłok czaszki ze
Uszkodzenia powłok czaszki ze
złamaniem kości czaszki
złamaniem kości czaszki
Obrażenia mózgu
Obrażenia mózgu
Skala Glasgow
Skala Glasgow
POWIERZCHOWNE
POWIERZCHOWNE
USZKODZENIA POWŁOK
USZKODZENIA POWŁOK
CZASZKI
CZASZKI
Otarcia
Otarcia
–
siła działająca stycznie do powierzchni skóry
siła działająca stycznie do powierzchni skóry
Stłuczenia
Stłuczenia
–
siła działająca pod ostrymi kątami do pow.
siła działająca pod ostrymi kątami do pow.
czaszki
czaszki
Przerwanie powłok (rany)
Przerwanie powłok (rany)
–
siła o znacznym natężeniu działająca pod
siła o znacznym natężeniu działająca pod
ostrymi kątami do pow. czaszki
ostrymi kątami do pow. czaszki
CHARAKTER
CHARAKTER
POWIERZCHOWNYCH
POWIERZCHOWNYCH
USZKODZEŃ POWŁOK CZASZKI
USZKODZEŃ POWŁOK CZASZKI
Krwiak
Krwiak
–
podskórny
podskórny
–
podczepcowy
podczepcowy
Rany – charakteryzują
Rany – charakteryzują
się obfitym
się obfitym
krwawieniem
krwawieniem
–
kłute
kłute
–
cięte
cięte
–
szarpane
szarpane
–
miażdżone
miażdżone
Uraz głowy – rana cięta
Uraz głowy – rana cięta
ZŁAMANIA CZASZKI
ZŁAMANIA CZASZKI
W wyniku działania siły
W wyniku działania siły
mechanicznej
mechanicznej
o mocy przekraczającej możliwości
o mocy przekraczającej możliwości
amortyzujące powłok głowy
amortyzujące powłok głowy
dochodzi do złamania kości czaszki
dochodzi do złamania kości czaszki
PODZIAŁ ZŁAMAŃ
PODZIAŁ ZŁAMAŃ
Zamknięte – nie komunikujące ze światem
Zamknięte – nie komunikujące ze światem
zewnętrznym
zewnętrznym
Otwarte – komunikujące poprzez ranę na
Otwarte – komunikujące poprzez ranę na
zewnątrz
zewnątrz
Ze względu na charakter złamania:
Ze względu na charakter złamania:
–
proste – linijne
proste – linijne
–
złożone – z licznymi odłamami, tzw. wieloodłamowe
złożone – z licznymi odłamami, tzw. wieloodłamowe
–
wgłobione
wgłobione
Ze względu na następstwa:
Ze względu na następstwa:
–
złamania niepowikłane – bez zmian neurologicznych
złamania niepowikłane – bez zmian neurologicznych
związanych z uszkodzeniem OUN
związanych z uszkodzeniem OUN
–
złamania powikłane – związane z następowym
złamania powikłane – związane z następowym
uszkodzeniem OUN
uszkodzeniem OUN
Postępowanie w urazach
Postępowanie w urazach
głowy
głowy
Każdy chory po urazie głowy wymaga
Każdy chory po urazie głowy wymaga
starannej obserwacji.
starannej obserwacji.
Utrata przytomności po pewnym czasie od
Utrata przytomności po pewnym czasie od
wypadku oznacza ucisk mózgu przez
wypadku oznacza ucisk mózgu przez
krwawienie lub obrzęk i stanowi poważne
krwawienie lub obrzęk i stanowi poważne
zagrożenie życia.
zagrożenie życia.
Nieprzytomny człowiek, także pijany,
Nieprzytomny człowiek, także pijany,
wymaga troskliwej opieki i monitorowania.
wymaga troskliwej opieki i monitorowania.
Lepiej 100 chorych niepotrzebnie
Lepiej 100 chorych niepotrzebnie
hospitalizować niż przeoczyć jeden
hospitalizować niż przeoczyć jeden
przypadek krwiaka
przypadek krwiaka
wewnątrzczaszkowego !!!
wewnątrzczaszkowego !!!
OBRAŻENIA MÓZGU ZE
OBRAŻENIA MÓZGU ZE
WZGLĘDU
WZGLĘDU
NA ZESPÓŁ OBJAWÓW
NA ZESPÓŁ OBJAWÓW
I PATOMORFOLOGIĘ DZIELIMY
I PATOMORFOLOGIĘ DZIELIMY
NA:
NA:
wstrząśnienie mózgu (
wstrząśnienie mózgu (
commotio
commotio
cerebrii
cerebrii
)
)
stłuczenie mózgu (
stłuczenie mózgu (
contusio cerebrii
contusio cerebrii
)
)
obrzęk mózgu (
obrzęk mózgu (
oedema cerebrii
oedema cerebrii
)
)
krwiak wewnątrzczaszkowy
krwiak wewnątrzczaszkowy
(
(
haematoma intracraniale
haematoma intracraniale
)
)
WSTRZĄŚNIENIE
WSTRZĄŚNIENIE
MÓZGU
MÓZGU
Podwstrząśnienie
Podwstrząśnienie
Wstrząśnienie lekkie
Wstrząśnienie lekkie
Wstrząśnienie średnie
Wstrząśnienie średnie
Wstrząśnienie ciężkie
Wstrząśnienie ciężkie
Zespół objawów
Zespół objawów
charakteryzujący wstrząśnienie
charakteryzujący wstrząśnienie
mózgu:
mózgu:
–
utrata przytomności
utrata przytomności
–
zaburzenia krążeniowo oddechowe
zaburzenia krążeniowo oddechowe
–
niepamięć wsteczna
niepamięć wsteczna
STŁUCZENIE MÓZGU
STŁUCZENIE MÓZGU
Trwałe zmiany w strukturach
Trwałe zmiany w strukturach
mózgowia powstające na skutek
mózgowia powstające na skutek
chwilowego odkształcenia pod
chwilowego odkształcenia pod
wpływem działającej siły
wpływem działającej siły
Mechanizmy powstawania urazu:
Mechanizmy powstawania urazu:
–
zgniatająco-kompresyjny
zgniatająco-kompresyjny
–
przemieszczający
przemieszczający
LOKALIZACJA OGNISKA
LOKALIZACJA OGNISKA
STŁUCZENIA MÓZGU
STŁUCZENIA MÓZGU
Odosobnione
Odosobnione
W miejscu działania siły
W miejscu działania siły
Po stronie przeciwnej do
Po stronie przeciwnej do
miejsca działania siły (
miejsca działania siły (
contre
contre
coup
coup
)
)
W obu polach na raz
W obu polach na raz
Stłuczenie mózgu
Stłuczenie mózgu
PROCESY NAPRAWCZE
PROCESY NAPRAWCZE
W MIEJSCU
W MIEJSCU
STŁUCZENIA
STŁUCZENIA
Okres krwawienia (do 48 godz.),
Okres krwawienia (do 48 godz.),
wytworzenie się martwicy
wytworzenie się martwicy
krwotocznej
krwotocznej
i obrzęku
i obrzęku
Okres resorpcji (do 3 tyg.)
Okres resorpcji (do 3 tyg.)
Okres proliferacji, rozwój tkanki
Okres proliferacji, rozwój tkanki
glejowej i łącznej (do 3 miesięcy)
glejowej i łącznej (do 3 miesięcy)
OBRZĘK MÓZGU
OBRZĘK MÓZGU
Działanie czynnika zewnętrznego
Działanie czynnika zewnętrznego
(uraz) – łańcuch reakcji w tkankach
(uraz) – łańcuch reakcji w tkankach
mózgowia
mózgowia
Uszkodzenie naczyń
Uszkodzenie naczyń
Niedokrwienie
Niedokrwienie
Zaburzenia przepływu krwi
Zaburzenia przepływu krwi
Hipoksja
Hipoksja
W WYNIKU DZIAŁANIA
W WYNIKU DZIAŁANIA
ŁAŃCUCHA REAKCJI DOCHODZI
ŁAŃCUCHA REAKCJI DOCHODZI
DO:
DO:
przekrwienia tkanki mózgowej
przekrwienia tkanki mózgowej
zatrzymania płynów
zatrzymania płynów
międzykomórkowych
międzykomórkowych
obrzmienia komórki
obrzmienia komórki
PODZIAŁ OBRZĘKÓW
PODZIAŁ OBRZĘKÓW
MÓZGU ZE WZGLĘDU NA
MÓZGU ZE WZGLĘDU NA
OBSZAR WYSTĘPOWANIA
OBSZAR WYSTĘPOWANIA
Ograniczony lub ogniskowy –
Ograniczony lub ogniskowy –
miejsce bezpośredniego urazu i
miejsce bezpośredniego urazu i
jego okolice
jego okolice
Rozlany – obrzęk uogólniony
Rozlany – obrzęk uogólniony
GŁÓWNE OBJAWY OBRZĘKU
GŁÓWNE OBJAWY OBRZĘKU
MÓZGU
MÓZGU
Bóle głowy
Bóle głowy
Wymioty
Wymioty
Bradykardia
Bradykardia
Zaburzenia
Zaburzenia
oddechowe
oddechowe
Niepokój ruchowy
Niepokój ruchowy
Senność i śpiączka
Senność i śpiączka
KRWIAK
KRWIAK
WEWNĄTRZCZASZKOWY
WEWNĄTRZCZASZKOWY
Powstają na skutek uszkodzenia
Powstają na skutek uszkodzenia
naczynia tętniczego, żylnego lub
naczynia tętniczego, żylnego lub
zatoki żylnej
zatoki żylnej
Podział ze względu na lokalizację:
Podział ze względu na lokalizację:
–
krwiak nadtwardówkowy
krwiak nadtwardówkowy
–
krwiak podtwardówkowy
krwiak podtwardówkowy
–
krwiak śródczaszkowy
krwiak śródczaszkowy
Objawy krwiaka
Objawy krwiaka
wewnątrzczaszkowego
wewnątrzczaszkowego
Ogólne: ból głowy, wymioty, utrata
Ogólne: ból głowy, wymioty, utrata
przytomności, asymetria objawów
przytomności, asymetria objawów
neurologicznych
neurologicznych
Wskazujące stronę:
Wskazujące stronę:
- szeroka źrenica po stronie krwiaka,
- szeroka źrenica po stronie krwiaka,
- zbaczanie gałek - patrzą na krwiak,
- zbaczanie gałek - patrzą na krwiak,
- porażenie kończyn - po stronie przeciwnej
- porażenie kończyn - po stronie przeciwnej
Pewne rozpoznanie daje tomografia
Pewne rozpoznanie daje tomografia
komputerowa !!!
komputerowa !!!
DIAGNOSTYKA
DIAGNOSTYKA
Wywiad i badanie fizykalne
Wywiad i badanie fizykalne
Diagnostyka obrazowa – RTG,
Diagnostyka obrazowa – RTG,
TK
TK
Badanie neurologiczne
Badanie neurologiczne
Diagnostyka urazów głowy
Diagnostyka urazów głowy
-TK
-TK
Krwiak nadtwardówkowy
Krwiak nadtwardówkowy
Krwiak podtwardówkowy
Krwiak podtwardówkowy
Krwiak śródmózgowy
Krwiak śródmózgowy
OBRAŻENIA SZYI
OBRAŻENIA SZYI
Najczęściej występują w
Najczęściej występują w
wyniku:
wyniku:
–
wypadków komunikacyjnych
wypadków komunikacyjnych
–
prób samobójczych
prób samobójczych
–
prób morderstwa
prób morderstwa
ZE WZGLĘDU NA ANATOMIĘ
ZE WZGLĘDU NA ANATOMIĘ
SZYI URAZY MOGĄ DOTYCZYĆ
SZYI URAZY MOGĄ DOTYCZYĆ
dużych naczyń
dużych naczyń
szyjnych
szyjnych
dróg oddechowych
dróg oddechowych
przełyku
przełyku
kręgosłupa
kręgosłupa