background image

LEKI 
PRZECIWKASZLOWE I 
WYKRZTUŚNE

background image

Leki przeciwkaszlowe

Podział:

Leki działające obwodowo (hamują 
punkty kaszlowe)

Leki działające ośrodkowo (hamują 
ośrodek kaszlu) 

background image

Leki przeciwkaszlowe o 

działaniu obwodowym

Śluzy roślinne (korzeń prawoślazu, liście 
podbiału, kwiat dziewanny, liście i kwiat 
malwy)

-  działanie p/ kaszlowe bardzo słabe

-

Brak działań niepożądanych- mogą być 
podawane u małych dzieci i ludzi w 
wieku starszym

-

Mogą powodować odczyny alergiczne u 
osób uczulonych na te rośliny

background image

Leki przeciwkaszlowe o 

działaniu obwodowym

Benzonatat – działa miejscowo 
znieczulająco na zakończenia czuciowe

   zastosowanie:
- Anestezjologia – w premedykacji przed 

bronchoskopią , 

background image

Leki przeciwkaszlowe o 

działaniu ośrodkowym

Działają hamująco na ośrodek kaszlu

 hamują ośrodek oddechowy (w 
zależności od dawki)

Najskuteczniejsza – morfina (ryzyko 
zależności)

background image

Morfina 

Działanie:

1.

Ośrodkowe:

    - depresja ośrodka oddechowego
    - hamowanie odruchu kaszlowego
    - silne działanie przeciwbólowe
    - działanie hipotermiczne
    - zmniejszenie uczucia lęku
    - spowolnienie procesów myślowych
    -  poprawa nastroju 

background image

Morfina c.d.

   - zwężenie źrenic
   - pobudzenie ośrodka wymiotnego
   - obniżenie progu drgawkowego
2. Obwodowe
   - działanie kurczące mięśni gładkich  

przewodu pokarmowego, dróg 
żółciowych, moczowych 

background image

Morfina c.d.

 

Wskazania: 

      - silne i bardzo silne bóle o różnej 

etiologii (pourazowe, nowotworowe, 
pooperacyjne, ból zawałowy)

     - zespoły bólowe z męczącym suchym 

kaszlem

background image

Morfina c.d.

Przeciwwskazania:

   - astma oskrzelowa
   - niewydolność oddechowa ostra i przewlekła
   - urazy czaszki i oun
   - nadciśnienie śródczaszkowe
   - porfiria
   - okres karmienia piersią
   - drgawki
   - stany spastyczne jelit, dróg żółciowych, 

moczowych

background image

Morfina c.d.

Działania niepożądane

   - depresja ośrodka oddechowego 
   - skurcz oskrzeli
  - odczyny alergiczne, świąd
   - bradykardia, hipotensja, zawroty głowy
   - suchość w jamie ustnej, nudności, wymioty, 

zaparcia

   - nadmierne pocenie się, zaczerwienienie 

twarzy

  - zaburzenia widzenia

background image

Morfina  - działania 
niepożądane c.d.

   - kolka żółciowa, nerkowa, trudności w 

oddawaniu moczu

   - zmiany nastroju, zaburzenia sprawności 

psychicznej, nadmierne uspokojenie, senność

Preparaty:

   Morphine

-

Morphinum hydrochloricum – amp.0,01g/1ml

                                                   amp. 0,02g/1ml
 - tabletki, kapsułki, tabletki powlekane

background image

Kodeina 

Słabsze działanie przeciwbólowe, 
hamujące ośrodek oddechowy i 
uzależniające niż morfina

Hamowanie ośrodka oddechowego 
występuje częściej u małych dzieci i 
osób starszych

Kodeina wchodzi w skład preparatów 
złożonych  

background image

Kodeina c.d. 

Preparaty 

   Codeine- kodeina
   - Codeinum phosphoricum – tab. 0,02g
   - Thiocodin
   - Ascodan ( kwas acetylosalicylowy + 

kodeina) 

background image

Okseladyna

Nieopioidowy lek  p/ kaszlowy

Słabsze działanie

Nie hamuje ośrodka oddechowego

 nie wywołuje zależności

Preparaty:
- Oxeladin tab. syrop  

background image

Leki wykrztuśne

Pobudzają gruczoły oskrzelowe do 
wydzielania płynnej wydzieliny – 
łatwiej usunąć ją w odruchu 
kaszlowym niż lepką 

1.

  Saponiny ( Pectosol, Bronchicum, 
Pectosan)

2.

Olejki eteryczne ( syrop Pini, Thymi, 
Tussipect, olejki lub maści do inhalacji 
– Amol, Wik VapoRub)  

background image

Leki sekretolityczne 

Działanie ich polega na upłynnieniu 
wydzieliny oskrzeli 

Mechanizm działania polega na 
zmniejszeniu zawartości mukoprotein w 
wydzielinie( mukolityki) 

Mukolityki działają najsilniej przy 
miejscowym stosowaniu lub drogą 
pozajelitową ( skuteczność zależy od 
dawki leku i podaży wody)

background image

Mukolityki

1.

Pochodne cysteiny – stany chorobowe 
z dużą ilością lepkiej wydzieliny 
oskrzelowej np. mukowiscydoza 

   preparaty:   Acetylcysteine – 

acetylocysteina

-

ACC- 100,- 200, -600 – tabletki 
musujące, kapsułki, granulat

-

Mucosolvin amp. Podawane za pomocą 
inhalatora

background image

Mukolityki c.d. 

2. Mesna – wykazuje mniej działań ubocznych 

niż pochodne cysteiny

Preparaty: Mesna

-

Mistabron 20 % płyn w ampułkach do inhalacji 

,wlewek

3. Bromheksydyna- działanie mukolityczne i 

wzrost produkcji surfaktantu

 Preparaty: Bromhexine
 - Flegamina – tab. Syrop, ampułki
- Bisolvon  

background image

Mukolityki c.d.

4. Ambroksol – metabolit 

bromhedsydyny, ale działa silniej

Preparaty – Ambroxol

-

Ambroksol – syrop

-

Aflegan – amp.

-

Deflegmin – tab. Kaps. 

background image

Detergenty - surfaktant

Naturalna  - substancja wytwarzana w 
pęcherzykach płucnych

Stosowany po porodzie u noworodków 
niedojrzałych- u których istnieje ryzyko 
rozwoju zespołu zaburzeń oddychania 
(noworodki wymagające sztucznej 
wentylacji i tlenoterapii)


Document Outline