Leki
przeciwkaszlowe i
wykrztuśne

Kaszel

Leki przeciwkaszlowe



Działające ośrodkowo



Działające obwodowo

Leki przeciw-

kaszlowe o dział.

ośrodkowym

Leki przeciw-

kaszlowe o dział.

ośrodkowym

Pochodne

Alkaloidów

Opium

Pochodne

Alkaloidów

Opium

Pochodne

nieopioidowe

Pochodne

nieopioidowe

O działaniu uzależnia-

jącym i euforyzującym

O działaniu uzależnia-

jącym i euforyzującym

Bez działania

uzależniającego

Bez działania

uzależniającego

O działaniu uzależniającym

pozbawionym euforyzacji

O działaniu uzależniającym

pozbawionym euforyzacji

Morfina



Stosowana w stanach wyjątkowych
(zagrożenie krwotokiem z płuc)



Silniej działa przeciwbólowo niż
przeciwkaszlowo

Kodeina



Wskazania:



Suchy, uporczywy
kaszel, zwłaszcza
związany z bólem



Napady kaszlu w
ksztuścu



Kaszel u palaczy



Przeciwwskazania:



Napad astmy



Nwd oddechowa



Uzależnienie od
opioidów



Niedoczynność
tarczycy

Kodeina



Działania niepożądane:



Zwiększa lepkość wydzieliny oddechowej



Depresja ośrodka oddechowego



Obrzęk płuc



Wymioty, zaparcia, suchość w jamie ustnej



Uzależnienie



Tolerancja na działanie przeciwbólowe i
przeciwkaszlowe

Dextrometorfan



Wskazania:



Suchy,
nieproduktywny
kaszel różnego
pochodzenia



Kaszel wywołany
działaniem
substancji
drażniących



Przeciwwskazania:



Nadwrażliwość



Astma



Leczenie
inhibitorami MAO

Dekstrometorfan



Działania niepożądane:



Senność



Nudności



Bóle głowy



Wzrost ciśnienia w drogach żółciowych



Duże dawki – zaburzenia oddychania

Inne



Okseladyna



Słabiej p/kaszlowo, też wyksztuśnie



Pentoksyweryna



Dodatkowo działanie miejscowo
znieczulające i cholinolityczne



NIE WOLNO PROWADZIĆ POJAZDÓW
MECHANICZNYCH

Leki przeciwkaszlowe o
działaniu obwodowym



Wpływające na zakończenia czuciowe

w oskrzelach



benzonatat



Śluzy roślinne



Korzeń prawoślazu



Liść podbiału



Kwiat dziewanny



Liść i kwiat malwy

Preparaty złożone
wykrztuśno-
przeciwkaszlowe



Kodeina + gwajakolosulfonian potasu



Syrop z olejkiem sosnowym +
kodeina + ziele glistnika

Leki wykrztuśne



O działaniu odruchowym



O działaniu bezpośrednim na
gruczoły oskrzelowe



Zmieniające odczyn wydzieliny

Efedryna



Sympatykomimetyk  zmniejsza

przekrwienie błony śluzowej 

rozkurcza mięśnie gładkie oskrzeli 

działa na OUN (poprawa
samopoczucia)



UWAGA: zaburzenia rytmu!

Leki wykrztuśne o działaniu
odruchowym



Drażnią błonę śluzową żołądka 

odruchowe zwiększenie wydzielania
wodnistego śluzu przez gruczoły
oskrzelowe



Korzeń wymiotnicy



Benzoesan sodu



Saponiny

Leki wykrztuśne o działaniu
bezpośrednim



Wydzielają się przez gruczoły
oskrzelowe  pobudzenie wydzielania

śluzu



Dodatkowo  działanie drażniące na

błonę śluzową oskrzeli



Jodek potasu



Związki kreozotu (Sulfagwajakol)



Olejki eteryczne

Leki wykrztuśne zmieniające
skład wydzieliny



Zmieniają pH wydzieliny gruczołów
oddechowych  upłynnienie

wydzieliny



Wodorowęglan sodu (alkalizacja)



Chlorek amonu (zakwaszenie)

Leki sekretolityczne



Mukolityki



Pochodne cysteiny



Mesna



Bromheksyna



Ambroksol



Enzymy proteolityczne



Detergenty



Tyloksapol



Surfaktant

Pochodne cysteiny



Wskazania:



Ostre/przewlekłe
zapalenia oskrzeli



Astma



Mukowisycydoza



rozedma



Przeciwwskazania:



Nadwrażliwość



Choroba wrzodowa



Niewydolność
oddechowa

Pochodne cysteiny



Działania niepożądane:



Nieprzyjemny smak



Podrażnienie błony śluzowej gardła i
oskrzeli



Reaguje z metalami!



Antidotum w zatruciach paracetamolem

Mesna



Wskazania:



jw.



Zapalenie zatok



Surowicze zapalenie
ucha środkowego



Przeciwwskazania:



Nadwrażliwość



Astma bez
towarzyszącego
nadmiernego
wydzielania
wydzieliny

Bromheksyna



Wskazania:



Ostre i przewlekłe
zapalenie oskrzeli z
nadmiernym
wydzielaniem



Przeciwwskazania:



Choroby wątroby



Choroba wrzodowa



Działania
niepożądane:



Dolegliwości
dyspeptyczne

Ambroksol



Wskazania:



jw.



Dodatkowo
zapobieganie
powikłaniom
płucnym po
operacjach i w
czasie sztucznej
wentylacji



Przeciwwskazania:



Nadwrażliwość



Choroba wrzodowa



Działania
niepożądane:



Nudności



Wymioty



Biegunka

Enzymy proteolityczne



Dornaza



Trypsyna



Chymotrypsyna

Surfaktant



Stosowany u wcześniaków
(zagrożenie RDS)