Różnica pomiędzy próbą losową a
nielosową.

Do jakich celów służy dobór losowy.

Budowa kwestionariusza

- ankiety

Sztuka formułowania pytań

Formułowanie pytań



Zawsze należy mieć w pamięci sformułowany program

badawczy a w szczególności cele badawcze.



Nie ma złych odpowiedzi, są tylko złe pytania

Jakich informacji
poszukujemy

Treść pytania

Forma odpowiedzi

Styl i forma gramatyczna pytania

Pytanie kwestionariuszowe



to wyrażenie zoperacjonalizowanej zmiennej w
sposób przystępny i zrozumiały dla respondenta

Zmien

Zmien

na

na

def teoretycznadef operacyjna

pytanie

pytanie

kwestionariusz

kwestionariusz

owe

owe

Trzy koncepcje formułowania pytań

kwestionariuszowych



Informacyjna



Wskaźnikowa



Testowa

Koncepcja informacyjna



Żądanie informacji od respondenta, która
jest potrzebna do rozwiązania problemu



Konieczność zadawania wielu pytań –
szczególnie gdy pytamy o smak, gust,
postawę.

Które Centrum Handlowe w Pana(i) mieście jest Pana(i) zdaniem najlepsze?
Proszę wziąć pod uwagę całe CH, tj. halę hipermarketu, sklepy w Galerii, gastronomię i
część rozrywkową.
Które Centrum Handlowe w Pana(i) mieście jest Pana(i) zdaniem najlepsze ze względu
na sklepy w Galerii?

Znajomość i używanie marek, produktów
Zasięg reklamy

Pytania o smak, gust

PytanieD1.6 a-d:
Chciał(a)bym się teraz dowiedzieć, które z podanych wypowiedzi, pasują Pani zdaniem do
tego jogurtu. Proszę powiedzieć, która wypowiedź w danym wypadku najbardziej zgadza
się z Pani zdaniem (odczuciem).
Ankieter: odczytaj na głos odpowiedzi.

a) Jogurt w smaku jest...

o wiele za słodki

1

trochę za słodki

2

odpowiedni

3

trochę za mało słodki

4

zdecydowanie za mało słodki

5

b) Jogurt smakuje...

bardzo sztucznie

1

raczej sztucznie

2

ani naturalnie ani sztucznie

3

raczej naturalnie

4

bardzo naturalnie

5

c) Smak jogurtu jest ogólnie...

zdecydowanie za intensywny

1

trochę za intensywny

2

właściwy

3

trochę za mało intensywny

4

zdecydowanie mało intensywny

5

d) Konsystencja jogurtu jest...

zdecydowanie za gęsta

1

trochę za gęsta

2

właściwa

3

trochę za rzadka

4

zdecydowanie za rzadka

5

e) Jak ocenia Pani kolor jogurtu? Czy jest...
 

zdecydowania za blady

1

trochę za blady

2

właściwy

3

trochę za intensywny

4

zdecydowanie za intensywny

5

PROSZĘ PODAĆ RESPONDENTCE WODĘ NIEGAZOWANĄ, DO ZNEUTRALIZOWANIA SMAKU!

Brak trafności odpowiedzi



Brak wiedzy na dany temat – nie wiem



Powstrzymanie się od wyrażenia opinii - trudno

powiedzieć, nie mam zdania



Wiedza fałszywa - pojawianie się fałszywych

odpowiedzi

W którym z wymienionych miejsc robił(a)by Pan(i)
najchętniej zakupy?

536

53,1

92

9,1

76

7,5

72

7,1

62

6,1

59

5,8

46

4,6

22

2,2

14

1,4

8

,8

8

,8

6

,6

4

,4

4

,4

1009

100,0

Carrefour

Geant

Nie wiem / trudno

powiedzieć

Hit

Tesco

Auchan

M1

Le Clerc

Biedronka

Allkauf

Plus

Krakchemia

Billa

Galeria Centrum

Total

Liczba odpowiedzi

Procent odpowiedzi

Wybiórcza pamięć respondentów co do zdarzeń z

przeszłości – złe umiejscawianie w czasie lub

konfabulacja



Błąd teleskopii – skracanie czasu z

przeszłości



Błąd zapomnienia – (dotyczy on dłuższych

okresów)



Błąd tworzenia faktów – konfabulacja

Proszę sobie przypomnieć z jakimi wydarzeniami
promocyjnymi spotkał(a) się Pan(i) w ciągu ostatnich trzech
miesięcy?

 

Liczba odpowiedzi

Procent odpowiedzi

Nie wiem/ nie

pamiętam

654

57,3

Galeria Auto – Moto

189

16,5

Galeria Podróży

186

16,3

Coś innego

66

3,7

Galeria Pomocy

Podatkowej

47

2,6

Total

1142

100,0

Znajomość spontaniczna reklamy - łącznie

1

4

4

10

8

17

14

20

12

13

14

13

17

0

5

10

15

20

25

40 tydzień 41 tydzień 42 tydzień 43 tydzień 44 tydzień 45 tydzień 46 tydzień 47 tydzień 48 tydzień 49 tydzień 50 tydzień 51 tydzień 52 tydzień

Procent

Poziom konfabulacji

Unikanie pytań trudnych

np. o motywy czy zachowania zwyczajowe



brak odpowiedzi lub odpowiedź banalna



szczególnie w wywiadach realizowanych
techniką ankiety ogólnej.

Tematyka taka wymaga technik

projekcyjnych

Co się Panu(i) najbardziej nie podoba przy tego typu

wydarzeniach, imprezach promocyjnych?

819

81,1

81,7

40

4,0

4,0

35

3,5

3,5

18

1,8

1,8

15

1,5

1,5

15

1,5

1,5

12

1,2

1,2

11

1,1

1,1

8

,8

,8

7

,7

,7

6

,6

,6

4

,4

,4

3

,3

,3

2

,2

,2

2

,2

,2

2

,2

,2

1

,1

,1

1

,1

,1

1

,1

,1

1002

99,2

100,0

nie ma czegoś takiego /

wszystko mi się podoba

nie mam zdania

konkursy dla klientów

praktyczne porady

specjalistów

zabawa, rozrywka

tłum ludzi

dodatkowa oferta, ponad

to co jest w Galerii

prezenty, gadżety dla

klientów

hałas

nachalność

po prostu nie lubię

czasami przeszkadzają

niski poziom tych imprez

pazerność

brak czasu

nie wygrywam

problem z parkowaniem

niekompetencje

pracowników

brak ogródka dla dzieci

Total

Liczba odpowiedzi

Procent

Procent ważny

Koncepcja wskaźnikowa



Odpowiedź na takie pytanie jest wskaźnikiem
występowania zjawiska lub cechy.



Pytania mają często formę nie wprost, stąd mogą
się wydawać badanym „dziwne” i „niepotrzebne”



Wykorzystuje się je do badania ukrytych
nieobserwowalnych cech respondentów

Np. – określenie stosowane do mierzenia

postaw na skali Likerta czy Thurtstone’a

Proszę przez chwilę zastanowić się nad swoim obecnym samopoczuciem i
odpowiedzieć jak prawdziwe w stosunku do Pana(i) są następujące
stwierdzenia.
Proszę ocenić je na skali od 1 - 4 gdzie, 1 oznacza nieprawdziwe, 2 raczej
nieprawdziwe, 3 raczej prawdziwe i 4 prawdziwe; (5 - brak odpowiedzi)
Jestem spokojny(a)

1

2

3

4

5

Czuję się bezpiecznie

1

2

3

4

5

Jestem napięty(a)

1

2

3

4

5

Jestem przygnębiony(a)

1

2

3

4

5

Jest mi dobrze

1

2

3

4

5

Czuję się pewny(a) siebie

1

2

3

4

5

Martwię się, że stanie się coś złego

1

2

3

4

5

Jestem "podminowany(a)"

1

2

3

4

5

Jestem zadowolony(a)

1

2

3

4

5

Jestem zmartwiony(a)

1

2

3

4

5

Koncepcja testowa



Każde pytanie jest elementem testu
mierzącego natężenie badanej cechy
respondenta.

PRZYKŁAD – testy
psychograficzne

np. VALS

Rodzaje pytań kwestionariuszowych



Otwarte –



– liczba możliwych
odpowiedzi jest dla
badacza nie znana



Zamknięte –



– posiadają wyczerpujący
zestaw odpowiedzi

Pytania otwarte i
zamknięte

 

Pytanie otwarte
logicznie

Pytanie zamknięte
logicznie

Pytanie otwarte
formalnie

Dlaczego nie czyta Pani
dzienników?

W jakich CH dokonuje
Pan(i) zakupu
najczęściej? Proszę
wymienić jedno
najczęściej odwiedzane
CH
_____________

Pytanie zamknięte
formalnie

Czym kieruje się Pan(i)

najbardziej przy wyborze
takich preparatów?

1.

     

Ceną

2.

     

Marką / producentem

3.

     

Skutecznością

4.

     

Czasem stosowania /

leczenia
5.

     

Doświadczeniem z danym

preparatem

6.

     

Poleceniem znajomych /

rodziny

7.

     

Reklamą

8.

     

Zaleceniem lekarza

9.

    

Czymś innym

Jak Pan(i) ocenia

własną (swojej rodziny)
sytuację materialną?

1.

  

Powodzi mi się bardzo

dobrze

2.

 

Powodzi mi się raczej

dobrze

3.

Powodzi mi się znośnie,

średnio

4.

 

Powodzi mi się raczej źle

5. Powodzi mi się bardzo źle,

jestem w ciężkiej sytuacji
materialnej

Pytanie otwarte



Problem:



Duża liczba kategorii (odpowiedzi)



Interpretacja i zakodowanie odpowiedzi



Pracochłonność opracowania



Trudność w uzyskaniu pełnych
odpowiedzi – stąd nie należy ich
stosować w ankietach ogólnych

Dlaczego przyjeżdża Pan(i) do tego Centrum Handlowego w którym się
znajdujemy?

Pytania zamknięte



Pytania rozstrzygnięcia i dopełnienia



Rozstrzygnięcia najczęściej rozpoczynają się od pytania
czy? A respondent ma możliwość wyboru opcji nie , tak
lub nie wiem



Dopełnienia – to takie pytania w których respondent może
wybierać odpowiedź z listy alternatyw czyli kafeterii

Czy

korzystał(a)

Pan(i)

kiedykolwiek z internetu?

1.

      

Tak

2.

      

Nie

3.

      

Nie wiem co to jest internet

Gdzie korzysta Pan(i) najczęściej z
internetu? Proszę podać jedną
odpowiedź.

1.

      

W pracy

2.

      

W domu

3.

      

U znajomych

4.

      

W kawiarni internetowej

5.

      

Gdzieś indziej

Pytania z roszczeniem odpowiedzi



Kategoryczne roszczenie zupełności
– jedna odpowiedź



Minimalne roszczenie zupełności –
minimum 1 odpowiedź



Maksymalne roszczenie zupełności –
wszystkie prawdziwe



Ograniczone roszczenie zupełności

Pytania wielowyborowe – z

roszczeniem odpowiedzi

Czym kieruje się Pan(i) najbardziej przy
wyborze takich preparatów? Proszę podać
maksymalnie dwie odpowiedzi!
ANKIETER: pokaż kartę nr 4

1.

      

Ceną

2.

      

Marką / producentem

3.

      

Skutecznością

4.

      

Czasem stosowania / leczenia

5.

      

Doświadczeniem z danym preparatem

6.

      

Poleceniem znajomych / rodziny

7.

      

Reklamą

8.

      

Zaleceniem lekarza

9.

  C

z

ymś innym (czym?)________________

Które miesięczniki Pan(i)
czyta ?
 
ANKIETER: pokaż KARTĘ DO
PYTANIA

 

M 9 a
Jeden, najczęściej czytany miesięcznik:

M9 b
Pozostałe czytane miesięcznik

1.

       

Burda

2.

       

Claudia

3.

       

Cosmopolitan

4.

       

Cztery Kąty

5.

       

Dobre Rady

6.

       

Dziewczyna

7.

       

Elle

8.

       

Focus

9.

       

Glamour

10.

    

M jak mieszkanie

11.

    

Moje Mieszkanie

12.

    

Moje Gotowanie

13.

    

Mój Piękny Ogród

14.

    

Olivia

15.

    

Poradnik Domowy

16.

    

Przegląd Reader’s Digest

17.

    

Twój Styl

18.

    

Uroda

19.

    

Zwierciadło

20.

    

Inny

98.Nie czytam w ogóle miesięczników 

przejdź do pytania M 10

1.

       

Burda

2.

       

Claudia

3.

       

Cosmopolitan

4.

       

Cztery Kąty

5.

       

Dobre Rady

6.

       

Dziewczyna

7.

       

Elle

8.

       

Focus

9.

       

Glamour

10.

    

M jak mieszkanie

11.

    

Moje Mieszkanie

12.

    

Moje Gotowanie

13.

    

Mój Piękny Ogród

14.

    

Olivia

15.

    

Poradnik Domowy

16.

    

Przegląd Reader’s

Digest

17.

    

Twój Styl

18.

    

Uroda

19.

    

Zwierciadło

20.

    

Inny

Długość kafeterii



Zbyt długa lista – powoduje że respondent

odpowiada na „chybił trafł” najczęściej

pierwszą na liście.



Dlatego przy dłuższych kafeteriach zaleca się

rotować odpowiedzi.



Zbyt krótkie listy – powodują wzrost liczby

odpowiedzi w kategorii inne.



Odpowiednia długość kafeterii to około 6-8

kategorii

Układ kwestionariusza



Wstęp- Pytanie wprowadzające, pytania

spontaniczne



Blok pytań właściwych



Pytania buforowe – związane z efektem

promieniowania



Pytania fltrujące



Zakończenie – metryczka



Pytania metryczkowe (płeć, wiek, wykształcenie,

dochód, status zawodowy, dane mediagrafczne)

Metody weryfkacji wywiadu:



Pytania sprawdzające – weryfkacja poprawności

przeprowadzonych badań,



pytania puste mierzą stopień konfabulacji.



Kompletność wypełnienia ankiety



Logika wypełnienia – pytania fltrujące (przejścia),

odpowiedzi wykluczające się



Telefoniczna weryfkacja danych metryczkowych

Stylistyczne i gramatyczne opracowanie

przygotowanych wstępnie pytań.



Pytania muszą być zrozumiałe i czytelne.



Jednorodność znaczeniowa.

Gdzie najczęściej dokonuje Pan(i) zakupy?



Aby osiągnąć trafność znaczeniową pytania należy sprawdzić:



czy dane słowo znaczy to co badacz chce aby znaczyło (zakupy)



czy dane słowo ma jeszcze jakieś inne znaczenia



czy kontekst pytania wskazuje jednoznacznie na jego znaczenie



czy istnieje prostsze określenie danego pojęcia

W kwestionariuszu stosujmy
wyrażenia które:



są najbardziej zbliżone do jednoznacznych



nie mają charakteru wartościującego



są stosowane przez respondentów



są krótkie i proste



łatwe do wypowiedzenia pojedynczo jak i w kontekście

kolejnych pytań

Błędne skonstruowanie pytania – emocje,

sugestie, ukryte założenia



Błąd pytania o silnym zabarwieniu emocjonalnym



np. pytania o nielegalny handel alkoholem w punktach sprzedaży



Błąd pytań sugerujących



Czy uważa Pan(i) że marka A jest nadal najlepszą marką w

Polsce?

 



Błąd ukrytych założeń lub alternatyw



Czy już przestał(a) Pan(i) przyjmować łapówki?

Badania pilotażowe -
sprawdzenie kwestionariusza



Weryfkacja czasu przeprowadzenia wywiadu – nie powinien być
dłuższy niż 30 min



Odpowiednia kolejność pytań – płynność realizacji wywiadu, czy
są miejsca trudne i nużące respondenta



Rozmieszczenie pytań trudnych i drażliwych, jak działają
pytania buforujące



Identyfkacja pytań trudnych i niezrozumiałych dla respondenta



Konieczność zamieszczenia wspomagających kart do pytań



Błędy logiczne – brak roszczenia zupełności, brak odpowiedniej
listy alternatyw, nieadekwatna lista alternatyw



Błędy techniczne – numeracja, literówki, brak uwag do
ankietera, konieczność zastosowania kart etc.

Badanie postaw i preferencji

Zastosowanie skal

Skale pomiarowe



Nominalna



Porządkowa



Przedziałowa



Stosunkowa

Pojęcie - postawa



Uproszczona defnicja:



Stopień natężenia uczucia, które

jednostka przejawia w kierunku

danego obiektu

Techniki badania postawa



Pytania zamknięte i otwarte



Techniki psychofzyczne



Techniki projekcyjne



Analiza treści



Skale i modele postaw

Skale badania postaw



Skala grafczna



Skala Likerta



Skala Osgooda (Dyferencjał

semantyczny)



Skale rangowe