Republika Federalna

Niemiec

Dwa ważne fakty z historii które

wpłynęły na rozwój ustroju

Niemiec:

• Najpóźniejszy upadek monarchii

absolutnej,

• Podziały terytorialne niepozwalające

utworzyć jednolite państwo.

Konstytucja

• 8 maja 1949 - Rada Parlamentarna

uchwaliła ustawę zasadniczą

• 23 maja 1949 – Deputowani Rady

Parlamentarnej oraz premierzy
rządów krajowych podpisali ustawę

• 24 maja 1949 – Konstytucja wchodzi

w życie ( Początek RFN)

Na treść konstytucji wpływ

miało wiele różnorodnych

czynników:

• Niemiecka tradycja ustrojowa
• Przywiązanie do silnej egzekutywy
• Negatywne doświadczenie rozwiązań

ustrojowych okresu Republiki Weimarskiej

• Okres III Rzeszy
• Niechęć do partii politycznych
• Dyrektywy zachodnich mocarstw

okupacyjnych

Podstawowe zasady

ustrojowe

• Zasada zwierzchnictwa narodu i

demokracji przedstawicielskiej

• Zasada podziału władzy
• Zasada socjalnego państwa prawa
• Zasada federalizmu

Zasady te uzupełniają się wzajemnie

Organy Ustawodawcze

Władza ustawodawcza ma skład

dwuizbowy:

- Parlament Związkowy (Bundestag)
- Rada Związkowa (Bundesrat)

Bundestag posiada decydującą

role w:

• Procesie stanowienia prawa
• Wytyczaniu zasad polityki państwa i

jego organów

• Kontroli działalności rządu

federalnego

Mieszany system wyborczy

• Karta Pierwsza

Głos na kandydata

indywidualnego ,
wybieranego w
jednomandatowym
okręgu wyborczym

• Karta Druga

Głos na jedną z list

partyjnych

Deputowany posiada

immunitet:

• Immunitet nietykalności – ochrona

przed pociągnięciem do
odpowiedzialności karnej

• Immunitet nieodpowiedzialności –

deputowany nie może zostać
pociągnięty do odpowiedzialności za
swoje głosowanie

Organy kierownicze

Bundestagu

• Przewodniczący (Kanclerz)
• Prezydium
• Rada Seniorów
• Komisje parlamentarne

Bundestag jest organem kadencyjnym

(4 lata) , działającym permanentnie .

Funkcje Bundestagu

• Funkcja ustawodawcza
• Funkcja kreacyjna
• Funkcja kontrolna

Inicjatywa ustawodawcza

przysługuję :

• Rządowi federalnemu

• Bundesratowi

• Deputowanym do Bundestagu (frakcja lub

minimum 5% ustawowej liczby
deputowanych)

Formuły odpowiedzialności

politycznej rządu przed

parlamentem

• 1.Odpowiedzialność parlamentu

powiązana jest ściśle z osobą
kanclerza .

• 2.Obowiązuje tzw. Konstruktywne

wotum nieufności

Bundesrat (Rada

Związkowa)

• Członkowie nie pochodzą z wyborów

powszechnych( delegowani przez rządy

krajowe)

• W Bundesracie reprezentowane są

rządy krajów związkowych

• Liczba głosów przysługująca danemu

krajowi uzależniona jest od liczby jego

mieszkańców

• Bundesrat nie jest organem

kadencyjnym.

Organy Bundesratu

• Przewodniczący
• Trzech wiceprzewodniczących
• Prezydium
• Stała rada doradcza

Prezydent Federalny

• Wybierany przez Zgromadzenie

Federalne na pięcioletnią kadencję

• Bezstronny, apolityczny, symbol władzy

państwowej i reprezentant państwa

• Posiada immunitet nietykalności
• Nie odpowiada politycznie przed

parlamentem

• Jego działalność poddana jest

kontrasygnacie kanclerza lub
odpowiedniego ministra

Prezydent Federalny

• Mianuje i odwołuje kanclerza
• Rozwiązuje parlament gdy nie jest w

stanie wybrać kanclerza
bezwzględną większością głosów

• Ponosi odpowiedzialność

konstytucyjną

• Mianuje sędziów federalnych ,

posiada prawo łaski

Kanclerz i Rząd Federalny

Rząd składa się z kanclerza federalnego
i ministrów federalnych. Kanclerza
wybiera Bundestag większością swoich
członków na wniosek prezydenta
federalnego.

Kompetencje Kanclerza

• Prawo określania składu rządu
• Na jego wniosek prezydent nominuje

ministrów

• Kieruje pracami rządu

Federalny Trybunał

Konstytucyjny

• Sąd szczególnego rodzaju
• Powołany do strzeżenia praworządności
• Orzeczenia Trybunału mają charakter

ostateczny i wiążący

• Składa się z 16 sędziów , podzielonych

na dwa senaty

• Sędziowie urzędują jednorazowo przez

12 lat

Kompetencje Federalnego

Trybunału Konstytucyjnego

Orzekanie w sprawach :
- Wykładni ustawy zasadniczej w przypadku

sporów kompetencyjnych

- Zgodności prawa federalnego lub

krajowego z konstytucją

- Skarg konstytucyjnych
- Utraty przez obywateli praw zasadniczych
- Naruszenia przez Prezydenta Federalnego

konstytucji lub ustawy.