Techniki masażu
Mgr Katarzyna Dudek
GŁASKANIE
GŁASKANIE
• Ruch wykonywany dłońmi masażysty w
którym dłoń ślizga się po powierzchni
skóry, bez przesuwania tkanki
masowanej.
• Technika najczęściej stosowana,
wykonujemy ją prawie zawsze,
kilkakrotnie w czasie zabiegu.
• Głaskaniem rozpoczynamy i kończymy
masaż, oraz przeplatamy poszczególne
techniki lub chwyty.
• Niekiedy masaż ogranicza się wyłącznie
do głaskania, na przykład w przypadku
skrajnej bolesności.
GŁASKANIE
GŁASKANIE
• Głaskanie to technika sprężyście
odkształcająca naskórek i skórę właściwą.
• Głaskanie wykonujemy zgodnie z
zasadami masażu klasycznego
dotyczącymi kierunku ruchu.
• Głaskanie może być powierzchowne i
głębokie.
• Głaskanie powierzchowne wykonujemy
powoli, rytmicznie: 24-25 ruchów / min.
• W głaskaniu głębokim tempo i siła ucisku
są większe niż w głaskaniu
powierzchownym.
GŁASKANIE
GŁASKANIE
Rodzaj techniki głaskania zależy od:
• obwodu,
• powierzchni masowanej części
ciała,
• siły nacisku.
GŁASKANIE
GŁASKANIE
GŁASKANIE
POWIERZCHOW
NE
głaskanie
uspakajające
GŁASKANIE
GŁĘBOKIE
głaskanie
pobudzające
GŁASKANIE
GŁASKANIE
Nacisk w czasie głaskania powinien
zaczynać się łagodnie i kończyć się
łagodnie, oraz być równomiernie
rozłożony na całej powierzchni
masowanej.
Ręka w czasie głaskania powinna
być rozluźniona, aby mogła
dostosować się do wszystkich
nierówności i kształtu odcinka
masowanego (krętarzy, guzków,
wyrostków).
GŁASKANIE
GŁASKANIE
Efekt głaskania zależy od siły jaka
jest użyta podczas zabiegu.
Wykonujemy od obwodu do serca
uwzględniając przebieg krwi
żylnej limfy.
Wzdłuż przebiegu włókien
mięśniowych, od przyczepów
dalszych do bliższych.
GŁASKANIE
GŁASKANIE
CELE:
• Przyzwyczajenie pacjenta do
dotknięcia terapeuty,
• Pozwolenie na wyczucie i znalezienie
miejsc chorobowo zmienionych.
• Głaskanie służy do rozprowadzenia
talku, żelu, maści itp.
• Delikatne głaskanie wpływa kojąco
na ból.
• Po głaskaniu skóra staje się gładka i
elastyczna, zwiększa się tonus tkanki
podskórnej.
GŁASKANIE
GŁASKANIE
POWIERZCHOWNE
POWIERZCHOWNE
CELE:
• Usunięcie zrogowaciałych łusek
naskórka, w celu ułatwienia
wydzielniczej pracy gruczołów potowych
i łojowych.
• Zwiększenie tonusu (napięcia) skórnego
i tkanki podskórnej .
• Wzmożenie przemiany materii w
tkankach skórnych i szybsze
odprowadzenie ewentualnych obrzęków
i krwiaków.
GŁASKANIE
GŁASKANIE
POWIERZCHOWNE
POWIERZCHOWNE
• Poprawa motorycznej funkcji
naczyń skórnych, stymulacja
procesów wymiany w skórze i
podskórnej tkance łącznej.
• Obniżenie pobudliwości zakończeń
nerwów czuciowych skóry przez
działanie uspokajające na OUN,
czyli obniża pobudliwość
emocjonalną, sprzyja rozluźnieniu
mięśni.
• Obniżenie pobudliwości komórek
ruchowych rdzenia kręgowego (w
chorobach OUN).
GŁASKANIE GŁĘBOKIE
GŁASKANIE GŁĘBOKIE
CELE:
• Podnosi temperaturę skóry.
• Przyspiesza krążenie, odpłynięcie krwi
żylnej z tkanek i chłonki w kierunku
dosercowym przez co następuje
opróżnienie pni żylnych
powierzchownych i głębokich w
tkankach. W opróżnionych żyłach
powstaje ciśnienie ujemne, wskutek
czego krew z bocznych naczyń żylnych
napływa do większych naczyń.
• Przyspiesza odpływ krwi żylnej z tkanek,
a na jej miejsce napływa krew tętnicza,
powodując szybsze i lepsze odżywienie
tkanek.
GŁASKANIE GŁĘBOKIE
GŁASKANIE GŁĘBOKIE
• Zmniejszenie zastoju i obrzęków, dzięki
naprzemiennemu zwężaniu i
rozszerzaniu się światła naczyń
następuje pobudzenie układu krążenia-
przyspiesza się wchłanianie krwiaków.
• Powoduje zwiększenie kurczliwości
mięśni.
• Pobudzenie funkcji gruczołów potowych
i łojowych
GŁASKANIE GŁĘBOKIE
GŁASKANIE GŁĘBOKIE
• Głaskanie wykonane na klatce
piersiowej powoduje zwolnienie ruchów
oddechowych . Zjawisko to tłumaczone
jest hamowaniem czynności wyższych
części OUN z następczym obniżeniem
pobudliwości ośrodka oddechowego.
• Głaskanie jako bodziec mechaniczny
działa na zakończenia nerwów
czuciowych i ruchowych w skórze.
• Pod wpływem głaskania głębokiego
wchłanianie płynów z tkanki podskórnej
zwiększa się o 16-58%.
GŁASKANIE GŁĘBOKIE
GŁASKANIE GŁĘBOKIE
• Głaskanie wykonane energicznie i
rytmicznie działa pobudzająco na
OUN.
• Energiczne głaskanie zapewnia
miejscowe przyspieszenie
krążenia, powoduje
zaczerwienienie, dając lekkie
przekrwienie.
• U chorych z niedowładami i
porażeniami pochodzenia OUN
lekkie głaskanie obniża
pobudliwość komórek ruchowych
rdzenia kręgowego.
GŁASKANIE
GŁASKANIE
Głównym ruchem jest głaskanie z
włosem.
Głaskanie pod włos jest bardziej
pobudzające, drażni zakończenia
nerwowe.
ROZCIERANIE
ROZCIERANIE
Technika polegająca na
wykonywaniu rękoma masażysty
ruchów kolisto-posuwistych wraz z
tkanką masowaną .
Istotą rozcierania jest to, aby tkanka
masowana przesuwała się za ręką
masażysty.
Rozcieranie powoduje utworzenie
się fałdu skórnego, w którym
następuje rozciąganie i rozcieranie
tkanek.
ROZCIERANIE
ROZCIERANIE
Wykonujemy zdecydowanie silniej i
energiczniej niż głaskanie.
Tempo 60 – 100 ruchów na minutę.
Jest techniką odkształcającą
struktury zbudowane z tkanki
łącznej.
ROZCIERANIE
ROZCIERANIE
Rozcieranie wykonuje się najczęściej w
masażu na okolicę:
• stawów,
• torebek stawowych,
• aparatu więzadłowego,
• ścięgien,
• powięzi,
• rozcięgien mięśni,
• tkanek mięśniowo-ścięgnistych,
• w miejscu przyczepów mięśniowych,
• w miejscu przejścia brzuśca w ścięgno
ROZCIERANIE
ROZCIERANIE
Jest podstawową techniką w leczeniu:
• przykurczy,
• blizn, bliznowcy,
• zrostów pourazowych.
Stosuje się na okolice stawów w artrozach
(zmianach zwyrodnieniowo-wytwórczych
stawów) i zmianach patologicznych
tkanek okołostawowych.
W masażu sportowym rozcieranie ma
zastosowanie przy rozgrzewce stawów i
mięśni – temperatura okolicy masowanej
ulega podwyższeniu
ROZCIERANIE
ROZCIERANIE
W zależności od wskazań
rozcieranie może być:
• powierzchowne – tonizujące,
• głębokie – drażniące
(mobilizujące; daje większy
odczyn)
ROZCIERANIE
ROZCIERANIE
Kierunek rozcierania określa się na
podstawie anatomicznej struktury
tkanek i patologicznych zmian tych
tkanek.
Rozcieranie w zależności od kierunku
wykonywania dzielimy:
• spiralne - działa troficznie na tkanki
(poprawia ukrwienie, odżywienie,
metabolizm tkanek).
• podłużne – działa rozluźniająco na
receptory ścięgien, powięź mięśniową.
• poprzeczne – działa mobilizująco,
powoduje uruchomienie ścięgien,
poprawia napięcie powięzi mięśniowej.
ROZCIERANIE
ROZCIERANIE
Wykonywanie ruchów powoduje
utworzenie fałdu skórnego przed
palcami, natomiast za – tkanki są
rozciągnięte.
Rozcieranie powinno być
poprzedzone i zakończone
głaskaniem. W trakcie również
wykonujemy głaskanie.
ROZCIERANIE
ROZCIERANIE
CELE:
• Obniżenie pobudliwości nerwów
(działanie przeciwbólowe).
• Zapobieganie otarciom i
odleżynom , stosowane przy
hartowaniu tkanek.
• Ułatwienie wchłaniania się
krwiaków, obrzęków, wysięków
pozapalnych.
• Uaktywnienie miejscowego
przepływu krwi i limfy ( masaż
odprowadzający); daje lepsze
przekrwienie stawów.
• Uelastycznienie przykurczonych
mięśni i powstałych blizn, oraz
uelastycznienie torebek
stawowych, więzadeł, przyczepów
mięśniowych.
• Rozluźnienie mięśni.
• Likwidacja zgrubień, stwardnień,
różnego pochodzenia
mięśniowych; w torebkach
stawowych.
• Likwidacja blizn, bliznowców,
zrostów po zabiegach
operacyjnych.
• Przyspieszenie metabolizmu.
UGNIATANIE
Technika masażu klasycznego
polegająca na wykonaniu rękoma
masażysty ruchów : przyłożenia,
unoszenia, uciskania i wyciskania
tkanki masowanej.
UGNIATANIE
• Wykonujemy w tempie 40 – 50
ruchów/min
• Wymaga użycia większej siły w stosunku
do pozostałych technik.
• Technika odkształcająca sprężyście
tkankę mięśniową.
• W czasie ugniatania ręka nie ślizga się
po skórze lecz wyraźnie i zdecydowanie
chwyta za masowany mięsień, grupę
mięśni, starając się odciągnąć od części
kostnej.
CHWYTY UGNIATANIA
• ugniatanie obejmujące
• ugniatanie okrężne
• zwijanie – na powierzchniach płaskich; przy dużej ilości
tkanki tłuszczowej, przy osłabionych mięśniach
• wałkowanie – na kończynach (zwłaszcza ramie i udo). W
przypadku osłabionych mięśni przy urazach , przy
kruchości włośniczek i chorobach obwodowych naczyń
krwionośnych, powoduje rozluźnienie bardzo napiętych
mięśni.
• zruszanie – w okolicach gdzie trudno jest chwycić
mięśnie (np. mięśnie przykręgosłupowe, okolice
międzyżebrowe).
UGNIATANIE
• w masażu klasycznym stanowi ok. 40%
całego masażu i ok. 60% masażu
sportowego.
• stosujemy oddzielnie na mięśniach
synergistycznych i antagonistycznych.
• nie powinno być zbyt energiczne lecz
narastać stopniowo
• nie powinno wywoływać bólu lecz uczucie
przyjemne
• ruchy wykonujemy : płynnie, rytmicznie, bez
odrywania rąk od powierzchni masowanej,
bez gwałtownych szarpnięć
UGNIATANIE
• Ruch ugniatania polega na
skośnym lub poprzecznym do
przebiegu mięśnia rozciąganiu,
skręcaniu i uciskaniu.
• Mięśnie w czasie ugniatania
powinny być opracowywane
podłużnie.
• Ugniatanie ma być techniką
odkształcającą sprężyście brzuśce
mięśnia.
•
Przeplatamy głaskaniem i
wstrząsaniem.
UGNIATANIE
WYKONUJEMY:
• wzdłuż przebiegu naczyń
krwionośnych w kierunku do
serca ,
• od dalszego do bliższego szczytu
mięśnia,
• od przyczepu dalszego do
bliższego.
TECHNIKA
UGNIATANIA ZALEŻY
OD:
• kształtu mięśnia,
• powierzchni masowanej,
• wielkości mięśnia,
• stanu bólowego,
• wieku ,płci i jednostki chorobowej.
CELE UGNIATANIA
• intensywne pobudzenie mięśni
• duże przekrwienie masowanego obszaru, a co
się z tym łączy – zwiększenie szybkości
przepływu krwi, także limfy i ułatwienie
wymiany tkankowej w mięśniach (lepsze
odżywienie i szybsze odprowadzenie
produktów przemiany materii)
• uregulowanie, czyli sprowadzenie do
fizjologicznego napięcia mięśniowego
poprzez oddziaływanie na receptory czucia
głębokiego
• przyspieszenie ogólnej regeneracji mięśni po
intensywnym wysiłku fizycznym
CELE UGNIATANIA
• zwiększenie elastyczności tkanki
mięśniowej oraz ścięgien
• pobudzenie poprzez receptory czucia
głębokiego ośrodkowego układu
nerwowego
• pobudzenie włókien mięśniowych do
skurczów, które powodują szybszy ruch
płynów międzytkankowych.
• zmniejszenie napięcie blizn.
• stymulacja procesów wymiany tlenu i
dwutlenku węgla w mięśniach.
OKLEPYWANIE
Seria energicznych uderzeń rękoma
masażysty następujących jedno po
drugim, bardzo szybko w tkankę
masowaną.
OKLEPYWANIE
• istotą jest to, aby w czasie uderzania
kontakt ręki masażysty był jak
najkrótszy, a siła uderzenia na całej
powierzchni ręki biorącej udział w
masażu była rozłożona równomiernie
• uderzenie powinno być sprężyste,
krótkie, wykonane tak aby nie
wywoływało powstawania bólu i nie
wywoływało: siniaków, krwiaków i
pękania naczyń
OKLEPYWANIE -
PRZECIWWSKAZANIA
• silny ból,
• wzmożone napięcie mięśniowe,
• kruchości ścian naczyń krwionośnych,
• żylaki,
• po wzmożonym wysiłku fizycznym,
• spastyczność,
• dyskopatie,
• osteoporoza,
• przykurcze mięśniowe,
• skoliozy - po stronie przykurczonych
mięśni
OKLEPYWANIE
Stosujemy gdy chcemy doprowadzić
do silnego przekrwienia masowanej
części ciała.
Dobór sposobu oklepywania zależy
od:
• okolicy stosowania masażu,
• od grubości tkanki masowanej,
• stanu fizjologicznego i patologii
tkanki masowanej,
• zadania jakie ma spełniać
oklepywanie.
SPOSOBY
OKLEPYWANIA
• szybkie – 250-300 uderzeń / min.
• wolne - 100-120 uderzeń / min.
Siłę uderzenia możemy stopniować:
–
Uderzenia są lekkie gdy ruch jest wykonywany
przez stawy nadgarstkowe przy
unieruchomionych stawach łokciowych
i barkowych.
–
Siła uderzenia zwiększa się gdy w ruchach
oklepywania biorą udział również stawy łokciowe,
oraz stawy barkowe.
CELE OKLEPYWANIA
• Bardzo silne przekrwienie masowanej
powierzchni, a tym samym poprawa
odżywienia tkanek.
• Pobudzenie mięśni gładkich i poprzecznie
prążkowanych do skurczu.
• Redukcja tkanki tłuszczowej przez
przyspieszenie przemiany materii.
• Podwyższenie temperatury tkanek.
• W chorobach układu oddechowego
oklepywanie wykorzystuje się w celu
oderwania wydzieliny zalegającej w płucach.
WIBRACJA
Technika polegająca na
przekazywaniu za pomocą ręki
masażysty lub aparatu
wibracyjnego drgań
mechanicznych o małej amplitudzie
i znacznej częstotliwości tkankom
masowanym.
WIBRACJA
RĘCZNA
•
Trudna
•
Męcząca
•
Daje możliwość
wyczucia
głębokości
przekazywanych
drgań
APARATEM
•
Aquawibron
•
Wibrator
•
Maty do masażu
•
Poduszki do
masażu
•
Fotele do masażu
WIBRACJA
STABILNA
•
W punktach
bolesnych
•
W miejscu wejścia
nerwu
obwodowego do
mięśnia
•
Na szparę
złamania
•
5 – 20s z przerwą
na głaskanie
LABILNA
•
Wzdłuż przebiegu
włókien
mięśniowych
•
Wzdłuż przebiegu
nerwów
•
Wzdłuż przebiegu
naczyń
obwodowych
WIBRACJA
Ruchy wykonujemy góra-dół,
a nie na boki.
Częstotliwość drgań ok. 20 – 40/s
WIBRACJA -
WSKAZANIA
• w chorobach układu oddechowego,
• w leczeniu sztywności karku,
• w wzmożonym napięciu mięśni,
• w chorobie zwyrodnieniowej.
CELE WIBRACJI
• Wibracja labilna:
–
obniża napięcie mięśniowe
–
normalizuje napięcie tkanek
• Wibracja punktowa:
–
obniża próg pobudliwości nerwowej
–
działanie przeciwbólowe
–
wpływ na zmniejszenie obrzęków
–
przyspiesza tworzenie kostniny
CELE WIBRACJI
• Obniża patologiczną lub nadmierną po
wysiłku pobudliwość OUN
• Wywołuje odczyn pośredni objawiający
się:
–
zwiększeniem napięcia naczyń
krwionośnych
–
zwolnieniem tętna
–
wzrostem ciśnienia krwi
• Słaba:
–
działanie uspokajające
• Silna:
–
działanie pobudzające
WSTRZĄSANIE
Technika masażu klasycznego
polegająca na przekazywaniu
tkankom za pomocą rąk masażysty
drgań mechanicznych o znacznej
amplitudzie
i niedużej częstotliwości.
Technika ta stosowana jest na
zakończenie masażu i możemy ją
stosować między techniką
ugniatania,
a głaskaniem.
WSTRZĄSANIE
Ruch wykonujemy poprzecznie do
włókien mięśniowych, dłoń
masażysty powinna przylegać do
powierzchni tkanki masowanej całą
swoją powierzchnią.
Skutki wstrząsania odpowiadają
natężeniu z jakim ten chwyt
będziemy wykonywać. Ruchy
wykonuje się zdecydowanie,
płynnie, rytmicznie, bez szarpnięć.
CELE WSTRZĄSANIA
• Obniżenie napięcia mięśniowego i
rozluźnienie aparatu więzadłowo-
torebkowego np. po wysiłku fizycznym.
• Ułatwienie wydzielania płynu
zalegającego płynu wysiękowego w
płucach (wstrząsanie klatką piersiową)
w chorobach układu oddechowego.
• Usprawnianie krążenia obwodowego ,
aktywacja przepływu krwi i limfy.
CELE WSTRZĄSANIA
• Lepsze rozprowadzenie chłonki w
przestrzeniach
międzykomórkowych tkanek
powierzchownych i głębokich.
• Słabe wstrząsanie – obniżenie
pobudliwości OUN.
• Silne wstrząsanie (energiczne,
szybkie ) – wzmożenie
pobudliwości OUN.