Pod pojęciem masażu rozumiemy ściśle określone oddziaływanie bodźcami mechanicznymi na tkanki organizmu żywego.
Masaż jako bodziec mechaniczny skierowany jest na : powłoki skórne, mięśnie, torebki i więzadła stawowe. Wywołuje w organizmie liczne zmiany i reakcje, o charakterze miejscowym i ogólnym bez zmian struktury.
Pod pojęciem :
reakcji miejscowych rozumie się zmiany powstające bezpośrednio w masowanych tkankach;
reakcji ogólnych rozumie się zmiany ogólne wywołane drogą odruchową w układach : krążenia, nerwowym, wewnątrzwydzielniczym i innych.
Reakcje te często nazywane są odczynem.
Reakcje pacjenta na masaż uzależnione są od wielu czynników:
wieku,
budowy ciała (typ leptosomatyczny- masaż łagodny; typ atletyczny-masaż silniejszy; typ pikniczny-masaż średniej mocy)
płci,
stanu psychicznego
fazy choroby,
jednostki chorobowej,
pory roku,
wykonywanego zawodu (przy pracy fizycznej stosujemy delikatny masaż, dla osób pracujących umysłowo masaż silniejszej mocy),
charakteru osoby masowanej (np. choleryk- łagodzić, flegmatyk- pobudzić).
Masaż- jest to zabieg leczniczy wykonywany nieuzbrojoną ręką przy odkrytych tkankach chorego i przy jego biernej postawie.
Masaż leczniczy dzielimy na:
Masaż klasyczny
Masaże specjalistyczne:
- segmentarny
- punktowy
- łącznotkankowy
- okostnowy
- izometryczny
- drenaż limfatyczny.
Masaż w środowisku wodnym:
- podwodny
- wirowy
- natryski.
Masaże przyrządowe:
- ultradźwiękowe
- neumatyczny
- synkarialny.
Metody masażu:
Ręczna, przyrządowa, mieszana (ręczno-przyrządowa).
Historia masażu
Masaż jest jedną z najstarszych dziedzin wiedzy lekarskiej. Wywodzi się z Indii i Chin, gdzie wchodził w zakres rytuału religijnego. Już 3000 lat p.n.e. odnotowano w dziele chińskim Kung-Fu wzmiankę o leczeniu za pomocą masażu. W okresie medycyny sakralnej kapłani zalecali jego stosowanie, tak jak i wód mineralnych, w czasie spełniania obrzędów, które były częścią kultu religijnego i jednocześnie miały znaczenie lecznicze. Dopiero Hindusi w swej księdze mądrości Weda pochodzącej z 1800 roku p.n.e. podają dokładne wskazówki wykonywania masażu. Z czasem masaż odpadł od rytuału religijnego i chociaż wszedł w zakres leczenia, medycyna oficjalnie nie zajęła się nim. Jedynie z króciutkich przekazów pisemnych wiemy, że lekarze w niektórych chorobach zalecali masaż, o czym świadczą wzmianki w dziełach Hipokratesa, Celsusa i Galena. W Grecji masaż miał szczególne znaczenie dla sportowców biorących udział w igrzyskach olimpijskich. W Rzymie były wykonywane masaże wodne, wykonywali je niewolnicy ludziom bogatym.
Ambroże Pare- ogłosił masaż jako oficjalną metodę leczenia.
Fredrich Hoffmann- opracował program stosowania masażu w licznych przypadkach chorobowych.
Johan Metzger- określił zasady, wskazania i przeciwwskazania do masażu.
Izydor Zaborowski- rozpowszechnił masaż jako jedną z dziedzin naukowych.
Wywiad z pacjentem
Informacje stałe -ustalone przed masażem wynikające z obserwacji, zadanych pytań i zapisów w karcie choroby
1. Nazwisko i imię
2. Wiek i płeć
3. Rodzaj wykonywanej pracy przez 5 lat
4. Rozpoznanie i choroby towarzyszące
5. Od kiedy choruje
6. Czy było prowadzone leczenie i z jakim skutkiem
7. Od kiedy pobiera zabiegi w obecnym cyklu leczenia
8. Ilość wcześniej wykonanych masaży
9. Stosowane zabiegi wspomagające
10. Jak pacjent reaguje na masaż i inne zabiegi
11. Jakie wyniki badań
W trakcie rozmowy obserwujemy cały czas pacjenta w celu uzyskania informacji na temat jego sprawności ogólnej, a szczególnie na sposób poruszania się, stania lub siedzenia.
Informacje zmienne
1. Określające stan zdrowia pacjenta bezpośrednio przed masażem
2. Temperatura ciała
3. Ciśnienie krwi
4. Pojawienie lub ustąpienie dolegliwości
5. Jak czół się po poprzednim zabiegu
6. Ogólne samopoczucie
7. Jeżeli pacjentem jest kobieta to należy upewnić się czy nie jest w okresie menstruacji
8. Jak dawno spożywał posiłek
9. Jaki zabieg był wykonywany przed masażem
10. Czy były podawane zastrzyki, jak tak to jakie
Informacje dodatkowe- wszystkie informacje mogące mieć związek z chorobą uzyskane od pacjenta w rozmowie podczas masażu
1. Jakie choroby przechodził
2. Czy miał dużo urazów itp.
Pozycje ułożeniowe w czasie masażu.
1. Pozycja leżenia tyłem:
W odcinku szyjnym podkładamy mały wałek lub poduszkę w celu odciążenia tego odcinka kręgosłupa. Odciążenie odcinka lędźwiowego uzyskujemy przez ugięcie kończyn w stawach biodrowych i kolanowych, a w okolicy podkolanowej umieszczamy wałek. W przypadku pacjentów z chorobami układu oddechowego i serca górną część tułowia układamy nieco wyżej. Kończyny górne układamy w lekkim odwiedzeniu 300 i zgięci stawów łokciowych 300
2.Pozycja leżenia przodem:
Głowa ułożona jest w pozycji pośredniej lub na boku twarzą do masażysty. W przypadku masowania karku i obręczy kończyny górnej głowę układamy w pozycji pośredniej podkładając dłonie pod czoło, w celu rozluźnienia mięśni grzbietu oraz mięśni obręczy barkowej pod barki podkładamy mały wałek lub poduszkę. W celu rozluźnienia fizycznej lordozy lędźwiowej podkładamy mały wałek lub poduszkę w okolicy brzucha. W celu rozluźnienia mięśni kończyn dolnych (mięśni kolanowo- goleniowych oraz mięśni trójgłowych łydki) podkładamy wałek w okolicy stawów skokowych. Kończyny górne spoczywają wzdłuż tułowia.
3.Pozycja leżenia na boku:
Głowę układamy na wałku lub na poduszce wypełniając wolną przestrzeń między głową a ramieniem. Wałek podkładamy pod kąt tali co pozwala na rozluźnienie mięśni w odcinku piersiowo- lędźwiowym. Kończyny górne zgięte w stawach barkowych i łokciowych spoczywają przed tułowiem. Kończyny dolne zgięte w stawach biodrowych i kolanowych w celu uzyskania stabilizacji. Pomiędzy stawy kolanowe i skokowe podkładamy poduszki
4.Pozycja siedząca:
Przy masażu karku, obręczy kończyny górnej. Pozycja siedząca na krześle z głową opartą na kozetce. Kończyny górne splecione pod czołem.
- pozycja siedząc przy kozetce
- pozycja siedząc na kozetce
- pozycja siedząc na krześle
Warunki jakie powinien spełniać masażysta i jego gabinet:
Wymagana jest pełna sprawność fizyczna (ruchowa) masażysty.
Wygodne, nie ograniczające ruchów ubranie oraz obuwie.
Zadbane, czyste ręce, krótkie paznokcie, bez lakieru, bez biżuterii.
Ręce należy myć przed i po masażu.
Przeciwwskazaniem do pracy są zmiany dermatologiczne skóry rąk masażysty.
Masaż należy wykonywać w optymalnie wygodnej pozycji dla masażysty (przy uwzględnieniu odpowiedniej pozycji pacjenta), przy rozluźnionych mięśniach, przez co mniejsze będzie zmęczenie wykonywanym zabiegiem.
Masażysta powinien zdobyć zaufanie pacjenta.
Masażysta powinien troszczyć się o chorego, być wyrozumiały i cierpliwy.
Masażysta podczas masażu powinien być skupiony, myśleć o zabiegu i obserwować pacjenta
Masażysta powinien odznaczać się taktem i odnosić ze zrozumieniem do choroby pacjenta.
Skóra masowanej części ciała powinna być czysta.
W zależności od wrażliwości i obfitości owłosienia należy polecić pacjentowi zgolenie włosów, aby uniknąć podrażnień.
W czasie pracy masażysta narażony jest na uczulenie na środki poślizgowe oraz od niewłaściwej pozycji przy masażu na pylicę karkową.
Podczas masażu można używać różnego rodzaju środków poślizgowych: talk kosmetyczny, olej parafinowy, oliwka kosmetyczna, wazelina, lanolina, żele do masażu, mydło.
Środki poślizgowe wysuszające (talk) zaleca się używać początkującym masażystom, ze względu na tzw. wilgotne ręce.
Najzdrowszy i najefektywniejszy masaż to zabieg wykonany na sucho, bez żadnych środków poślizgowych (dla zaawansowanych, doświadczonych masażystów).
Środki wspomagające masaż dzielimy na: środki farmakologiczne stosowane u chorego wraz z masażem (iniekcje, p.o., czopki), preparaty wcierane w tkanki pacjenta: środki lecznicze rozgrzewające, preparaty odżywcze i regeneracyjne (bogate w witaminy), preparaty przeciwbólowe, preparaty złożone, wieloskładnikowe
Masaż powinien być wykonywany w pomieszczeniu zamkniętym, zapewniającym warunki intymności,
Gabinet masażu powinien być suchy, jasny, posiadać dobrą wentylację ( powinno to być pomieszczenie które możny wywietrzyć po każdym pacjencie), powierzchnia najmniej 9m2, oświetlenie naturalne i sztuczne (1m - 75 luxów, powierzchnia okien musi stanowić nie mniej niż 10% powierzchni podłogi).
Temperatura powinna wynosić 20-22ºC.
Stół do masażu (leżanka) powinna mieć regulowaną, dostosowaną do wzrostu masażysty wysokość. Wymiary materaca: 200 cm x 60 cm.
Wyposażenie gabinetu stanowią wałki różnej średnicy, szafki, ręczniki, prześcieradła, aparaty do masażu, parawan, wieszak, kosz na śmieci, umywalka, pomieszczenie z natryskiem, wc.
Ogólne zasady masaży klasycznego
Przed rozpoczęciem masażu należy przeprowadzić wywiad z osobą masowaną.
Pacjent przed zabiegiem powinien być poinformowany o przebiegu masażu oraz sposobie przygotowania się do niego ze strony ubioru.
Stosujemy zawsze zgodnie z kierunkiem krążenia krwi i chłonki.
Zabiegi należy stosować zgodnie ze wskazaniami i przeciwwskazaniami.
Masaż wykonuje się dłońmi lub aparatem na obnażonym ciele masowanego, przy jego biernym zachowaniu (jedynym wyjątkiem jest masaż izometryczny).
Każdą jednostkę chorobową uwzględniamy indywidualnie.
W przypadku występowania wielu jednostek chorobowych, wykonujemy masaż na okolice najbardziej uciążliwe.
Masowany powinien być tak ułożony, aby napięcie masowanych mięśni było najmniejsze, a ciało maksymalnie rozluźnione ( dlatego zabieg wykonuje się w pozycji leżącej, tylko w uzasadnionych przypadkach dopuszcza się pozycję siedzącą ).
Nie wykonujemy masażu w czasie podawania kroplówek, dializ, krwi.
Czas trwania zabiegu w zależności od schorzenia, wielkości powierzchni masowanej, stanu zdrowia pacjenta, ilości wykonywanych zabiegów
Stopniowe dawkowanie bodźców od słabych do silniejszych
Siła masażu w zależności od wieku, płci, budowy ciała, stanu zdrowia pacjenta, wykonywanego zawodu, reakcji na bodziec.
Przed zabiegiem należy poinformować masowanego o opróżnieniu pęcherza i jelit.
Przed zabiegiem chory nie może używać żadnych kremów, balsamów oraz maści.
Masowany powinien być dwie godz. po posiłku i następny spożyć najszybciej dwie godz. po masażu.
Minimalną powierzchnią do wywołania odczynu jest 10% powierzchni ciała ( przy czasie trwania 10 min.), zwiększenie lub zmniejszenie czasu trwania czy też powierzchni masowanej niekorzystnie wpływa na układ krążenia.
W miarę zwiększania powierzchni masowanej , czas należy proporcjonalnie skracać tak, aby masaż całego ciała u prawidłowo zbudowanego człowieka wynosił 45 - 60 min.
Pierwsze masaże wykonujemy delikatnie, aby przygotować mięśnie do późniejszych masaży zasadniczych. Jest to tzw. „masaż wstępny”, czyli przygotowawczy.
Czas trwania masażu jednej części ciała wynosi około 10-20 minut, masaż całkowity u zdrowego - 45minut, a u chorego 60min.
Podstawową serią masaży jest 10 zabiegów wykonywanych codziennie, w przypadkach przewlekłych schorzeń można przedłużyć do 20zabiegów stosowanych również codziennie, po których należy zrobić przerwę 10-14 dniową.
Po masażu pacjent powinien odpocząć ok.30 min.
Masażysta powinien prowadzić indywidualną dokumentację postępu leczniczego.
Należy pouczyć pacjenta, że nie jest wskazane gwałtowne oziębienie ciała bezpośrednio po masażu.
W związku z reakcją organizmu na masaż należy poinformować pacjenta, że po pierwszych trzech (do pięciu) zabiegach może odczuwać pozorne pogorszenie stanu zdrowia.
Całkowicie przerwany zabieg masażu nie może być kontynuowany, lecz musi by rozpoczęty od nowa.
Masaż nie powinien sprawiać pacjentowi bólu, winien być wykonany na granicy bólu z przyjemnością (bliżej przyjemności).
Prawo Arndta-Schulza mówi na ten temat:
„ Obciążenie bodźcem należy rozpatrywać pod kątem reakcji ośrodkowego układu nerwowego. Masaż wykonywany lekko poniżej progu bolesności działa uspokajająco i wyciszająco. Masaż wykonywany na progu bolesności działa hamująco naukład nerwowy, natomiast masaż wykonywany bardzo silnie, powyżej progu bolesności, znosi reakcję ze strony układu nerwowego”.
Zasady dawkowania masażu:
Każda technika, chwyt powinien być poprzedzony i zakończony głaskaniem
Dawkowanie jest uzależnione od odczynowości(od reakcji pacjenta na masaż)
W przypadku nadciśnienia- stosujemy lekki, powolny masaż z technikami głaskania i wibracji
W przypadku niedociśnienia stosujemy masaż szybki i energiczny z technikami głaskania głębokiego, ugniatania i wstrząsania
W masażu stopień intensywności doboru bodźca należy rozpatrywać pod kątem reaktywności ustroju.
Odczucia masażu:
Obiektywne:
Przyspieszony proces przemiany materii i przemiany tlenowej
Przyspieszenie krążenia i oddychania
Wzrost lub obniżenie napięcia nerwowego i mięśniowego
Lepsze ukrwienie masowanych części ciała
Poprawa pracy narządów wewnętrznych
Poprawa sprawności narządów ruchu
Poprawa czynności układy wydalniczego i trawiennego.
Subiektywne:
Uczucie ogólnej sprawności i lekkości
Uczucie rozgrzania
Uczucie ogólnego uspokojenia bądź rozdrażnienia.
Mechanizm działania masażu.
Mechanizm działania masażu jest bardzo skomplikowany i można go podzielić na działanie lokalne (miejscowe), oraz na działanie centralne (ogólne), które prawdopodobnie odgrywa ważniejszą rolę.
Działanie lokalne (miejscowe) masażu polega na mechanizm przepływie krwi w naczyniach krwionośnych oraz chłonki w naczyniach chłonnych. Należy przyjąć, że operowanie przez masażystę poszczególnymi technikami, jak głaskanie, rozcieranie, ugniatanie czy oklepywanie, miejscowo zwiększa przemieszczanie się płynów przez układ naczyniowy. Masażysta, stosując te techniki w czasie masażu wywołuje tarcie, podczas którego wytwarza się ciepło. Wpływa ono na rozszerzenie się naczyń krwionośnych, a co za tym idzie - zwiększa przepływ krwi przez mięśnie, przyspieszając dostarczanie substancji odżywczych i równocześnie wydalając produkty przemiany materii. Masaż wzmaga dopływ tlenu do komórek mięśniowych, przez co zwiększa przemianę tlenową w mięśniach. W związku z tym szybciej usuwane są produkty rozpadu powstające w czasie pracy mięśni. Wzrost przepływu krwi w obwodowych częściach ciała wpływa korzystnie na pracę serca. Masaż nasila przepływ krwi przez nasze ciało, a tym samym i przez nerki, czego dowodem jest zwiększona ilość moczu.
Działanie centralne (ogólne) masażu polega na pobudzeniu układu nerwowego, który za pomocą odruchów i czynności koordynacyjnych kory mózgowej jest w stanie wpłynąć na wszystkie narządy i układy naszego organizmu. Masaż przeprowadzany na mięśniach szkieletowych powoduje pobudzenie receptorów, które są przenoszone jako bodziec poprzez włókna nerwowe dośrodkowe do mózgu. W czasie masażu docierają do mózgu miliony takich bodźców. Bodźce te wywołują w odcinku kory mózgowej, do której zostały przekazane.
Wpływ masażu na organizm.
1) Wpływ masażu klasycznego na tkankę skórną:
Podczas masażu usuwane są ze skóry w postaci łusek obumarłe komórki naskórka.
Masaż ułatwia oddychanie skórne.
Masaż poprawia czynność wydalniczą gruczołów łojowych i potowych.
Pod wpływem masażu naczynia skórne rozszerzają się, przez co poprawia się odżywianie skóry oraz znajdujących się w niej gruczołów.
Masaż przyspiesza obieg krwi i chłonki w naczyniach skórnych, dzięki czemu z jednej strony następuje bardziej aktywne dostarczanie tkankom i organom masowanego odcinka substancji odżywczych, a z drugiej zaś - szybsze wydalanie produktów przemiany materii.
Skóra staje się lepiej utleniona i odżywiona zyskuje właściwy koloryt, jędrność i elastyczność.
Następuje rozluźnienie- zwiększenie przesuwalności tkanki łacznej-włóknistej.
2) Wpływ masażu klasycznego na mięśniową:
Po wpływem masażu tkanka mięśniowa jest lepiej zaopatrzona w tlen i substancje odżywcze
Masaż powoduje szybsze wydalanie produktów przemiany materii
Masaż zwiększa zdolność mięśni do pracy. Po 5minutowym masażu zdolność do pracy zmęczonego mięśnia wzrasta 3-5krotnie.
Masaż pobudza włókna mięśniowe do skurczu i podnosi ich napięcie, co zapobiega zanikom mięśniowym.
3) Wpływ masażu klasycznego na stawy i aparat więzadłowy:
Pod wpływem masażu zwiększa się elastyczność i wytrzymałość aparatu więzadłowego, a zarazem stopień ruchomości stawu.
Masaż stawu polepsza jego ukrwienie, przez co następuje szybsza wymiana produktów rozpadu na substancje odżywcze.
Pod wpływem masażu zdolność stawów i aparatu więzadłowego do pracy jest szybciej przywracana.
Zwiększa się stopień ruchomości stawów.
4) Wpływ masażu klasycznego na układ krwionośny i limfatyczny:
Masaż pobudza układy krwionośny i limfatyczny do pracy, co powoduje wzmożenie zasilania organów w tlen i substancje odżywcze.
Masaż zwiększa szybkość usuwania z organizmu produktów rozpadu, likwidację objawów zastoinowych, a także wchłanianie obrzęków.
Masaż ułatwia odpływ krwi żylnej
Masaż zmniejsza opór krwi w tętnicach, przez co ułatwia pracę serca.
Pod wpływem masażu naczynia krwionośne rozszerzają się i wzrasta szybkość obiegu krwi.
5) Wpływ masażu klasycznego na układ nerwowy:
Masaż jako bodziec mechaniczny przede wszystkim działa na obwodowy układ nerwowy
Masaż wywiera swoje działanie na centralny układ nerwowy za pośrednictwem włókien czuciowych obwodowych.
Masaż działając na centralny układ nerwowy powoduje wysyłanie bodźców do mięśni, gruczołów wydzielania wewnętrznego oraz do poszczególnych narządów ustroju.
Masaż działa na układ nerwowy uspokajająco i pobudzająco. Głaskanie, delikatne rozcieranie, słaba wibracja działają uspokajająco, natomiast ugniatanie, oklepywanie, silna wibracja - pobudzająco.
Wpływ masażu na układ nerwowy zależy również od tego jak energicznie i długo jest on wykonywany.
6) Wpływ masażu klasycznego na pozostałe układy:
Masaż przyspiesza cyrkulację krwi w naczyniach krwionośnych, a tym samym zwiększa ilość krwi dostarczonej do płuc, gdzie następuje wymiana gazowa. Pod wpływem masażu polepsza się działanie układu oddechowego, wzrasta ilość krwi bogatej w tlen, tak potrzebnej tkankom i narządom.
Masaż pośrednio wpływa na układ pokarmowy, polepszając jego ukrwienie, co w znacznym stopniu poprawia trawienie i przyswajanie substancji odżywczych, a także przyspiesza wydalanie z przewodu pokarmowego produktów nie strawionych.
Pod wpływem masażu zwiększa się ilość krwi przepływającej przez nerki, przez co poprawia czynność filtracyjną nerek i wydalane są substancje przemiany materii w postaci moczu.
Masaż powoduje przyspieszenie procesów biochemicznych zachodzących w naszym organizmie, a co za tym idzie - wpływa na szybsze usunięcie produktów przemiany materii i dostarczenie substancji odżywczych do tkanek i narządów.
Masaż Klasyczny- to zespół technik stosowanych w odpowiedniej kolejności, które wywierają wpływ na tkanki ustroju człowieka, powodując wystąpienie odczynów w tkankach i narządach.
Celem jest zadziałanie na układ ruchu oraz na skórę, tkankę łączną i tłuszczową, zakończenia nerwowe w skórze a także na układ krwionośny i chłonny. Pośrednio na narządy wewnętrzne.
MASAŻEM KLASYCZNYM nazywamy zespół różnych zabiegów manualnych, które w sposób mechaniczny, przez powierzchnię ciała działają na skórę, tkankę podskórną, mięśnie, torebki i wiązadła stawowe, a także w postaci zmian odruchowych na układ krążenia, nerwowy, wewnątrzwydzielniczy, do narządów wewnętrznych włącznie.
Jest to najstarsza metoda masażu, polegająca na rytmicznym wywieraniu i zwalnianiu ucisku na tkanki miękkie za pomocą odpowiednich chwytów, na ogół obu rąk, przesuwanych od obwodu w kierunku dośrodkowym.
Opracowanie wskazań do masażu opiera się na odczynach, po zastosowaniu bodźców mechanicznych, zachodzących w naczyniach krwionośnych i chłonnych, w mięśniach poprzecznie prążkowanych i gładkich oraz w czynnościach skóry, w zakończeniach nerwów, w węzłach chłonnych, w tkance łącznej i w okostnej.
Masaż klasyczny zalicza się do dziedziny medycyny, zwanej fizykoterapią, gdzie wykorzystuje się w celach leczniczych czynniki fizykalne, takie jak, np. temperatura, pole magnetyczne, ultradźwięki, światło, woda i mechanoterapia,(do której to właśnie zalicza się masaż).
Masaż klasyczny wykorzystywany jest najczęściej w rehabilitacji leczniczej, a także w praktyce sportowej, gdzie jest jednym ze środków w całym kompleksie tzw. odnowy biologicznej.
Masaż jest jednym ze sposobów upiększenia ciała, podniesienia jego walorów zewnętrznych, poprawienia wyglądu skóry i sprawności mięśni. Wpływa też bardzo pozytywnie na naszą psychikę, daje ukojenie nerwom i usuwa uczucie zmęczenia.
W masażu klasycznym wyróżnia się:
GŁASKANIE
nazywamy ruch ,wykonywany dłońmi masażysty w którym dłoń ślizga się po powierzchni skóry , bez przesuwania tkanki masowanej.
Głaskanie to najstarszy i najbardziej rozpowszechniony ruch stosowany w masażu. To technika najczęściej stosowana, wykonujemy ją zawsze , kilkakrotnie w czasie zabiegu.
Głaskaniem rozpoczynamy i kończymy masaż, oraz przeplatamy poszczególne techniki lub chwyty . Niekiedy masaż ogranicza się wyłącznie do głaskania, na przykład w przypadku skrajnej bolesności.
Głaskanie to technika sprężyście odkształcająca naskórek i skórę właściwą.
Głaskanie wykonujemy zgodnie z zasadami masażu klasycznego dotyczącymi kierunku ruchu krążenia krwi i chłonki.
Głaskanie może być powierzchowne i głębokie. Głaskanie powierzchowne wykonujemy powoli , rytmicznie: 24-25 ruchów / min. W głaskaniu głębokim tempo i siła ucisku są większe niż w głaskaniu powierzchownym.
Rodzaj techniki głaskania zależy od:
- obwodu,
- powierzchni masowanej części ciała,
- siły nacisku.
W technice głaskania wyróżnia się:
głaskanie płaskie i obejmujące,
głaskanie jednorącz ( małe powierzchnie) i oburącz (duże powierzchnie),
głaskanie powierzchowne (łagodne) i głębokie (energiczne).
Nacisk w czasie głaskania powinien zaczynać się łagodnie i kończyć się łagodnie, oraz być równomiernie rozłożony na całej powierzchni masowanej. Ręka w czasie głaskania powinna być rozluźniona , aby mogła dostosować się do wszystkich nierówności i kształtu odcinka masowanego (krętarzy, guzków, wyrostków ).
Siła wykonania:
a) bardzo łagodne tzw muskanie - wykonujemy opuszkami palców lub grzbietową ich stroną
b) średniej mocy - do nich zaliczamy głaskanie całą dłonią i głaskanie pierścieniowe
c) głaskanie mocne - wykonujemy kłębami lub grzebyczkami
Kierunek wykonania:
a) podłużne - wykonujemy wzdłuż przebiegu włókien mięśniowych lub osi ciała
b) poprzeczne - wykonujemy poprzecznie do przebiegu włókien mięśniowych lub osi ciała
c) okrężne - wykonujemy np. wokół stawów łopatek gruczołów piersiowych itp
CELE GŁASKANIA
1. Przyzwyczajenie pacjenta do dotknięcia terapeuty, pozwolenie na wyczucie i znalezienie miejsc chorobowo zmienionych.
2. Głaskanie służy do rozprowadzenia talku, żelu, maści itp.
3. Delikatne głaskanie wpływa kojąco na ból.
4. Po głaskaniu skóra staje się gładka i elastyczna.
GŁASKANIE POWIERZCHOWNE - CELE
5. Głaskanie powierzchowne powoduje mechaniczne usunięcie zrogowaciałych łusek naskórka, w celu ułatwienia wydzielniczej pracy gruczołów potowych i łojowych.
6. Zwiększenie tonusu (napięcia) skórnego i tkanki podskórnej .
7. Wzmożenie przemiany materii w tkankach skórnych i szybsze odprowadzenie ewentualnych obrzęków i krwiaków.
8. Poprawa wazomotorycznej funkcji naczyń skórnych , stymulacja procesów wymiany w skórze i podskórnej tkance łącznej.
9. Obniżenie pobudliwości zakończeń nerwów czuciowych skóry przez działanie uspokajające na OUN, czyli obniża pobudliwość emocjonalną, sprzyja rozluźnieniu mięśni.
GŁASKANIA GŁĘBOKIE - CELE
10. Podnosi nieznacznie temperaturę skóry.
11. Przyspieszenie krążenia, przyspieszenie odpłynięcia krwi żylnej z tkanek i chłonki w kierunku dosercowym przez co następuje opróżnienie pni żylnych
powierzchownych i głębokich w tkankach. W opróżnionych żyłach powstaje ciśnienie ujemne, wskutek czego krew z bocznych naczyń żylnych napływa do większych naczyń.
12. Głaskanie przyspiesza odpływ krwi żylnej z tkanek, a na jej miejsce napływa krew tętnicza, powodując szybsze i lepsze odżywienie tkanek.
13. Zmniejszenie zastoju i obrzęków, dzięki naprzemiennemu zwężaniu i rozszerzaniu się światła naczyń następuje pobudzenie układu krążenia- przyspiesza się wchłanianie krwiaków.
14. Powoduje zwiększenie kurczliwości mięśni.
15. Pobudzenie funkcji gruczołów potowych i łojowych.
16. Głaskanie wykonane na klatce piersiowej powoduje zwolnienie ruchów oddechowych . Zjawisko to tłumaczone jest hamowaniem czynności wyższych części OUN z następczym obniżeniem pobudliwości ośrodka oddechowego.
17. Głaskanie jako bodziec mechaniczny działa na zakończenia nerwów czuciowych i ruchowych w skórze.
18. Pod wpływem głaskania głębokiego wchłanianie płynów z tkanki podskórnej zwiększa się o 16-58%.
19. Głaskanie wykonane energicznie i rytmicznie działa pobudzająco na OUN.
20. Energiczne głaskanie zapewnia miejscowe przyspieszenie krążenia, powoduje zaczerwienienie, dając lekkie przekrwienie.
21. U chorych z niedowładami i porażeniami pochodzenia OUN lekkie głaskanie obniża pobudliwość komórek ruchowych rdzenia kręgowego.
Możemy wykonywać stroną dłoniową ,nasadową i grzbietową reki , opuszkami palców lub kłębem kciuka- kłębikiem palca małego. Dłoń może być ułożona prostopadle do masowanych mięsni lub poprzecznie, palce mogą być złączone lub rozstawione. Istotą jest by podczas głaskania cała powierzchniowa dłoni przylegała do powierzchni masowanej, wywierając równomierny nacisk. Kierunek wykonywania ruchów liniowy i kulisty zgodny z anatomicznym przebiegiem mięśni i naczyń.
Przeciwwskazania do wykonywania głaskań obejmują II stadium choroby Burgera
ROZCIERANIE
to technika polegająca na wykonywaniu rękoma masażysty ruchów kolisto-posuwistych wraz z tkanką masowaną . Istotą rozcierania jest to, aby tkanka masowana przesuwała się za ręką masażysty .Rozcieranie powoduje utworzenie się fałdu skórnego, w którym następuje rozciąganie i rozcieranie tkanek.
Rozcieranie jest najważniejszą i podstawową techniką masażu w procesie leczenia. To technika sprężyście odkształcająca struktury zbudowane z tkanki łącznej.
Rozcieranie wykonuje się najczęściej w masażu na okolicę:
- stawów,
- torebek stawowych,
- aparatu więzadłowego,
- ścięgien,
- powięzi,
- rozcięgien mięśni,
- tkanek mięśniowo-ścięgnistych.
Szczególną uwagę zwraca się na rozcieranie miejsc gdzie brzuśce mięśniowe przechodzą w ścięgna, oraz na miejsca przyczepów mięśniowych.
Rozcieranie jest podstawową techniką w leczeniu:
- przykurczy,
- blizn, bliznowcy,
- zrostów pourazowych.
Rozcieranie stosuje się na okolice stawów w artrozach (zmianach zwyrodnieniowo-wytwórczych stawów) i zmianach patologicznych tkanek okołostawowych.
W masażu sportowym rozcieranie ma zastosowanie przy rozgrzewce stawów i mięśni (pamiętajmy jednak, że nie zastąpi rozgrzewki) - temperatura okolicy masowanej ulega podwyższeniu (nawet o 5º ).
W zależności od wskazań rozcieranie może być:
- powierzchowne - tonizujące, wykonujemy opuszkami palców lub całymi dłońmi
- głębokie - drażniące ( mobilizujące; daje większy odczyn) wykonujemy kłębami lub grzebykami
Kierunek rozcierania określa się na podstawie anatomicznej struktury tkanek i patologicznych zmian tych tkanek.
Rozcieranie w zależności od kierunku wykonywania dzielimy:
spiralne - działa troficznie na tkanki ( poprawia ukrwienie , odżywienie, metabolizm tkanek. - wykonujemy w masażu klasycznym izometrycznym segmentalnym i sportowym Rozcierania wykonujemy w tempie 60 do 100 ruchów na minutę
podłużne - działa rozluźniająco na receptory ścięgien, powięź mięśniową. wykonujemy wzdłuż przebiegu włókien mięśniowych lub osi ciała
poprzeczne - działa mobilizująco, powoduje uruchomienie ścięgien, poprawia napięcie powięzi mięśniowej. - wykonujemy poprzecznie do przebiegu włókien mięśniowych lub osi ciała Rozcieranie to ma szczególne zastosowanie w przypadku zapalenia ścięgien i pochewek ścięgnistych
Okrężne - wykonujemy np. wokół stawów łopatek itp
Rozcieranie wykonujemy w tempie 60 - 100 ruchów /min.
Rozcieranie wykonuje się jednorącz lub oburącz.
Powierzchnią natarcia może być: cała dłoń z palcami, nasada dłoni, grzbiet dłoni, kłąb kciuka, opuszki palców 2-5, grzbietowa powierzchnia paliczków.
Kierunek natarcia
liniowy,
kulisty, - wykonujemy w drenażu limfatycznym i masażu segmentalnym Polega ono na co najmniej trzykrotnym roztarciu w jednym miejscu (3 kółeczka) Przy kolejnych kółeczkach wnikamy w coraz głębsze warstwy tkanek ( drugie kółeczko wykonujemy mocniej niż pierwsze trzecie mocniej niż drugie) Po takich trzech kolistych ruchach przepychamy roztarte substancje w kierunku wykonywanego chwytu
zygzakowaty.
Rozcieranie powinno być poprzedzone i zakończone głaskaniem. W trakcie również wykonujemy głaskanie.
CELE ROZCIERANIA.
1. Obniżenie pobudliwości nerwów ( działanie przeciwbólowe).
2. Zapobiega otarciom i odleżynom , stosowane przy hartowaniu tkanek (po amputacjach).
3. Ułatwienie wchłaniania się krwiaków, obrzęków, wysięków pozapalnych.
4. Uaktywnienie miejscowego przepływu krwi i limfy ( masaż odprowadzający); daje lepsze przekrwienie stawów.
5. Uelastycznienie przykurczonych mięśni i powstałych blizn, oraz uelastycznienie torebek stawowych, więzadeł, przyczepów mięśniowych.
6. Likwidacja zgrubień, stwardnień, różnego pochodzenia mięśniowych; w torebkach stawowych.
7. Likwidacja blizn , bliznowców, zrostów po zabiegach operacyjnych.
8.Rozcieranie ułatwia usuwanie kwasu mlekowego bierze czynny udział przy wyzwalaniu się z tkanek wszystkich metabolitów przemiany materii ułatwia rozprowadzenie wszelkich substancji po organizmie.
9. Oddziaływanie na chemoreceptory i baroreceptory, dzięki czemu rozcieranie wywiera wpływ nie tylko na układ krążenia krwi, ale także na jego ciśnienie.
10. Powoduje zmniejszenie tkanki tłuszczowej przy jednoczesnym przyroście tkanki mięśniowej
11. Powoduje nie tylko przyrost masy mięśniowej, lecz także wzrost siły mięśniowej (izometryczny)
12. Rozcieraniem usuwamy zmiany chorobowe w tkance okostnej, daje ono dobre wyniki w usuwaniu osteofitów (narośli kostnych)
13. Rozdrabniają złogi artretyczne, znajdujące się w obrębie stawów i mięśni
Przeciwwskazania do stosowania wszelkich rodzajów rozcierań obejmują:
miejsce obrzęku w stanach zapalnych zwłaszcza podostrych
chorobę Burgera - ze względu na możliwość otarcia skóry ale przede wszystkim w związku z występowaniem odczynu paradoksalnego
skazę naczyniową
świeżo zrośniętych złamaniach kości, gdyż możemy uszkodzić młodą tkankę okostną
stan po przebytym zakrzepowym zapaleniu żył
stany zapalne ścięgien i pochewek ścięgnistych
świeżo podane blokady ( Czas po którym można wykonać masaż należy ustalić z lekarzem wykonującym blokadę)
UGNIATANIE
to technika masażu klasycznego polegająca na wykonaniu rękoma masażysty ruchów : przyłożenia, unoszenia, uciskania i wyciskania tkanki masowanej.
Ugniatanie wykonujemy w tempie 40 - 50 ruchów na min. Wymaga ono użycia większej siły w stosunku do pozostałych technik.
Ugniatanie to technika odkształcająca sprężyście tkankę mięśniową.
W czasie ugniatania ręka nie ślizga się po skórze lecz wyraźnie i zdecydowanie chwyta za masowany mięsień, grupę mięśni, starając się odciągnąć od części kostnej.
Podstawowe chwyty ugniatania to:
-rolowanie (zwijanie) - polega na uchwyceniu fałdu skórnego między kciuk, a opuszki palców 2-5, który dalej unosi się i przemieszcza od kręgosłupa na boki lub od kości krzyżowej do kręgosłupa szyjnego; wykonujemy na powierzchniach płaskich; przy dużej ilości tkanki tłuszczowej, przy osłabionych mięśniach, przy masażu mięśni grzbietu.
- wałkowanie - technika ta polega na uchwyceniu mięśnia od góry i od dołu lub po obu bokach równolegle; wykonujemy na kończynach (zwłaszcza ramie i udo). W przypadku osłabionych mięśni przy urazach , przy kruchości włośniczek i chorobach obwodowych naczyń krwionośnych , powoduje rozluźnienie bardzo napiętych mięśni.
- wyciskanie - stosujemy równomierny ucisk; wykonujemy na mięśniach czworobocznych grzbietu.
- ugniatanie szczypcowe- stosuje się na małych grupach mięśni(np. kłąb kciuka), powierzchnia natarcia to opuszki palców 2-3 i opuszka kciuka.
- przełamywanie mięśni- wykonuje się kciukami, które ustawiamy prostopadle do kręgosłupa a równolegle do siebie(kierunek kciuków przeciwstawny) na wysokości kości krzyżowej obok kręgosłupa. Przesuwamy kciuki w strony przeciwne aż wystąpi przełamanie fałdu skórno-mięśniowego. Następnie górny kciuk przesuwamy poniżej drugiego kciuka, przełamujemy mięśnie kciukami i tak dalej aż do barku, najpierw po jednej stronie kręgosłupa potem po drugiej.
- piłowanie-
Małe: obie ręce układamy na kości krzyżowej kłębikami małych palców, ręce układamy stronami dłoniowymi do siebie, między kłebikami tworzy się fałd skórny, który piłujemy aż do karku;
Duże: wykonujemy kciukiem i wskazicielami ustawiając ręce stroną grzbietową do siebie.
Ze względu na sposób wykonania ugniatania możemy podzielić na:
- ugniatanie poprzeczne - celem jest wyciskanie substancji z tkanek. Polega na tym że ujmujemy między kciuk a pozostałe palce odcinek mięśnia lub grupy mięśniowej opracowujemy ruchami półkolistymi dany odcinek który następnie przekazujemy ręce drugiej. Powtarza ona ruch ręki pierwszej.
- ugniatanie podłużne - celem jest przepychanie substancji wyciśniętych'' przez ugniatanie poprzeczne .Obie ręce pracują równolegle i -naprzemiennie przesuwając się kłębami po krawędziach mięśnia ugniatanego. Kciuki natomiast przesuwają się środkiem mięśnia dociskając go do pozostałych palców.
- ugniatanie pionowe (uciski) - podobnie jak ugniatanie poprzeczne i podłużne uciski wykonuje się na wszystkich mięśniach ciała .Polegają one na rytmicznym uciskaniu w głąb tkanek jednocześnie bądź naprzemiennie. Pomiędzy kolejnymi uciskami przesuwamy się ruchem głaszczącym w kierunku dosercowym. Uciski wykonane jednocześnie działają rozluźniająco zaś wykonane naprzemiennie - pobudzająco.
- ugniatanie esowate'' - celem jest wyciskanie substancji z tkanek. Wykonujemy go na mięśniu najdłuższym grzbietu przy użyciu kciuków. Kciuki umieszczone są po przeciwnych stronach mięśnia na różnych wysokościach w odległości kilku centymetrów . Wykonując przesunięcia mięśnia kciukami w strony przeciwne doprowadzamy do przekrzywienia mięśnia na kształt litery S''.
- ugniatanie ze skręceniem - celem jest podobnie jak ugniatanie esowatego'' wyciśnięcie'' substancji z tkanek Wykonujemy go na tylniej części mięśnia podudzia tylnej przedniej części mięśni uda na mięśniu dwugłowym ramienia trójgłowym ramienia oraz na wale mięśnia czworobocznego. Ugniatanie ze skręceniem wykonujemy ujmując mięsień masowany między kciuki a palce pozostałe przy czym kciuk jednej ręki uciska mięsień gdy tymczasem palce drugiej ręki przepychają ten mięsień w kierunku przeciwnym. Ruch ten powtarzamy naprzemiennie oraz prawym kciukiem i lewymi palcami potem lewym kciukiem i prawymi palcami .
- mieszanie - to forma ugniatania poprzecznego. Ręce pracują jednocześnie jedna obok drugiej. Obejmujemy mięsień lub grupę mięśniową kciukami z jednej i palcami pozostałymi z drugiej strony. Odrywamy mięsień od podłoża wykonujemy okrężny pionowy ruch i przesuwamy się w kierunku górnego przyczepu masowanego mięśnia .Kłęby obu rąk pełnią funkcję głaszczącą. Mieszanie stosujemy na wale mięśnia czworobocznego mięśniach ramienia tylnej grupie mięśni podudzia i uda przedniej grupie mięśni uda. Często stosujemy mieszanie na niektórych stawach zwłaszcza: łokciowym ramiennym kolanowym i biodrowym
Oddziaływuje silnie na układ autonomiczny. Składa się z przyłożenia , ucisku, wyważenia , powrotu i uniesienia opuszek palcy masażysty.
Ugniatanie w masażu klasycznym stanowi ok. 40% całego masażu i ok. 60% masażu sportowego.
Ugniatanie stosujemy oddzielnie na mięśniach synergistycznych i antagonistycznych.
Nie powinno być zbyt energiczne lecz narastać stopniowo, niepowinno wywoływać bólu lecz
uczucie przyjemne. Ruchy wykonujemy : płynnie , rytmicznie , bez odrywania rąk od powierzchni
masowanej , bez gwałtownych szarpnięć.
Ugniatanie jednorącz l kontra 4 (kciuk kontra 4 palce), oburącz (symetrycznie, przeciwstawnie).
Powierzchnią natarcia mogą być opuszki palców 2i3 oraz kciuka lub cała dłoń.
Kierunek natarcia kulisty,liniowy.
Ruch ugniatania polega na skośnym lub poprzecznym do przebiegu mięśnia rozciąganiu, skręcaniu i uciskaniu. Mięśnie w czasie ugniatania powinny być opracowywane podłużnie. Ugniatanie ma być techniką odkształcającą sprężyście brzuśce mięśnia.
Ugniatanie wykonujemy :
- wzdłuż przebiegu naczyń krwionośnych w kierunku do serca ,
- od dalszego do bliższego szczytu mięśnia,
- od przyczepu dalszego do bliższego.
Rodzaj techniki ugniatania zależy od:
- kształtu mięśnia,
- powierzchni masowanej,
- wielkości mięśnia,
- stanu bólowego,
- wieku ,płci i jednostki chorobowej.
CELE UGNIATANIA
1. Stosuje się w celu intensywnego pobudzenia mięśni.
2. Dużego przekrwienia masowanego obszaru , a co się z tym łączy -zwiększenie szybkości przepływu krwi, także limfy i ułatwienie wymiany tkankowej w mięśniach ( lepsze odżywienie i szybsze odprowadzenie produktów przemiany materii).
3. Uregulowanie, czyli sprowadzenie do fizjologicznego napięcia mięśniowego po przez oddziaływanie na receptory czucia głębokiego.
4. Przyspieszenie ogólnej regeneracji mięśni po intensywnym wysiłku fizycznym.
5. Zwiększenie elastyczności tkanki mięśniowej oraz ścięgien.
6. Pobudzenie po przez receptory czucia głębokiego ośrodkowego układu nerwowego.
7. Ugniatanie pobudza włókna mięśniowe do skurczu , które powodują szybszy ruch płynów międzytkankowych.
8. Ugniatanie zmniejsza napięcie blizn.
9. Ugniatanie stymuluje procesy wymiany tlenu i dwutlenku węgla w mięśniach.
10. Jedyny chwyt leczniczy nadający się do usuwania myogulozy - to guzowate napięcie tkanki mięśniowej, które występuje na krawędziach mięśnia w skutek długotrwałego napięcia.
Przeciwwskazania do wykonywania ugniatań:
Nie wykonujemy ugniatania poprzecznego ani innej techniki pobudzającej w rwie kulszowej u małych dzieci w porażeniu spastycznym i chorobie Heinego-Medina .
OKLEPYWANIE
to seria energicznych uderzeń rękoma masażysty następujących jedno po drugim , bardzo szybko w tkankę masowaną.
Istotą oklepywania jest to , aby w czasie uderzania kontakt ręki masażysty był jak najkrótszy, a siła uderzenia na całej powierzchni ręki biorącej udział w masażu była rozłożona równomiernie.
Uderzenie powinno być sprężyste, krótkie, wykonane tak aby nie wywoływało powstawania bólu i nie wywoływało powstawania : siniaków, krwiaków i pękania naczyń.
Wykonuje się najczęściej dłoniowa częścią paliczków lub opuszkami palców.
Dzielimy na:
łyżeczkowe - dłoniowa częścią reki przy zgiętych palcach tworzący wraz z kciukami tzw. łyżeczki, powstaje poduszka powietrzna miedzy częścią dłoniowa masażysty a tk masowaną.
miotełkowanie -brzegami bocznymi rozstawionych palców 5-2 w czasie uderzenia ręka ustawiona pod katem 45st a palce kolejno uderzają o siebie i tkanki.
siekanie -miedzy brzegiem łokciowym a palcem uderzenia są zwarte lub lekko odwiedzone. Technika tak dostosowana, aby kontakt był jak najkrótszy z tkanka a siła uderzenia była równomiernie rozłożona.
szponowate - ręka ułożona w pronacji, palce są zgięte w stawach międzypaliczkowych, a powierzchnia natarcia to opuszki palców 1-5.
dłoniowe płaskie ręka jest w pronacji, powierzchnią natarcia jest cała dłoń wraz z palcami.
Oklepywanie należy do tzw. techniki twardej, dlatego nie należy jej stosować u osób starszych, u dzieci, po ciężkich zabiegach operacyjnych. Przeciwwskazane jest również przy :
- silnym bólu,
- wzmożonym napięciu mięśniowym,
- kruchości ścian naczyń krwionośnych,
- żylakach,
- po wzmożonym wysiłku fizycznym,
- w spastyczności (w przebiegu porażeń spastycznych ),
- dyskopatiach,
- osteoporozie,
- w przykurczach mięśniowych,
- w skoliozach po stronie przykurczonych mięśni.
- skazę naczyniową
- otyłość
- obrzęki
- niektóre choroby neurologiczne
- sklerodermie
- chorobę Burgera
- chorobę Raynauda
- ostre rwy i nerwobóle
- niektóre choroby reumatyczne.
Oklepywanie stosujemy gdy chcemy doprowadzić do silnego przekrwienia masowanej części ciała .
Dobór sposobu oklepywania zależy od:
- okolicy stosowania masażu,
- od grubości tkanki masowanej,
- stanu fizjologicznego i patologii tkanki masowanej,
- zadania jakie ma spełniać oklepywanie.
W oklepywaniu wyróżniamy dwa sposoby wykonywania:
- szybkie - 250-300 uderzeń / min.
- wolne - 100-120 uderzeń / min.
Z wysokości 10-20 cm.
Siłę uderzenia możemy stopniować. Uderzenia są lekkie gdy ruch jest wykonywany przez stawy nadgarstkowe przy unieruchomionych stawach łokciowych i barkowych. Siła uderzenia zwiększa się gdy w ruchach oklepywania biorą udział również stawy łokciowe, oraz stawy barkowe.
Siła zmienia się również w zależności od sposobu i wielkości powierzchni dłoni biorącej udział w masażu np. oklepywanie opuszkami palców, oklepywanie całą powierzchnią dłoni.
CELE OKLEPYWANIA.
1. Bardzo silne przekrwienie masowanej powierzchni, a tym samym poprawa odżywienia tkanek.
2. Pobudzenie mięśni gładkich i poprzecznie prążkowanych do skurczu.
3. Zmniejszenie tkanki tłuszczowej przez przyspieszenie przemiany materii.
4. Podwyższenie temperatury tkanek.
5. W chorobach układu oddechowego oklepywanie wykorzystuje się w celu oderwania wydzieliny zalegającej w płucach.
6. Wpływ na naczynia krwionośne:
- słabe oklepywanie - zwęża naczynia krwionośne, zwalnia tętno.
- silne oklepywanie - rozszerza naczynia krwionośne.
7. Zmiana pobudliwości ośrodkowego układu nerwowego:
- lekkie oklepywanie - działa uspokajająco i znieczulająco
- silne oklepywanie - działa pobudzająco
- bardzo silne oklepywanie - hamuje lub znosi reakcje ze strony OUN.
WIBRACJA
to technika polegająca na przekazywaniu za pomocą ręki masażysty lub aparatu wibracyjnego drgań mechanicznych o malej amplitudzie i znacznej częstotliwości tkankom masowanym.
Wibracja ręczna jest trudna i męcząca, ale daje lepsze możliwości wyczucia, głębokości przekazywanych drgań.
Wibracja aparatem - wibratorem lub aquawibronem, maty do masażu, poduszki , fotele itp.
Ruchy w czasie wibracji wykonujemy góra-dół, a nie na boki, częstotliwość drgań ok. 20 - 40 drgań / sekundę.
Wyróżniamy wibrację:
labilną - wykonuje się wzdłuż przebiegu nerwu, włókien mięśniowych , naczyń obwodowych.
Najczęściej stosowana wzdłuż kręgosłupa. Rozluźnia napięte mięśnie.
stabilną - najczęściej stosuje się na punkty bolesne, w miejscu wyjścia nerwu obwodowego w mięśniu wykonujemy w czasie 5 - 20 s.
Wibrację stosujemy:
- w chorobach układu oddechowego,
- w leczeniu sztywności karku,
- w wzmożonym napięciu mięśni,
- w chorobie zwyrodnieniowej
CELE WIBRACJI.
Wibracja labilna:
- obniża napięcie mięśniowe,
- normalizuje napięcie tkanek.
Wibracja punktowa:
- obniża próg pobudliwości nerwowej,
- działanie przeciwbólowe,
- wpływ na zmniejszenie obrzęków.
Wibracja wywołuje odczyn pośredni objawiający się:
- zwiększeniem napięcia naczyń krwionośnych,
- zwolnieniem tętna,
- wzrostem ciśnienia krwi.
Wibracja:
- słaba - działanie uspokajające,
- silna - działanie pobudzaj
5. Powoduje przyrost tk. mięśniowej, zwiększa jej elastyczność i siłę.
6. Działanie wibracji polega także na wywołaniu odczynów pośrednich takich jak zwiększenie napięcia mięśni gładkich naczyń krwionośnych zwolnienie tętna podwyższenie ciśnienia krwi .
7. Wprawiając w ruch drżący tk. powierzchniowe doprowadzamy do drżenia tkanek pod nimi leżących przyspieszając znacznie przemianę materii .
Przeciwwskazania:
Porażenia spastyczne
Chorobę Burgera
Chorobę Raynauda
W chorobie Littla i Parkinsona.
WSTRZĄSANIE
to technika masażu klasycznego polegająca na przekazywaniu tkankom za pomocą rąk masażysty drgań mechanicznych o znacznej amplitudzie i niedużej częstotliwości.
Technika ta stosowana jest na zakończenie masażu i możemy ją stosować między techniką ugniatania, a głaskaniem.
Wstrząsanie ma wpływ na tkanki:
- powierzchowny - po przez działanie pośrednie - wstrząsanie całą kończyną.
Wykonujemy po uprzednim wymasowaniu całej kończyny.
- głęboki - po przez działanie bezpośrednie - wstrząsanie dłonią masażysty.
Ruch wykonujemy poprzecznie do włókien mięśniowych, dłoń masażysty powinna przylegać do powierzchni tkanki masowanej całą swoją powierzchnią.
Skutki wstrząsania odpowiadają natężeniu z jakim ten chwyt będziemy wykonywać. Ruchy wykonuje się zdecydowanie, płynnie , rytmicznie, bez szarpnięć.
Stosuje się na klatce piersiowej, jamie brzusznej i miednicy.
CELE WSRZĄSANIA.
Obniżenie napięcia mięśniowego i rozluźnienie aparatu więzadłowo- torebkowego np. po wysiłku fizycznym.
Ułatwienie wydzielania płynu zalegającego płynu wysiękowego w płucach (wstrząsanie klatką piersiową) w chorobach układu oddechowego.
Usprawnianie krążenia obwodowego , aktywacja przepływu krwi, a szczególnie limfy.
Lepsze rozprowadzenie chłonki w przestrzeniach międzykomórkowych tkanek powierzchownych i głębokich.
Słabe wstrząsanie - obniżenie pobudliwości OUN.
Silne wstrząsanie (energiczne, szybkie ) - wzmożenie pobudliwości OUN.