ZMIANA WIERZYCIELA LUB

DŁUŻNIKA

ZMIANA WIERZYCIELA MOŻLIWA JEST W

WYNIKU:

-

PRZELEWU (CESJI) WIERZYTELNOŚCI;

-

WSTĄPIENIA OSOBY TRZECIEJ W PRAWA

ZASPOKOJONEGO WIERZYCIELA;

ZMIANA DŁUŻNIKA MOŻLIWA JEST W

WYNIKU:

-

PRZEJĘCIA DŁUGU;

-

KUMULATYWNEGO PRZYSTĄPIENIA DO

DŁUGU;

ZMIANA WIERZYCIELA –

przelew wierzytelności

Przelew (inaczej cesja) wierzytelności jest

umową zawieraną pomiędzy dotychczasowym

wierzycielem (zwanym cedentem) a osobą

trzecią (tzw. cesjonariuszem), na mocy której

cesjonariusz

nabywa

od

cedenta

przysługującą temu ostatniemu wierzytelność.

ZMIANA WIERZYCIELA –

przelew wierzytelności

Art. 510. § 1. Umowa sprzedaży, zamiany,
darowizny lub inna umowa zobowiązująca do
przeniesienia

wierzytelności

przenosi

wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis
szczególny stanowi inaczej albo że strony
inaczej postanowiły.

[Art. 155. § 1. Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny
lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia
własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi
własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny
stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.]

ZMIANA WIERZYCIELA –

przelew wierzytelności

Wierzycielowi wolno przenieść każdą przysługująca mu
wierzytelność z wyjątkiem sytuacji, gdy:



przelewu zakazują szczególne przepisy prawne (niezbywalne są
np. prawo odkupu, prawo pierwokupu i prawo dożywocia);



przelew jest sprzeczny z właściwością zobowiązania (np.
wierzytelności wynikające z umowy poręczenia lub renty);



możliwość przeniesienia wierzytelności w drodze przelewu
została wyłączona przez strony poprzez zawarcie
odpowiedniego postanowienia w umowie (tzw. pactum de non
cedendo);



wierzytelność jest związana z dokumentem na okaziciela (do
przeniesienia takiej wierzytelności potrzebne jest przeniesienie
własności dokumentu).

ZMIANA WIERZYCIELA –

przelew wierzytelności

Skutki przelewu wobec wierzyciela:

- w wyniku cesji wierzytelności na cesjonariusza

przechodzi wierzytelność w takim stanie, w jakim

znajdowała się w chwili dokonania cesji (obowiązuje

więc zasada nemo in alium plus iuris transfere potest

quam ipse habet);

- wraz z wierzytelnością na cesjonariusza przechodzą

wszelkie związane z nią prawa (np. dotyczące odsetek,

zabezpieczenia wierzytelności, możliwości dokonania

wypowiedzenia itp.);

- cedent nie ponosi względem cesjonariusza

odpowiedzialności za niewypłacalność dłużnika (chyba,

że w umowie cesji wyraźnie się do tego zobowiązał).

ZMIANA WIERZYCIELA –

przelew wierzytelności

Skutki przelewu wobec dłużnika:

- w wyniku dokonania cesji wierzytelności sytuacja
dłużnika nie może ulec zmianie (w szczególności
pogorszeniu);

- prawo chroni dobrą wiarę dłużnika, który nie
wiedział o dokonanym przelewie: dopóki cedent
(zbywca) nie powiadomi dłużnika o dokonanej cesji,
spełnienie przez dłużnika świadczenia na rzecz
cedenta zwalnia go z zobowiązania;

- dłużnikowi przysługują względem cesjonariusza
wszelkie zarzuty, które miał przeciwko cedentowi (np.
zarzut przedawnienia roszczenia, potrącenie itp.).

WSTĄPIENIE OSOBY TRZECIEJ W

PRAWA ZASPOKOJONEGO

WIERZYCIELA

Art. 518. § 1. Osoba trzecia, która spłaca wierzyciela,

nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej

zapłaty:

1) jeżeli płaci cudzy dług, za który jest odpowiedzialna

osobiście (np. poręczyciel) albo pewnymi przedmiotami

majątkowymi (zastaw, hipoteka);

2) jeżeli przysługuje jej prawo, przed którym spłacona

wierzytelność ma pierwszeństwo zaspokojenia (hipotek z

wyższym

pierwszeństwem

wpisanym

do

księgi

wieczystej);

3) jeżeli działa za zgodą dłużnika w celu wstąpienia w

prawa wierzyciela; zgoda dłużnika powinna być pod

nieważnością wyrażona na piśmie;

4) jeżeli to przewidują przepisy szczególne.

WSTĄPIENIE OSOBY TRZECIEJ W

PRAWA ZASPOKOJONEGO

WIERZYCIELA

§ 2. W wypadkach powyższych wierzyciel nie
może odmówić przyjęcia świadczenia, które jest
już wymagalne.

§ 3. Jeżeli wierzyciel został spłacony przez
osobę trzecią tylko w części, przysługuje mu co
do pozostałej części pierwszeństwo zaspokojenia
przed wierzytelnością, która przeszła na osobę
trzecią wskutek zapłaty częściowej.

ZMIANA DŁUŻNIKA - PRZEJĘCIE

DŁUGU

W wyniku zawarcia umowy o przejęcie długu następuje:

a)

nabycie długu przez osobę trzecią (tzw.
przejemcę) jako jej własnego zobowiązania;

b)

zwolnienie z długu dotychczasowego dłużnika;

c)

zachowanie tożsamości przejmowanego
zobowiązania.

Nie mogą zostać przejęte długi ścisłe związane z
osobą dłużnika (takie, w których wykonać
świadczenie może dłużnik tylko osobiście – np.
namalowanie obrazu).

PRZEJĘCIE DŁUGU

Przejęcie długu jest umową dwustronną zawieraną

pomiędzy:
a) wierzycielem a przejemcą długu za zgodą dłużnika;
b) dłużnikiem a przejemcą długu za zgodą wierzyciela.

Umowa o przejęcie długu powinna być zawarta w
formie pisemnej pod rygorem nieważności.

[w odróżnieniu od cesji wierzytelności przejęcie długu

wymaga zawsze udziału wierzyciela i dłużnika – dla

wierzyciela istotny jest stan majątkowy (wypłacalność)

przejemcy długu, zaś dla dłużnika możliwość podniesienia

niektórych roszczeń, np. potrącenia swojej wierzytelności z

wierzytelnością wierzyciela]

ZMIANAN DŁUŻNIKA -

KUMULATYWNE PRZYSTĄPIENIE

DO DŁUGU

W wyniku kumulatywnego przystąpienia do długu:

- dotychczasowy dłużnik (inaczej niż to miało

miejsce w przypadku przejęcia długu) nie

zostaje zwolniony z zobowiązania (pozostaje

nadal dłużnikiem);

- obok dotychczasowego dłużnika pojawia się

przystępujący do długu, jako dłużnik solidarny;

- w konsekwencji przystąpienia do długu

następuje pomnożenie podmiotów po stronie

długu;

KUMULATYWNE PRZYSTĄPIENIE

DO DŁUGU

Kumulatywne przystąpienie do długu może wynikać:

- z umowy;
- z ustawy (ex lege).

Umowne przystąpienie do długu nie zostało
uregulowane

w

kodeksie cywilnym, ale jest

dopuszczalne na mocy swobody umów. Dochodzi do
skutku w wyniku umowy pomiędzy dłużnikiem a
przystępującym do długu albo pomiędzy wierzycielem
a przystępującym do długu.

Ustawowe

przystąpienie

do

długu

zostało

uregulowane w art. 55

4

k.c.

KUMULATYWNE PRZYSTĄPIENIE

DO DŁUGU

Art. 55

4

.

Nabywca

przedsiębiorstwa

lub

gospodarstwa rolnego jest odpowiedzialny solidarnie
ze

zbywcą

za

jego

zobowiązania

związane

z

prowadzeniem przedsiębiorstwa lub gospodarstwa, chyba
że w chwili nabycia nie wiedział o tych zobowiązaniach,
mimo

zachowania

należytej

staranności.

Odpowiedzialność nabywcy ogranicza się do wartości
nabytego przedsiębiorstwa lub gospodarstwa według
stanu w chwili nabycia, a według cen w chwili
zaspokojenia wierzyciela. Odpowiedzialności tej nie można
bez zgody wierzyciela wyłączyć ani ograniczyć.