Edukacja przedszkolna w

Edukacja przedszkolna w

Niemczech

Niemczech

Edukacja w Niemczech
jest kwestią landów, co
oznacza, że każdy
Bundesland posiada
własny system
kształcenia

System zarządzania
edukacją:

Ministerstwo Edukacji i
Kultury

Władze
administracyjne landu

Administracja miast i
szkół



Najważniejszym aktem,

regulującym funkcjonowanie

edukacji przedszkolnej i

szkolnej w Niemczech jest,

przyjęty w roku 1990 z

ostatnimi poprawkami z roku

1998, tzw. "Akt młodzieżowej

opieki społecznej"

(Jugendwohlfahrtsgesetz). Dwa

jego najważniejsze punkty,

dotyczące przedszkoli to:

1)

Przekazanie na poszczególne

Landy organizacji i

finansowania na terenach

lokalnie nie administrowanych

przy zachowaniu ogólnych

wytycznych programowych,

opracowanych przez

Ministerstwo edukacji,

2) zagwarantowanie każdemu

dziecku w wieku 3-6 lat, przy

wyrażeniu odpowiedniej woli ze

strony rodziców, miejsca w

przedszkolu na terenie danego

Landu.

REKRUTACJA

W Niemczech wczesne rozpoczęcie

edukacji od lat cieszy się dużym

poparciem rządu (obecnie obowiązkowa

szkoła podstawowa rozpoczyna się w

wieku 6 lat).

Od 3 roku życia każde dziecko może

pójść do przedszkola, jednak otrzymanie

miejsca w przedszkolu jest w Niemczech

bardzo trudne.

Rodziny niemieckie korzystają z

przedszkoli na szeroką skalę dopiero od 4

roku życia dzieci. W 2010 roku tylko

54,3% dzieci w wieku od 3 do 4 lat

uczęszczało do tych placówek, podczas

gdy dzieci w wieku 4-5 lat juz ponad 83%,

a pięciolatków ponad 90%.



Na chwilę obecną przedszkola w
Niemczech w zdecydowanej większości
prowadzone są przez różnego typu
organizacje charytatywne, miejskie,
kościoły oraz firmy prywatne. Ponad 70% -
utrzymana jest przez Kościoły, organizuje
dobroczynne i osoby prywatne, a tylko
30% podlega władzom samorządowym.

Ciekawostką jest fakt,
że każda placówka ma
pozostawione miejsce na
"dodanie" swojego
aspektu ideologicznego
bądź szczególne
zaakcentowanie
wybranego wycinka
wiedzy.

Sporo placówek specjalizuje się w
ekologii, jak chociażby przedszkole
w Hilpolstein w Bawarii, założone i
prowadzone przez Stowarzyszenie
ochrony ptaków zagrożonych
wyginięciem. Przedszkole
położone jest na obszarze
zalesionym, każdy piątek jest
"dniem natury", raz do roku
obchodzone jest święto lasu,
budynek zbudowany z
nieszkodliwych materiałów
budowlanych (drewno, szkło, etc).

PODSTAWA PROGRAMOWA

Ramowe cele nauczania

przedszkolnego:

Ponieważ obecnie „Kinderkrippen” i

„Kindergarten” oficjalnie nie są częścią

publicznego systemu szkolnictwa w

Niemczech, nie istnieje uniwersalny

syllabus, określający program nauczania

przeznaczony do zrealizowania w

przedszkolach, kompetencje w tym

zakresie zostały całkowicie przekazane

dyrektorom tych placówek. Znane są tylko

ramowe cele nauczania, zapisane w akcie

młodzieżowej opieki społecznej, które

każda placówka powinna realizować:

„

Promować rozwój dziecka

poprzez skupianie jego uwagi na

zabawie, bez szczególnego

wyróżniania żadnego z obszarów

wiedzy, przeznaczonych do

późniejszego opanowania w

szkole. Dbać o rozwój zarówno

fizyczny, jak i intelektualny

dzieci, rozwijać umiejętności

życia w grupie i społeczeństwie,

sukcesywnie przygotowywać do

wdrożenia dziecka w zbliżające

się obowiązki szkolne”.

Dla dzieci, które osiągnęły już wiek

szkolny (6 rok życia), ale z różnych

powodów, nie są jeszcze gotowe do

rozpoczęcia nauki na poziomie szkoły

podstawowej, istnieją wyrównawcze,

obowiązkowe, jednoroczne

"Vorklassen" lub "Schulkindergarten";

Dla dzieci z różnego typu zaburzeniami

stworzone zostały

"Sonderkindergarten", odpowiednik

przedszkoli integracyjnych w Polsce.

Nadzór merytoryczny nad w/w

placówkami pełni Ministerstwo

Edukacji.

Wiek dziecka

Rodzaj placówki

oświatowej

Status

Poniżej 3 lat

Tzw.

„Kinderkrippen” lub
„Creches” (żłobek)

Dobrowolny, płatny;

prowadzony przez
dany Land lub
organ prywatny

Poniżej 6 lat

„Kindergarten”
(przedszkole

)

Dobrowolne, w zasadzie

darmowe, prowadzone

przez dany Land lub

organ prywatny; nadzór

merytoryczny

Ministerstwo Spraw

Socjalnych (większość

Landów) lub

Ministerstwo Edukacji

6-10 lat (Berlin +

Brandenburgia 6-12 lat)

„Grundschule”

(szkoła
podstawowa)

Obowiązkowa,

darmowa, klasy 1-4

lub 1-6 (Berlin +

Brandenburgia)

„Vorklassen”„Schul

kindergarten”„Son
derkindergarten”

1-roczne

przedszkola dla
dzieci nie
nadążających za
rówieśnikami

Metody nauczania

Dopuszczalna pełna dowolność,

wybór sposobu nauczania po dokonaniu
ewaluacji potrzeb danej grupy dzieci
przez prowadzących zajęcia. Jedynym
odnotowanym wymogiem jest to, aby
stosowane techniki mieściły się w
ramach generalnych celów i założeń
pedagogicznych. Placówka ma oficjalną
możliwość przekazywania swoich
własnych wartości, np. Ideologicznych
lub religijnych.

GRUPY PRZEDSZKOLNE

W niemieckich przedszkolach są
tylko grupy mieszane wiekowo.
Standardem są grupy dzieci od 3
do 6 lat. W przedszkolach
prywatnych bardzo często
przyjmuje się młodsze dzieci,
które ukończyły rok. Wówczas są
to grupy mieszane nawet 1-6 lat.

Przedszkola w Niemczech

prowadzą zajęcia raczej do

wczesnych godzin

popołudniowych, niewiele z

nich oferuje opiekę

całodzienną.

ORGANIZACJA DNIA W PRZEDSZKOLU

Godziny

przedpołudniowe:

zabawy

swobodne,

śniadanie,

zajęcia w

grupach,

muzyka,

majsterkowanie,

przedpołudniowy

spacer – zabawa

na terenie

przedszkolnym.

Południe:

większość dzieci idzie
do domu,

pozostałe jedzą obiad.

Godziny popołudniowe:

cisza poobiednia,

spacer.

Istotne są codzienne
pobyty na świeżym
powietrzu. Tylko
podczas wyjątkowej
niepogody dzieci
zostają w budynku.

FINANSOWANIE



Większość przedszkoli w Niemczech

utrzymywana jest z niewielkich opłat,

wnoszonych przez rodziców,

ustalanych indywidualnie w zależności

od dochodów danej rodziny (istnieje

możliwość całkowitego zwolnienia z

opłat), oraz budżetów poszczególnych

Landów.

KADRA



Kształcenie kadry na potrzeby
wychowania przedszkolnego odbywa
się w 3 lub 4 wyższych szkołach
pedagogicznych. Kandydaci
rekrutowani są z absolwentów szkoły
realnej.



Osobny problem stanowią

emigranci.

Wiele rodzin emigrantów nie

posyła swoich dzieci do

przedszkola, tak że często zdarza

się, iż w momencie rozpoczęcia

szkoły podstawowej w wieku 6 lat

dzieci nie mówią jeszcze zupełnie

po niemiecku. Na samym

początku są zatem w gorszej

sytuacji.



Wspieranie nauki języka dla dzieci

emigrantów jeszcze przed posłaniem

ich do szkoły funkcjonuje zaledwie w

niektórych niemieckich landach. Z

reguły to nie land troszczy się o

integrację, względnie zajęcia

językowe dla dzieci emigrantów.

Najczęściej są to inicjatywy

obywatelskie podejmowane w

konkretnych dzielnicach, oferujące

popołudniowe bezpłatne korepetycje

dla dzieci z rodzin emigrantów lub

społecznie gorzej sytuowanych.



Takie zajęcia stanowią równocześnie
formę zorganizowanej opieki dla
dzieci, których rodzice pracują a nie
są w stanie zapewnić im zajęć
pozalekcyjnych. Trzeba też
pamiętać, że zajęcia w szkole
podstawowej trwają z reguły 4
godziny dziennie, to znaczy mniej
więcej do południa.

Dziękujemy za

uwagę 