parasymp wios 2007

background image

Sevredol

Sevredol

Morphini sulfas

Morphini sulfas

Dolargan

Dolargan

Dolcontral

Dolcontral

Sol. Morphini hydrochloridi

Sol. Morphini hydrochloridi

Tramadol – co 6 godzin

Tramadol – co 6 godzin

Postacie o przedłużonym działaniu

Postacie o przedłużonym działaniu

MST Continus

MST Continus

Vendal retard

Vendal retard

Tramal retard

Tramal retard

Co 4 godziny

Co 12 godzin

background image

LEKI UKŁADU

LEKI UKŁADU

PRZYWSPÓŁCZULNEGO

PRZYWSPÓŁCZULNEGO

Małgorzata Berezińska

Małgorzata Berezińska

Zakład Farmakologii,

Zakład Farmakologii,

Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Uniwersytet Medyczny w Łodzi

background image

Ośrodki układu

Ośrodki układu

przywspółczulnego

przywspółczulnego

Odcinek głowowy – jądra

nerwów czaszkowych

III,

VII, IX, X

Odcinek krzyżowy

słupy

pośrednio-boczne istoty
szarej rdzenia kręgowego w
segmentach

L2 – L4

background image

Synapsa cholinergiczna

Synapsa cholinergiczna

Acetylocholina powstaje w

wyniku acetylacji choliny
przy udziale
acetylotransferazy
cholinowej.

Acetylocholina

zmagazynowana w
pęcherzykach synaptycznych
jest uwalnia do synapsy.

background image

Synapsa cholinergiczna

Synapsa cholinergiczna

W szczelinie synaptycznej

niezwiązana z receptorami
acetylocholina jest rozkładana
przez acetylocholinoesterazę
(AChE) do choliny i kwasu
octowego

Około 50% choliny jest

transportowanych przez
specjalne białko nośnikowe ze
szczeliny synaptycznej do
neuronu

background image

Synapsy cholinergiczne

Synapsy cholinergiczne

Synapsy szybkie – nerwowo-mięśniowe i zwojowe
Synapsy wolne – w mm. gładkich, gruczołach
wydzielniczych i sercu

background image

Butyrylocholinesteraza

Butyrylocholinesteraza

 Pseudocholinesteraza, nieswoista

cholinesteraza

 Hydrolizuje acetylocholinę i inne

estry choliny

 Występuje we krwi
 Prawdopodobnie zapobiega działaniu

acetylocholiny w miejscach odległych
od uwolnienia

background image

Działania acetylocholiny

Działania acetylocholiny

Sir Henry Dale

Nagroda Nobla 1936 r.

Amanita muscaria

Nicotiana tabacum

muskaryna

nikotyna

acetylocholina

background image

Receptory cholinergiczne

Receptory cholinergiczne

Nikotynowy

Muskarynowy

background image

Receptor nikotynowy

Receptor nikotynowy

Receptor związany z
kanałem sodowym –
związanie ACh z
receptorem zwiększa
przepuszczalność błony
dla jonów sodu, co
prowadzi do
depolaryzacji

background image

Receptory nikotynowe

Receptory nikotynowe

Neuronalny – zwoje układu autonomicznego,

ośrodkowy układ nerwowy

Mięśniowy – płytka nerwowo – mięśniowa

Różnica dotyczy budowy i właściwości

farmakologicznych

background image

Receptory muskarynowe

Receptory muskarynowe

Receptory
metabotropowe,
związane z białkami G

background image

Receptory muskarynowe

Receptory muskarynowe

Recept

Recept

or

or

Lokalizacja

Lokalizacja

Farmakologiczne efekty

Farmakologiczne efekty

pobudzenia

pobudzenia

M

M

1

1

OUN, neurony

OUN, neurony

obwodowe, komórki

obwodowe, komórki

okładzinowe żołądka

okładzinowe żołądka

Stymulacja PLC

Stymulacja PLC

tworzenie IP

tworzenie IP

3

3

i

i

DAG

DAG

Ca

Ca

++

++

M

M

2

2

Mięsień sercowy,

Mięsień sercowy,

mięśniówka gładka,

mięśniówka gładka,

zakończenia

zakończenia

presynaptyczne w OUN i

presynaptyczne w OUN i

na obwodzie

na obwodzie

Otwarcie kanałów K

Otwarcie kanałów K

+

+

, hamowanie

, hamowanie

cyklazy adenylanowej

cyklazy adenylanowej

M

M

3

3

Gruczoły, mięśniówka

Gruczoły, mięśniówka

gładka, śródbłonek

gładka, śródbłonek

naczyń

naczyń

Stymulacja PLC

Stymulacja PLC

tworzenie IP

tworzenie IP

3

3

i

i

DAG

DAG

Ca

Ca

++

++

M

M

4

4

OUN

OUN

Hamowanie cyklazy adenylanowej

Hamowanie cyklazy adenylanowej

M

M

5

5

OUN

OUN

Stymulacja PLC

Stymulacja PLC

tworzenie IP

tworzenie IP

3

3

i

i

DAG

DAG

Ca

Ca

++

++

background image

Leki pobudzające czynność układu

Leki pobudzające czynność układu

przywspółczulnego (leki

przywspółczulnego (leki

cholinomimetyczne, leki

cholinomimetyczne, leki

parasympatykomimetyczne)

parasympatykomimetyczne)

1. Leki bezpośrednio pobudzające

receptory muskarynowe

 Acetylocholina i estry choliny

 Alkaloidy cholinomimetyczne

2. Leki pośrednio pobudzające

receptory muskarynowe (inhibitory
acetylocholinesterazy)

 Odwracalne

 Nieodwracalne

background image

Acetylocholina

Acetylocholina

Działa na receptory

M i N

Rzadko stosowana

jako lek

background image

Estry choliny

Estry choliny

Działanie

Działanie

muskarynowe

muskarynowe

Działanie nikotynowe

Działanie nikotynowe

Układ

Układ

sercowo-

sercowo-

naczynio

naczynio

wy

wy

Rozszerzenia naczyń

Rozszerzenia naczyń

Spadek częstości akcji

Spadek częstości akcji

serca

serca

Zmniejszenie siły

Zmniejszenie siły

skurczu

skurczu

OUN

OUN

Pobudzenie OUN

Pobudzenie OUN

Pobudzenie

Pobudzenie

oddychania

oddychania

Przewód

Przewód

pokarmo

pokarmo

wy

wy

Nasilenie perystaltyki

Nasilenie perystaltyki

Wzrost wydzielania

Wzrost wydzielania

gruczołów

gruczołów

Rozluźnienie

Rozluźnienie

zwieraczy

zwieraczy

Zwoje

Zwoje

autonomicz

autonomicz

ne

ne

Pobudzenie zwojów

Pobudzenie zwojów

współczulnych i

współczulnych i

przywspółczulnych

przywspółczulnych

Pęcherz

Pęcherz

moczowy

moczowy

Skurcz mięśniówki

Skurcz mięśniówki

gładkiej

gładkiej

Rozluźnienie

Rozluźnienie

zwieracza

zwieracza

Płytka

Płytka

nerwowo-

nerwowo-

mięśniowa

mięśniowa

Skurcze mięśni

Skurcze mięśni

Gruczoły

Gruczoły

egzokryn

egzokryn

ne

ne

Zwiększone

Zwiększone

wydzielanie śliny i łez

wydzielanie śliny i łez

background image

Estry choliny – profil działania

Estry choliny – profil działania

farmakologicznego

farmakologicznego

Estry

Estry

choliny

choliny

Podatnoś

Podatnoś

ć na

ć na

działanie

działanie

AChE

AChE

Działanie muskarynowe

Działanie muskarynowe

Działanie

Działanie

nikotyno

nikotyno

we

we

(zwoje)

(zwoje)

Układ

Układ

sercowo

sercowo

-

-

naczyni

naczyni

owy

owy

Przewód

Przewód

pokarmo

pokarmo

wy

wy

Pęcherz

Pęcherz

moczow

moczow

y

y

Oko

Oko

Acetyloch

Acetyloch

o-lina

o-lina

Metacholi

Metacholi

na

na

Karbachol

Karbachol

Betanecho

Betanecho

l

l

background image

Estry choliny

Estry choliny

Metacholina, betanechol – stosowane w

atonii pooperacyjnej jelit i pęcherza
moczowego

Karbachol – stosowany w jaskrze

dospojówkowo w roztworach 0.75-3%; w
przygotowaniu do zabiegów na gałce ocznej
– dogałkowo

background image

Jaskra

Jaskra

background image

Alkaloidy cholinomimetyczne

Alkaloidy cholinomimetyczne

Pilocarpus pennatifolius

pilokarpina

Areca catechu

arekolina

Amanita muscaria

muskaryna

background image

Pilokarpina – wskazania

Pilokarpina – wskazania

 Jaskra (roztwory 0.5-

4%)

 Stany zapalne

tęczówki

 Zespół Sjögrena
 Kserostomia

background image

Pilokarpina

Pilokarpina

Działania niepożądane:
 Skurcz oskrzeli, nudności, biegunka,

wymioty

Przeciwskazania:

Choroba niedokrwienna serca

Nadczynność tarczycy

Choroba wrzodowa żołądka

Astma oskrzelowa

background image

Arekolina

Arekolina

 Pochodzi z nasion palmy Areca catechu
 Powoduje przyspieszenie perystaltyki

przewodu pokarmowego i nasilenie
czynności gruczołów wydzielniczych

 Stosowana wyłącznie w weterynarii jako

środek przeciwrobaczy

background image

Muskaryna

Muskaryna

Nie jest stosowana jako lek, ma znaczenie

toksykologiczne

Występuje w grzybach z rodzaju strzępiak i

lejkówka oraz w muchomorze czerwonym

background image

Zespół muskarynowy

Zespół muskarynowy

 Objawy pojawiają się 30-60 minut po zjedzeniu

grzybów

 Występuje rozlane pobudzenie układu

cholinergicznego

Nadmierne wydzielanie śliny, łzawienie

Nudności, wymioty, biegunka, kolka jelitowa

Skurcz oskrzeli

Zwolnienie pracy serca, spadek ciśnienia tętniczego
(możliwy wstrząs)

Leczenie – płukanie żołądka i podawanie
siarczanu atropiny

Nie występuje uszkodzenie narządów
wewnętrznych; pomimo burzliwych objawów
zagrożenie życia jest niewielkie

background image

Zatrucie muchomorem

Zatrucie muchomorem

czerwonym

czerwonym

Oprócz muskaryny zawiera kwas ibotenowy,

muscimol i pochodne izoksazolowe (związki
atropinopodobne).

W razie zatrucia działania obwodowe związków

atropinopodobnych i muskaryny znoszą się
wzajemnie

Dominują objawy pobudzenia psychomotorycznego

wywołanego przez związki atropinopodobne

Leczenie – płukanie żołądka, podawanie środków

wiążących truciznę; NIE podawać atropiny

background image

Nużliwość mięśni

Nużliwość mięśni

(

(

myasthenia gravis

myasthenia gravis

)

)

background image

Odwracalne inhibitory

Odwracalne inhibitory

acetylocholinoesterazy

acetylocholinoesterazy

Inhibitory działające bardzo krótko (5-15 min)

Inhibitory działające bardzo krótko (5-15 min)

Edrofonium (Tensilon)

Edrofonium (Tensilon)

stosowany głównie w celach

stosowany głównie w celach

diagnostycznych. U chorych na miastenię krótkotrwałe

diagnostycznych. U chorych na miastenię krótkotrwałe

zwiększenie siły skurczu mięśni szkieletowych

zwiększenie siły skurczu mięśni szkieletowych

background image

Odwracalne inhibitory

Odwracalne inhibitory

acetylocholinoesterazy

acetylocholinoesterazy

Inhibitory działające krótko

Inhibitory działające krótko

Fizostygmina

Fizostygmina

– alkaloid pochodzenia

– alkaloid pochodzenia

naturalnego. Działanie 0,5-2 godz.

naturalnego. Działanie 0,5-2 godz.

Zastosowanie – dospojówkowo w terapii jaskry.

Zastosowanie – dospojówkowo w terapii jaskry.

Ze względu na łatwe przechodzenie do mózgu

Ze względu na łatwe przechodzenie do mózgu

– w terapii zatruć cholinolitykami, pochodnymi

– w terapii zatruć cholinolitykami, pochodnymi

fenotiazyny i trójpierścieniowymi lekami

fenotiazyny i trójpierścieniowymi lekami

przeciwdepresyjnymi.

przeciwdepresyjnymi.

Physostigma venenosum

background image

Odwracalne inhibitory

Odwracalne inhibitory

acetylocholinoesterazy

acetylocholinoesterazy

Inhibitory działające krótko

Inhibitory działające krótko

Neostigmina

Neostigmina

– działanie utrzymuje się 0,5-2 godz.

– działanie utrzymuje się 0,5-2 godz.

Zastosowanie: terapia miastenii, atonii jelit i pęcherza

Zastosowanie: terapia miastenii, atonii jelit i pęcherza

moczowego; w celu odwrócenia działania leków

moczowego; w celu odwrócenia działania leków

zwiotczających mięśnie szkieletowe

zwiotczających mięśnie szkieletowe

Pirydostigmina

Pirydostigmina

- działanie utrzymuje się do 6 godz.

- działanie utrzymuje się do 6 godz.

Zastosowanie: terapia miastenii.

Zastosowanie: terapia miastenii.

background image

Odwracalne inhibitory

Odwracalne inhibitory

acetylocholinoesterazy

acetylocholinoesterazy

Inhibitory działające krótko

Inhibitory działające krótko

Ambenonium

Ambenonium

– działanie 10 x silniejsze od

– działanie 10 x silniejsze od

neostigminy, utrzymuje się przez 6-7 godz.

neostigminy, utrzymuje się przez 6-7 godz.

Zastosowanie: atonia pooperacyjna jelit i pęcherza

Zastosowanie: atonia pooperacyjna jelit i pęcherza

moczowego, terapia miastenii

moczowego, terapia miastenii

Distigmina

Distigmina

– terapia atonii pooperacyjnych,

– terapia atonii pooperacyjnych,

pomocniczo – terapia miastenii.

pomocniczo – terapia miastenii.

background image

Odwracalne inhibitory

Odwracalne inhibitory

acetylocholinoesterazy

acetylocholinoesterazy

Takryna, donepezil, riwasygmina, galantamina

Takryna, donepezil, riwasygmina, galantamina

Inhibitory AChE, działające wybiórczo na aktywność

Inhibitory AChE, działające wybiórczo na aktywność

tego enzymu w mózgu

tego enzymu w mózgu

Leczeniu stanów otępiennych, choroba Alzheimera

Leczeniu stanów otępiennych, choroba Alzheimera

Powodują zwiększenie zdolności intelektualnych,

Powodują zwiększenie zdolności intelektualnych,

lepszą adaptację do życia w społeczeństwie i w

lepszą adaptację do życia w społeczeństwie i w

rodzinie

rodzinie

Leczenie podtrzymujące należy prowadzić tak długo,

Leczenie podtrzymujące należy prowadzić tak długo,

jak długo stwierdza się korzystne działanie preparatu

jak długo stwierdza się korzystne działanie preparatu

background image

Nieodwracalne inhibitory

Nieodwracalne inhibitory

acetylocholinoesterazy

acetylocholinoesterazy

Fluostygmina, ekotiopat

Fluostygmina, ekotiopat

Zastosowanie – terapia jaskry (krople i

Zastosowanie – terapia jaskry (krople i

maści oczne)

maści oczne)

background image

Nieodwracalne inhibitory

Nieodwracalne inhibitory

acetylocholinoesterazy

acetylocholinoesterazy

Organiczne estry kwasu fosforowego

Organiczne estry kwasu fosforowego

tabun, soman, sarin (gazy bojowe)

tabun, soman, sarin (gazy bojowe)

pestycydy i insektycydy (np. chlorotion,

pestycydy i insektycydy (np. chlorotion,

malation, paration, systoks, pestoks)

malation, paration, systoks, pestoks)

Związki rozpuszczalne w tłuszczach – dobrze
wchłaniają się z przewodu pokarmowego, skóry
i błon śluzowych, łatwo przechodzą do OUN

background image

Nieodwracalne inhibitory

Nieodwracalne inhibitory

acetylocholinoesterazy

acetylocholinoesterazy

Objawy zatrucia:

Objawy zatrucia:

Zwiększenie wydzielania gruczołów potowych,

Zwiększenie wydzielania gruczołów potowych,

ślinowych, łzowych, oskrzelowych, jelitowych

ślinowych, łzowych, oskrzelowych, jelitowych

Nasilenie perystaltyki jelitowej i dróg moczowych

Nasilenie perystaltyki jelitowej i dróg moczowych

Skurcz oskrzeli

Skurcz oskrzeli

Zwolnienie pracy serca, spadek ciśnienia tętniczego

Zwolnienie pracy serca, spadek ciśnienia tętniczego

background image

Nieodwracalne inhibitory

Nieodwracalne inhibitory

acetylocholinoesterazy

acetylocholinoesterazy

Objawy zatrucia:

Objawy zatrucia:

Zwężenie źrenicy, porażenie akomodacji oka

Zwężenie źrenicy, porażenie akomodacji oka

Zablokowanie zwojów układu wegetatywnego

Zablokowanie zwojów układu wegetatywnego

OUN – drgawki, depresja neuronów, w wyniku

OUN – drgawki, depresja neuronów, w wyniku

której może dojść do

której może dojść do

utraty przytomności i

utraty przytomności i

depresji ośrodka oddechowego.

depresji ośrodka oddechowego.

background image

Nieodwracalne inhibitory

Nieodwracalne inhibitory

acetylocholinoesterazy

acetylocholinoesterazy

Postępowanie w ostrym zatruciu:

Postępowanie w ostrym zatruciu:

Zmycie mydłem skóry i błon śluzowych

Zmycie mydłem skóry i błon śluzowych

Zapewnienie drożności dróg oddechowych,

Zapewnienie drożności dróg oddechowych,

ewentualnie sztuczne oddychanie, tlen

ewentualnie sztuczne oddychanie, tlen

Gdy jeszcze nie wystąpiły wymioty i biegunka

Gdy jeszcze nie wystąpiły wymioty i biegunka

należy wykonać płukanie żołądka

należy wykonać płukanie żołądka

Leczenie przyczynowe

Leczenie przyczynowe

– atropina (siarczan

– atropina (siarczan

atropiny 2 mg domięśniowo, powtarzać do 5-

atropiny 2 mg domięśniowo, powtarzać do 5-

10 min). Ponadto stosuje się reaktywatory

10 min). Ponadto stosuje się reaktywatory

acetylocholinoesterazy: pralidoksym,

acetylocholinoesterazy: pralidoksym,

obidoksym

obidoksym

background image

Zastosowania lecznicze leków

Zastosowania lecznicze leków

cholinomimetycznych

cholinomimetycznych

Pooperacyjna atonia przewodu pokarmowego i

dróg moczowych – ambenonium, distigmina,
neostygmina, pirydostygmina, metacholina,
betanechol

Nużliwość mięśni (myastenia gravis) –

ambenonium, distigmina, neostygmina i
pirydostygmina

Jaskra – karbachol, neostygmina, fluostygmina,

ekotiopat

background image

Zastosowania lecznicze leków

Zastosowania lecznicze leków

cholinomimetycznych

cholinomimetycznych

Zatrucia lekami cholinolitycznymi i

przeciwhistaminowymi – fizostygmina,
pirydostygmina

Zespoły otępienne – donepezil, riwastygmina,

galantamina

background image

Działania niepożądane leków

Działania niepożądane leków

cholinomimetycznych

cholinomimetycznych

Zaburzenia widzenia i trudności w

adaptacji do ciemności

Ślinotok, wzmożona potliwość, łzawienie,

duszność

Bradykardia, zaburzenia rytmu serca
Bóle brzucha, biegunki, wymioty
Drgawki, drżenia mięśniowe, skurcze

mięśni

Rozszerzenie naczyń skórnych,

zaczerwienienie powłok

background image

Przeciwwskazania do

Przeciwwskazania do

stosowania leków

stosowania leków

cholinomimetycznych

cholinomimetycznych

Dychawica oskrzelowa
Niewydolność krążenia
Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
Zaparcia spastyczne
Mechaniczna niedrożność jelit, dróg moczowych i żółciowych
Stany zapalne otrzewnej
Nadczynność tarczycy
Uszkodzenia rogówki
Padaczka, choroba Parkinsona

background image

Leki hamujące czynność układu

Leki hamujące czynność układu

przywspółczulnego (leki

przywspółczulnego (leki

cholinolityczne,

cholinolityczne,

parasympatykolityczne)

parasympatykolityczne)

1. Leki cholinolityczne naturalne

alkaloidy tropanowe i ich pochodne

2. Leki cholinolityczne syntetyczne

 Nie przenikające do OUN

 Przenikające do OUN, stosowane w

chorobie Parkinsona

background image

Działania farmakologiczne

Działania farmakologiczne

leków cholinolitycznych

leków cholinolitycznych

 Oko – rozkurcz zwieracza źrenicy i mięsni

rzęskowych, zaburzenia akomodacji

 Rozkurcz mięśni gładkich jelit, pęcherza

moczowego, oskrzeli

 Tachykardia, skurcz naczyń krwionośnych

background image

Działania farmakologiczne

Działania farmakologiczne

leków cholinolitycznych

leków cholinolitycznych

 Zmniejszenie wydzielania gruczołów ślinowych,

łzowych, śluzowych, gruczołów układu
pokarmowego i oddechowego

 Zmniejszenie wydzielania kwasu solnego w

żołądku

 Zaburzenia pamięci krótkotrwałej, pobudzenie

lub zahamowanie psychiczne

background image

Alkaloidy tropanowe –

Alkaloidy tropanowe –

atropina i skopolamina

atropina i skopolamina

Pokrzyk

wilcza jagoda

(Atropa belladonna)

Bieluń dziędzierzawa
(Datura stramonium)

Lulek czarny

(Hyoscyamus niger)

background image

Odlotowa maść

Odlotowa maść

Weź zebrane przy pełni księżyca
lulek i wilczą jagodę - zamarynuj je
w świńskim tłuszczu. Dodaj bieluń
dziędzierzawę, dopraw
psychoaktywnym śluzem z ropuchy,
marynowaną w alkoholu
salamandrą, kawałkami węża i jeża,
a na koniec zmieszaj z krwią
nietoperza.

Maścią natrzyj całe ciało, a
szczególnie miejsca, w których skóra
jest najdelikatniejsza. Dosiądź miotły,
kaczki, świni lub kota i leć, dokąd
tylko chcesz.

background image

Atropina

Atropina

Alkaloid występujący w pokrzyku wilczej

jagodzie (Atropa belladonna)

Antagonista receptorów muskarynowych
Dobrze wchłania się z przewodu

pokarmowego i tkanki podskórnej

Łatwo przenika do OUN

background image

Atropina

Atropina

Hamuje czynność gruczołów potowych,

ślinowych oraz gruczołów wydzielniczych
przewodu pokarmowego

Działa rozluźniająco na mięśniówkę

gładką przewodu pokarmowego, dróg
żółciowych i moczowych

Rozszerza źrenicę, poraża akomodacje,

podnosi ciśnienie śródgałkowe

background image

Tolargin

Tolargin

Preparat złożony zawierający atropinę

(metyloazotan), metamizol i papawerynę

Czopki stosowane w stanach skurczowych

mięśni gładkich w obrębie przewodu
pokarmowego (kolka wątrobowa, nerkowa,
skurcze żołądka lub jelit), w zespole napięcia
przedmiesiączkowego i bolesnym
miesiączkowaniu

background image

Bellapan

Bellapan

Preparat zawierający alkaloidy tropanowe
Tabletki stosowane w stanach skurczowych

przewodu pokarmowego, dróg żółciowych i
moczowych, nadmiernej potliwości, chorobie
lokomocyjnej, bólach głowy także na tle
migrenowym, zespole Meniere’a

background image

Atropina

Atropina

Atropinę pozajelitowo podaje się:

podskórnie, domięśniowo lub dożylnie

Atropina w iniekcjach jest lekiem do

podawania

!!! DORAŹNEGO !!!

background image

Atropina

Atropina

 bradykardia zatokowa, arytmia – dożylnie, w

razie potrzeby powtórzyć dawkę po 1 – 2
godzinach

 wprowadzenie do znieczulenia ogólnego

(premedykacja) – domięśniowo lub podskórnie
pół godziny przed zabiegiem

 pomocniczo w stanach spastycznych mięśniówki

gładkiej w jamie brzusznej (kolka wątrobowa,
nerkowa) – domięśniowo lub dożylnie

background image

Atropina

Atropina

 w diagnostyce radiologicznej, gdy pożądane jest

wywołanie rozkurczu mięśniówki gładkiej i
zwolnienie pasażu jelitowego – domięśniowo

 odwracanie blokady nerwowo-mięśniowej -

dożylnie

background image

Atropina

Atropina

 zatrucie związkami fosforoorganicznymi, lekami

cholinomimetycznymi – dożylnie lub
domięśniowo, w razie potrzeby powtarzać
podawanie co 5 – 20 minut do opanowania
nadmiernego wydzielania oskrzelowego i
uzyskania częstości tętna powyżej 80-100/min.

 zatrucie grzybami zawierającymi muskarynę -

powtarzać co godzin

ę

background image

Zatrucie atropiną

Zatrucie atropiną

Dawka toksyczna – powyżej 5

mg

Dawka śmiertelna – 10 mg dla

dziecka, 100 mg dla dorosłego

Pokrzyk wilcza jagoda – dawka śmiertelna

10 – 20 jagód dla dorosłego

Kilka jagód dla dziecka

background image

Zatrucie atropiną – objawy

Zatrucie atropiną – objawy

Częstoskurcz
Suchość w ustach
Światłowstręt
Wzrost temperatury ciała
Skóra sucha i zaczerwieniona
Pobudzenie psychoruchowe, omamy, śpiączka
Zgon wskutek porażenia ośrodka oddechowego

background image

Zatrucie atropiną – objawy

Zatrucie atropiną – objawy

Chory jest:
Gorący jak piec
Czerwony jak burak
Suchy jak pieprz
Ślepy jak nietoperz
Niespokojny jak tygrys w klatce

background image

Zatrucie atropiną – leczenie

Zatrucie atropiną – leczenie

płukanie żołądka zawiesiną z węglem

aktywowanym

podanie środka przeczyszczającego o

działaniu osmotycznym

podanie fizostygminy lub pilokarpiny

background image

Skopolamina (hioscyna)

Skopolamina (hioscyna)

 Alkaloid występujący w lulku

czarnym (Hyoscyamus niger)

 W odróżnieniu od atropiny –

słabiej działa blokująco na
obwodowe receptory
muskarynowe → słabo
wpływa na przewód
pokarmowy, stosunkowo
silnie hamuje wydzielanie
śliny i potu

background image

Skopolamina (hioscyna)

Skopolamina (hioscyna)

 Już w małych dawkach działa

uspokajająco (senność, otępienie,
osłabienie woli), szczególnie
silnie działa na okolicę
motoryczną kory mózgu –
„farmakologiczny kaftan
bezpieczeństwa”

 Działa przeciwwymiotnie

(hamowanie ośrodka
wymiotnego)

 Działanie

przeciwparkinsonowskie

background image

Skopolamina

Skopolamina

Bromowodorek skopolaminy
Dobrze przenika do OUN, działa

psychodepresyjnie

Słabiej niż atropina hamuje czynność

gruczołów egzokrynnych

Słabiej niż atropina działa na układ krążenia i

spazmolitycznie

Butylobromek skopolaminy
Nie przenika do OUN

Działa silnie spazmolitycznie na przewód

pokarmowy

background image

Pochodne skopolaminy

Pochodne skopolaminy

Metylohioscyna i butylohioscyna
Pozbawione działania ośrodkowego
Leki rozkurczowe stosowane w kolkach
Pomocniczo – w diagnostyce przewodu

pokarmowego

background image

Leki cholinolityczne

Leki cholinolityczne

syntetyczne nie przenikające

syntetyczne nie przenikające

do OUN

do OUN

Oksyfenonium, adyfenina, pirenzepina,

ipratropium

Antagoniści receptorów muskarynowych,

działają też ganglioplegicznie

Działają silnie spazmolitycznie na

mięśnie gładkie przewodu pokarmowego,
dróg moczowych, żółciowych i narządów
płciowych

background image

Ipratropium

Ipratropium

Atrovent
Preparat złożony – roztwór i aerozol do

inhalacji: bromek ipratropium +

fenoterol)

Zastosowanie: przewlekłe obturacyjne

zapalenie oskrzeli, astma oskrzelowa

(najlepiej stosować w postaci inhalacji),

bradykardia

background image

Oksyfenonium

Oksyfenonium

Spasmophen

Spasmophen

Stany skurczowe przewodu

Stany skurczowe przewodu

pokarmowego, dróg żółciowych i

pokarmowego, dróg żółciowych i

moczowych

moczowych

Wspomagająco – choroba wrzodowa

Wspomagająco – choroba wrzodowa

background image

Leki cholinolityczne

Leki cholinolityczne

syntetyczne przenikające do

syntetyczne przenikające do

OUN

OUN

Biperiden, benzatropina,

triheksyfenidyl

Przechodzą przez barierę krew-

mózg i wywierają działania
ośrodkowe

background image

Biperiden (Akineton)

Biperiden (Akineton)

 Hamuje przekaźnictwo w układzie

cholinergicznym poprzez odwracalne
konkurencyjne wiązanie się z receptorem
muskarynowym (głównie M

1

)

 Niewielkie działanie obwodowe
 Wpływa przede wszystkim na zmniejszenie

sztywności, w mniejszym stopniu na drżenie

 Zmniejsza nasilenie objawów wegetatywnych

(nadmierne wydzielanie śliny, łojotok,
nadmierne pocenie się)

 Wskazania – choroba i zespół Parkinsona,

polekowe i inne zaburzenia pozapiramidowe.

background image

Leki cholinolityczne -

Leki cholinolityczne -

wskazania

wskazania

Stany skurczowe mięśni gładkich

przewodu pokarmowego, dróg
żółciowych, moczowych, kobiecych
narządów płciowych – atropina,
bromowodorek hioscyny, butylobromek
hioscyny, adyfenina, oksfenonium

Stany skurczowe dróg oddechowych

(astma, przewlekłe obturacyjne
zapalenie oskrzeli) – ipratropium

Biegunki – adyfenina, oksfenonium

background image

Leki cholinolityczne -

Leki cholinolityczne -

wskazania

wskazania

Choroba wrzodowa (zmniejszenie

wydzielania kwaśnego soku żołądkowego)
– pirenzepina, telenzepina

Choroba lokomocyjna – atropina i

skopolamina (działanie przeciwwymiotne)

background image

Leki cholinolityczne -

Leki cholinolityczne -

wskazania

wskazania

Premedykacja przedoperacyjna

Atropina, skopolamina
Zmniejszają wydzielanie śluzu w drogach

oddechowych (zapobiegają
pooperacyjnemu zapaleniu płuc)

Hamują mechanizmy odruchowe układu

krążenia – zapobiegają odruchowemu
zatrzymaniu akcji serca przy podrażnieniu
nerwu błędnego, bradykardii i hipotensji

background image

Leki cholinolityczne -

Leki cholinolityczne -

wskazania

wskazania

Diagnostyka okulistyczna

Homatropina, tropikamid

Podanie dospojówkowe

Rozszerzenie źrenicy, która staje się

niewrażliwa na światło

Rozkurcz mięśnia rzęskowego wywołuje

porażenie akomodacji i zaburzenie
widzenia na małą odległość

background image

Leki cholinolityczne -

Leki cholinolityczne -

wskazania

wskazania

Choroba Parkinsona – biperiden,

benzatropina i triheksyfenidyl;
przechodzą przez barierę krew-mózg
zmniejszają objawy akinezji, sztywności i
drżenia występujące u chorych z chorobą
Parkinsona.

Zatrucia lekami cholinomimetycznymi i

związkami fosforoorganicznymi –
atropina

background image

Działania niepożądane leków

Działania niepożądane leków

cholinolitycznych

cholinolitycznych

Suchość skóry i błon śluzowych (suchość w ustach)

Hipertermia, zaczerwienienie skóry

Bolesne zaparcia

Zaburzenia akomodacji oka, światłowstręt

Przyspieszenie akcji serca

Trudności w oddawaniu moczu

Pobudzenie psychoruchowe lub depresja

background image

Leki wpływające na zwoje układu

Leki wpływające na zwoje układu

autonomicznego – leki

autonomicznego – leki

ganglioplegiczne

ganglioplegiczne

 Antagoniści receptora

nikotynowego
zwojowego

 Blokują przewodnictwo

w zwojach układu
autonomicznego

 Wyłączają narządy

wewnętrzne spod
kontroli ośrodkowego
układu autonomicznego

background image

Leki ganglioplegiczne

Leki ganglioplegiczne

 Przyspieszenie akcji serca
 Rozszerzenie tętnic i żył
 Spadek powrotu żylnego
 Zmniejszenie objętości minutowej

serca

 Spadek ciśnienia tętniczego krwi
 Zmniejszenie perystaltyki i wydzielania

w przewodzie pokarmowym

 Atonia pęcherza moczowego i macicy

background image

Leki ganglioplegiczne

Leki ganglioplegiczne

Trimetafan i mekamylamina
konieczność nagłego obniżenia ciśnienia

tętniczego krwi w rozwarstwiającym tętniaku
aorty

tzw. „burza wegetatywna” występująca po

urazach górnego odcinka rdzenia kręgowego
(podwyższone ciśnienie tętnicze, wzrost
ciepłoty ciała, przyspieszenie tętna i
oddechu)

zabiegi chirurgiczne wykonywane z

kontrolowanym podciśnieniem i obniżeniem
temperatury ciała w celu zmniejszenia
krwawienia w polu operacyjnym

background image


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
parasymp wios 2008
PDOP 2007
Prezentacja KST 2007 new
Podstawy MN 2007
Prezentacja JMichalska PSP w obliczu zagrozen cywilizacyjn 10 2007
Chłoniaki nieziarnicze wykład 2007
Zaburzenia widzenia obuocznego A Buzzeli 2007
Wyklad I SFP 2007
4 wykład0 24 10 2007
Cwiczenia 23 25 2007
krzepniecieWyklad 2007

więcej podobnych podstron