LEKI UKŁADU

LEKI UKŁADU

PRZYWSPÓŁCZULNEGO

PRZYWSPÓŁCZULNEGO

Małgorzata Berezińska

Zakład Farmakologii,

Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Ośrodki układu przywspółczulnego

Ośrodki układu przywspółczulnego

Odcinek głowowy – jądra

nerwów czaszkowych III, VII, IX,

X

Odcinek

krzyżowy – słupy

pośrednio-boczne istoty
szarej rdzenia kręgowego w
segmentach L2 – L4

Synapsa cholinergiczna

Synapsa cholinergiczna



Acetylocholina powstaje w
wyniku acetylacji choliny przy
udziale acetylotransferazy
cholinowej



Acetylocholina zmagazynowana
w pęcherzykach synaptycznych
jest uwalnia do synapsy

Synapsa cholinergiczna

Synapsa cholinergiczna



W szczelinie synaptycznej
niezwiązana z receptorami
acetylocholina jest rozkładana
przez acetylocholinoesterazę
(AChE) do choliny i kwasu
octowego



Około 50% choliny jest
transportowanych przez specjalne
białko nośnikowe ze szczeliny
synaptycznej do neuronu

Synapsy cholinergiczne

Synapsy cholinergiczne

Synapsy szybkie – nerwowo-mięśniowe i
zwojowe
Synapsy wolne – w mm. gładkich, gruczołach
wydzielniczych i sercu

Butyrylocholinesteraza

Butyrylocholinesteraza



Pseudocholinesteraza, nieswoista cholinesteraza



Hydrolizuje acetylocholinę i inne estry choliny



Występuje we krwi



Prawdopodobnie zapobiega działaniu
acetylocholiny w miejscach odległych od
uwolnienia

Działania acetylocholiny

Działania acetylocholiny

Sir Henry Dale

Nagroda Nobla 1936 r.

Amanita muscaria

Nicotiana tabacum

muskaryna

nikotyna

acetylocholina

Receptory cholinergiczne

Receptory cholinergiczne

Nikotynowy

Muskarynowy

Receptor nikotynowy

Receptor nikotynowy

Receptor związany z
kanałem sodowym –
związanie ACh z
receptorem zwiększa
przepuszczalność błony
dla jonów sodu, co
prowadzi do
depolaryzacji

Receptory nikotynowe

Receptory nikotynowe

Neuronalny – zwoje układu autonomicznego,

ośrodkowy układ nerwowy

Mięśniowy – płytka nerwowo – mięśniowa

Różnica dotyczy budowy i właściwości

farmakologicznych

Receptory muskarynowe

Receptory muskarynowe

Receptory
metabotropowe,
związane z białkami G

Receptory muskarynowe

Receptory muskarynowe

Recepto

r

Lokalizacja

Farmakologiczne efekty

pobudzenia

M

1

OUN, neurony obwodowe,

gruczoły (żołądek)

Stymulacja PLC  tworzenie IP

3

i DAG 

Ca

++

M

2

Mięsień sercowy,

mięśniówka gładka,

zakończenia presynaptyczne

w OUN i na obwodzie

Otwarcie kanałów K

+

, hamowanie cyklazy

adenylanowej

M

3

Gruczoły, mięśniówka

gładka, śródbłonek naczyń,

komórki okładzinowe

Stymulacja PLC  tworzenie IP

3

i DAG 

Ca

++

M

4

OUN

Hamowanie cyklazy adenylanowej

M

5

OUN

Stymulacja PLC  tworzenie IP

3

i DAG 

Ca

++

Leki pobudzające czynność układu

Leki pobudzające czynność układu

przywspółczulnego (leki cholinomimetyczne,

przywspółczulnego (leki cholinomimetyczne,

leki parasympatykomimetyczne)

leki parasympatykomimetyczne)

1. Leki bezpośrednio pobudzające receptory

muskarynowe

 Acetylocholina i estry choliny

 Alkaloidy cholinomimetyczne

2. Leki pośrednio pobudzające receptory

muskarynowe (inhibitory acetylocholinesterazy)

 Odwracalne

 Nieodwracalne

Acetylocholina

Acetylocholina

 Działa na receptory M i N
 Rzadko stosowana jako lek

Estry choliny

Estry choliny

Działanie muskarynowe

Działanie nikotynowe

Układ

sercowo-

naczyniow

y



Rozszerzenia naczyń



Spadek częstości akcji

serca



Zmniejszenie siły skurczu

OUN



Pobudzenie OUN



Pobudzenie oddychania

Przewód

pokarmow

y



Nasilenie perystaltyki



Wzrost wydzielania
gruczołów



Rozluźnienie zwieraczy

Zwoje

autonomiczn

e

Pobudzenie zwojów
współczulnych i
przywspółczulnych

Pęcherz

moczowy



Skurcz mięśniówki

gładkiej



Rozluźnienie zwieracza

Płytka

nerwowo-

mięśniowa

Skurcze mięśni

Gruczoły

egzokrynn

e



Zwiększone wydzielanie

śliny i łez

Estry choliny – profil działania

Estry choliny – profil działania

farmakologicznego

farmakologicznego

Estry

choliny

Podatność

na

działanie

AChE

Działanie muskarynowe

Działanie

nikotynow

e (zwoje)

Układ
sercowo-
naczyniow
y

Przewód

pokarmow

y

Pęcherz

moczow

y

Oko

Acetylocho-

lina

Metacholin

a

Karbachol

Betanechol

Estry choliny

Estry choliny

 Metacholina, betanechol – stosowane w

atonii pooperacyjnej jelit i pęcherza
moczowego

 Karbachol – stosowany w jaskrze

dospojówkowo w roztworach 0.75-3%; w
przygotowaniu do zabiegów na gałce ocznej
– dogałkowo

Jaskra

Jaskra

β-blokery

timolol

metipranolol

karteolol

Alkaloidy cholinomimetyczne

Alkaloidy cholinomimetyczne

Pilocarpus pennatifolius

pilokarpina

Areca catechu

arekolina

Amanita muscaria

muskaryna

Pilokarpina – wskazania

Pilokarpina – wskazania

 Jaskra (roztwory 0.5-

4%)

 Zespół Sjögrena
 Kserostomia

Pilokarpina

Pilokarpina

Działania niepożądane:

 Skurcz oskrzeli, nudności, biegunka,

wymioty

Przeciwskazania:



Choroba niedokrwienna serca



Nadczynność tarczycy



Choroba wrzodowa żołądka



Astma oskrzelowa

Arekolina

Arekolina

 Pochodzi z nasion palmy Areca catechu

 Powoduje przyspieszenie perystaltyki przewodu

pokarmowego i nasilenie czynności gruczołów
wydzielniczych

 Stosowana wyłącznie w weterynarii jako środek

przeciwrobaczy

Muskaryna

Muskaryna

Nie jest stosowana jako lek, ma znaczenie

toksykologiczne

Występuje w grzybach z rodzaju strzępiak i

lejkówka oraz w muchomorze czerwonym

Zespół muskarynowy

Zespół muskarynowy



Objawy pojawiają się 30-60 minut po zjedzeniu grzybów



Występuje rozlane pobudzenie układu cholinergicznego



Nadmierne wydzielanie śliny, łzawienie



Nudności, wymioty, biegunka, kolka jelitowa



Skurcz oskrzeli



Zwolnienie pracy serca, spadek ciśnienia tętniczego

(możliwy wstrząs)



Leczenie – płukanie żołądka i podawanie siarczanu atropiny



Nie występuje uszkodzenie narządów wewnętrznych;
pomimo burzliwych objawów zagrożenie życia jest
niewielkie

Zatrucie muchomorem czerwonym

Zatrucie muchomorem czerwonym



Oprócz muskaryny zawiera kwas ibotenowy,
muscimol (związki atropinopodobne).



W razie zatrucia działania obwodowe związków
atropinopodobnych i muskaryny znoszą się
wzajemnie



Dominują objawy pobudzenia psychomotorycznego
wywołanego przez związki atropinopodobne



Leczenie – płukanie żołądka, podawanie środków
wiążących truciznę; NIE podawać atropiny

Nużliwość mięśni

Nużliwość mięśni

(

(

myasthenia gravis

myasthenia gravis

)

)

Odwracalne inhibitory

Odwracalne inhibitory

acetylocholinoesterazy

acetylocholinoesterazy

Inhibitory działające bardzo krótko (5-15 min)



Edrofonium (Tensilon)

– stosowany głównie w celach

diagnostycznych. U chorych na miastenię krótkotrwałe
zwiększenie siły skurczu mięśni szkieletowych

Odwracalne inhibitory

Odwracalne inhibitory

acetylocholinoesterazy

acetylocholinoesterazy

Inhibitory działające krótko

Fizostygmina – działanie 0,5-2 godz.



jaskra



zatrucia cholinolitykami, pochodnymi
fenotiazyny i trójpierścieniowymi
lekami przeciwdepresyjnymi

Physostigma venenosum

Odwracalne inhibitory

Odwracalne inhibitory

acetylocholinoesterazy

acetylocholinoesterazy

Inhibitory działające krótko

Neostigmina – działanie utrzymuje się 0,5-2 godz.



miastenia



atonia jelit i pęcherza moczowego



w celu odwrócenia działania leków zwiotczających mięśnie
szkieletowe

Pirydostigmina - działanie utrzymuje się do 6 godz.



Miastenia

Ambenonium – działanie utrzymuje się przez 6-7 godz.



atonia pooperacyjna jelit i pęcherza moczowego



miastenia

Distigmina



atonie pooperacyjne



pomocniczo – terapia miastenii.

Odwracalne inhibitory

Odwracalne inhibitory

acetylocholinoesterazy

acetylocholinoesterazy

Takryna, donepezil, riwasygmina, galantamina



Inhibitory AChE, działające wybiórczo na aktywność tego
enzymu w mózgu



Leczeniu stanów otępiennych, choroba Alzheimera



Powodują zwiększenie zdolności intelektualnych, lepszą
adaptację do życia w społeczeństwie i w rodzinie



Leczenie podtrzymujące należy prowadzić tak długo, jak

długo stwierdza się korzystne działanie preparatu

Nieodwracalne inhibitory

Nieodwracalne inhibitory

acetylocholinoesterazy

acetylocholinoesterazy



Fluostygmina, ekotiopat



Zastosowanie – terapia jaskry (krople i maści
oczne)

Nieodwracalne inhibitory

Nieodwracalne inhibitory

acetylocholinoesterazy

acetylocholinoesterazy

Organiczne estry kwasu fosforowego



tabun, soman, sarin (gazy bojowe)



pestycydy i insektycydy (np. chlorotion, malation,
paration, systoks, pestoks)

Związki rozpuszczalne w tłuszczach – dobrze
wchłaniają się z przewodu pokarmowego,
skóry i błon śluzowych, łatwo przechodzą do
OUN

Nieodwracalne inhibitory

Nieodwracalne inhibitory

acetylocholinoesterazy

acetylocholinoesterazy

Objawy zatrucia:



Zwiększenie wydzielania gruczołów potowych, ślinowych,
łzowych, oskrzelowych, jelitowych



Nasilenie perystaltyki jelitowej i dróg moczowych



Skurcz oskrzeli



Zwolnienie pracy serca, spadek ciśnienia tętniczego

Nieodwracalne inhibitory

Nieodwracalne inhibitory

acetylocholinoesterazy

acetylocholinoesterazy

Objawy zatrucia:



Zwężenie źrenicy, porażenie akomodacji oka



Zablokowanie zwojów układu wegetatywnego



OUN – drgawki, depresja neuronów, w wyniku

której może dojść do

utraty przytomności i

depresji ośrodka oddechowego.

Nieodwracalne inhibitory

Nieodwracalne inhibitory

acetylocholinoesterazy

acetylocholinoesterazy

Postępowanie w ostrym zatruciu:



Zmycie mydłem skóry i błon śluzowych



Zapewnienie drożności dróg oddechowych, ewentualnie
sztuczne oddychanie, tlen



Gdy jeszcze nie wystąpiły wymioty i biegunka należy
wykonać płukanie żołądka

Leczenie przyczynowe – atropina (siarczan atropiny 2 mg

domięśniowo, powtarzać do 5-10 min). Ponadto stosuje
się reaktywatory acetylocholinoesterazy: pralidoksym,
obidoksym

Zastosowania lecznicze leków

Zastosowania lecznicze leków

cholinomimetycznych

cholinomimetycznych

Pooperacyjna atonia przewodu pokarmowego i

dróg moczowych – ambenonium, distigmina,
neostygmina, pirydostygmina, metacholina,
betanechol

Nużliwość mięśni (myastenia gravis) –

ambenonium, distigmina, neostygmina i
pirydostygmina

Jaskra – karbachol, neostygmina, fluostygmina,

ekotiopat

Zastosowania lecznicze leków

Zastosowania lecznicze leków

cholinomimetycznych

cholinomimetycznych

Zatrucia lekami cholinolitycznymi i

przeciwhistaminowymi – fizostygmina,
pirydostygmina

Zespoły otępienne – donepezil, riwastygmina,

galantamina

Działania niepożądane leków

Działania niepożądane leków

cholinomimetycznych

cholinomimetycznych

Zaburzenia widzenia i trudności w adaptacji do

ciemności

Ślinotok, wzmożona potliwość, łzawienie,

duszność

Bradykardia, zaburzenia rytmu serca

Bóle brzucha, biegunki, wymioty

Drgawki, drżenia mięśniowe, skurcze mięśni

Rozszerzenie naczyń skórnych, zaczerwienienie

powłok

Przeciwwskazania do stosowania

Przeciwwskazania do stosowania

leków cholinomimetycznych

leków cholinomimetycznych



Dychawica oskrzelowa



Niewydolność krążenia



Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy



Zaparcia spastyczne



Mechaniczna niedrożność jelit, dróg moczowych i żółciowych



Stany zapalne otrzewnej



Nadczynność tarczycy



Uszkodzenia rogówki



Padaczka, choroba Parkinsona

Leki hamujące czynność układu

Leki hamujące czynność układu

przywspółczulnego (leki

przywspółczulnego (leki

cholinolityczne,

cholinolityczne,

parasympatykolityczne)

parasympatykolityczne)

1. Leki cholinolityczne naturalne –

alkaloidy tropanowe i ich pochodne

2. Leki cholinolityczne syntetyczne
 Nie przenikające do OUN
 Przenikające do OUN, stosowane w

chorobie Parkinsona

Działania farmakologiczne leków

Działania farmakologiczne leków

cholinolitycznych

cholinolitycznych

 Oko – rozkurcz zwieracza źrenicy i mięsni

rzęskowych, zaburzenia akomodacji

 Rozkurcz mięśni gładkich jelit, pęcherza

moczowego, oskrzeli

 Tachykardia, skurcz naczyń krwionośnych

Działania farmakologiczne leków

Działania farmakologiczne leków

cholinolitycznych

cholinolitycznych

 Zmniejszenie wydzielania gruczołów ślinowych,

łzowych, śluzowych, gruczołów układu
pokarmowego i oddechowego

 Zmniejszenie wydzielania kwasu solnego w

żołądku

 Zaburzenia pamięci krótkotrwałej, pobudzenie

lub zahamowanie psychiczne

Alkaloidy tropanowe –

Alkaloidy tropanowe –

atropina i skopolamina

atropina i skopolamina

Pokrzyk

wilcza jagoda

(Atropa belladonna)

Bieluń dziędzierzawa
(Datura stramonium)

Lulek czarny

(Hyoscyamus niger)

Odlotowa maść

Odlotowa maść

Weź zebrane przy pełni księżyca lulek i
wilczą jagodę - zamarynuj je w świńskim
tłuszczu. Dodaj bieluń dziędzierzawę,
dopraw psychoaktywnym śluzem z ropuchy,
marynowaną w alkoholu salamandrą,
kawałkami węża i jeża, a na koniec zmieszaj
z krwią nietoperza.

Maścią natrzyj całe ciało, a szczególnie
miejsca, w których skóra jest
najdelikatniejsza. Dosiądź miotły, kaczki,
świni lub kota i leć, dokąd tylko chcesz.

Atropina

Atropina

 Alkaloid występujący w pokrzyku wilczej

jagodzie (Atropa belladonna)

 Antagonista receptorów muskarynowych
 Dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego i

tkanki podskórnej

 Łatwo przenika do OUN

Atropina

Atropina

 Hamuje czynność gruczołów potowych, ślinowych

oraz gruczołów wydzielniczych przewodu
pokarmowego

 Działa rozluźniająco na mięśniówkę gładką

przewodu pokarmowego, dróg żółciowych i
moczowych

 Rozszerza źrenicę, poraża akomodacje, podnosi

ciśnienie śródgałkowe

Tolargin

Tolargin

Preparat złożony zawierający atropinę

(metyloazotan), metamizol i papawerynę

Czopki stosowane w stanach skurczowych

mięśni gładkich w obrębie przewodu
pokarmowego (kolka wątrobowa, nerkowa,
skurcze żołądka lub jelit), w zespole napięcia
przedmiesiączkowego i bolesnym
miesiączkowaniu

Bellapan

Bellapan

Preparat zawierający alkaloidy tropanowe
Tabletki stosowane w stanach skurczowych

przewodu pokarmowego, dróg żółciowych i
moczowych, nadmiernej potliwości, chorobie
lokomocyjnej, bólach głowy także na tle
migrenowym, zespole Meniere’a

Atropina

Atropina

Atropinę pozajelitowo podaje się:

podskórnie, domięśniowo lub dożylnie

Atropina w iniekcjach jest lekiem do

podawania

!!! DORAŹNEGO !!!

Atropina

Atropina

 bradykardia zatokowa, arytmia – dożylnie, w razie

potrzeby powtórzyć dawkę po 1 – 2 godzinach

 wprowadzenie do znieczulenia ogólnego

(premedykacja) – domięśniowo lub podskórnie pół
godziny przed zabiegiem

Atropina

Atropina

 pomocniczo w stanach spastycznych mięśniówki

gładkiej w jamie brzusznej (kolka wątrobowa,
nerkowa) – domięśniowo lub dożylnie

 w diagnostyce radiologicznej, gdy pożądane jest

wywołanie rozkurczu mięśniówki gładkiej i
zwolnienie pasażu jelitowego – domięśniowo

Atropina

Atropina

 zatrucie związkami fosforoorganicznymi, lekami

cholinomimetycznymi – dożylnie lub
domięśniowo, w razie potrzeby powtarzać
podawanie co 5 – 20 minut do opanowania
nadmiernego wydzielania oskrzelowego i
uzyskania częstości tętna powyżej 80-100/min.

 zatrucie grzybami zawierającymi muskarynę –

powtarzać co godzin

ę

Zatrucie atropiną

Zatrucie atropiną

Dawka toksyczna – powyżej 5 mg
Dawka śmiertelna – 10 mg dla

dziecka, 100 mg dla dorosłego

Pokrzyk wilcza jagoda – dawka śmiertelna
10 – 20 jagód dla dorosłego
Kilka jagód dla dziecka

Zatrucie atropiną – objawy

Zatrucie atropiną – objawy

Częstoskurcz
Suchość w ustach
Światłowstręt
Wzrost temperatury ciała
Skóra sucha i zaczerwieniona
Pobudzenie psychoruchowe, omamy, śpiączka
Zgon wskutek porażenia ośrodka oddechowego

Zatrucie atropiną – objawy

Zatrucie atropiną – objawy

Chory jest:
Gorący jak piec
Czerwony jak burak
Suchy jak pieprz
Ślepy jak nietoperz
Niespokojny jak tygrys w klatce

Zatrucie atropiną – leczenie

Zatrucie atropiną – leczenie

 płukanie żołądka zawiesiną z węglem

aktywowanym

 podanie środka przeczyszczającego o działaniu

osmotycznym

 podanie fizostygminy lub pilokarpiny

Skopolamina (hioscyna)

Skopolamina (hioscyna)

 Alkaloid występujący w lulku

czarnym (Hyoscyamus niger)

 W odróżnieniu od atropiny –

słabiej działa blokująco na
obwodowe receptory
muskarynowe → słabo wpływa na
przewód pokarmowy, stosunkowo
silnie hamuje wydzielanie śliny i
potu

Skopolamina (hioscyna)

Skopolamina (hioscyna)

 Już w małych dawkach działa

uspokajająco (senność, otępienie,
osłabienie woli), szczególnie silnie
działa na okolicę motoryczną kory
mózgu – „farmakologiczny kaftan
bezpieczeństwa”

 Działa przeciwwymiotnie

(hamowanie ośrodka
wymiotnego)

 Działanie przeciwparkinsonowskie

Skopolamina

Skopolamina

Butylobromek skopolaminy
 Nie przenika do OUN

 Działa silnie spazmolitycznie na przewód

pokarmowy

Pochodne skopolaminy

Pochodne skopolaminy

Metylohioscyna i butylohioscyna
 Pozbawione działania ośrodkowego
 Leki rozkurczowe stosowane w kolkach
 Pomocniczo – w diagnostyce przewodu

pokarmowego

Leki cholinolityczne syntetyczne

Leki cholinolityczne syntetyczne

nie przenikające do OUN

nie przenikające do OUN

Oksyfenonium, adyfenina, pirenzepina,

ipratropium

Antagoniści receptorów muskarynowych, działają

też ganglioplegicznie

Działają silnie spazmolitycznie na mięśnie

gładkie przewodu pokarmowego, dróg
moczowych, żółciowych i narządów płciowych

Ipratropium

Ipratropium

Atrovent
 Preparat złożony – roztwór i aerozol do inhalacji:

bromek ipratropium + fenoterol)

 Zastosowanie: przewlekłe obturacyjne zapalenie

oskrzeli, astma oskrzelowa (najlepiej stosować w
postaci inhalacji)

Oksyfenonium

Oksyfenonium

Spasmophen



Stany skurczowe przewodu pokarmowego, dróg
żółciowych i moczowych



Wspomagająco – choroba wrzodowa

Leki cholinolityczne syntetyczne

Leki cholinolityczne syntetyczne

przenikające do OUN

przenikające do OUN

 Biperiden, benzatropina, triheksyfenidyl
 Przechodzą przez barierę krew-mózg i

wywierają działania ośrodkowe

Biperiden (Akineton)

Biperiden (Akineton)

 Hamuje przekaźnictwo w układzie cholinergicznym

poprzez odwracalne konkurencyjne wiązanie się z
receptorem muskarynowym (głównie M

1

)

 Niewielkie działanie obwodowe
 Wpływa przede wszystkim na zmniejszenie sztywności,

w mniejszym stopniu na drżenie

 Zmniejsza nasilenie objawów wegetatywnych

(nadmierne wydzielanie śliny, łojotok, nadmierne
pocenie się)

 Wskazania – choroba i zespół Parkinsona, polekowe i

inne zaburzenia pozapiramidowe.

Leki cholinolityczne - wskazania

Leki cholinolityczne - wskazania

Stany skurczowe mięśni gładkich (przewodu

pokarmowego, dróg żółciowych, moczowych,
kobiecych narządów płciowych) – atropina,
skopoamina, adyfenina, oksfenonium

Stany skurczowe dróg oddechowych (astma,

przewlekłe obturacyjne zapalenie oskrzeli) –
ipratropium

Biegunki – adyfenina, oksfenonium

Leki cholinolityczne - wskazania

Leki cholinolityczne - wskazania

Choroba wrzodowa (zmniejszenie wydzielania

kwaśnego soku żołądkowego) – pirenzepina,
telenzepina

Choroba lokomocyjna – atropina i skopolamina

(działanie przeciwwymiotne)

Leki cholinolityczne - wskazania

Leki cholinolityczne - wskazania

Premedykacja przedoperacyjna

 Atropina, skopolamina
 Zmniejszają wydzielanie śluzu w drogach

oddechowych (zapobiegają pooperacyjnemu
zapaleniu płuc)

 Hamują mechanizmy odruchowe układu krążenia

– zapobiegają odruchowemu zatrzymaniu akcji
serca przy podrażnieniu nerwu błędnego,
bradykardii i hipotensji

Leki cholinolityczne - wskazania

Leki cholinolityczne - wskazania

Diagnostyka okulistyczna



Homatropina, tropikamid



Podanie dospojówkowe



Rozszerzenie źrenicy, która staje się niewrażliwa
na światło

Leki cholinolityczne - wskazania

Leki cholinolityczne - wskazania

 Choroba Parkinsona – biperiden, benzatropina i

triheksyfenidyl

 Zatrucia lekami cholinomimetycznymi i

związkami fosforoorganicznymi – atropina

Działania niepożądane leków

Działania niepożądane leków

cholinolitycznych

cholinolitycznych



Suchość skóry i błon śluzowych (suchość w ustach)



Hipertermia, zaczerwienienie skóry



Bolesne zaparcia



Zaburzenia akomodacji oka, światłowstręt



Przyspieszenie akcji serca



Trudności w oddawaniu moczu



Pobudzenie psychoruchowe lub depresja

Leki wpływające na zwoje układu

Leki wpływające na zwoje układu

autonomicznego – leki ganglioplegiczne

autonomicznego – leki ganglioplegiczne

 Antagoniści receptora

nikotynowego
zwojowego

 Blokują przewodnictwo

w zwojach układu
autonomicznego

 Wyłączają narządy

wewnętrzne spod
kontroli ośrodkowego
układu autonomicznego

Leki ganglioplegiczne

Leki ganglioplegiczne



Przyspieszenie akcji serca



Rozszerzenie tętnic i żył



Spadek powrotu żylnego



Zmniejszenie objętości minutowej serca



Spadek ciśnienia tętniczego krwi



Zmniejszenie perystaltyki i wydzielania w
przewodzie pokarmowym



Atonia pęcherza moczowego i macicy

Leki ganglioplegiczne

Leki ganglioplegiczne

Trimetafan i mekamylamina



rozwarstwiający tętniak aorty



„burza wegetatywna” po urazach górnego odcinka
rdzenia kręgowego



zabiegi chirurgiczne wykonywane z kontrolowanym
podciśnieniem i obniżeniem temperatury ciała

Praca domowa

Praca domowa



Atropina – ampułki



Ipratropium



Pilokarpina – krople do oczu



Oficynalne



Magistralne



Czopki magistralne



Metamizol + atropina + papaweryna