SYSTEM GESTÓW I SYMBOLI

GRAFICZNYCH

Program językowy

Makaton

Czym jest Makaton?



Makaton jest systemem gestów i symboli

graficznych



Makaton wykorzystuje to, co dziecko już zna -

proste gesty

i

rysunki graficzne

Gesty



Gesty są formami wspomagającymi słowne

porozumiewanie się, służą jako dodatkowy
środek, który wzmacnia przekazywany
dziecku lub przez dziecko komunikat



Gestom zawsze towarzyszy poprawna,

gramatyczna mowa

Symbole



Z symboli graficznych korzystają osoby, które

nie są w stanie wykonać gestu - wskazują
wówczas na symbol i w ten sposób
sygnalizują swoje potrzeby i zainteresowania



Gesty i symbole nie są alternatywami

wzajemnie wykluczającymi się, mogą być
stosowane łącznie lub rozdzielnie



Znaki Makatonu są formami, z których można

w odpowiednim momencie zrezygnować,
kiedy dziecko/dorosły opanuje mowę w
stopniu umożliwiającym zrozumiałe
porozumiewanie się

Makaton w Polsce



Autorką polskiej wersji Programu

Makaton jest dr Bogusława B. Kaczmarek

Makaton w Polsce



Gesty Makatonu w Polsce zostały opracowane w latach

2001-2005/2008 przez dr Bogusławę Kaczmarek na

podstawie wieloletnich badań eksperymentalnych

(współpracy z gr. badawczą 4 000 dorosłych osób -

specjaliści i rodzice oraz 400 przedszkolaków - dzieci

sprawne i niepełnosprawne w wieku przedszkolnym).

Polskie gesty Makatonu (zupełnie inne niż znaki brytyjskie

!!!) (KONi - Komunikacja Osób Niepełnosprawnych)

odnoszą się do polskiej kultury (języka, religii, zachowań,

obyczajów). Opracowane zostały na bazie naturalnych

znaków ikonicznych (tj. gestów odnoszących się do

rzeczywistych czynności, przedmiotów) wykonywanych

przez dzieci, uzupełnionych w uproszczone motorycznie

znaki (kilka pojęć osób) pochodzące z Polskiego Języka

Migowego. Każdy kraj posługujący się Makatonem

posiada własny zupełnie inny zestaw gestów



Na Program (zakres podstawowy) składa się

około 450 znaków podstawowych i około
7000 znaków uzupełniających.



Liczba ogólna gestów odpowiada ilości

wszystkich pojęć i jest to około 7 500 znaków.



Gestom, podobnie jak symbolom towarzyszy

zawsze poprawna, gramatyczna mowa



Gesty Makatonu są

proste

w

motorycznym wykonaniu (dwie opcje znaku
do wyboru - dla jednej lub dwóch rąk),

czytelne

(tak, aby osoby nieznające

systemu mogły się domyśleć co dany znak
oznacza) i

ikoniczne

(aby osoby uczące się

znaków mogły je zapamiętać a następnie
spontanicznie odtworzyć podczas
porozumiewania się)



Znaki graficzne Makatonu są czarno-białymi
(czarna figura, białe tło) rysunkami liniowymi,
pokrywającymi znaczenie pojęć, które
przedstawiają. Odznaczają się

przejrzystością

i

prostotą

, co pozwala na ich ręczne (bez

konieczności używana drukarki) rysowanie.



Symbole Makatonu służą wspomaganiu mowy
przy równoczesnym jej rehabilitowaniu. Terapia
logopedyczna mowy przebiega równolegle wraz
z wprowadzaniem form graficznych.

Dla kogo Makaton?



Osobami najczęściej korzystającymi ze znaków

Makatonu są dzieci i dorośli: z

niepełnosprawnością intelektualną, z

porażeniem mózgowym, z autyzmem, z

zaburzeniami zmysłów - słuchu, ze

specyficznymi zaburzeniami w rozwoju mowy i

języka (np. osoby z afazją).



Do grupy posługującej się Makatonem zaliczani

są także rodzice i opiekunowie, rodzeństwo i

rówieśnicy oraz specjaliści: pedagodzy,

psycholodzy, logopedzi, nauczyciele, personel

administracyjny szkół i ośrodków



Ze znaków korzystają dzieci i dorośli

doświadczający trudności w uczeniu się i
porozumiewaniu, jak również małe, sprawne
dzieci, których rodzice pragną komunikować
się z nimi w okresie przedwerbalnym



Wybór formy gestu lub symbolu zależy od

indywidualnych potrzeb i umiejętności osoby
korzystającej z metody

Opinie rodziców



"… Piotr był zły, gdy nie potrafił się wysłowić. Gdy

nie potrafił czegoś powiedzieć chrząkał, albo

krzyczał. Gdy poznał znaki Makatonu, zaczął mówić.

Gdy na niego nie patrzyliśmy, chrząkał. Pytaliśmy, o

co chodzi? Wtedy sygnalizował gestem, że chce

mleka. Gesty były błogosławieństwem” - tato 3,3-

latniego Piotrka (z ZD).



„Wczoraj moja córcia pokazała na stół i powiedziała

pierwszy raz da, da !!! Ale co dać ? - pytam, bo na

stole był cały arsenał. Jeść czy pić ? Pytałam

pokazując gestem, a ona rączką pokazała gest

"JEŚĆ " i mówi am ! Dwa razy pytałam dla pewności

i powtórzyła ! Czyż nie mam zdolnego dziecka ?” -

mama 3,5 - letniej Gosi (z ZD).



„…Nasz syn był bardzo zły, bo miał nam tyle do

powiedzenia, a my tylko patrzyliśmy i uśmiechaliśmy

się. Wiedział, że go nie rozumieliśmy. To było smutne.

Miał nam tyle do powiedzenia i nie potrafił tego zrobić.

Byliśmy bezradni. Gdy poznaliśmy gesty Makatonu i

zaczęliśmy stosować je z Jackiem, zauważyliśmy, że

zrobił on ogromne postępy w mówieniu. Zaczął

wyraźnie wypowiadać wiele słów, zrozumiałych nie

tylko dla nas, ale i dla innych. Teraz łączy gesty z mową.

Gdy przegląda książkę i widzi obrazek, opisuje, co się

na nim dzieje. Potrafi nawet wyjaśnić, dlaczego jest

smutny. To wspaniałe, że mówi, ale do tego łączy różne

sposoby ekspresji. Bardzo się cieszymy. Zrobił ogromny

krok naprzód" - rodzice 4,6 - letniego Jacka (z ZD).