REHABILITACJA

I PIELĘGNOWANIE OSÓB

NIEPEŁNOSPRAWNYCH

dr n. med. Renata Gałuszka

WYKŁAD I

Rehabilitacja

jest procesem

medyczno - społecznym , który

dąży do zapewnienia osobom

iepełnosprawnym godziwego

życia w poczuciu pożyteczności

społecznej i bezpieczeństwa

społecznego oraz zawodowego.

Rehabilitacja wyłoniła się w
rozwiniętych społeczeństwach z
nieszczęść ludzkich i katastrof,
za które społeczność czy państwo
poczuły się odpowiedzialne. Były
to początkowo wojny i epidemie,
jak choroba Heinego – Medina,
kalectwo wrodzone, a później
nieszczęśliwe wypadki, choroby
okaleczające różne narządy ciała,
zaburzenia umysłowe itd.

„

Niepełnosprawną jest osoba,

której stan zdrowia psychicznego

lub fizycznego powoduje trwałe

lub długotrwałe utrudnienie,

ograniczenie lub uniemożliwienie

udziału w stosunkach społecznych

i wypełnianie ról wg przyjętych

kryteriów i obowiązujących norm”

Definicja niepełnosprawności

„Rehabilitacja osób
niepełnosprawnych oznacza zespół
działań, w szczególności
organizacyjnych, leczniczych,
psychologicznych, technicznych,
szkoleniowych, edukacyjnych i
społecznych zmierzających do
osiągnięcia, przy aktywnym udziale
tych osób, możliwie najwyższego
poziomu ich funkcjonowania, jakości
życia i integracji społecznej”. (Dz. U.
art. 7 z 27 sierpnia 1997r.).

Podstawę procesu rehabilitacji stanowią

generalne zasady

- ruch i praca, które są (poza

odpowiednim leczeniem)

czynnikami

przyśpieszającymi powrót

chorego do zdrowia i

maksymalnej sprawności;

- uwzględnienie występowania

związku, jaki dotyczy powrotu do

zdrowia, ze środowiskiem

społecznym, z którego człowiek

niepełnosprawny przychodzi do

ośrodka rehabilitacyjnego i do

którego powróci po zakończeniu

leczenia;

- występowanie związku między

poprawą stanu zdrowia,

postępami w szkoleniu i

wydajnością pracy, a stanem

psychicznym niepełnosprawnych;

każda osoba pomimo upośledzenia

zachowuje

nadal określone sprawności

fizyczne,

psychiczne i w zakresie technik

społecznego

zachowania;

nie ma takiej pracy, która

stawiałaby jej

wykonawcy wszystkie wymagania w

zakresie

sprawności fizycznej, psychicznej i

społecznej;

- konieczność rozpatrywania potrzeb

niepełnosprawnych nie w

oderwaniu, lecz

zawsze w ich związku z

całokształtem życia i

pracy.

Rodzaje rehabilitacji

Rehabilitacj

lecznicz

–

ukierunkowana jest przede

wszystkim na wykorzystanie

biologicznych metod

oddziaływania na osobę z

dysfunkcją organizmu w celu

poprawy jej stanu zdrowia lub

ograniczenia somatycznych

skutków urazu

ciała.

Rehabilitacja społeczna

– ma na celu

przywracanie możliwości normalnego
sposobu życia w naturalnym
środowisku.

Rehabilitacja społeczna realizowana jest

przede wszystkim przez:

1. wyrabianie zaradności osobistej i
pobudzanie aktywności społecznej osoby
niepełnosprawnej,
2. wyrabianie umiejętności samodzielnego
wypełniania ról społecznych,
3. likwidację barier w szczególności
architektonicznych, urbanistycznych,
transportowych, technicznych, w
komunikowaniu się i dostępie do informacji,
4. kształtowanie w społeczeństwie
właściwych postaw i zachowań sprzyjających
integracji z osobami niepełnosprawnymi.

Rehabilitacja zawodowa

- ma na celu

ułatwienie osobie niepełnosprawnej
uzyskania i utrzymania odpowiedniego
zatrudnienia i awansu zawodowego, przez
umożliwienie jej korzystania z poradnictwa
zawodowego, szkolenia zawodowego i
pośrednictwa pracy.

Rehabilitacja pedagogiczna

– rozumie się

przez nią realizację procesu nauczania
dostosowanego do możliwości i ograniczeń
tych osób .

U większości osób rehabilitacja

ma charakter leczenia

funkcjonalnego tj. stosowania

ćwiczeń ruchowych we

wszystkich ich odmianach,

których celem jest poprawienie

niesprawnego narządu ruchu.

Często leczenie to łączy się z

zabiegami fizykoterapeutycznymi,

do których możemy zaliczyć :

- elektroterapię, obejmującą
stosowanie prądu galwanicznego,
prądów małej, średniej i wielkiej
częstotliwości;
- magnetoterapię polegającą na
stosowaniu, przede wszystkim,
pulsującego pola magnetycznego
małej częstotliwości;

-termoterapię, obejmującą
hydroterapię, prądy wielkiej
częstotliwości, ultrasonografię,
promienie podczerwone,
parafinoterapię, krioterapię;

-- fototrapię, obejmującą światło
słoneczne, promieniowanie
nadfioletowe, chromoterapię i
lasery

W wielu przypadkach rehabilitacja
lecznicza ma podstawowe znaczenie
np. w leczeniu skolioz , w
porażeniach obwodowych i
ośrodkowych.

W innych przypadkach uzupełnia i
kończy leczenie podstawowe np. w
leczeniu złamań kości czy
zwichnięciach stawów.

W ramach rehabilitacji leczniczej
wyróżnić możemy jeszcze
nauczanie wykonywania życia
codziennego, opiekę pielęgniarską
czy psychoterapię.

Podstawowym celem pomocy jest
zaspokajanie niezbędnych potrzeb
życiowych osób i rodzin oraz
umożliwienie im bytowania w
warunkach odpowiadających
godności człowieka. Dotyczy to
umożliwiania tym osobom
przezwyciężania trudnych sytuacji
życiowych, w których nie są one w
stanie pokonać, wykorzystując
własne środki i możliwości.

Jedną z takich form jest

zaopatrzenie

ortopedyczne (protezowanie i
aparatowanie)

. Pomaga to w

leczeniu, w odzyskaniu sprawności,
ułatwia wykonywanie podstawowych
czynności życia codziennego. Wraz z
postępem technicznym tego rodzaju
zaopatrzenie ustawicznie się
unowocześnia i jest coraz bardziej
skuteczne w działaniu.

Dalszą pomoc stanowi

rehabilitacja

zawodowa

. Składa się na nią wiele

działań w tym szczególnie
poradnictwo, przygotowanie do pracy,
zatrudnienie i opieka nad
niepełnosprawnymi w zakładach
pracy.

Warunkami właściwego zatrudnienia
niepełnosprawnych są

: dobranie dla

niego pracy zgodnej ze stanem
zdrowia i kwalifikacjami,
odpowiednie zorganizowanie
stanowiska pracy, życzliwy stosunek
do niego ze strony
współpracowników, a także
sprawowanie opieki w czasie
zatrudnienia.

Istotną formę stanowią tu zakłady
pracy chronionej

. Jednak w ramach

przeobrażeń w systemie
gospodarczym w Polsce odczuwają
one znaczne trudności
przystosowania do ogólnych
warunków ekonomicznych i
większość z nich ulega likwidacji,
co jest nieraz tragiczne w skutkach
dla zatrudnionych tam
niepełnosprawnych.

Ważną sprawą jest także

adoptowanie mieszkań

dla niepełnosprawnych

(poruszających się o

kulach i na wózkach

inwalidzkich), by

umożliwić im samodzielne

dostanie się do budynku

mieszkalnego.

Dotyczy to także ułatwienia przejść
podziemnych poprzez uwzględnienie
tych zagadnień w
zagospodarowaniu przestrzennym
osiedli. Wobec powyższego

zgodnie

z Rozporządzeniem Ministra
Administracji Gospodarki Terenowej i
Ochrony Środowiska z dnia 3 lipca
1980r „w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny
odpowiadać budynki”

zawiera

wymóg dostępności budynków
użyteczności publicznej i
mieszkalnych dla osób
niepełnosprawnych.

Budynki takie powinny być
wyposażone w odpowiednie
podjazdy i dźwigi, a także
odpowiednio szerokie drzwi. Nie
można tutaj zapomnieć o poręczy
umocowanej na odpowiedniej
wysokości.

O opiekę i pomoc mogą zwracać się
osoby niepełnosprawne niezależnie od
stopnia i rodzaju niepełnosprawności.
Powinny one móc korzystać z różnego
rodzaju form pomocy, zależnie od ich
indywidualnej sytuacji.
Obecnie w Polsce instytucjami
obsługującymi takie osoby są:
Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie,
NFZ, Zakłady Opieki Zdrowotnej.

Niepełnosprawni mają możliwość
korzystania z takich form pomocy jak:

1. warsztatach terapii zajęciowej
2. turnusach rehabilitacyjnych
3. zespołach ćwiczeń fizycznych
usprawniających psychoruchowo,
zgodnie z potrzebami osób
niepełnosprawnych

Warsztat terapii zajęciowej

oznacza

wyodrębnioną organizacyjnie i
finansowo placówkę stwarzającą
niepełnosprawnym, z upośledzeniem
uniemożliwiającym aktualnie podjęcie
pracy, możliwość udziału w rehabilitacji
społecznej i zawodowej przez terapię
zajęciową.

Turnus rehabilitacyjny

oznacza

formę aktywnej rehabilitacji,
połączonej z elementami
wypoczynku, mającej na celu
przede wszystkim ogólną poprawę
sprawności, wyrobienie
zaradności, pobudzanie i
rozwijanie zainteresowań osób
niepełnosprawnych.

Zespoły ćwiczeń fizycznych

usprawniających psychoruchowo,
zgodnie z potrzebami osób
niepełnosprawnych. Są to np.
poradnie psychologiczne czy
gabinety fizjoterapeutyczne.

WYCIĄG z USTAWY

z dnia 27 sierpnia 1997 r.

o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz

zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

(Dz. U. z dnia 9 października 1997 r.) Dz.U.97.123.776 z

późniejszymi zmianami.

Orzekanie o niepełnosprawności

Art. 3. 1. Ustala się trzy stopnie
niepełnosprawności, które stosuje się do realizacji
celów określonych ustawą:

1) znaczny,

2) umiarkowany,

3) lekki.

2. Orzeczenie ustalające stopień
niepełnosprawności stanowi także
podstawę do przyznania ulg i uprawnień na
podstawie odrębnych przepisów.

Do znacznego stopnia

niepełnosprawności zalicza się
osobę z naruszoną sprawnością
organizmu, niezdolną do pracy albo
zdolną do pracy jedynie w
warunkach pracy chronionej i
wymagającą, w celu pełnienia ról
społecznych, stałej lub długotrwałej
opieki i pomocy innych osób w
związku z niezdolnością do
samodzielnej egzystencji.

Do umiarkowanego stopnia

niepełnosprawności zalicza się
osobę z naruszoną sprawnością
organizmu, niezdolną do pracy
albo zdolną do pracy jedynie w
warunkach pracy chronionej lub
wymagającą czasowej albo
częściowej pomocy innych osób w
celu pełnienia ról społecznych.

Do lekkiego stopnia
niepełnosprawności

zalicza się osobę o

naruszonej sprawności organizmu,
powodującej w sposób istotny
obniżenie zdolności do wykonywania
pracy, w porównaniu do zdolności,
jaką wykazuje osoba o podobnych
kwalifikacjach zawodowych z pełną
sprawnością psychiczną i fizyczną, lub
mająca ograniczenia w pełnieniu ról
społecznych dające się kompensować
przy pomocy wyposażenia w
przedmioty ortopedyczne, środki
pomocnicze lub środki techniczne.

Niezdolność do samodzielnej

egzystencji

oznacza naruszenie

sprawności organizmu w stopniu
uniemożliwiającym zaspokajanie bez
pomocy innych osób podstawowych
potrzeb życiowych, za które uważa
się przede wszystkim samoobsługę,
poruszanie się i komunikację.

KLASYFIKACJA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

Opierając się na klasyfikacji przyjętej przez
Światową Organizację Zdrowia, podaje on
następującą definicję ogólną:

osoba niepełnosprawna

to ta, u której

istotne uszkodzenie i obniżenie sprawności
funkcjonowania organizmu powoduje
utrudnienie, ograniczenie, czy
uniemożliwienie wykonywania zadań
życiowych i wypełniania ról społecznych,
biorąc pod uwagę jej wiek. płeć, czynniki
społeczne, środowiskowe i kulturowe.

Definicje dla ściśle określonych celów- to
definicje opracowane dla potrzeb
rehabilitacji zawodowej, szkolnictwa
specjalnego czy rożnych świadczeń i
przywilejów. Poniżej podano (dla przykładu)
definicję osoby niepełnosprawnej
wykorzystywaną dla celów rehabilitacji
zawodowej i zatrudnienia:

-

osoba niepełnosprawna

- oznacza

jednostkę, której szansę uzyskania,
utrzymania i awansu we właściwym
zatrudnieniu są poważnie ograniczone na
skutek fizycznej lub psychicznej
niepełnosprawności oficjalnie orzeczonej.

Trzeci rodzaj definicji osób

niepełnosprawnych odnosi się do

poszczególnych kategorii osób

niepełnosprawnych. Dla przykładu

podano tu najnowszą definicję

osoby z upośledzeniem

umysłowym:

soba z upośledzeniem

umysłowym to taka, u której

obserwujemy specyficzny stan

funkcjonowania, charakteryzujący

się:

-istotnie niższym od przeciętnej (poniżej

dwóch od chyleń standardowych) ogólnym
poziomem funkcjonowania umysłowego.

-dwoma lub więcej istotnymi
ograniczeniami w funkcjach adaptacyjnych
(komunikacja, samoobsługa, umiejętności
społeczne, życie domowe, życie w
społeczności, kierowanie sobą. zdrowie i
bezpieczeństwo, funkcjonowanie
akademickie, wypoczynek, praca).
-czasem powstania - okres rozwojowy (do
18 r.z.)

Jako do realizacji celu rehabilitacji

zawodowej należy wymienić:

dokonanie oceny zdolności do pracy, w

szczególności przez:

•

przeprowadzenie badań lekarskich i

psychologicznych umożliwiających
określenie sprawności fizycznej, psychicznej
i umysłowej do wykonywania zawodu oraz
ocenę możliwości zwiększenia tej
sprawności.

•ustalenie kwalifikacji,
doświadczeń zawodowych,
uzdolnień i zainteresowań.

•prowadzenie poradnictwa
zawodowego, uwzględniającego
ocenę zdolności do pracy oraz
umożliwiającego wybór
odpowiedniego zawodu i szkolenia.

•

przygotowanie zawodowe z

uwzględnieniem perspektyw

zatrudnienia.

•

dobór odpowiedniego miejsca

pracy i jego wyposażenie.

•

określenie środków technicznych

umożliwiających lub ułatwiających

wykonywanie pracy, a w razie potrzeby

- przedmiotów ortopedycznych,

środków pomocniczych, sprzętu

rehabilitacyjnego itp. [Ustawa o

Rehabilitacji.... 1997. rozdz. 3. art. 8.

2].

PSYCHOSPOŁECZNE MECHANIZMY

FUNKCJONOWANIA OSOBY

NIEPEŁNOSPRAWNEJ I ICH

UWARUNKOWANIA

Długotrwałe sytuacje stresowe wynikające z
niepełnosprawności powodują u osób nimi
dotkniętych określone zmiany psychiczne, a
niekiedy psychopatologiczne. które są tym
głębsze. im większa jest niepełnosprawność.
Zaburzeniu może ulec struktura osobowości, co
może prowadzić do naruszenia struktury ..ja", a w
konsekwencji, gdy dojdzie do sytuacji
uniemożliwiającej powstanie prawidłowej
percepcji siebie, do braku przystosowania do
nowej sytuacji życiowej.

Można zatem przyjąć, iż
niepełnosprawność powoduje
upośledzenie wszystkich (do
pewnego stopnia) obszarów życia
człowieka, wywołując problemy
natury fizycznej, psychicznej,
zawodowej, społecznej,
ekonomicznej i rodzinnej. Za kres
konsekwencji zależy od rodzaju
niepełnosprawności, stopnia
uszkodzenia danego narządu i wieku
osoby niepełnosprawnej.

Konsekwencje te można rozpatrywać w
dwóch aspektach:
- ze względu na to kogo one
dotyczą - wówczas mówimy o skutkach
dla osoby, rodziny, społeczeństwa,
- oraz z uwzględnieniem ich wpływu
na przyszłość i szansę rozwoju osoby
niepełnosprawnej, gdy mamy do
czynienia ze skutkami pozytywnymi lub
negatywnymi.

Przyjmuje się. ze w procesie
przystosowania do życia z
niepełnosprawnością istotną rolę
odgrywają czynniki psychologiczne i
społeczne, abstrahując oczywiście od
wszechobecnego aspektu
medycznego i ograniczeń
organizacyjno-instytucjonalnych. Z
psychologicznymi następstwami
nierozerwalnie związane są
następstwa społeczne.

Oba te uwarunkowania
wzajemnie na siebie wpływają.
Na przykład długotrwale
zablokowanie potrzeb, zwłaszcza
potrzeby bezpieczeństwa,
niezależności, poczucia własnej
wartości, prestiżu, samorealizacji,
wyzwala stany stresowe.

Nieprawidłowy natomiast stosunek do siebie i
własnej sytuacji, dla innych ludzi, życia i do
świata, poczucie niewydolności, często winy i
wstydu, obawa przed osobami obcymi i ich
ewentualnie niekorzystnymi reakcjami mogą
przyczyniać się do stopniowego wycofywania
się z życia społecznego. Problemy społeczne
związane z niepełnosprawnością. często
określane mianem głównych konsekwencji lub
problemów życiowych, obejmują niemal
wszystkie aspekty życia ludzkiego, poczynając
od niedostosowania środowiska zewnętrznego
do potrzeb osoby niepełnosprawnej, a
kończąc na problemach jednostki.

Dotyczą one zatem m.in.: norm współżycia.
systemu prawnego, postaw, koncepcji ról
społecznych, możliwości kształcenia, pracy,
życia rodzinnego. towarzyskiego oraz
trudności wynikających z występowania
przeszkód natury architektonicznej,
urbanistycznej i komunikacyjnej. Osoby
niepełnosprawne często nie stawiają sobie
celów życiowych. rezygnują z aspiracji,
a ich życie koncentruje się na codziennej
wegetacji. Niektórzy mają poczucie krzywdy,
co wiąże się z uczuciem osamotnienia,
społeczną izolacją.

Takie nastawienie człowieka
niepełnosprawnego dla życia staje się
źródłem barier w aktywności społecznej.
Towarzyszące bowiem osobie
niepełnosprawnej cierpienie fizyczne i
psychiczne sprzyja ucieczce w głąb siebie.
Błędne koło, z jakim w takich
okolicznościach mamy często do
czynienia, nie daje wielu szans na powrót
do pełnego życia społecznego tym
osobom, stąd jedynym sposobem wyjścia
z sytuacji jest podjęcie przez nie
wszelakiej aktywności życiowej.

Za ośmielanie ludzi i integrację
społeczną odpowiedzialne są przede
wszystkim osoby niepełnosprawne i
podejmowane przez nie formy
aktywności w tym kierunku. Nie
zawsze jednak ich intencje są
właściwie odbierane i przejmowane
przez ogół, co powoduje pogłębienie
trudności.

Powszechnie twierdzi się. ze istotny

udział w procesie integrowania osób

niepełnosprawnych ze

społeczeństwem, w znalezieniu przez

nie swojego miejsca wśród ludzi

pełnosprawnych, ma problematyka

przystosowania psychospołecznego

łych osób, a w niej samoocena i

akceptacja siebie oraz funkcjonowanie

społeczne.

zy niepełnosprawność można w pełni

zaakceptować i przystosować się do życia z nią?

Jest to zadanie niezmiernie trudne i tak do końca

niemożliwe do wykonania, chociaż wiele danych

wskazuje na optymizm w tym względzie, m.in.

w postaci promowania modelów

przystosowania. Jednakże wszędzie tam. gdzie

pojawia się osoba niepełnosprawna, zachodzi

tyle sytuacji, w których dysfunkcyjność daje

boleśnie o sobie znać, iż na nic zdają się nabyte

w trakcie rehabilitacji umiejętności reagowania

w takich okolicznościach, czy też po prostu

zwyczajne próby ukrycia swego kalectwa lub

twierdzenie, iż niepełnosprawnoś

nie istnieje.

soba dotknięta

niepełnosprawnością

musi zdać sobie sprawę z jej ujemnych

skutków. Musi również uświadomię sobie i

przyjąć, ze o jakości życia decyduje nie

tylko sprawne ciało, ale także inne

przymioty i wartości człowieka. Pomimo

ograniczonej sprawności, nawet mimo

niecałkowitej akceptacji takiego stanu,

można przecież wieść życie godne, nie

pozbawione przyjemności, a na ile będzie

ono pełne, zależy nie tyle od możliwości

fizycznych, ile od tego. co w tym życiu

chce się osiągnąć i czego dokonać

Istotne znaczenie ma tu proces

dochodzenia do stanu, w którym

niepełnosprawność stanie się tylko

częścią aktywności życiowej osoby nią

dotkniętej. Niepełnosprawność nie

determinuje całkowicie osobowości

człowieka nią dotkniętego, nie wpływa

na całość życia, nawet najcięższa

niesprawność nie przekreśla

pozostałych sprawności, zdolności i

funkcji.

Osoby niepełnosprawne, pomimo

określonych braków, mają podobne

potrzeby biologiczne, psychiczne i

społeczne jak ludzie sprawni i tak samo

dążą do ich zaspokojenia, chociaż nie

wszystkie odgrywają u nich jednakową

rolę. Do podstawowych potrzeb u osób z

niepełnosprawnością zaliczyć należy

potrzebę bezpieczeństwa, kontaktu oraz

potrzebę poczucia własnej wartości lub

osiągnięć, jakkolwiek nie należy zapominać

o niezależności, sile, zaufaniu do siebie

wobec stawianych zadań życiowych,

samorealizacji, prestiżu, miłości i wielu

innych

Nabywanie przez osobę niepełnosprawną

umiejętności i sprawności w

posługiwaniu się sprzętem

ortopedyczno-

rehabilitacyjnym, laskami,

kulami, protezami, gorsetami, wózkiem

inwalidzkim, aparatami ortopedycznymi,

słuchowymi, wszelkiego rodzaju

urządzeniami wspomagającymi

aktywność życiową, ma na celu jej

usprawnienie i usamodzielnienie, a tym

samym zwiększenie poczucia

bezpieczeństwa fizycznego.

Więzi społeczne chronią przed poczuciem alienacji i

wywierają pozytywny wpływ na zaspokojenie

społecznej integracji, poczucie przynależności,

umożliwiają również zachowania opiekuńcze,

kształtują poczucie własnej wartości i dają dostęp

do nowych kontaktów i informacji. Istnieją

również konfliktowe sytuacje, prowadzące do

długotrwałego stresu, na przykład. gdy

wymagania różnych osób są sprzeczne ze sobą.

Nadmierna kontrola ze strony najbliższych może

przyczynie się do pogłębienia stanu depresji i

przedłużenia jego i rwania. Niedostateczne

wsparcie przejawia się w odczuwaniu

negatywnych emocji wobec siebie i innych,

prowadzi do

małej tolerancji na zachowania

otoczenia

Społeczeństwo może łagodzić negatywny

wpływ cierpień i sytuacji stresowych na osobę

niepełnosprawną, ale może go również

potęgować. Niepełnosprawność jest

rozpoznawana przez otoczenie jako stan

niepożądany dla łudzi, niekorzystny i akt

społeczny. Dlatego leż społeczeństwo nie

zawsze skłonne jest pomagać osobom

niepełnosprawnym, gdyż często

nieświadomie wywołują one u innych ludzi nie

pokój, ze mógłby ich spotkać podobny los.

Ograniczenia sprawności. dysfunkcje i defekty

postrzegane są jako odchylenia od normy,

natomiast sam kontakt z osobami cierpiącymi

może powodować często poczucie

zakłopotania i bezradności.

Z niepełnosprawnością należy nauczyć się

żyć. Wpływa to na dążenie do normalności,

na realizację powszechnie przyjętych

norm współżycia, ułatwia tak bardzo

potrzebne stosunki społeczne. Osoby

niepełnosprawne żyją w społeczeństwie,

w którym obowiązują standardy

funkcjonowania społecznego, których nie

można, nie powinno się lekceważyć, a

które są na tyle przeceniane, na ile z

definicji nie sposób im sprostać, co może

prowadzić do przeświadczenia o

niemożności pełnego funkcjonowania

psychospołecznego.

W ostatnich latach można jednak

zaobserwować tendencję do

zmniejszania się najdotkliwszych praktyk

dyskryminacyjnych. Z badań nad

postawami prospołecznymi wynika, że

pozytywne relacje społeczne manifestują

się głównie przez świadczenie różnego

rodzaju pomocy, ogólną akceptację,

wyrażanie troski i zainteresowania oraz

okazywanie życzliwości. Istotne zatem

jest kształtowanie pozytywnych postaw

wobec osób o ograniczonej sprawności.

Podstawą podejmowania wszelkich działań

skierowanych na osoby niepełnosprawne

jest miłość, poczucie przywiązania,

troska o ich los. Częstym zjawiskiem jest

okazywanie szacunku, zachęta i

akceptacja osób

niepełnosprawnych ze

strony innych ludzi. Ważne

jest aby miedzy ludźmi

pełnosprawnymi i

niepełnosprawnymi nie

było żadnych barier.

Bardzo istotna jest likwidacja barier

architektonicznych!!!!!!!!!!!!!!

Dziękuję za uwagę

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40
Slide 41
Slide 42
Slide 43
Slide 44
Slide 45
Slide 46
Slide 47
Slide 48
Slide 49
Slide 50
Slide 51
Slide 52
Slide 53
Slide 54
Slide 55
Slide 56
Slide 57
Slide 58
Slide 59
Slide 60
Slide 61
Slide 62
Slide 63
Slide 64
Slide 65

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
zas fizjoter-rehab udarów- do wykładów rehabilitacja, Artukuły fizjoterapia
Rehabilitacja - wyklad 2, Rehabilitacja
wykład rehabilitacja
WYKŁAD REHABILITACJA PACJENTÓW PO ZABIEGACH KARDIOCHIRURGICZNYCH 97 2003
WYKŁAD REHABILITACJA PACJENTÓW PO ZABIEGACH KARDIOCHIRURGICZNYCH 2
rehabilitacja kardologiczna wyklad II
rehabilitacja w chorobach narządu ruchu- wykład new, Fizjoterapia licencjat
OPIEKA REHABILITACYJNA, Wykłady-Ronikier
Wyklady z niepel. ruchowej, Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością ruchową
Cele rehabilitacji w chirurgii wykład
Rehabilitacja pulmonologiczna wyklad
07-10-24 Rehabilitacja pierwszy wyklad, ☼ HOBBY haslo 123, Medycyna, Rehabilitacja(1)
Reh. małego dz. wykład 03.01.2011, pedagogiga specjalna, Semestr V, Rehabilitacja małego dziecka
Wyklady z resocjalizacji, Studia, Oligofrenopedagogika - st. licencjackie, Edukacja i rehabilitacja

więcej podobnych podstron

wykład I rehabilitacja

Document Outline