System polityczny Rosji

Prawo konstytucyjne
porównawcze (IV)

Podstawowe zasady konstytucji



Zasada demokratycznego państwa prawa



Zasada zwierzchnictwa narodu



Zasada suwerenności federacji



Zasada podziału władzy



Zasada nadrzędności praw i wolności człowieka i
obywatela



Decentralizacja władzy



Zasada nadrzędności Konstytucji FR

Federalizm



W skład FR wchodzi 89 podmiotów (21 republik, 6
krajów, 49 obwodów, 2 miasta federalne, 1 obwód
autonomiczny oraz 10 okręgów autonomicznych)



Umowa federalna z 31 marca 1994 roku



Konstytucja zatwierdzona w referendum 12
grudnia 1993 roku



Ograniczanie kompetencji regionów

(podmiotów

federacji) od czasu objęcia władzy przez Putina (2000)

Prezydent



Brak tradycji prezydenckich (jednak silna tradycja
centralizacji władzy)



Bardzo silna pozycja ustrojowa:

dominacja w zakresie

wykonywania władzy wykonawczej oraz niezależność od
władzy ustawodawczej



Motywy przy tworzeniu urzędu:

wewnętrzne

(przyzwyczajenie społeczeństwa do jednoosobowego
kierownictwa) oraz zewnętrzne (przeciwwaga dla
politycznej pozycji prezydenta USA)

Kompetencje kreacyjne



Powoływanie premiera za zgodą Dumy, ale jeśli Duma
3 razy odrzuci prezydenckiego kandydata to może
rozwiązać Dumę



Członków rządu na wniosek premiera powołuje
prezydent i on też ma prawo zdymisjonować rząd



Przedstawia Radzie Federacji kandydatów na sędziów
TK FR, SN FR, NSArbitrażowego FR oraz kandydatów na
stanowisko Prokuratora Generalnego



Tworzy własną administrację, powołuje i odwołuje
swoich pełnomocnych przedstawicieli

Kompetencje wobec władzy
ustawodawczej



Wnoszenie projektów ustaw do Dumy



Podpisywanie i ogłaszanie ustaw federalnych
uchwalanych przez Parlament



Prawo veta zawieszającego (wniosek do TK o zbadanie
konstytucyjności ustawy)



Występowanie z wnioskiem o zmianę konstytucji



Zarządzanie referendum



Wygłaszanie orędzi o stanie państwa

Kompetencje wobec władzy
wykonawczej



Możliwość wstrzymania wykonania pewnych aktów
prawnych rządu



Może przewodniczyć posiedzeniom rady ministrów i
udzielać instrukcji ministrom



Wobec nowo wybranego prezydenta rząd musi złożyć
dymisję



Wzajemne przenikanie się kompetencji prezydenta i
rządu powoduje napięcia wewnątrz władzy
wykonawczej, jednak przewagę i większe uprawnienia
ma prezydent

Kształtowanie polityki
zagranicznej i obronnej



Kreowanie polityki zagranicznej



Prowadzenie rokowań, podpisywanie porozumień
międzynarodowych



Powoływanie i odwoływanie przedstawicieli
dyplomatycznych



Zwierzchnik sił zbrojnych



Zatwierdza doktrynę wojenną sił zbrojnych



Powołuje i odwołuje najwyższe dowództwo sił
zbrojnych



Możliwość wprowadzenia stanu wojennego /
wyjątkowego



Prawo do użycia broni atomowej

Wybory prezydenckie



Zarządza Rada Federacji



Bierne prawo wyborcze 35 lat i od 10 lat zamieszkiwanie na
terytorium Federacji Rosyjskiej



Kandydat: komitet wyborczy zbiera 100 podpisów i
rejestruje w CKW, następnie musi zebrać 1 mln podpisów
aby oficjalnie zarejestrować kandydata



Możliwość zgłoszenia max. 60 dni przed terminem wyborów



Zwycięża osoba, która uzyskała 50% + 1 głos przy 50%
frekwencji, jeżeli nie ma takiej to przeprowadza się II turę z
dwoma najlepszymi po 2 tygodniach



Kadencja prezydenta trwa 4 lata

Rada Federacji



W skład wchodzą przedstawiciele wszystkich
podmiotów FR (178 osób)



Po jednym przedstawicielu władzy ustawodawczej
i wykonawczej (osoby do zasiadania w RF delegują
gubernatorzy i lokalne zgromadzenia
ustawodawcze)



Brak kadencyjności, działa permanentnie
(ponieważ kadencje ciał ustawodawczych i
gubernatorów są różne)



Kompetencje

Duma Państwowa



450 deputowanych, połowa wybierana w
jednomandatowych okręgach wyborczych, druga
połowa wybory proporcjonalne, lista federalna z 5%
progiem wyborczym



Kompetencje

Procedury ustawodawcze



Inicjatywa ustawodawcza: prezydent, RF, deputowani DP,
rząd, ustawodawcze organy podmiotów federacji



Trzy czytania



Ostateczne głosowanie, potrzeba zwykłej większości głosów,
następnie RF ma 14 dni, jeżeli zaakceptuje projekt,
prezydent podpisuje go w ciągu 5 kolejnych dni



Jeżeli prezydent zawetuje ustawę wraca ona do DP i tam
następuje ostateczne rozstrzygnięcie

Rząd



Inicjatywa w zakresie powołania premiera należy do
prezydenta, jeżeli DP trzykrotnie odrzuci prezydenckiego
kandydata, prezydent może rozwiązać Dumę



Jeśli chodzi o pozostałe przypadki to rząd może sam podać
się do dymisji (prezydent nie musi jej przyjąć), prezydent
też może w każdym momencie zdymisjonować rząd



Votum nieufności (BWG w Dumie) po pierwszym votum
prezydent nie musi dymisjonować rządu, jeśli jednak drugi
raz w ciągu 3 miesięcy Duma uchwali votum to prezydent
rozwiązuje Dumę albo dymisjonuje rząd



Jeśli rząd wystąpi z wnioskiem o votum zaufania i go nie
otrzyma to prezydent rozwiązuje Dumę albo dymisjonuje
rząd