Charakterystyk

a kuchni

greckiej

 postrzegana jest jako zdrowa i prosta
 charakteryzuje się m.in. popularnym w

kuchniach śródziemnomorskich i
bałkańskich, częstym stosowaniem
czosnku, oliwy z oliwek, liści winorośli,
dużej ilości warzyw (zwłaszcza
pomidorów, papryki, świeżych ziół),
baraniny i ryb.

 wina greckie są znane i cenione już od

czasów starożytności.

Grecja podzielona jest na regiony:

Attykę, Grecję Środkową,
Macedonię Środkową. Kretę,
Macedonię Wschodnia i Trajcę,
Epir, Wyspy Jońskie, Wyspy
Egejskie Północne, Peloponez,
Wyspy Egejskie Południowe,
Tesalię, Grecję Zachodnią,
Macedonię Zachodnią.

Każdy region ma swoje własne

tradycje

kulinarne:
 Attyka:
 dolmades - gołąbki zawijane w liście

winogron

 musaka - danie z zapiekanych

bakłażanów, ziemniaków i mięsa
mielonego

 tiropita - placek z nadzieniem z sera

feta.

 rejon Wysp Jońskich:
 królestwo owoców morza i ryb
 królestwo makaronu
 Kreta:
 słynie z bardzo intensywnie

przyprawionych potraw

 duże ilości wieprzowiny
 choirino kritiko - grube

pieczone kotlety wieprzowe

MEZEDES (przekąski) – są to

zazwyczaj:

 rozmaite greckie sery
 pieczywo, które dodawane jest

niemalże do każdego posiłku i uważane
za istotę pożywienia

pasty do chleba

Najbardziej popularne przekąski:

 kolokithakia tyganita- kabaczki

smażone

 piperies tyganites - papryka

smażona

 skordalia - pasta czosnkowa do

pieczywa

 tzatziki – pasta czosnkowa z

ogórkami, miętą i grecką fetę.

Do wspomnianych przystawek,

pieczywa i

sałatek podaje się rozmaite sosy.
Najpopularniejsze to:
 ladolemono – sos oliwno – cytrynowy
 sos pomidorowy mięsny i bezmięsny
 sos czosnkowy.

SAŁATKI:

 sałatka grecka - na bazie świeżych

warzyw, fety i oliwek

 ambelosalata - sałatka z fasoli
 sałatka z arbuza, sera feta i liści mięt.

Dużo sałatek bazuje na świeżych ogórkach,
jogurcie, liściach mięty. Bardzo często
serwowane są do dań rybnych i mięsnych.

PITES – placki przygotowywane na bazie
ciasta filo - przypominającego ciasto
francuskie. Placki podawane są z
rozmaitymi farszami.

Znane:
 tiropita - placki serowe - na bazie sera

feta

 spanakopita - placki szpinakowe
 placki z kabaczków.

Zupy:

 pożywne dania
 przygotowywane na bazie sycących

składników: grochu, fasoli, soczewicy z
dodatkiem mięs, np. fasolada czy
rewithia supa. Popularna jest także
zupa mięsna – krestosupa na bazie
wołowiny i ryżu.

Mięsa:

 wołowina – z makaronem
 baranina
 jagnięcina - jagnię pieczone z karczochami

lub jagnię z sosem cytrynowym. Jagnięcinę
wykorzystuje sie także do przygotowania
kleftiko - mięso zapieczone w pergaminie.

 wieprzowina
 cielęcina duszona z ziemiankami –

moschari kacrolas me patates.

wiele dań mięsnych bazuje na mięsie

mielonym

Pilaw – potrawa z ryżu smażonego w

oliwie lub gotowanego w rosole i
kawałków smażonego lub pieczonego
mięsa (zwykle baranina) albo kurczaka
z dodatkiem warzyw, owoców (suszone
śliwki, morele, rodzynki) i przypraw
(papryka, szafran, rozmaryn, kminek
itp.). Istnieją również pilawy na słodko.
na

Musaka – zapiekanka na bazie

bakłażanów, mięsa mielonego, żółtego
sera

Pasticio – z makaronu, mięsa

mielonego, pomidorów,
zapieczone z żółtym serem.
Zamiast płatów
makaronowych tak jak we
włoskiej lasagne, używa się
grubego, ugotowanego
makaronu.

Owoce morza:

 bardzo popularne

Oliwa:

 bardzo popularna; stosowana

niemal do wszystkich potraw

Dania wegetariańskie:

 stanowią duży procent przepisów w

kuchni greckiej

 warzywa - zapiekane i podawane z

nadzieniami z serów, kasz, kaszki
kuskus. Najczęściej serwowane
warzywa to: cukinie, bakłażany,
papryka, pomidory, karczochy.

FAVA - pasta z grochu; najczęściej

podaje się z pieczywem.

Sery:

• grecka feta - produkowany z mieszanki

pasteryzowanego mleka owczego z mlekiem

kozim (to drugie stanowi tylko 5-10%

mieszanki) lub tylko z mleka owczego.

Niedozwolone jest używanie środków

konserwujących lub koloryzujących. Należy do

grupy serów miękkich o zawartości tłuszczu

ok. 40%. Jest serem kruchym, dobrze

topiącym się w wysokiej temperaturze. Od 14

października 2007 nazwa "feta" jest chroniona

i zastrzeżona wyłącznie dla serów

pochodzących z Grecji (PDO).

Ser feta

 halloumi - wytwarzany również na Cyprze;

ser solankowy półtwardy, doskonale nadaje
się jako dodatek do sałatek.

Znane potrawy:

 Sałatka grecka - podawana latem;

znana w różnych wariantach i jadana na
całym świecie. Tradycyjny skład to:
pokrojone pomidory, ogórki, czerwona
cebula w plastrach, sól, pieprz, oregano,
oliwa. Przeważnie dodaje się także oliwki i
ser feta (oryginalnie w plastrze, feta po
grecku – plaster), czasem paprykę, kapary
czy anchois. W kuchni anglosaskiej sałatkę
te podaje się z sałatą i winegretem.

Sałatka grecka

 Dolmades - rodzaj gołąbków,

podawanych na ciepło i z sosem; z
ryżem i mięsem – jagnięcina; całość
zawinięta w liście winogron (gołąbki
te są mniejsze). Pochodzą z Turcji,
gdzie jadano je już przed wiekami.

Przygotowywanie dolmades

 Ellinikos – kawa po grecku. Odmiana kawy

po turecku, pijana w Grecji, najczęściej przez
mężczyzn w specjalnie do tego stworzonych
miejscach, zwanych kafenionami. W
kafenionach siedzą zazwyczaj tylko
mężczyźni prowadząc długie rozmowy,
bawiąc się zabawką zwaną komboloi) lub
grając w tavli - tradycyjną grę grecką.

Kawa po turecku nazywana jest w Grecji

kawą

po grecku ze względów politycznych.

 Fasolada - grecka zupa fasolowa;

wegetariańska; jej podstawowymi
składnikami jest biała fasola oraz oliwa. W
różnych regionach Grecji, dodaje się do
niej rozmaite inne składniki, takie jak
marchew, selery, pomidory, liście
bobkowe, cebulę. Jest także popularna na
Cyprze, przez niektórych błędnie zaliczana
także do kuchni cypryjskiej, gdzie
występuje pod arabską nazwą fasoulia.

Fasolada

 Gyros – mięso (tradycyjnie baranie,

obecnie najczęściej wieprzowe lub
drobiowe) pieczone na wielkim rożnie,
okręcane dookoła i cięte w paseczki.
Współcześnie - jedno z popularnych dań
typu fast food, podawane z sałatką
grecką, tzatziki, ryżem lub frytkami i pitą.

Gyros z frytkami i warzywami

 Souvlaki – potrawa składająca się z

kawałków mięsa (najczęściej
wieprzowego), czasem także warzyw,
nadzianych na szpadkę i upieczonych
na grillu. Serwowana jest jako fast
food - na szpadce, w bułce pita, bądź
podawana na talerzu - z pieczywem,
pieczonymi ziemniakami lub ryżem.

• Tzatziki - sos podawany jako dodatek do dań z

grilla, smażonych, pieczonych; oryginalnie

podawany jako dip (najpopularniejsza przystawka w

kuchni greckiej). Pasuje też do spożywania wraz z

chlebem.

Zasadniczo sos tzatziki składa się z:
 poszatkowanych kawałków ogórka,
 rozdrobnionego czosnku,
 gęstego jogurtu lub twarożku o płynnej konsystencji,
 octu winnego,
 oliwy z oliwek,
 przypraw (sól, pieprz).
Wiele przepisów uwzględnia też dodatek: kopru,

oliwek,

soku cytrynowego, mięty, fety.

Tzatziki

 Gemista - wydrążone pomidory lub papryka

napełniane są farszem z doprawionego ryżu,
po czym pieczone. Potrawa przeważnie
wegetariańska czasem spotykana jest w wersji
z mielonym mięsem lub boczkiem, ale także
serem lub (w wersji na słodko) rodzynkami i
orzechami.

Rzadziej farszem napełnia się bakłażany lub
cukinie.
Danie lekkostrawne; spożywane zwykle latem,

gorąco albo na zimno.

Gemista

Alkohole:

 Ouzo – wódka o smaku anyżkowym,

zawartość alkoholu do 48%. Podawana
zazwyczaj z wodą (w dodatkowej szklance)
po rozcieńczeniu wodą zmienia kolor na
mleczny.

Ouzomezedes - greckie przekąski do ouzo.

Efekt ouzo - mętnienie i biały kolor powstający

przy rozcieńczaniu ouzo wodą spowodowany

jest zawartością anetolu -

nierozpuszczającego się w wodzie związku

chemicznego pochodzącego z anyżu. W

nierozcieńczonej ouzo zawartość etanolu jest

na tyle wysoka, że cały zawarty w niej anetol

jest rozpuszczony, bądź tworzy krople o

rozmiarach zbyt małych, by rozpraszać

światło. W wyniku rozcieńczenia, hydrofobowy

anetol wytrąca się w postaci kropel o

rozmiarach do 3 mikrometrów tworząc mętną

i względnie trwałą (nie ulegającą dalszej

koalescencji) emulsję. Zjawisko mętnienia

ouzo oraz i innych wódek anyżowych (np.

tureckiej rakı) podczas ich rozcieńczania

nazywane jest efektem ouzo.

Butelka ouzo

 Retsina (retzina) - wino wyrabiane

z dodatkiem żywicy sosnowej. Jest
bardzo popularna w regionie Attyki,
na Eubei oraz w okolicach Aten.
Występuje w trzech odmianach:
białej, czerwonej i różowej.