Analiza kosztów

Analiza kosztów

produkcji

produkcji

Anna Zachorowska-

Anna Zachorowska-

Mazurkiewicz

Mazurkiewicz

Koszty indywidualne

Koszty indywidualne

Inaczej nazywane prywatnymi;

Inaczej nazywane prywatnymi;

Koszty ponoszone przez

Koszty ponoszone przez

przedsiębiorstwo, określane także

przedsiębiorstwo, określane także

mianem kosztów własnych

mianem kosztów własnych

Koszty społeczne

Koszty społeczne

Są to oprócz kosztów prywatnych

Są to oprócz kosztów prywatnych

również tzw. Koszty zewnętrzne,

również tzw. Koszty zewnętrzne,

ponoszone przez osoby trzecie, nie

ponoszone przez osoby trzecie, nie

związane z daną działalnością

związane z daną działalnością

produkcyjną.

produkcyjną.

Koszty alternatywne

Koszty alternatywne

czynników wytwórczych

czynników wytwórczych

Są równoważne przychodom, jakie

Są równoważne przychodom, jakie

mógłby uzyskać ich właściciel z alokacji

mógłby uzyskać ich właściciel z alokacji

tych czynników w inne przedsięwzięcie,

tych czynników w inne przedsięwzięcie,

najkorzystniejsze spośród pozostałych

najkorzystniejsze spośród pozostałych

dostępnych dla niego. W przypadku

dostępnych dla niego. W przypadku

kapitału ich rozmiary najczęściej

kapitału ich rozmiary najczęściej

określane są przez wysokość odsetek,

określane są przez wysokość odsetek,

jakie otrzymałby jego właściciel z

jakie otrzymałby jego właściciel z

lokaty bankowej.

lokaty bankowej.

Koszty utopione

Koszty utopione

Inaczej historyczne;

Inaczej historyczne;

Są poniesionym wydatkiem, którego

Są poniesionym wydatkiem, którego

nie można odzyskać

nie można odzyskać

Koszty ekonomiczne

Koszty ekonomiczne

Są sumą kosztów księgowych i kosztów

Są sumą kosztów księgowych i kosztów

alternatywnych czynników wytwórczych

alternatywnych czynników wytwórczych

wykorzystywanych w działalności

wykorzystywanych w działalności

gospodarczej

gospodarczej



Koszt

Koszt

implicite

implicite

(implicit cost

(implicit cost

) jest

) jest

kosztem alternatywnym w ujęciu

kosztem alternatywnym w ujęciu

pieniężnym

pieniężnym

.

.



Koszt

Koszt

explicite

explicite

(explicit cost)

(explicit cost)

to

to

ewidencyjny wydatek pieniężny, czyli

ewidencyjny wydatek pieniężny, czyli

księgowy koszt prywatny.

księgowy koszt prywatny.

Funkcja produkcji

Funkcja produkcji

Przedstawia zależność między wielkością

Przedstawia zależność między wielkością

poniesionych nakładów czynników

poniesionych nakładów czynników

wytwórczych a osiągniętym efektem w

wytwórczych a osiągniętym efektem w

postaci wytworzonej produkcji.

postaci wytworzonej produkcji.

Określając maksymalną wielkość

Określając maksymalną wielkość

produkcji, jaką może wytworzyć

produkcji, jaką może wytworzyć

przedsiębiorstwo przy różnych

przedsiębiorstwo przy różnych

kombinacjach nakładów czynników

kombinacjach nakładów czynników

wytwórczych, opisuje zatem technicznie

wytwórczych, opisuje zatem technicznie

efektywne relacje pomiędzy nakładem a

efektywne relacje pomiędzy nakładem a

produktem.

produktem.

Produkt całkowity

Produkt całkowity

Mierzona w jednostkach naturalnych

Mierzona w jednostkach naturalnych

ilość produktów wytworzonych w

ilość produktów wytworzonych w

danym czasie, przy określonych

danym czasie, przy określonych

nakładach czynników wytwórczych

nakładach czynników wytwórczych

Produkt przeciętny

Produkt przeciętny

To ilość produktu całkowitego

To ilość produktu całkowitego

przypadająca na jednostkę nakładu

przypadająca na jednostkę nakładu

określonego czynnika wytwórczego.

określonego czynnika wytwórczego.

Wyraża go stosunek wielkości

Wyraża go stosunek wielkości

produktu całkowitego do wielkości

produktu całkowitego do wielkości

nakładów danego czynnika produkcji.

nakładów danego czynnika produkcji.

Produkt krańcowy

Produkt krańcowy

Określa go zmiana wielkości produktu

Określa go zmiana wielkości produktu

całkowitego, wynikająca ze

całkowitego, wynikająca ze

zwiększenia nakładów zmiennego

zwiększenia nakładów zmiennego

czynnika produkcji o jednostkę.

czynnika produkcji o jednostkę.

Prawo malejących

Prawo malejących

przychodów

przychodów

Orzeka, że jeżeli w procesie produkcji nakłady

Orzeka, że jeżeli w procesie produkcji nakłady

określonego czynnika wytwórczego będą

określonego czynnika wytwórczego będą

zwiększane, przy nie zmienionej wielkości

zwiększane, przy nie zmienionej wielkości

nakładów wszystkich pozostałych środków

nakładów wszystkich pozostałych środków

produkcji oraz nie zmienionej technologii

produkcji oraz nie zmienionej technologii

wytwarzania, to dodatkowe jednostki

wytwarzania, to dodatkowe jednostki

nakładów tego czynnika będą powodowały

nakładów tego czynnika będą powodowały

coraz to mniejsze przyrosty rozmiarów

coraz to mniejsze przyrosty rozmiarów

produkcji całkowitej, po przekroczeniu zaś

produkcji całkowitej, po przekroczeniu zaś

pewnej wielkości nakładów mogą

pewnej wielkości nakładów mogą

spowodować nawet jej absolutny spadek.

spowodować nawet jej absolutny spadek.

Koszty stałe

Koszty stałe

obejmują te wszystkie wydatki, które

obejmują te wszystkie wydatki, które

związane są z funkcjonowaniem

związane są z funkcjonowaniem

przedsiębiorstwa, a nie zależą od

przedsiębiorstwa, a nie zależą od

wielkości wytwarzanej produkcji (np.

wielkości wytwarzanej produkcji (np.

amortyzacja majątku trwałego, koszt

amortyzacja majątku trwałego, koszt

utrzymania administracji itp.).

utrzymania administracji itp.).

Występują wyłącznie w krótkim

Występują wyłącznie w krótkim

okresie.

okresie.

Koszty zmienne

Koszty zmienne

to koszty, których wysokość zmienia się

to koszty, których wysokość zmienia się

wraz ze zmianą rozmiarów produkcji,

wraz ze zmianą rozmiarów produkcji,

a więc ze zmianą wielkości nakładów

a więc ze zmianą wielkości nakładów

zmiennych czynników produkcji (np.

zmiennych czynników produkcji (np.

koszt zużytych surowców, materiałów

koszt zużytych surowców, materiałów

itp.).

itp.).

Koszt krańcowy

Koszt krańcowy

oznacza zmianę kosztów całkowitych

oznacza zmianę kosztów całkowitych

wywołaną wytworzeniem kolejnej

wywołaną wytworzeniem kolejnej

jednostki produktu.

jednostki produktu.

Koszt przeciętny

Koszt przeciętny

to koszt wytworzenia jednostki produktu,

to koszt wytworzenia jednostki produktu,

który powstaje w wyniku podzielenia

który powstaje w wyniku podzielenia

kosztu całkowitego przez rozmiary

kosztu całkowitego przez rozmiary

produkcji całkowitej.

produkcji całkowitej.

Korzyści / niekorzyści skali

Korzyści / niekorzyści skali

produkcji

produkcji



Korzyści skali (rosnące przychody ze skali produkcji,

Korzyści skali (rosnące przychody ze skali produkcji,

ekonomie skali) to dodatnie efekty produkcyjne

ekonomie skali) to dodatnie efekty produkcyjne

notowane w długim okresie przy zwiększaniu

notowane w długim okresie przy zwiększaniu

rozmiarów produkcji, przejawiające się w spadku

rozmiarów produkcji, przejawiające się w spadku

przeciętnych kosztów produkcji

przeciętnych kosztów produkcji



Stałe korzyści skali (stałe przychody ze skali

Stałe korzyści skali (stałe przychody ze skali

produkcji) występują wówczas, gdy LAC nie

produkcji) występują wówczas, gdy LAC nie

zmieniają się wraz ze wzrostem rozmiarów

zmieniają się wraz ze wzrostem rozmiarów

produkcji.

produkcji.



Niekorzyści skali (dyzekonomie skali) pojawiają się

Niekorzyści skali (dyzekonomie skali) pojawiają się

wtedy, gdy wzrostowi rozmiarów produkcji

wtedy, gdy wzrostowi rozmiarów produkcji

towarzyszy wzrost długookresowych kosztów

towarzyszy wzrost długookresowych kosztów

przeciętnych.

przeciętnych.