Zakażenia OUN

Zakażenia OUN

Ostre ropne ZOMR - definicja

Ostre ropne ZOMR - definicja



Ostry stan zapalny wywołany

Ostry stan zapalny wywołany

przedostaniem się bakterii (najczęściej

przedostaniem się bakterii (najczęściej

otoczkowych) do PMR, obejmujący oponę

otoczkowych) do PMR, obejmujący oponę

miękką i pajęczą oraz przestrzeń

miękką i pajęczą oraz przestrzeń

podpajęczynówkową, charakteryzujący się

podpajęczynówkową, charakteryzujący się

obecnością dużej liczby komórek

obecnością dużej liczby komórek

zapalnych, głównie neutrofilów w PMR

zapalnych, głównie neutrofilów w PMR

Ostre ropne ZOMR

Ostre ropne ZOMR



Najczęstsze czynniki etiologiczne

Najczęstsze czynniki etiologiczne

pozaszpitalne

pozaszpitalne

u dorosłych:

u dorosłych:

N. meningitidis

N. meningitidis

Streptococcus pneumoniae

Streptococcus pneumoniae

Haemophilus influenzae typu B (HiB)

Haemophilus influenzae typu B (HiB)

Listeria monocytogenes

Listeria monocytogenes



Rzadsze

Rzadsze

czynniki etiologiczne

czynniki etiologiczne

Gramm ujemne pałeczki jelitowe

Gramm ujemne pałeczki jelitowe

Paciorkowce grupy B

Paciorkowce grupy B

Staph. Aureus, Staph. epidermidis

Staph. Aureus, Staph. epidermidis

Ostre ropne ZOMR – drogi

Ostre ropne ZOMR – drogi

zakażenia

zakażenia



Krwiopochodna (wyjście bakteriemii z

Krwiopochodna (wyjście bakteriemii z

zapalenia dr oddechowych, ucha

zapalenia dr oddechowych, ucha

środkowego, zatok; wcześniejsza

środkowego, zatok; wcześniejsza

kolonizacja błony śluzowej nosa i gardła)

kolonizacja błony śluzowej nosa i gardła)



Pokarmowa (

Pokarmowa (

L. monocytogenes)

L. monocytogenes)



Wynik posocznicy

Wynik posocznicy



Przez ciągłość

Przez ciągłość

Czynniki predysponujące

Czynniki predysponujące

a etiologia

a etiologia



Zapalenie ucha środkowego, zapalenie zatok –

Zapalenie ucha środkowego, zapalenie zatok –

S.pneumoniae, Hib

S.pneumoniae, Hib



Uraz czaszki penetrujący do mózgu –

Uraz czaszki penetrujący do mózgu –

S.aureus,

S.aureus,

S.epidermidis,

S.epidermidis,

pałeczki tlenowe G-

pałeczki tlenowe G-



Leczenie sterydami, marskość wątroby, cukrzyca,

Leczenie sterydami, marskość wątroby, cukrzyca,

alkoholizm, choroby nowotworowe –

alkoholizm, choroby nowotworowe –

L.monocytogenes

L.monocytogenes



Ciąża –

Ciąża –

L.monocytogenes

L.monocytogenes



Neutropenia u chorych z ostrą białaczką,

Neutropenia u chorych z ostrą białaczką,

chemioterapia –

chemioterapia –

P.aeruginosa

P.aeruginosa



Usunięcie śledziony –

Usunięcie śledziony –

S.pneumoniae, Hib

S.pneumoniae, Hib



Alkoholizm, wiek >50lat

Alkoholizm, wiek >50lat

– S.pneumoniae,

– S.pneumoniae,

L.monocytogenes

L.monocytogenes

Ostre ropne ZOMR - klinika

Ostre ropne ZOMR - klinika



Początek nagły

Początek nagły



Stan ciężki

Stan ciężki



Dominują objawy oponowe (sztywność

Dominują objawy oponowe (sztywność

karku, o.Kerniga, o.Flataua,

karku, o.Kerniga, o.Flataua,

o.Brudzińskiego, o.Hermaan)

o.Brudzińskiego, o.Hermaan)

i

i





ciśnienia śródczaszkowego

ciśnienia śródczaszkowego



W zapaleniu mózgu dołączają się

W zapaleniu mózgu dołączają się

narastające zaburzenia świadomości i

narastające zaburzenia świadomości i

objawy ogniskowe

objawy ogniskowe

Ostre ropne ZOMR – objawy

Ostre ropne ZOMR – objawy

podstawowe

podstawowe



Ból głowy – nie ustępuje po lekach

Ból głowy – nie ustępuje po lekach



Nudności, wymioty

Nudności, wymioty



Gorączka > 39

Gorączka > 39

o

o

C

C



Światłowstręt

Światłowstręt



Objawy oponowe ( u starszych mogą nie

Objawy oponowe ( u starszych mogą nie

występować)

występować)

Inne objawy ostrego ropnego

Inne objawy ostrego ropnego

ZOMR i mózgu

ZOMR i mózgu



Pobudzenie psychoruchowe i zaburzenia przytomności

Pobudzenie psychoruchowe i zaburzenia przytomności



Napady padaczkowe

Napady padaczkowe



Niedowłady spastyczne

Niedowłady spastyczne



Drgawki

Drgawki



Niedowłady lub porażenia nn. czaszkowych (VII, III, IV, VI)

Niedowłady lub porażenia nn. czaszkowych (VII, III, IV, VI)



Niewydolność oddechowa

Niewydolność oddechowa



Bradykardia (wskazuje na narastanie obrzęku mózgu –

Bradykardia (wskazuje na narastanie obrzęku mózgu –

ostro narastające wodogłowie i ropnie/ropniaki

ostro narastające wodogłowie i ropnie/ropniaki

podtwardówkowe)

podtwardówkowe)



Opryszczka wargowa

Opryszczka wargowa



Wybroczyny i wylewy skórne

Wybroczyny i wylewy skórne



SIRS, DIC, wstrząs, uszkodzenie wielonarządowe

SIRS, DIC, wstrząs, uszkodzenie wielonarządowe



Obj. uszkodzenia pnia mózgu i móżdżku

Obj. uszkodzenia pnia mózgu i móżdżku

Ostre ropne ZOMR - badania

Ostre ropne ZOMR - badania







ciśnienie PMR i jego ropny charakter

ciśnienie PMR i jego ropny charakter



Leukocytoza z przesunięciem w lewo

Leukocytoza z przesunięciem w lewo







CRP,

CRP,





prokalcytonina w surowicy

prokalcytonina w surowicy







OB.

OB.



PMR

PMR

-

-

preparat bezpośredni

preparat bezpośredni

-

-

testy aglutynacji lateksu – czułość >70%

testy aglutynacji lateksu – czułość >70%

(HiB,

(HiB,

S. pneumoniae, N. meningitidis, E.coli,

S. pneumoniae, N. meningitidis, E.coli,

L.monocytogenes)

L.monocytogenes)

-

-

posiew

posiew

-

-

PCR

PCR



Posiewy krwi

Posiewy krwi

Ostre ropne ZOMR – PMR

Ostre ropne ZOMR – PMR



Barwa – żółtawy

Barwa – żółtawy



Przejrzystość – mętny

Przejrzystość – mętny



Cytoza: kilka-całe pole widzenia, neutrofile

Cytoza: kilka-całe pole widzenia, neutrofile

95-100%

95-100%



Stężenie białka:

Stężenie białka:





(> 2g/l)

(> 2g/l)



Stężenie glukozy:

Stężenie glukozy:

↓↓↓ (< 40% stęż. w sur.,

↓↓↓ (< 40% stęż. w sur.,

indeks PMR/surowica <0,4)

indeks PMR/surowica <0,4)



Chlorki: ↓↓

Chlorki: ↓↓



St

St

ężenie

ężenie

kwasu mlekowego:

kwasu mlekowego:





(> 3,5 mmol/l

(> 3,5 mmol/l

)

)

Ostre ropne ZOMR –

Ostre ropne ZOMR –

antybiotykoterapia empiryczna

antybiotykoterapia empiryczna



Dorosły < 60r.ż.

Dorosły < 60r.ż.

Cefotaksym 2-3 g i.v. co 6h (lub ceftriakson 2x 2g

Cefotaksym 2-3 g i.v. co 6h (lub ceftriakson 2x 2g

i.v.) + Wankomycyna 2-3 x 1g i.v.

i.v.) + Wankomycyna 2-3 x 1g i.v.



Dorosły > 60r.ż. i ↓ odporność kom. (ryzyko

Dorosły > 60r.ż. i ↓ odporność kom. (ryzyko

L.monocytogenes

L.monocytogenes

)

)

Cefotaksym 2-3 g i.v. co 6h + Ampicylina 2g i.v.

Cefotaksym 2-3 g i.v. co 6h + Ampicylina 2g i.v.

co 4h

co 4h



Stan po złamaniu podstawy czaszki

Stan po złamaniu podstawy czaszki

jak u dorosłego < 60r.ż.

jak u dorosłego < 60r.ż.



Stan po urazie penetrującym, zabiegu

Stan po urazie penetrującym, zabiegu

neurochirurgicznym

neurochirurgicznym

Wankomycyna 1g i.v. co 8-12h + Meropenem 2g

Wankomycyna 1g i.v. co 8-12h + Meropenem 2g

co 8h i.v. (lub Cefepim 2g i.v. co 8h)

co 8h i.v. (lub Cefepim 2g i.v. co 8h)

Ostre ropne ZOMR – leczenie c.d.

Ostre ropne ZOMR – leczenie c.d.



Antybiotykoterapia celowana

Antybiotykoterapia celowana

Str. pneumaniae

Str. pneumaniae

– benzylpenicylila lub wankomycyna

– benzylpenicylila lub wankomycyna

N.meningitidis

N.meningitidis

– benzylpenicylina lub

– benzylpenicylina lub

ceftriakson/cefotaksym

ceftriakson/cefotaksym

L. monocytogenes –

L. monocytogenes –

ampicylina

ampicylina

S. epidermidis, MRSA –

S. epidermidis, MRSA –

wankomycyna lub linezolid

wankomycyna lub linezolid

Pał. G ujemne (szczepy oporne)-

Pał. G ujemne (szczepy oporne)-

meropenem

meropenem

Pał. G ujemne (szczepy wrażliwe) –

Pał. G ujemne (szczepy wrażliwe) –

ceftazydym (lub

ceftazydym (lub

cefepim) + amikacyna

cefepim) + amikacyna



Leczenie objawowe i postępowanie ogólne

Leczenie objawowe i postępowanie ogólne



Rehabilitacja

Rehabilitacja

Ostre ropne ZOMR – rokowanie

Ostre ropne ZOMR – rokowanie



Trwałe następstwa neurologiczne 9%

Trwałe następstwa neurologiczne 9%



Śmiertelność ~ 20% i zależy od czynnika

Śmiertelność ~ 20% i zależy od czynnika

etiologicznego

etiologicznego

Pał G ujemne

Pał G ujemne

>50%

>50%

S. pneumoniae

S. pneumoniae

> 30%

> 30%

N. meningitidis ~ 10%

N. meningitidis ~ 10%

HiB

HiB

<10%

<10%

L. monocytogenes

L. monocytogenes

~ 30%

~ 30%

Ostre ropne ZOMR – profilaktyka

Ostre ropne ZOMR – profilaktyka



Szczepienia: p-ko pneumokokom,

Szczepienia: p-ko pneumokokom,

meningokokom A i C, HiB

meningokokom A i C, HiB



Chemioprofilaktyka

Chemioprofilaktyka

Bakteryjne nieropne zapalenie

Bakteryjne nieropne zapalenie

OUN

OUN



Wywołane przez bakterie namnażające się

Wywołane przez bakterie namnażające się

wewnatrzkomórkowo

wewnatrzkomórkowo



Gruźlica OUN

Gruźlica OUN



Neuroborelioza

Neuroborelioza



Listerioza (zwykle charakter ropny)

Listerioza (zwykle charakter ropny)



Leptospiroza

Leptospiroza



Kiła OUN

Kiła OUN



Tularemia

Tularemia



Bruceloza

Bruceloza



Inne (anaplazmoza, nokardioza, ehrlichioza)

Inne (anaplazmoza, nokardioza, ehrlichioza)

Bakteryjne nieropne zapalenie

Bakteryjne nieropne zapalenie

OUN

OUN



Zwykle przebieg przewlekły

Zwykle przebieg przewlekły



W PMR zmiany nieropne (pleocytoza

W PMR zmiany nieropne (pleocytoza

limfocytowa – zwykle < 1000kom/

limfocytowa – zwykle < 1000kom/

μ

μ

l,

l,

wzrost stęż. Białka – zwykle < 1,0g/l,

wzrost stęż. Białka – zwykle < 1,0g/l,

często prawidłowe stęż. glukozy i

często prawidłowe stęż. glukozy i

chlorków)

chlorków)



Proces zapalny obejmuje OMR i tk.

Proces zapalny obejmuje OMR i tk.

nerwową głównie podstawy mózgu

nerwową głównie podstawy mózgu



Częste porażenia nerwów czaszkowych

Częste porażenia nerwów czaszkowych

Gruźlicze ZOMR i mózgu

Gruźlicze ZOMR i mózgu



2 pod względem częstości gruźlica

2 pod względem częstości gruźlica

pozapłucna

pozapłucna



Etiologia:

Etiologia:

Mycobacterium tuberculosis,

Mycobacterium tuberculosis,

Mycobacterium bovis

Mycobacterium bovis

(rzadko)

(rzadko)



Najczęściej droga krwiopochodna z

Najczęściej droga krwiopochodna z

ogniska pierwotnego

ogniska pierwotnego



Możliwość wytworzenia gruźliczaka

Możliwość wytworzenia gruźliczaka

mózgu (serowaty guz otoczony ziarniną)

mózgu (serowaty guz otoczony ziarniną)





zwapnienie lub ropień gruźliczy

zwapnienie lub ropień gruźliczy

Gruźlicze ZOMR i mózgu –

Gruźlicze ZOMR i mózgu –

czynniki ryzyka

czynniki ryzyka



HIV (

HIV (





o 100x)

o 100x)



AIDS (

AIDS (





o 170x)

o 170x)



Inne:

Inne:

- immunosupresja

- immunosupresja

- chemioterapia

- chemioterapia

- alkoholizm, narkomania

- alkoholizm, narkomania

- cukrzyca

- cukrzyca

- niedożywienie i wyniszczenie

- niedożywienie i wyniszczenie

- ciąża

- ciąża

- sarkoidoza

- sarkoidoza

Gruźlicze zapalenie OUN – postaci

Gruźlicze zapalenie OUN – postaci

kliniczne

kliniczne



Gruźlicze ZOMR i mózgu

Gruźlicze ZOMR i mózgu



Gruźliczak mózgu (rzadko)

Gruźliczak mózgu (rzadko)



Gruźlicze zapalenie pajęczynówki rdzenia

Gruźlicze zapalenie pajęczynówki rdzenia

kręgowego (bardzo rzadko)

kręgowego (bardzo rzadko)

Gruźlicze ZOMR - objawy

Gruźlicze ZOMR - objawy



I faza

I faza

: do 2tyg., obj. Nieswoiste,

: do 2tyg., obj. Nieswoiste,





potliwości,

potliwości,





temp., brak łaknienia, osłabienie, rozbicie,

temp., brak łaknienia, osłabienie, rozbicie,

przytomny, bez objawów ogniskowych i

przytomny, bez objawów ogniskowych i

wodogłowia

wodogłowia



II faza

II faza

: bóle głowy, nudności, wymioty (~70%),

: bóle głowy, nudności, wymioty (~70%),

objawy oponowe, zaburzenia świadomości,

objawy oponowe, zaburzenia świadomości,

porażenia nn czaszkowych (często VI, rzadziej III,

porażenia nn czaszkowych (często VI, rzadziej III,

IV, VII, VIII), moczówka prosta

IV, VII, VIII), moczówka prosta



III faza

III faza

: narastające zaburzenia świadomości do

: narastające zaburzenia świadomości do

utraty świadomości (50%), niedowład lub

utraty świadomości (50%), niedowład lub

porażenie połowicze, objawy rdzeniowe ~8%,

porażenie połowicze, objawy rdzeniowe ~8%,

objawy oponowe 100%, ból głowy 60%, porażenia

objawy oponowe 100%, ból głowy 60%, porażenia

nerwów czaszkowych 40%,

nerwów czaszkowych 40%,

wodogłowie

wodogłowie

Gruźlicze ZOMR i mózgu

Gruźlicze ZOMR i mózgu



PMR -

PMR -





ciśnienie, zmiany

ciśnienie, zmiany



Krew:

Krew:

↓Hb,

↓Hb,





WBC,

WBC,





OB., hiperglikemia,

OB., hiperglikemia,

hiperkalcemia

hiperkalcemia



Cechy moczówki prostej (nieadekwatne

Cechy moczówki prostej (nieadekwatne

wydzielanie hormonu antydiuretycznego

wydzielanie hormonu antydiuretycznego

→ hiponatremia, hipochloremia)

→ hiponatremia, hipochloremia)



Badanie bakteriologiczne PMR

Badanie bakteriologiczne PMR



Odczyn tuberkulinowy >60% ujemny

Odczyn tuberkulinowy >60% ujemny



KT lub MR głowy

KT lub MR głowy

Gruźlicze ZOMR i mózgu - PMR

Gruźlicze ZOMR i mózgu - PMR



Barwa – wodojasny lub opalizujący

Barwa – wodojasny lub opalizujący



Przejrzystość – klarowny

Przejrzystość – klarowny



Cytoza: kilkadziesiąt-1000, limfocyty >

Cytoza: kilkadziesiąt-1000, limfocyty >

75%

75%



Stężenie białka: miernie

Stężenie białka: miernie





~1g/l

~1g/l



Stężenie glukozy:

Stężenie glukozy:

↓↓ (10-30% stęż. w

↓↓ (10-30% stęż. w

sur.)

sur.)



Chlorki: często↓↓

Chlorki: często↓↓



Stężenie kwasu mlekowego:

Stężenie kwasu mlekowego:





Gruźlicze ZOMR i mózgu - leczenie

Gruźlicze ZOMR i mózgu - leczenie



Terapia przeciwprątkowa (9-12 mies.)

Terapia przeciwprątkowa (9-12 mies.)



Gruźliczak – wycięcie zmiany

Gruźliczak – wycięcie zmiany



Leczenie objawowe i postępowanie ogólne

Leczenie objawowe i postępowanie ogólne



Rehabilitacja

Rehabilitacja



Pełne wyzdrowienie lub przeżycie z

Pełne wyzdrowienie lub przeżycie z

niewielkimi ubytkami neurologicznymi 35-54%

niewielkimi ubytkami neurologicznymi 35-54%



Poważne następstwa neurologiczne <20%

Poważne następstwa neurologiczne <20%



Śmiertelność 30% (27-50%)

Śmiertelność 30% (27-50%)

Wirusowe zapalenia OUN -

Wirusowe zapalenia OUN -

definicja

definicja



Proces zapalny obejmujący OMR,

Proces zapalny obejmujący OMR,

przestrzeń podpajeczynówkową lub

przestrzeń podpajeczynówkową lub

tkankę nerwową mózgu lub rdzenia

tkankę nerwową mózgu lub rdzenia

kręgowego, spowodowany replikacją

kręgowego, spowodowany replikacją

wirusów w OUN

wirusów w OUN

Wirusowe zapalenia OUN

Wirusowe zapalenia OUN



Aseptyczne zapalenie OMR

Aseptyczne zapalenie OMR

– zapalenie, w

– zapalenie, w

przebiegu którego nie można zidentyfikować i

przebiegu którego nie można zidentyfikować i

wyizolować z PMR bakterii najczęściej

wyizolować z PMR bakterii najczęściej

odpowiedzialnych za ZOMR (najczęściej wirusy,

odpowiedzialnych za ZOMR (najczęściej wirusy,

np.

np.

Enterowirusy, HSV-2

Enterowirusy, HSV-2

)

)



Pierwotne zapalenie mózgu

Pierwotne zapalenie mózgu

– wynik

– wynik

bezpośredniego przedostania się wirusów

bezpośredniego przedostania się wirusów

neurotropowych do mózgu, dominacja objawów

neurotropowych do mózgu, dominacja objawów

mózgowych (np.

mózgowych (np.

HSV-1, wścieklizna

HSV-1, wścieklizna

)

)



Przyzakaźne zapalenie mózgu

Przyzakaźne zapalenie mózgu

– towarzyszy

– towarzyszy

uogólnionemu zakażeniu wirusowemu

uogólnionemu zakażeniu wirusowemu

przebiegającemu z charakterystycznymi

przebiegającemu z charakterystycznymi

objawami ze strony innych układów i narządów

objawami ze strony innych układów i narządów

(np.

(np.

VZV, odra

VZV, odra

)

)

Wirusowe zapalenia OUN

Wirusowe zapalenia OUN



Etiologia zależy od lokalizacji

Etiologia zależy od lokalizacji

geograficznej i zespołu klinicznego

geograficznej i zespołu klinicznego



Zachorowalność na ZOMR 2,6/100.000,

Zachorowalność na ZOMR 2,6/100.000,

zapalenie mózgu 1,5/100.000

zapalenie mózgu 1,5/100.000



Sezonowość, np.:

Sezonowość, np.:

- lato i wczesna jesień –

- lato i wczesna jesień –

enterowirusy i

enterowirusy i

wirus

wirus

odkleszczowego zapalenia mózgu

odkleszczowego zapalenia mózgu

- zima i wiosna –

- zima i wiosna –

świnka, odra, VZV

świnka, odra, VZV

Wirusowe zapalenia OUN –

Wirusowe zapalenia OUN –

przyczyny ZOMR lub ZOMR i

przyczyny ZOMR lub ZOMR i

mózgu w Polsce

mózgu w Polsce



Enterowirusy (ECHO, Coxsackie A i B)

Enterowirusy (ECHO, Coxsackie A i B)

-85-

-85-

90%

90%



Arbowirusy

Arbowirusy

(

(

Ar

Ar

thropod-

thropod-

bo

bo

rne

rne

viruses

viruses

)

)

(

(

Europa:

Europa:

wirus odkleszczowego zapalenia

wirus odkleszczowego zapalenia

mózgu, wirus Zachodniego Nilu, Kongijsko-

mózgu, wirus Zachodniego Nilu, Kongijsko-

krymska gorączka krwotoczna)

krymska gorączka krwotoczna)



Wirus świnki

Wirus świnki



Adenowirusy

Adenowirusy



HIV

HIV



Inne – HSV-2, HSV-1, EBV, CMV, VZV, HHV-6

Inne – HSV-2, HSV-1, EBV, CMV, VZV, HHV-6

Wirusowe zapalenia OUN –

Wirusowe zapalenia OUN –

przyczyny zapalenia mózgu w

przyczyny zapalenia mózgu w

Polsce

Polsce



HSV-1

HSV-1



VZV

VZV



Wirus odry

Wirus odry



Wirus grypy

Wirus grypy



CMV

CMV



Inne – enterowirusy (typ 71), wirus

Inne – enterowirusy (typ 71), wirus

wścieklizny, HIV i EBV

wścieklizny, HIV i EBV

Wirusowe zapalenia OUN –

Wirusowe zapalenia OUN –

przyczyny zapalenia rdzenia

przyczyny zapalenia rdzenia

kręgowego w Polsce

kręgowego w Polsce



Enterowirusy – Coxackie A i B, ECHO,

Enterowirusy – Coxackie A i B, ECHO,

enterowirusy typu 70 i 71

enterowirusy typu 70 i 71



Inne – herpeswirusy (HSV, VZV, CMV,

Inne – herpeswirusy (HSV, VZV, CMV,

EBV), HIV

EBV), HIV

Wirusowe ZOMR

Wirusowe ZOMR



Łagodny przebieg

Łagodny przebieg



Objawy neurologiczne niezależnie od

Objawy neurologiczne niezależnie od

rodzaju wirusa ograniczają się do

rodzaju wirusa ograniczają się do

objawów

objawów





ciśnienia śródczaszkowego (ból

ciśnienia śródczaszkowego (ból

głowy, nudności wymioty)

głowy, nudności wymioty)



Gorączka o różnym nasileniu

Gorączka o różnym nasileniu



Objawy oponowe

Objawy oponowe

Wirusowe zapalenie mózgu

Wirusowe zapalenie mózgu



Dominują zaburzenia świadomości

Dominują zaburzenia świadomości



Gorączka o różnym nasileniu

Gorączka o różnym nasileniu



Objawy ogniskowe:

Objawy ogniskowe:

- jakościowe i ilościowe zaburzenia świadomości

- jakościowe i ilościowe zaburzenia świadomości

- napady padaczkowe

- napady padaczkowe

- niedowłady i porażenia spastyczne

- niedowłady i porażenia spastyczne

- niedowłady i porażenie nerwów czaszkowych

- niedowłady i porażenie nerwów czaszkowych

- porażenia wiotkie

- porażenia wiotkie

- objawy móżdżkowe

- objawy móżdżkowe

- amnezja, afazja

- amnezja, afazja

- objawy wegetatywne

- objawy wegetatywne

Wirusowe zapalenie rdzenia

Wirusowe zapalenie rdzenia

kręgowego

kręgowego



Zapalenie rogów przednich rdzenia

Zapalenie rogów przednich rdzenia

kręgowego (

kręgowego (

enterowirusy

enterowirusy

) –

) –

niesymetryczne porażenia wiotkie

niesymetryczne porażenia wiotkie

najczęściej czterech kończyn, gorączka,

najczęściej czterech kończyn, gorączka,

ból mięśni, bez zaburzeń czucia

ból mięśni, bez zaburzeń czucia



Zapalenie substancji białej lub poprzeczne

Zapalenie substancji białej lub poprzeczne

zapalenie rdzenia kręgowego (

zapalenie rdzenia kręgowego (

HSV, EBV

HSV, EBV

lub CMV

lub CMV

) – porażenia wiotkie, zaburzenia

) – porażenia wiotkie, zaburzenia

czucia i czynności zwieraczy

czucia i czynności zwieraczy

Wirusowe zapalenia OUN –

Wirusowe zapalenia OUN –

badania

badania



Leukocytoza z względną limfocytozą,

Leukocytoza z względną limfocytozą,

prawidłowe CRP i prokalcytonina

prawidłowe CRP i prokalcytonina



PMR – zmiany typowe dla etiologii wirusowej

PMR – zmiany typowe dla etiologii wirusowej



TK lub MR

TK lub MR



Badania serologiczne – swoiste IgM w PMR lub

Badania serologiczne – swoiste IgM w PMR lub

krwi lub wzrost miana IgG

krwi lub wzrost miana IgG



Badania wirusologiczne – PCR np. dla

Badania wirusologiczne – PCR np. dla

HSV, VZV,

HSV, VZV,

CMV, HHV-6, enterowirusów

CMV, HHV-6, enterowirusów

w PMR

w PMR



Izolacja wirusów w hodowli komórkowej z PMR

Izolacja wirusów w hodowli komórkowej z PMR

(rzadko)

(rzadko)



Badania wirusologiczne innych materiałów

Badania wirusologiczne innych materiałów

biologicznych (np. wymaz z gardła i odbytu dla

biologicznych (np. wymaz z gardła i odbytu dla

enterowirusów

enterowirusów

)

)

Wirusowe zapalenia OUN - PMR

Wirusowe zapalenia OUN - PMR



Barwa – wodojasny

Barwa – wodojasny



Przejrzystość – klarowny

Przejrzystość – klarowny



Cytoza: kilka-kilkuset/

Cytoza: kilka-kilkuset/





l, limfocyty > 75%

l, limfocyty > 75%



Stężenie białka:

Stężenie białka:





(< 2g/l)

(< 2g/l)



Stężenie glukozy: N lub

Stężenie glukozy: N lub

↓

↓



Chlorki:

Chlorki:

N lub

N lub

↓

↓



Stężenie kwasu mlekowego: N lub

Stężenie kwasu mlekowego: N lub





(2,2 –

(2,2 –

3 mmol/l)

3 mmol/l)

Wirusowe zapalenia OUN –

Wirusowe zapalenia OUN –

leczenie

leczenie



Niezwłocznie rozpocząć terapię

Niezwłocznie rozpocząć terapię



Acyclovir 10mg/kg i.v. co 8h do 3 tyg.

Acyclovir 10mg/kg i.v. co 8h do 3 tyg.



Uzasadnione przypadki – gancyklowir

Uzasadnione przypadki – gancyklowir

5mg/kg i.v. co 12h przez 3 tyg.

5mg/kg i.v. co 12h przez 3 tyg.

Wirusowe zapalenia OUN –

Wirusowe zapalenia OUN –

rokowanie

rokowanie



ZOMR - zwykle przebieg łagodny i

ZOMR - zwykle przebieg łagodny i

ustępuje samoistnie bez trwałych

ustępuje samoistnie bez trwałych

następstw, śmiertelność <1%

następstw, śmiertelność <1%



Zapalenie mózgu –rokowanie złe

Zapalenie mózgu –rokowanie złe

Np.

Np.

HSV-1

HSV-1

śmiertelność bez terapii 70-

śmiertelność bez terapii 70-

80%, przy szybkim włączeniu

80%, przy szybkim włączeniu

acyklowiru 30%

acyklowiru 30%

30% trwałe następstwa

30% trwałe następstwa

psychoneurologiczne

psychoneurologiczne

Wirusowe zapalenia OUN –

Wirusowe zapalenia OUN –

zapobieganie

zapobieganie



Szczepienia ochronne – odra, świnka,

Szczepienia ochronne – odra, świnka,

różyczka, ospa wietrzna, grypa, polio

różyczka, ospa wietrzna, grypa, polio



Swoista immunoglobulina przeciwko

Swoista immunoglobulina przeciwko

wirusowi ospy wietrznej i półpaśca (VZIG)

wirusowi ospy wietrznej i półpaśca (VZIG)



Profilaktyka wścieklizny

Profilaktyka wścieklizny



Nieswoiste i swoiste metody zapobiegania

Nieswoiste i swoiste metody zapobiegania

zachorowaniom na odkleszczowe

zachorowaniom na odkleszczowe

zapalenie mózgu

zapalenie mózgu

Grzybice OUN

Grzybice OUN



Proces zapalny wywołany przez inwazję

Proces zapalny wywołany przez inwazję

grzybiczą OUN przebiegający jako:

grzybiczą OUN przebiegający jako:

-

-

ZOMR

ZOMR

-

-

Zapalenia mózgu

Zapalenia mózgu

-

-

Ropień mózgu

Ropień mózgu



270 rodzajów szeroko rozpowszechnionych

270 rodzajów szeroko rozpowszechnionych

chorobotwórczych grzybów

chorobotwórczych grzybów



U osób z obniżoną odpornością

U osób z obniżoną odpornością



Zwykle droga krwiopochodna, możliwość

Zwykle droga krwiopochodna, możliwość

przez ciągłość

przez ciągłość

Grzybice OUN - najczęstsze

Grzybice OUN - najczęstsze



Kandydoza

Kandydoza

:

:

C. albicans

C. albicans

, rzadziej

, rzadziej

C.

C.

krusei

krusei

,

,

C. pseudotropicalis

C. pseudotropicalis

i

i

C. tropicalis

C. tropicalis



Kryptokokoza

Kryptokokoza

:

:

Cryptococcus neoformans

Cryptococcus neoformans



Aspergiloza

Aspergiloza

:

:

Aspergillus

Aspergillus

Grzybice OUN - klinika

Grzybice OUN - klinika



Kandydoza

Kandydoza

- ZOMR lub zapalenie mózgu

- ZOMR lub zapalenie mózgu

z naciekami zapalnymi i ropniami

z naciekami zapalnymi i ropniami



Kryptokokoza

Kryptokokoza

- ZOMR oraz ropnie

- ZOMR oraz ropnie

mózgu (zmiany ogniskowe), może być bez

mózgu (zmiany ogniskowe), może być bez

gorączki

gorączki



Aspergiloza

Aspergiloza

- ropień lub ropnie mózgu

- ropień lub ropnie mózgu

oraz zapalenie mózgu z naciekami i

oraz zapalenie mózgu z naciekami i

zawałami, rzadko jako ZOMR

zawałami, rzadko jako ZOMR

Grzybice OUN - PMR

Grzybice OUN - PMR



Kandydoza

Kandydoza

: odczyn komórkowy ropny lub

: odczyn komórkowy ropny lub

limfocytowy,

limfocytowy,





stęż. białka, miernie

stęż. białka, miernie

↓

↓

stęż.

stęż.

glukozy

glukozy



Kryptokokoza

Kryptokokoza

: może być prawidłowy;

: może być prawidłowy;

zwykle limfocytowy odczyn komórkowy,

zwykle limfocytowy odczyn komórkowy,





stęż. białka,

stęż. białka,

↓

↓

stęż. Glukozy

stęż. Glukozy



Aspergiloza

Aspergiloza

: 50% wynik prawidłowy, u

: 50% wynik prawidłowy, u

pozostałych niecharakterystyczne zmiany

pozostałych niecharakterystyczne zmiany

odczynowe

odczynowe

Grzybice OUN – diagnostyka

Grzybice OUN – diagnostyka

mykologiczna

mykologiczna



Preparat bezpośredni PMR lub treści

Preparat bezpośredni PMR lub treści

ropnia

ropnia



Testy aglutynacji lateksu lub inne

Testy aglutynacji lateksu lub inne

serologiczne

serologiczne



Posiew PMR lub treści ropnia

Posiew PMR lub treści ropnia



PCR w PMR lub treści z ropnia

PCR w PMR lub treści z ropnia

Grzybice OUN - leczenie

Grzybice OUN - leczenie



Kandydoza

Kandydoza

Amfoterycyna + 5-fluorocytozyna,

Amfoterycyna + 5-fluorocytozyna,

Flukonazol, Worikonazol

Flukonazol, Worikonazol



Kryptokokoza

Kryptokokoza

Amfoterycyna + 5-fluorocytozyna,

Amfoterycyna + 5-fluorocytozyna,

Flukonazol

Flukonazol



Aspergiloza

Aspergiloza

Amfoterycyna + 5-fluorocytozyna,

Amfoterycyna + 5-fluorocytozyna,

Worikonazol

Worikonazol