1. Krwiak (haematoma): a) przez stłuczenie tkanki łącznej podskórnej z pęknięciem naczyń krwionośnych. Może powstać szybko i osiągnąć znaczne rozmiary w zależności od wielkości uszkodzonego naczynia.

b) przy dużym nagromadzeniu krwi skóra ulega oddzieleniu w warstwie podskórnej od podłoża na znacznej powierzchni, a zbierający się płyn daje się rozpoznać po chełbotaniu.

c) prawie zawsze poniżej obszaru stłuczonego powstaje obrzęk opadowy.

d) wynaczyniona krew ulega krzepnięciu, a włóknik odkłada się wewnątrz jamy krwiaka tworząc przegrody na podobieństwo miodu.

e) *rozwija się miejscowe zapalenie => rozpuszczanie, resorpcja i organizacja wynaczynionej krwi oraz okolicznych tkanek;

*w miarę resorpcji krwi ciśnienie wewnątrz krwiaka się obniża, a skóra nad nim się coraz mniej napina;

*po kilku dniach wokół pozostałej krwi tkanka łączna ziarninowa – zapalenie wytwórcze gruby wał tkanki łącznej;

*stopniowe wypełnienie jamy krwiaka przez tkankę złączną ziarninową;

*na koniec powstaje blizna i są zniekształcenia przez odkładanie się soli wapnia lub powstawanie tkanki chrzęstnej/kostnej w metaplazji.

e) chirurgiczna interwencja dopiero po tygodniu – najwcześniej!:

*najczęściej przez punkcję, ściągnięcie krwi z krwiaka i wypełnienie jamy krwiaka antybiotykiem;

*przecięcie krwiaka od środka wybrzuszenia/obrzęku w dół, żeby był odpływ. Zbyt wczesne nacięcie może spowodować trudne do opanowania krwawienie.

f) zakażony krwiak należy leczyć jak ropień.

2. Limfiak (seroma): a) powstaje w wyniku stłuczenia, w którym dochodzi do pęknięcia bardziej kruchych naczyń chłonnych i tylko niewielkich naczyń krwionośnych – limfiak to chłonka z niewielką domieszką krwi zebrana w jedno miejsce.

b) powstaje powoli przez kilka dni i nie jest bolesny.

c) otwarte naczynie chłonne nie ulega zamknięciu przez skrzepy – chłonka wydostaje się tak długo aż ciśnienie w jamie się wyrówna z śródnaczyniowym => niskie ciśnienie w naczyniach chłonnych => obrzęk chełboczący.

d) mogą się tworzyć po operacjach chirurgicznych szczególnie w miejscach narażonych na dużą ruchomość i z dużą ilością tkanki tłuszczowej.

e) interwencja: *po tygodniu nacięcie, upuszczenie chłonki i założenie szwów odpowierzchniowych => ziarninowanie i bliznowacenie;

*dopuścić do powstania ‘sztucznego’ krwiaka.

3. Ropień (abscessus): a) stopniowy rozpad tkanek i tworzenie jam => nagromadzenie ropy w obrębie tych tkanek.

b) w stanie końcowym ropień oddziela się od zdrowych tkanek wałem ochronnym = demarkacyjnym tkanki ziarninowej fibroblasty, limfocyty, komórki plazmatyczne tworzą błonę ropnia i wytwarzają ropę.

Błona ropnia zapobiega rozprzestrzenianiu się zakażenia i wydziela do jamy składniki humoralne i komórkowe, warstwa wewnętrzna błony to błona ropotwórcza.

c) rany zakażone przy braku odpływu wysięku <= zaklejenie się brzegów rany lub migracja bakterii drogą hematogenną lub ciała obce przedostające się do tkanek => ropień.

d) objawy: *uwypuklenie skóry zaczerwienionej, napiętej i błyszczącej;

*włos nastroszony i łatwo wypadający;

*temperatura miejscowa podwyższona;

*w miejscu rozmiękania skóra coraz cieńsza o kolorze żółtym z niebiesko-czerwoną obwódką => ciemno-fioletowy kolor – objaw tworzenia się przetoki;

*miejscowa temperatura skóry podniesiona i bolesna okolica;

*objaw chełbotania;

*wzrost temperatura ciała i pojawienie się objawów ogólnych szybko powracających do normy po opróżnieniu ropnia.

e) leczenie: *jedyny sposób to przecięcie i odciągnięcie/wyssanie = drenaż ropy z ropnia oraz podanie antybiotyku;

*jeżeli trzeba to odciągnięcie/przecięcie torebki ropnia.

f) rodzaje: *zimny – bez wyraźnych objawów zapalnych, a jego gruba torebka nie ulega rozpadowi;

*aseptyczny – rozpad tkanek przez drażniące działanie leków;

*swoisty – w przebiegu zakażeń swoistych np. gruźlica, promienica, nosacizna.

4. Ropowica (phlegmona): a) zapalenie tkanki łącznej i naczyń chłonnych przez bakterie ropotwórcze lub gnilne.

b) rodzaje: *surowicza;

*ropna;

*gnilna.

W zależności od rodzaju bakterii, które ją wywołują.

c) postać martwicza i gnilna wywoływane przez florę mieszaną.

d) powstaje przez zakażenie rany = zakażenie przyranne. Miejscem pierwotnego zakażenia są niewielkie rany często niewidoczne, a przez to nieleczone.

e) leczenie: *metodą otwartą;

*antybiotykiem.

f) postaci w zależności od umiejscowienia.

5. Ropniak (empyema): a) nagromadzenie ropy w naturalnych jamach ciała: *zatoki;

*stawy;

*jama opłucnowa;

*jama otrzewnowa;

*jama osierdziowa;

*worek powietrzny konia.

b) powstaje w przebiegu ropnego zapalenia błon surowiczych lub śluzowych wyścielających naturalne jamy ciała.

c) samoistne odprowadzenie ropy na zewnątrz jest możliwe.

6. Czyraczyca (furunculosis): a) czyrak (furunculus) – ostre zapalenie mieszka włosowatego, gruczołu łojowego i tkanek otaczających. Naciek zapalny z przekrwieniem => wysięk rozwija się w skórze jako twardy i bolesny guz.

b) występowanie wielu czyraków w różnych okolicach ciała lub rozlane rozprzestrzenianie się jednego czyraka.

c) np. około odbytowa.

d) leczenie: *farmakologiczne;

*chirurgiczne.