Małgorzata
Klimaszewska
Arktyka
Arktyka
Część kuli ziemskiej, obejmująca zarówno lądy, jak i obszary
Część kuli ziemskiej, obejmująca zarówno lądy, jak i obszary
wodne, stanowiąca strefę polarną na półkuli północnej.
wodne, stanowiąca strefę polarną na półkuli północnej.
Środkową jej część zajmuje Morze Arktyczne, należące do
Środkową jej część zajmuje Morze Arktyczne, należące do
Oceanu Atlantyckiego, wyróżniane niekiedy jako odrębny
Oceanu Atlantyckiego, wyróżniane niekiedy jako odrębny
Lodowaty Ocean Północny.
Lodowaty Ocean Północny.
Morze Arktyczne otaczają lądy dwóch kontynentów - Eurazji
Morze Arktyczne otaczają lądy dwóch kontynentów - Eurazji
i Ameryki Północnej, których północne części należą do
i Ameryki Północnej, których północne części należą do
Arktyki.
Arktyki.
Ponadto należy do niej także wiele wysp, m.in.:
Ponadto należy do niej także wiele wysp, m.in.:
Grenlandia (największa wyspa świata),
Grenlandia (największa wyspa świata),
Ziemia Baffina,
Ziemia Baffina,
Nowa Ziemia,
Nowa Ziemia,
Wyspa Wiktorii,
Wyspa Wiktorii,
Wyspa Ellesmere'a,
Wyspa Ellesmere'a,
Spitsbergen.
Spitsbergen.
Astronomiczną granicą Arktyki jest koło
Astronomiczną granicą Arktyki jest koło
podbiegunowe północne, zamykające obszar o
podbiegunowe północne, zamykające obszar o
powierzchni ok. 21 mln km2, w którego obrębie
powierzchni ok. 21 mln km2, w którego obrębie
występuje zjawisko dnia i nocy polarnej.
występuje zjawisko dnia i nocy polarnej.
Obszar Arktyki cechuje się klimatem polarnym lub
Obszar Arktyki cechuje się klimatem polarnym lub
subpolarnym, z długotrwałymi niskimi
subpolarnym, z długotrwałymi niskimi
temperaturami i małymi opadami. Średnia
temperaturami i małymi opadami. Średnia
temperatura najchłodniejszego miesiąca - stycznia,
temperatura najchłodniejszego miesiąca - stycznia,
wynosi od -50°C na Grenlandii i na Syberii, do -3°C
wynosi od -50°C na Grenlandii i na Syberii, do -3°C
na południowej granicy Morza Grenlandzkiego,
na południowej granicy Morza Grenlandzkiego,
najcieplejszego - lipca, od poniżej 0°C na Grenlandii
najcieplejszego - lipca, od poniżej 0°C na Grenlandii
do 10°C na południowych granicach Grenlandii.
do 10°C na południowych granicach Grenlandii.
Silne wiatry powodują zamiecie śnieżne.
Silne wiatry powodują zamiecie śnieżne.
W centralnej części Arktyki występuje całoroczne
W centralnej części Arktyki występuje całoroczne
zlodzenie morza.
zlodzenie morza.
Lodowiec w Arktyce
Lodowiec w Arktyce
.
.
Antarktyda
Antarktyda
Powierzchnia Antarktydy bez
Powierzchnia Antarktydy bez
lodu.
lodu.
Antarktyda
Antarktyda
obejmuje obszary lądowe i wodne
obejmuje obszary lądowe i wodne
wokół bieguna południowego i jest najbardziej
wokół bieguna południowego i jest najbardziej
odizolowanym kontynentem na globie ziemskim.
odizolowanym kontynentem na globie ziemskim.
A
A
n
n
t
t
a
a
r
r
k
k
t
t
y
y
d
d
a
a
Przewężenie między Morzem Rossa i Morzem
Weddella dzieli Antarktydę na dwie części:
wschodnią - rozległą i zwartą oraz zachodnią -
mniejszą i rozczłonkowaną.
Klimat arktyczny
Klimat arktyczny
Na Antarktydzie najcieplejszym miesiącem jest
Na Antarktydzie najcieplejszym miesiącem jest
styczeń, w którym temperatura na wybrzeżach
styczeń, w którym temperatura na wybrzeżach
jest
jest
bliska 0,0 C, a w lipcu dochodzi do -25,0 C. W
bliska 0,0 C, a w lipcu dochodzi do -25,0 C. W
centrum kontynentu jest znacznie mroźniej.
centrum kontynentu jest znacznie mroźniej.
Zanotowano tam najniższą temperaturę na Ziemi
Zanotowano tam najniższą temperaturę na Ziemi
-91,50 C. Przy tak niskich temperaturach ilość
-91,50 C. Przy tak niskich temperaturach ilość
pary wodnej w powietrzu jest niewielka, więc
pary wodnej w powietrzu jest niewielka, więc
opady śniegu są małe /ok.100 mm rocznie/, a
opady śniegu są małe /ok.100 mm rocznie/, a
często występują osady:
często występują osady:
szron i szadź. Surowość klimatu Antarktydy
szron i szadź. Surowość klimatu Antarktydy
potęgują częste i silne wiatry wiejące od środka
potęgują częste i silne wiatry wiejące od środka
kontynentu ku jego wybrzeżom.
kontynentu ku jego wybrzeżom.
Oświetlenie
Oświetlenie
W okresie kalendarzowej jesieni /21.03.-
W okresie kalendarzowej jesieni /21.03.-
22.06./ i zimy /22.06.- 23.09./ Słońce nie
22.06./ i zimy /22.06.- 23.09./ Słońce nie
ukazuje się nad horyzontem, trwa noc
ukazuje się nad horyzontem, trwa noc
polarna na biegunie południowym. Im dalej
polarna na biegunie południowym. Im dalej
od bieguna, tym noc jest krótsza i na kole
od bieguna, tym noc jest krótsza i na kole
podbiegunowym południowym trwa jedną
podbiegunowym południowym trwa jedną
dobę. Dzień polarny na biegunie trwa pół
dobę. Dzień polarny na biegunie trwa pół
roku /23.09.- 21.03./ i również zmniejsza się
roku /23.09.- 21.03./ i również zmniejsza się
do jednej doby na kole podbiegunowym
do jednej doby na kole podbiegunowym
południowym.
południowym.
Etapy tworzenia się lodu lodowcowego
Etapy tworzenia się lodu lodowcowego
śnieg
lód lodowcowy
lód lodowcowy
- nagromadzone duże masy lodu, tworzące rozległą, wypukłą
- nagromadzone duże masy lodu, tworzące rozległą, wypukłą
pokrywę poruszającą się szerokim frontem we wszystkich kierunkach.
pokrywę poruszającą się szerokim frontem we wszystkich kierunkach.
- część lądolodu znajdującego się poniżej poziomu
- część lądolodu znajdującego się poniżej poziomu
morza, leżącego na jego dnie.
morza, leżącego na jego dnie.
- ziarniste grudki śniegu ( forma przejściowa między śniegiem, a
- ziarniste grudki śniegu ( forma przejściowa między śniegiem, a
lodem ).
lodem ).
- wieloletni lód morski, tworzący wielkie pola lodowe, złożone
- wieloletni lód morski, tworzący wielkie pola lodowe, złożone
z tafli, grubych na kilka metrów, podzielonych szczelinami.
z tafli, grubych na kilka metrów, podzielonych szczelinami.
- ogromna bryła lodu pływająca po morzu, oderwana od
- ogromna bryła lodu pływająca po morzu, oderwana od
lądolodu.
lądolodu.
- skalisty teren nie pokryty lodem.
- skalisty teren nie pokryty lodem.
Granica
Granica
wiecznego
wiecznego
śniegu.
śniegu.
Linia wiecznego śniegu
Linia wiecznego śniegu
, wysokość,
, wysokość,
powyżej której utrzymuje się stała
powyżej której utrzymuje się stała
pokrywa śnieżna i mogą tworzyć się
pokrywa śnieżna i mogą tworzyć się
lodowce.
lodowce.
W krajach polarnych granica wiecznego
W krajach polarnych granica wiecznego
śniegu przebiega na wysokości od ok.
śniegu przebiega na wysokości od ok.
200 do 1000 m n.p.m., na Grenlandii i na
200 do 1000 m n.p.m., na Grenlandii i na
Antarktydzie schodzi do poziomu morza.
Antarktydzie schodzi do poziomu morza.
POKRYWA LODOWA
POKRYWA LODOWA
Niemal całą Antarktydę przykrywa potężna, największa na
Niemal całą Antarktydę przykrywa potężna, największa na
świecie, pokrywa lodowa zwana lądolodem o średniej
świecie, pokrywa lodowa zwana lądolodem o średniej
miąższości 2300 m. W obszarach depresyjnych grubość lodu
miąższości 2300 m. W obszarach depresyjnych grubość lodu
dochodzi do 4835 m.
dochodzi do 4835 m.
Topnienie lodowca
Topnienie lodowca
Proces zachodzący w części lodowca położonej poniżej linii
Proces zachodzący w części lodowca położonej poniżej linii
wiecznego śniegu, polegający na zmniejszaniu się masy lodowca
wiecznego śniegu, polegający na zmniejszaniu się masy lodowca
na skutek topnienia i parowania.
na skutek topnienia i parowania.
Głównymi przyczynami topnienia lodowca są:
Głównymi przyczynami topnienia lodowca są:
1) nasłonecznienie, powodujące m.in. nagrzewanie się kamieni na
1) nasłonecznienie, powodujące m.in. nagrzewanie się kamieni na
powierzchni lodowca,
powierzchni lodowca,
2) oddziaływanie ciepłych mas powietrza i ciepłych wiatrów,
2) oddziaływanie ciepłych mas powietrza i ciepłych wiatrów,
3) opady deszczu,
3) opady deszczu,
4) działalność wód lodowcowych, pochodzących z topnienia wyżej
4) działalność wód lodowcowych, pochodzących z topnienia wyżej
położonych części lodowca.
położonych części lodowca.
Góra lodowa
Góra lodowa
Góra lodowa u wybrzeży nowej Fundlandii.
Góra lodowa u wybrzeży nowej Fundlandii.
Schemat
Schemat
pokazujący, jaka
pokazujący, jaka
część góry lodowej
część góry lodowej
może znajdować
może znajdować
się pod wodą
się pod wodą
Częściowo wywrócona góra lodowa - na
Częściowo wywrócona góra lodowa - na
pierwszym planie widoczny niebieski lód.
pierwszym planie widoczny niebieski lód.
W przypadku, gdy góra lodowa "wywróci się", tzn. jej
W przypadku, gdy góra lodowa "wywróci się", tzn. jej
dotąd zanurzona część wynurzy się, zwana jest "górą
dotąd zanurzona część wynurzy się, zwana jest "górą
lodową niebieską".
lodową niebieską".
Charakteryzuje się tym, że trudniej ją
Charakteryzuje się tym, że trudniej ją
zobaczyć ze względu na ciemny kolor — za to zjawisko
zobaczyć ze względu na ciemny kolor — za to zjawisko
odpowiada warstwa soli, która rozprasza padające
odpowiada warstwa soli, która rozprasza padające
światło.
światło.
Zderzenie z niebieską górą lodową było
Zderzenie z niebieską górą lodową było
przyczyną zatonięcia najsłynniejszego statku
przyczyną zatonięcia najsłynniejszego statku
transatlantyckiego świata - "Titanica" w nocy z 14 na 15
transatlantyckiego świata - "Titanica" w nocy z 14 na 15
kwietnia 1912 r.
kwietnia 1912 r.
Góra lodowa, z którą prawdopodobnie zderzył się
Góra lodowa, z którą prawdopodobnie zderzył się
Titanic (zauważono na niej ślady czerwonej farby,
Titanic (zauważono na niej ślady czerwonej farby,
jaką pokryta była podwodna część statku).
jaką pokryta była podwodna część statku).
Jedna z dryfujących szalup z rozbitkami.
Jedna z dryfujących szalup z rozbitkami.
Lodowiec szelfowy są to przesuwające się masy
Lodowiec szelfowy są to przesuwające się masy
lodowe odrywające się od lądolodu, które z czasem
lodowe odrywające się od lądolodu, które z czasem
pękają i tworzą barierę lodową.
pękają i tworzą barierę lodową.
Bariera lodowa, spryżowa — pokrywa lodowa
Bariera lodowa, spryżowa — pokrywa lodowa
zajmująca miejscowo cały przekrój rzeki i stanowiąca
zajmująca miejscowo cały przekrój rzeki i stanowiąca
przeszkodę w tranzytowym spływaniu lodu. Powstaje
przeszkodę w tranzytowym spływaniu lodu. Powstaje
przez połączenie się stref lodu brzegowego lub przez
przez połączenie się stref lodu brzegowego lub przez
zatrzymanie się lodu spływającego rzeką.
zatrzymanie się lodu spływającego rzeką.
LUDNOŚĆ
LUDNOŚĆ
Terytorium Arktyki jest bardzo słabo
Terytorium Arktyki jest bardzo słabo
zaludnione. Rdzenni mieszkańcy
zaludnione. Rdzenni mieszkańcy
północnych krańców Ameryki -
północnych krańców Ameryki -
Indianie oraz kanadyjscy Eskimosi -
Indianie oraz kanadyjscy Eskimosi -
porzucili obecnie koczowniczy tryb
porzucili obecnie koczowniczy tryb
życia. Na terenie Eurazji żyją między
życia. Na terenie Eurazji żyją między
innymi Lapończycy oraz Nieńcy,
innymi Lapończycy oraz Nieńcy,
Dołganie, Czukcze i inni.
Dołganie, Czukcze i inni.
Lapończyk z Tromso,
Lapończyk z Tromso,
Norwegia.
Norwegia.
Czukcze
Czukcze
Nieńcy
Nieńcy
Dziecko
Dziecko
nienieckie
nienieckie
w
w
tradycyjnym
tradycyjnym
stroju.
stroju.
Inuici -1907
Inuici -1907
Esk
imo
si
PRZEMYSŁ
PRZEMYSŁ
Najważniejszą gałęzią gospodarki na
Najważniejszą gałęzią gospodarki na
tych terenach jest rybołówstwo.
tych terenach jest rybołówstwo.
W południowych wodach Morza
W południowych wodach Morza
Arktycznego poławia się łososie, częste
Arktycznego poławia się łososie, częste
są też polowania na wieloryby i foki.
są też polowania na wieloryby i foki.
Na terenie Ameryki oraz Eurazji
Na terenie Ameryki oraz Eurazji
wydobywa się miedź, nikiel i węgiel
wydobywa się miedź, nikiel i węgiel
kamienny.
kamienny.
W północnej Kanadzie i na Alasce
W północnej Kanadzie i na Alasce
odkryto bogate złoża ropy naftowej.
odkryto bogate złoża ropy naftowej.
ZWIERZĘTA i ROŚLINY
ZWIERZĘTA i ROŚLINY
Gdy w lecie z północnych krańców
Gdy w lecie z północnych krańców
kontynentów znika śnieg, szybko pojawiają
kontynentów znika śnieg, szybko pojawiają
się trawy, kwiaty oraz karłowate krzewy. Z
się trawy, kwiaty oraz karłowate krzewy. Z
południa przybywają tu ptaki i ssaki -
południa przybywają tu ptaki i ssaki -
karibu, wilki, niedźwiedzie oraz gęsi.
karibu, wilki, niedźwiedzie oraz gęsi.
Stałymi mieszkańcami tych terenów są
Stałymi mieszkańcami tych terenów są
między innymi woły piżmowe, lemingi,
między innymi woły piżmowe, lemingi,
zające bielaki i lisy polarne. Bogate w
zające bielaki i lisy polarne. Bogate w
plankton i ryby wody Morza Arktycznego są
plankton i ryby wody Morza Arktycznego są
dogodnym żerowiskiem dla fok, morsów,
dogodnym żerowiskiem dla fok, morsów,
wielorybów i niedźwiedzi polarnych.
wielorybów i niedźwiedzi polarnych.
K
K
a
a
r
r
i
i
b
b
u
u
Zjada trawy, byliny i porosty, zwłaszcza
Zjada trawy, byliny i porosty, zwłaszcza
chrobotki
chrobotki
.
.
Potrafi strawić zamrożony pokarm.
Potrafi strawić zamrożony pokarm.
Renifery
Renifery
Przemierzają
Przemierzają
lodowce, górskie
lodowce, górskie
przełęcze i dobrze
przełęcze i dobrze
pływają.
pływają.
Latem pasą się w
Latem pasą się w
niewielkich stadach.
niewielkich stadach.
Pokarmem są głównie
Pokarmem są głównie
porosty. Praktycznie
porosty. Praktycznie
cała zima to czas
cała zima to czas
postu, na który latem
postu, na który latem
muszą zgromadzić
muszą zgromadzić
odpowiedni zapas
odpowiedni zapas
tłuszczu.
tłuszczu.
Żywi się ptakami (szczególnie ich pisklętami), małymi ssakami (np.
Żywi się ptakami (szczególnie ich pisklętami), małymi ssakami (np.
lemingami), jajami, rybami i padliną.
lemingami), jajami, rybami i padliną.
Przez zimę do wiosny często podążają za niedźwiedziami polarnymi,
Przez zimę do wiosny często podążają za niedźwiedziami polarnymi,
podobnie jak szakale za lwami, licząc na pozostałości z ich zdobyczy.
podobnie jak szakale za lwami, licząc na pozostałości z ich zdobyczy.
Lis
Lis
polarny
polarny
Niedźwiedź polarny
Niedźwiedź polarny
Wielki drapieżnik Arktyki. Większą część swego życia spędza na
Wielki drapieżnik Arktyki. Większą część swego życia spędza na
dryfujących polach lodowych.
dryfujących polach lodowych.
Żywi się fokami. Dorosłe samce mogą ważyć do 500-600 kg
Żywi się fokami. Dorosłe samce mogą ważyć do 500-600 kg
przy 3 m długości.
przy 3 m długości.
Biały niedźwiedź potrafi długo, choć niezbyt szybko pływać.
Biały niedźwiedź potrafi długo, choć niezbyt szybko pływać.
Niedźwiedzie polarne żyją ok. 30 lat.
Niedźwiedzie polarne żyją ok. 30 lat.
Potomstwo wydają raz na 3 lata.
Potomstwo wydają raz na 3 lata.
Foka obrączkowana
Foka obrączkowana
Na lądzie poruszają się niezdarnie. Żywi się
Na lądzie poruszają się niezdarnie. Żywi się
rybami i skorupiakami. Zdobycz znajduje głównie
rybami i skorupiakami. Zdobycz znajduje głównie
za pomocą echolokacji i dzięki turbulencjom wody
za pomocą echolokacji i dzięki turbulencjom wody
odbieranym przez niezwykle czułe wąsy.
odbieranym przez niezwykle czułe wąsy.
W zimie foki przebywają pod lodem, wycinając
W zimie foki przebywają pod lodem, wycinając
pazurami przednich płetw i utrzymując przeręble
pazurami przednich płetw i utrzymując przeręble
oddechowe w lodzie o grubości nawet do 2 m. Każda
oddechowe w lodzie o grubości nawet do 2 m. Każda
foka posiada 10 - 15 takich otworów. Co pięć do
foka posiada 10 - 15 takich otworów. Co pięć do
piętnastu minut foka wynurza się przez otwór
piętnastu minut foka wynurza się przez otwór
oddechowy, głęboko oddycha przez 10 - 30 sekund i
oddechowy, głęboko oddycha przez 10 - 30 sekund i
nurkuje ponownie.
nurkuje ponownie.
U
U
c
c
h
h
a
a
t
t
k
k
i
i
W wodzie niezwykle zwinne, mogą
W wodzie niezwykle zwinne, mogą
przebywać pod jej powierzchnią ok. 15 min,
przebywać pod jej powierzchnią ok. 15 min,
nurkują na głębokość ponad 100 m.
nurkują na głębokość ponad 100 m.
Łatwe do oswojenia
Łatwe do oswojenia
i tresury, często
i tresury, często
spotykane w cyrkach,
spotykane w cyrkach,
także tresowane przez
także tresowane przez
zawodowych nurków
zawodowych nurków
i badaczy mórz i
i badaczy mórz i
oceanów jako zwierzęta
oceanów jako zwierzęta
użytkowe.
użytkowe.
.
.
Ach, jaki jestem
piękny.
Pingwin
Pingwin
królewski
królewski
Pożywienie: ryby, kryl,
Pożywienie: ryby, kryl,
morskie skorupiaki i
morskie skorupiaki i
kałamarnice.
kałamarnice.
Pożywienie zdobywają nurkując, z reguły na 150-300 m
Pożywienie zdobywają nurkując, z reguły na 150-300 m
(maksymalna zarejestrowana głębokość - 500 m).
(maksymalna zarejestrowana głębokość - 500 m).
Kolonia pingwinów królewskich
Kolonia pingwinów królewskich
na wyspie Georgia Południowa.
na wyspie Georgia Południowa.
Pingwin cesarski
Pingwin cesarski
— duży ptak, zamieszkujący wybrzeża
— duży ptak, zamieszkujący wybrzeża
Antarktydy. Największy wśród pingwinów, najlepiej
Antarktydy. Największy wśród pingwinów, najlepiej
przystosowany do życia w ekstremalnych warunkach.
przystosowany do życia w ekstremalnych warunkach.
Wieloryb grenlandzki
Wieloryb grenlandzki
Długość
Długość
: 14-15 m (maksymalnie do 20 m),
: 14-15 m (maksymalnie do 20 m),
masa ciała:
masa ciała:
50-60 ton
50-60 ton
Pożywienie
Pożywienie
: kryl, inne małe skorupiaki.
: kryl, inne małe skorupiaki.
Występowanie
Występowanie
: wody Arktyki
: wody Arktyki
Ciąża
Ciąża
: 12-16 mies. (noworodek ma długość ok. 4 m i waży tonę)
: 12-16 mies. (noworodek ma długość ok. 4 m i waży tonę)
Długość życia
Długość życia
: ponad 200 lat (najdłużej żyjący ssak)
: ponad 200 lat (najdłużej żyjący ssak)
Gatunek zagrożony
Gatunek zagrożony
Szacuje się, że na świecie żyje 9-12 tys. osobników.
Szacuje się, że na świecie żyje 9-12 tys. osobników.
Kryl arktyczny
Kryl arktyczny
Stanowi bardzo
Stanowi bardzo
ważne ogniwo
ważne ogniwo
łańcucha
łańcucha
pokarmowego,
pokarmowego,
pożywienie
pożywienie
morskich
morskich
ptaków, fok i
ptaków, fok i
wielorybów.
wielorybów.
Można nim żywić
Można nim żywić
także ludzi
także ludzi
Skorupiaki
Skorupiaki
Zwierzęta wodne, w większości wolno żyjące.
Zwierzęta wodne, w większości wolno żyjące.
Mchy i porosty to jedyne
Mchy i porosty to jedyne
rosliny Antarktydy.
rosliny Antarktydy.
Psi zaprzęg
Psi zaprzęg
Kanada, Ziemia Baffina, fjord Pangnirtung. Ziemia Baffina jest
Kanada, Ziemia Baffina, fjord Pangnirtung. Ziemia Baffina jest
drugą co do wielkości, po Grenlandii, wyspą Arktyki.
drugą co do wielkości, po Grenlandii, wyspą Arktyki.
Większa jej część znajduje się za kołem podbiegunowym.
Większa jej część znajduje się za kołem podbiegunowym.
Zorza polarna
Zorza polarna
Zorza to zjawisko świetlne.
Zorza to zjawisko świetlne.
Zorza polarna wokół bieguna południowego zarejestrowana
Zorza polarna wokół bieguna południowego zarejestrowana
11 września 2005 przez satelitę NASA.
11 września 2005 przez satelitę NASA.
Zachód słońca na Arktyce.
Zachód słońca na Arktyce.
Stacje badawcze
Stacje badawcze
Antarktyda jest bezludna, jedynie na stacjach badawczych
Antarktyda jest bezludna, jedynie na stacjach badawczych
pracują sezonowo zmieniający się naukowcy.
pracują sezonowo zmieniający się naukowcy.
-
-
NIEMCY
NIEMCY
-
-
ROSJA
ROSJA
-
-
BELGIA
BELGIA
-
-
JAPONIA
JAPONIA
-
-
AUSTRALIA
AUSTRALIA
-
-
USA
USA
-
-
WIELKA BRYTANIA
WIELKA BRYTANIA
-
-
ARGENTYNA
ARGENTYNA
Stacje badawcze
Stacje badawcze
Stacje badawcze zostały założone między innymi
Stacje badawcze zostały założone między innymi
przez:
przez:
Polska stacja badawcza im. Henryka Arctowskiego
Polska stacja badawcza im. Henryka Arctowskiego
znajduje się w obrębie Antarktyki na wyspie King
znajduje się w obrębie Antarktyki na wyspie King
Georgie w archipelagu Szetlandów Południowych.
Georgie w archipelagu Szetlandów Południowych.
Zdjęcia różne
Zdjęcia różne
Notatka
1. Przekrój przez lądolód.
3. Etapy tworzenia się lodu lodowcowego
śnieg firn lód lodowcowy
2. Pojęcia związane z krajobrazem pustyni lodowej.
LĄDOLÓD - nagromadzone duże masy lodu, tworzące rozległą, wypukłą pokrywę
poruszającą się szerokim frontem we wszystkich kierunkach.
LODOWIEC SZELFOWY - część lądolodu znajdującego się poniżej poziomu morza,
leżącego na jego dnie.
FIRN - ziarniste grudki śniegu ( forma przejściowa między śniegiem, a lodem ).
PAK LODOWY - wieloletni lód morski, tworzący wielkie pola lodowe, złożone z
tafli, grubych na kilka metrów, podzielonych szczelinami.
GÓRA LODOWA - ogromna bryła lodu pływająca po morzu, oderwana od lądolodu.
NUNATAK - skalisty teren nie pokryty lodem.