Podstawy z zakresu chorób
układu ruchu
Badanie układu ruchu
- wywiad
- oglądanie w spoczynku
- oglądanie w ruchu
- omacywanie
- próby prowokacyjne
- znieczulenia diagnostyczne
- badania dodatkowe
Wywiad
- okoliczności zachorowania
- stan utrzymania konia (kopyta)
- żywienie
- rodzaj wykonywanej pracy
- od kiedy kuleje
- czy leczony
5 stopni bólu
1. Małego stopnia ,kulawizna nie widoczna
w stępie, słabo widoczna w kłusie
2. Małego stopnia, słabo widoczna w
stępie, widoczna w kłusie
3. Średniego stopnia, widoczna w stępie i
kłusie
4. Dużego stopnia, dobrze widoczna w
stępie
5. Brak obarczania kończyny
Badanie układu ruchu
Oglądanie w spoczynku:
- postawa, ewentualne zmiany
Omacywanie:
- kopyto (ciepłota)
- tętnienie t. palcowej (ochwat)
- ścięgna przy podniesionej kończynie
Ustawienie kończyn
przednich
p. szpotawa p. francuska p. zbieżna p.
rozbieżna
koziniec
p. barania
p. przedsiebna p.
podsiebna
Ustawienie kończyn tylnych
p. zbieżna
p. beczkowata p. krowia
p. niedzwiedzia
p. szablasta
p. prosta
Badanie układu ruchu
Oglądanie w ruchu:
- na wprost po twardej powierzchni
- na wprost po miękkiej powierzchni
(piasek)
- na małym kole
- oglądanie na kole
Próby zginania
• Próby przeprowadza się w celu
wywołania bolesności w zmienionym
miejscu.
• Wykonuje się je na wszystkich
stawach kończyny bądź tylko na
wybranych.
• Staw trzyma się w zgięciu ok. 90 s.
Kończyna piersiowa
Kończyna miedniczna
Staw pęcinowy
Staw pęcinowy
Staw nadgarstkowy
Staw skokowy
(próba szpatowa)
Próby prowokacyjne
Próba z czułkami
Próba z deską
Znieczulenia diagnostyczne
TPA
MPA
TRB
Badania specjalistyczne
• RTG
• USG
• Scyntygrafia
• Artroskopia
• Tomografia komputerowa (CT)
• Rezonans magnetyczny (MRI)
Podstawowe pojęcia z
zakresu miopatologii
• Miopatia - choroba zwyrodnieniowa
mięśni.
• Myositis - zapalenie mięsni.
• Myastenia - przemijające osłabienie
mięsni (męczliwość, nużliwość
mięśni), objawiające się szybkim
męczeniem mięśni podczas wysiłku
prowadzącym do osłabienia.
Ustępuje po odpoczynku (w
przeciwieństwie do myotoni).
• Typową miastenię, warunkowaną
zaburzeniem przewodnictwa nerwowo-
mięśniowego na poziomie synapsy,
spotyka się poza ludźmi, zasadniczo u
zwierząt towarzyszących(psy i koty). U
zwierząt gospodarskich nie występuje w
formie klasycznej, tak jak u ludzi i zw.
towarzyszących, chociaż zmiany kliniczne
są podobne, lecz uwarunkowania inne.
• U zwierząt towarzyszących wyróżnia się 3
postacie: (Życie wet. 2, 2005)
• a/ wrodzoną – warunkowaną zmniejszoną lub
nieprawidłową syntezą albo degeneracją
receptorów acetylocholiny na błonie
postsynaptycznej w mięśniach. szkieletowych
( brak przeciwciał przeciw receptorom
acetylocholinergicznym), ujawnia się między 3-8
dniem życia lub 6-8 tygodniem życia, a u kotów
między 4-5 miesiącem,
• b/ nabytą występuje częściej (rozpoznanie stawia
się na podstawie obecnych przeciwciał), ta postać
ma podłoże immunologiczne,
• c/ miastenia jatrogenna lub polekowa
- tła immuno logicznego - D-penicylamina , i α-interferon,
- leki zaburzające przewodnictwo nerwowe: przedawkowanie
magnezu, niedobór potasu lub wapnia, toksyna otulinowa,
- leki używane do znieczuleń: metoksyfluran, lignokaina, prokaina,
wekuronium, atrakuronium, sukcynylocholina, morfina. kodeina,
opium, chloropromazyna,
- antybiotyki: gramicydyna, aminoglikozydy, tetracykliny,
penicyliny, sulfonamidy, fluorodunokmy, klindamycyna,
linkomycyna, erytromycyna, kolistyna, polimyk-syna B,
ampicylina, azytromycyna,
- leki nasercowe: chinidyna i chinina, (3 blokery (np. propranolol),
blokery kanału wapniowego (np. werapamil),
- przeciwpadaczkowe leki: fenytoina, mefenytoina, trimetadion,
barbiturany, gabapentin, karbamezapina,
- hormony: kortykosteroidy, estrogeny, hormony tarczycy,
- inne: lit, jodowe preparaty kontrastowe, chlorochina, D-L-
karnityna.
Przyczyny miastenii u zw. Gospodarskich
• niedokrwienie mięśni np. zakrzep tętnicy
biodrowej u koni, zaleganie poporodowe (na
skutek niedokrwienia dochodzi do myasteni a
później do odleżyn),
• zaburzenia metaboliczne mięśni:
hipokalcemia, hipokaliemia,
hipermagnezemia, hipofosfatemia,
hipoglikemia (np. u prosiąt), lactoacidemia.
• niedokrwistość,
• zatrucia niektórymi roślinami.
• leki (p.robacze – iwermektyna - świnie)
• Myotonia (miotonia) - przetrwały
skurcz mięśnia. Po wykonanym
wysiłku mięsień nie może się
natychmiast rozkurczyć. Często
występuje u ludzi. Miotonia zanikowa
– choroba Steinerta, miotonia
wrodzona choroba Thomsena
• Myatonia (miatonia)– zwiotczenie,
zmniejszenie napięcia mięśni
• Myalgia - ból mięśniowy, silnie wyrażony w
ostrych stanach zapalnych mięsni np. gościec
mięśniowy nawrotowy, słabiej zaznaczony
przy miopatiach - występuje w początkowym
okresie choroby, później słabnie.
• Dystrofia mięsni - nieodwracalne
zwyrodnienie mięsni (jedynie miopatie
alimentame, uwarunkowane niedoborem Se i
witaminy E są w pewnym stopniu
odwracalne).
• Skurcz toniczny (spastyczny) -
długotrwale utrzymujący się skurcz mlęsm
ze zwiększonym ich napięciem np. przy
tężcu, podaniu strychniny.
• Skurcze kloniczne - krótkotrwałe, szybko
po sobie następujące skurcz i rozluźnienie
mięsni, np. przy nosówce.
• Skurcze toniczno-kloniczne - seria
skurczów, np. przy tężyczce, może być też
wywołana hałasem u koni chorych na
tężec.
• Konwulsje - rytmiczne skurcze całych grup
mięsni, wstrząsające całym ciałem (lub
partiami) np. przy nosówce, tężyczce, w
stanach agonalnych.
• Kurcz (crampus) - bolesny, silny,
długotrwały skurcz toniczny mięśnia lub
grupy mięsni.
• Bezwład, porażenie (paralysis ) -
całkowita, długotrwała utrata zdolności
mięśnia do skurczu.
• Niedowład (paresis) - częściowa utrata
zdolności mięśnia do skurczu.
• Myoglobinuria - obecność
myoglobiny w moczu.
• Zaburzenia ruchu obserwowane
przy miopatiach: sztywny,
szczudłowaty chód, chód spętany,
nietolerancja wysiłkowa, szybko
następujące męczenie się, trwałe
osłabienie mięsni, niedowłady.
Diagnostyka laboratoryjna miopatii:
- Oznaczanie aktywności enzymów
wskaźnikowych w surowicy: CK (kinaza
kreatynowa, CPK), AST, LDH., GSH-Px)
- Oznaczanie stężenia kwasu pirogronowego i
kwasu mlekowego we krwi.
- Określenie równowagi kwasowo-zasadowej.
- Oznaczanie stężenia myoglobiny w osoczu
(lub w surowicy).
- Oznaczanie stężenia myoglobiny w moczu.
- Oznaczanie stężenia kreatyniny w moczu lub
oznaczanie stosunku kreatyna/kreatynina
(wzrost wskazuje na miopatie).
Badanie histopatologiczne lub
histochemiczne pośmiertnie
Podział miopatii
Miopatie pierwotne (właściwe) - proces chorobowy
rozpoczyna się we włóknach mięśniowych, nie jest
poprzedzony zmianami w tkance łącznej i połączeniach
nerwowo -mięśniowych.
1. miopatie wrodzone - uwarunkowane genetycznie,
2. miopatie metaboliczne, żywieniowe
a) miopatie powvsiłkowe:
•
mięśniochwat porażenny koni,
•
sztywność koni wyścigowych (tying up),
•
miopatie z pojmania u dzikich zwierząt,
•
miopatie zwierząt spłoszonych (bydło, owce)
b) miopatie alimentarne - PDM i jej odmiana choroba żółtego
tłuszczu, występują enzootycznie prawie u wszystkich
gatunków zwierząt na tle niedoboru wit. E i Se,
uspasabiająco działa nadmiar nienasyconych kwasów
tłuszczowych, szybki wzrost, nadmierny wysiłek i stres
środowiskowy
3. miopatie stresowe, które mogą
wystąpić w zmiennych postaciach.
a) ostry zespół stresowy świń - PSS (porcie
stress syndrome)
b) syndrom PSE (Pale soft exudative), DFD
(dry form dark),
c) martwica mięśni grzbietu (MAG) – choroba
bananowa
d) stresowe kardiomiopatie.
II. Miopatie wtórne (objawowe) - proces
chorobowy we włóknach mięśniowych
poprzedzony wcześniejszymi zmianami w
nerwach, naczyniach, tkance łącznej.
Wyróżniamy:
1. zapalenie mięśni,
2. miopatie toksyczne (np. zatrucie
łubinem),
3. miopatie neurogenne (choroby
wirusowe),
4. miopatie niedokrwienne (ischemiczne),
5. miopatie polekowe