Pionizacja przyłóżkowa

• Pionizacja jest to stopniowa i wolna zmiana

pozycji chorego, który długo przebywał w

pozycji leżącej. Przystosowuje to organizm do

nowych czynności, np. chodzenia o kulach lub

w protezie. Zapobiega nagłym zmianom

ciśnienia tętniczego wskutek nagłej zmiany

pozycji.

•   u osób zdrowych przy zmianie pozycji

poziomej na pionową obserwuje się

przyspieszenie tętna i zmniejszenie amplitudy

ciśnienia krwi od 5 – 25 mmHg (głównie na

skutek spadku ciśnienia skurczowego)

• dostosowanie układu krążenia do zmiany

pozycji z leżącej na stojącą następuje na

drodze odruchowej, głównie z receptorów

łuku aorty i zatok szyjnych prawego

przedsionka oraz narządów wewnętrznych

(wątroba,śledziona)

• podczas unieruchomienia zdolność

odruchowego wyrównywania przez układ

krążenia zaburzeń wynikających ze zmiany

pozycji ulega zanikowi, wynikają z tego

różnorodne objawy:

-omdlenie
-osłabienie
-zaburzenia świadomości
-zaburzenia widzenia
-złe samopoczucie – uczucie słodkości w ustach
-nudności
•    podczas pionizacji następuje bierne

przemieszczanie się krwi do jamy brzusznej i

kkd (zgodnie z działaniem siły grawitacji), co

powoduje zmniejszenie się wypełnienia zatok

serca i spadek ciśnienia tętniczego

• pionizacja umożliwia wyzwalanie bogatej

sygnalizacji proprioceptywnej co wpływa na
odruchowe napinanie mięśni w pozycji
spionizowanej

• obserwacja chorych pionizowanych po okresie

bezruchu pozwala stwierdzić, że jest to trening
o znacznym obciążeniu fizycznym

• wynika to z:
-braku naturalnych odruchów regulujących

postawę

-na skutek tego dochodzi do napinania w sposób

nieskoordynowany odległych zespołów
mięśniowych

-brak adaptacji w podstawowych układach

fizologicznych

-ogromne emocje

•   cele:
• stopniowe pobudzenie zdolności

przystosowawczych ustroju do nowej
pozycji pionowej

• wskazania
• przeciwwskazania
• stany po nakłuciu dolędźwiowym

  

   metodyka

• etapy pionizacji
-uniesienie głowy
-pozycja półsiedząca o różnym kącie

nachylenia tułowia - podparty

-siad płaski – podparty
-pozycja półsiedząca lub siad płaski bez

podparcia

-siad ze spuszczonymi nogami – podparty
-siad ze spuszczonymi nogami – bez

podparcia

-stanie przy łóżku – z podparciem / pełna

pionizacja na stole pionizacyjnym

-stanie przy łóżku - bez podparcia

pełna pionizacja na stole pionizacyjnym
• wskazania:
-stan po długotrwałym przebywaniu w łóżku\
-porażenie kkd
-trudności bądź niemożność pionizacji

przyłóżkowej

-chory nieprzytomny
-waga i wzrost znacznie przekraczająca wagę i

wzrost fizjoterapeuty

-stół pionizacyjny umożliwia stopniową i

powolną zmianę pozycji z poziomej na

pionową

• możliwość regulacji:
-kąta nachylenia ciała do podłoża (im bliżej

pionu tym większe obciążenie)

-czasu trwania pionizacji

•    pionizacja na stole wymaga

prawidłowego ułożenia chorego które
polega na:

-wyrównaniu skrócenia czynnościowego

kończyn

-nieznacznym odwiedzeniu w stawach

biodrowych (około 5°)

-pełnym podparciu stóp
-zabezpieczeniu pasami stawów

(kolanowych, biodrowych) oraz klatki
piersiowej

-jeżeli stwierdzamy, że przez pionizację

bierną chory w pełni przystosował się do
pozycji stojącej rozpoczynamy pionizację
czynną

• przystosowanie do pozycji stojącej
-gdy tętno przy zmianie pozycji nie wzrośnie

więcej niż 20-30% tętna spoczynkowego
(powyżej może dojść do zaburzeń w
przepływie chłonki, migotania przedsionków i
komór serca)

-okres wzrostu ciśnienia powinien być

kilkuminutowy (jeżeli wzrośnie do 30% a po
2-3 minutach spadnie można pozostawić
pacjenta w danej pozycji – jeśli nie to powrót
do pozycji którą pacjent dobrze tolerował)

-jeżeli w trakcie pionizacji ciśnienie

rozkurczowe wzrośnie powyżej 100 - 
pionizację cofamy do poprzedniego etapu

-ciśnienie skurczowe może wzrosnąć do 20% w

stosunku do rozkurczowego

• możliwość ponownej adaptacji do

pozycji pionowej zależy od:

-czasu przebywania w łóżku
-wieku pacjenta chorób

współistniejących

-wydolności organizmu, oraz

wydolności układu krążeniowo-
oddechowego

-wcześniejszej rehabilitacji