Pionizacja ciała; motoryka duża i mała;
Uspołecznienie
kifoza
lordoza szyjna 3-4 m.ż.
lordoza lędźwiowa 9-12 m.ż.
Etapy pionizacji
2 m.ż. - unoszenie głowy w leżeniu na brzuchu
3 - 4 m.ż. - unoszenie głowy z podpieraniem się rękoma
5 m.ż. - siedzenie z podtrzymywaniem
7 - 9 m.ż. - swobodne siedzenie
8 m.ż. - SAMODZIELNE SIADANIE
Stanie
6 m.ż. - stoi podtrzymywane
9 m.ż. - stoi z podparciem
10 - 12 m.ż. - stoi bez podparcia
Lokomocja
6 m.ż. - pełzanie
9 - 10 m.ż. - raczkowanie
11 - 12 m.ż. - chodzenie
Chwytanie
4 - 5 m.ż. - chwytanie przy pomocy dwóch rąk:
CHWYT ŁOKCIOWO-DŁONIOWY
5 - 6 m.ż. - chwytanie czterema palcami :
CHWYT DŁONIOWY PROSTY
7 - 8 m.ż. - chwytanie poprzez przywodzenie i odwodzenie kciuka:
CHWYT NOŻYCOWY (w tym okresie można zaobserwować dominację ręki)
Od 9 m.ż. - przeciwstawienie kciuka i palca wskazującego
CHWYT PĘSETKOWY - cecha gatunkowa rodzaju ludzkiego !!!!
PROCES INTEGRACJI WIDZENIA. MOTORYKI I PAMIĘCI W ROZWOJU CHWYTANIA I SIĘGANIA
WRODZONE - sięganie w kierunku spostrzeganych przedmiotów
5 - 6 m.ż. - sięganie pod kontrolą wzroku, chwyt całą dłonią
6 - 8 m.ż. - integracja podejmowanych czynności z pamięcią wzrokową; poszukiwanie ukrytego przedmiotu; przekładanie przedmiotu z jednej do drugiej ręki;
9 - 12 m.ż. - manipulacja przy udziale obu rąk; zróżnicowany chwyt ręki lewej i prawej
Systemy sygnalizacji społecznej
KRZYK (wewnętrznie regulowany wzorzec czynności rytmicznej)
1. Wzorzec podstawowy: na głód. Rytm: krzyk, wytchnienie, wdech, krzyk. Na początku słaby i nierówny, stopniowo staje się coraz głośniejszy i bardziej miarowy.
2. Krzyk złości. Rytm: j.w., ale donośniejszy, różni się od wzorca krzyku na głód długością poszczególnych faz.
3. Krzyk bólu. Rozpoczyna się nagle i głośno. Rytm: długi krzyk, długa cisza (wstrzymanie oddechu), szybkie łapanie tchu.
- - - - - - - - - - - - - - -
4. Krzyk domagający się uwagi - około 6 - 8 tygodnia życia
5. Krzyk zorientowany na obiekt - około 7 - 8 miesiąca życia
UŚMIECH
- Pierwszy uśmiech - około 6 tygodnia życia, bodziec wywołujący uśmiech - oczy; uśmiech do schematu oczu należy do dziedzicznego wyposażenia;
- Od 3 m.ż. - przyglądanie się innym elementom twarzy;
- Do 5 m.ż. - reakcja podobna na twarz uśmiechniętą, gniewną czy płaczącą;
- Od 5 m.ż. - uśmiech częściej wywołują poruszające się, otwarte usta niż usta nieruchome, zamknięte;
- Od 7 m.ż. - uśmiech przestaje pojawiać się na widok wszystkich twarzy!!!!
3 etapy rozwoju uśmiechu - Gewirtz (1965)
1. Faza uśmiechu odruchowego - występuje niezależnie od bodźców wzrokowych;
2. Faza uśmiechu społecznego - niezbędnym bodźcem jest twarz ludzka;
3. Faza uśmiechu społecznego selektywnego - uśmiech wywołują tylko nieliczne, wybrane obiekty społeczne.
POCZĄTKI USPOŁECZNIENIA
3 miesiąc życia - niemowlę rozpoznaje matkę i odróżnia ją od innych ludzi !!!
Oznacza to, że:
- ujawnia zdolność do przyswajania i zachowywania informacji dotyczących cech zewnętrznych matki;
- ujawnia zdolność oszacowania, że pomimo percepcyjnych zmian, którym ulega matka - pozostaje tą samą osobą.
Oznacza to, że:
- występuje uczenie się percepcyjne (rejestrowanie cech otoczenia dokonujące się w trakcie ekspozycji bodźców);
- rozwija się stałość percepcji (zdolność do postrzegania stałości przedmiotów).
7 miesiąc życia - PRZYWIĄZANIE - dążenie małych dzieci do przebywania w fizycznej bliskości pewnych osób i osiągania poczucia bezpieczeństwa w ich obecności.
8 miesiąc życia- lęk przed obcymi
FORMY REAKCJI PRZYWIĄZANIA
5 wrodzonych wzorców zachowania (Bowlby)
- ssanie, przywieranie, podążanie za, krzyk i uśmiech.
Przykłady spośród 16 wzorców zachowania (Ainsworth)
- różnicujący krzyk - niemowlę krzyczy trzymane przez obcą osobę, wzięte przez matkę uspokaja się;
- różnicujący uśmiech - częściej uśmiecha się w kontakcie z matką;
- różnicująca wokalizacja - w interakcji z matką częściej wokalizuje;
- orientacja motoryczno-wzrokowa: niemowlę ciągle spogląda
na matkę będącą w oddali;
- krzyk: gdy matka znika z pola widzenia;
- ucieczka do matki w chwili zagrożenia.
Procedura nieznanej sytuacji - badania Ainsworth na dzieciach od 12 do 18 m.ż.
- dziecko z matką
- dziecko z matką i obcą osoba
- dziecko samo z obcą osobą
- dziecko samo
- dziecko z matką
- dziecko samo
- dziecko z obcą osobą
- powrót matki
Wybór obiektu przywiązania
- liczba i charakter obiektów przywiązania - brak dowodów na koncepcję monotropii Bowlby'ego (zakładająca istnienie u dziecka wrodzonej dążności do kierowania pierwszego uczucia przywiązania do jednej osoby);
- czynniki wyznaczające wybór: 1) wrażliwość na sygnały niemowlęcia domagającego się uwagi; 2) suma interakcji z dzieckiem, które dorosła osoba inicjuje;
- zjawisko odłączania się: wraz z upływem czasu dążenie do pozostawania w bliskości staje się słabsze.
DLACZEGO DZIECKO SIĘ USPOŁECZNIA
1. HIPOTEZA WYTWARZANIA POPĘDÓW WTÓRNYCH (zainteresowanie innymi osobnikami tego samego gatunku wynika z tego, że inni dostarczają pożywienia)
K r y t y k a
- u ptaków „wdrukowanie” wyrażane w podążaniu za kształtuje się bez gratyfikacji potrzeb fizycznych - pojawia się po urodzeniu i na widok dużego, poruszającego się obiektu;
- małpki Harlowa więcej czasu spędzały z matką futrzaną niż drucianą - dającą pokarm;
- przywiązanie może ujawnić się wobec ojca lub krewnych rzadko zajmujących się dzieckiem i nie karmiących piersią;
- badania nie dowodzą różnic w sile przywiązania do matki w zależności od tego, czy dziecko jest karmione piersią lub butelką, jak długo karmione oraz na ile surowo przestrzegany jest porządek karmienia;
- z badań nad zwierzętami wynika, że zachowania karzące rodziców nie osłabiają przymilnego zachowania dzieci;
- w czasie karmienia poza zaspokajaniem głodu następuje stymulacja wzrokowa (20,3 - 20,8 cm - twarz matki), słuchowa, dotykowa.
2. HIPOTEZA OPARTA NA INTERAKCJI PERCPECYJNEJ
mówiąca o tym, że źródła uspołecznienia tkwią w percepcyjnych kontaktach niemowlęcia z otoczeniem.
- dziecko rodzi się z wrażliwością sensoryczną na pewien rodzaj bodźców. Jego uwagę przyciągają ludzie i odwrotnie. Ustalają się wówczas wzory interakcji rodziców z potomkiem;
- podczas kontaktów z otoczeniem zaczynają modyfikować się zachowania wyznaczone przez wrodzoną strukturę poznawczą, początkowo reaguje na bodźce, potem na ludzi;
- niemowlę pozostające w kontaktach z kilkoma osobami, uczy się je rozróżniać, tworzy wewnętrzną reprezentację tych osób i stopniowo różnicuje swoje zachowania wobec nich.