Kliniczna
Kliniczna
interpretacja
interpretacja
wyników badań
wyników badań
laboratoryjnych.
laboratoryjnych.
Dr n. med. Iwona Bednarz
Dr n. med. Iwona Bednarz
Diagnostyka różnicowa chorób błony
Diagnostyka różnicowa chorób błony
śluzowej jamy ustnej w niektórych
śluzowej jamy ustnej w niektórych
przypadkach może sprawiać duże
przypadkach może sprawiać duże
trudności.
trudności.
Rozstrzygające są wtedy badania
Rozstrzygające są wtedy badania
dodatkowe, o które musimy
dodatkowe, o które musimy
uzupełnić podstawowe badania
uzupełnić podstawowe badania
kliniczne.
kliniczne.
Badania laboratoryjne stosujemy
Badania laboratoryjne stosujemy
rutynowo przed każdym planowanym
rutynowo przed każdym planowanym
zabiegiem chirurgicznym.
zabiegiem chirurgicznym.
Uwaga !
Uwaga !
Obraz, który spostrzegamy w jamie
Obraz, który spostrzegamy w jamie
ustnej nie może być rozpatrywany w
ustnej nie może być rozpatrywany w
oderwaniu od stanu ogólnego pacjenta.
oderwaniu od stanu ogólnego pacjenta.
Właściwa interpretacja zawsze musi
Właściwa interpretacja zawsze musi
być powiązana z :
być powiązana z :
1.zaburzeniami
1.zaburzeniami
ogólnoustrojowymi,
ogólnoustrojowymi,
2.szkodliwymi wpływami
2.szkodliwymi wpływami
środowiska,
środowiska,
Wartości referencyjne
Wartości referencyjne
(wr)
(wr)
Wr-są pojęciem statycznym, obejmującym
Wr-są pojęciem statycznym, obejmującym
95% badanej populacji ludzi zdrowych.
95% badanej populacji ludzi zdrowych.
Tzw. „normy” podaje się w formie zakresu od
Tzw. „normy” podaje się w formie zakresu od
dolnej do górnej granicy wartości
dolnej do górnej granicy wartości
referencyjnych.
referencyjnych.
Znajomość wr pozwala na kliniczną ocenę
Znajomość wr pozwala na kliniczną ocenę
pojedynczych wyników badań
pojedynczych wyników badań
laboratoryjnych.
laboratoryjnych.
Wskazanie prawdopodobieństwa, że wynik
Wskazanie prawdopodobieństwa, że wynik
jest prawidłowy lub patologiczny.
jest prawidłowy lub patologiczny.
Wartości referencyjne c.d.
Wartości referencyjne c.d.
U ludzi zdrowych najbardziej prawdopodobne
U ludzi zdrowych najbardziej prawdopodobne
są wyniki zbliżone do wartości średniej (środek
są wyniki zbliżone do wartości średniej (środek
normy)
normy)
Wyniki badań z pogranicza zakresu wartości
Wyniki badań z pogranicza zakresu wartości
referencyjnych wymagają ostrożnej
referencyjnych wymagają ostrożnej
interpretacji.
interpretacji.
Wskazane jest wówczas powtórzenie badania.
Wskazane jest wówczas powtórzenie badania.
W przypadku uzyskania podobnego wyniku –
W przypadku uzyskania podobnego wyniku –
konieczna konsultacja specjalistyczna.
konieczna konsultacja specjalistyczna.
Zakresy większości wr
Zakresy większości wr
zależą od:
zależą od:
-płci i wieku (różnice u noworodków,
-płci i wieku (różnice u noworodków,
niemowląt i dzieci),
niemowląt i dzieci),
-pory dnia i stanów fizjologicznych,
-pory dnia i stanów fizjologicznych,
-metody wykonywania badań,
-metody wykonywania badań,
-błędu precyzji metody,
-błędu precyzji metody,
Formułowanie wyników
Formułowanie wyników
badań
badań
-większość wyników badań laboratoryjnych
-większość wyników badań laboratoryjnych
podawana jest w formie liczbowej, w
podawana jest w formie liczbowej, w
jednostkach masy ( np.:
jednostkach masy ( np.:
g, mg, g),
g, mg, g),
-ilości substancji na jednostkę objętości
-ilości substancji na jednostkę objętości
(np.mmol, mol),
(np.mmol, mol),
-aktywność enzymów podawana jest w
-aktywność enzymów podawana jest w
jednostkach międzynarodowych,
jednostkach międzynarodowych,
-wydalanie jonów metabolitów, leków z
-wydalanie jonów metabolitów, leków z
moczem wyrażone jest jako ilość substancji
moczem wyrażone jest jako ilość substancji
w objętości moczu (dl, l ),
w objętości moczu (dl, l ),
Uwaga !
Uwaga !
- interpretując pojedynczy wynik
- interpretując pojedynczy wynik
badania, należy zwracać uwagę
badania, należy zwracać uwagę
nie tylko na
nie tylko na
wartości
wartości
liczbowe
liczbowe
,
,
ale także na
ale także na
jednostki,
jednostki,
- zakres wr musi być wyrażony w
- zakres wr musi być wyrażony w
tych samych jednostkach co wynik
tych samych jednostkach co wynik
badania.
badania.
Należy zawsze uwzlędniać
Należy zawsze uwzlędniać
normy laboratorium
normy laboratorium
wykonującego badanie !
wykonującego badanie !
W wielu laboratoriach stosowane są
W wielu laboratoriach stosowane są
nadal tradycyjne jednostki, takie
nadal tradycyjne jednostki, takie
jak:g%, mg%,
jak:g%, mg%,
Jednostki te powinny być zastąpione
Jednostki te powinny być zastąpione
odpowiednio: g/dl lub l, mg/dl lub l,
odpowiednio: g/dl lub l, mg/dl lub l,
-a najlepiej jednostkami SI,
-a najlepiej jednostkami SI,
1.
1.
Morfologia krwi
Morfologia krwi
obwodowej.
obwodowej.
- jest najczęściej wykonywanym profilem
- jest najczęściej wykonywanym profilem
badań laboratoryjnych,
badań laboratoryjnych,
- stanowi zestaw analiz, w skład którego
- stanowi zestaw analiz, w skład którego
wchodzą:
wchodzą:
1. - liczba krwinek białych,
1. - liczba krwinek białych,
2. - „ „ czerwonych,
2. - „ „ czerwonych,
3. - wartość hematokrytu,
3. - wartość hematokrytu,
4. - stężenie hemoglobiny,
4. - stężenie hemoglobiny,
Leukocyty .
Leukocyty .
- krwinki białe, bezbarwne, jądrzaste
- krwinki białe, bezbarwne, jądrzaste
komórki krążące we krwi obwodowej,
komórki krążące we krwi obwodowej,
- wytwarzane są w szpiku kostnym i tkance
- wytwarzane są w szpiku kostnym i tkance
limfatycznej,
limfatycznej,
- funkcją krwinek białych jest obrona
- funkcją krwinek białych jest obrona
ustroju przed obcymi mikroorganizmami,
ustroju przed obcymi mikroorganizmami,
- każda z krwinek białych spełnia
- każda z krwinek białych spełnia
specyficzną funkcję, ale powiązana jest z
specyficzną funkcję, ale powiązana jest z
innymi w jeden układ,
innymi w jeden układ,
Leukocyty c.d.
Leukocyty c.d.
W warunkach prawidłowych we krwi
W warunkach prawidłowych we krwi
obwodowej znajduje się pięć rodzajów
obwodowej znajduje się pięć rodzajów
krwinek białych:
krwinek białych:
1. - granulocyty obojętnochłonne (neutrocyty),
1. - granulocyty obojętnochłonne (neutrocyty),
2. - „ kwasochłonne (eozynocyty),
2. - „ kwasochłonne (eozynocyty),
3. - „ zasadochłonne (bazocyty),
3. - „ zasadochłonne (bazocyty),
4. - monocyty,
4. - monocyty,
5. – limfocyty,
5. – limfocyty,
Leukocytoza
Leukocytoza
-liczba leukocytów powyżej wartości
-liczba leukocytów powyżej wartości
prawidłowych,
prawidłowych,
-spowodowana jest przez wzrost jednego
-spowodowana jest przez wzrost jednego
lub kilku rodzajów krwinek białych,
lub kilku rodzajów krwinek białych,
- lub - przez obecność komórek nie
- lub - przez obecność komórek nie
występujących we krwi w stanach
występujących we krwi w stanach
prawidłowych
prawidłowych
Leukocytoza
Leukocytoza
Zakażenia : bakteryjne,
Zakażenia : bakteryjne,
pierwotniakowe, grzybicze,
pierwotniakowe, grzybicze,
wirusowe,
wirusowe,
Stany zapalne,
Stany zapalne,
Choroby nowotworowe,
Choroby nowotworowe,
Uszkodzenia tkanek,
Uszkodzenia tkanek,
Hematologiczne zespoły rozrostowe,
Hematologiczne zespoły rozrostowe,
Mocznica,
Mocznica,
Wynik działania adrenaliny i
Wynik działania adrenaliny i
hormonów sterydowych,
hormonów sterydowych,
Leukopenia
Leukopenia
- zmniejszenie liczby krwinek
- zmniejszenie liczby krwinek
białych,
białych,
- spowodowana może być
- spowodowana może być
spadkiem liczby neutrocytów,
spadkiem liczby neutrocytów,
limfocytów,
limfocytów,
- lub jednocześnie wszystkich
- lub jednocześnie wszystkich
rodzajów krwinek białych,
rodzajów krwinek białych,
Leukopenia
Leukopenia
- uszkodzenie szpiku kostnego,
- uszkodzenie szpiku kostnego,
- promieniowanie jonizujące,
- promieniowanie jonizujące,
- zespoły rozrostowe układu
- zespoły rozrostowe układu
krwiotwórczego,
krwiotwórczego,
- białaczki,
- białaczki,
- przerzuty nowotworowe do szpiku
- przerzuty nowotworowe do szpiku
kostnego,
kostnego,
- bakteryjne zapalenie wsierdzia,
- bakteryjne zapalenie wsierdzia,
Leukopenia
Leukopenia
- dury i paradury,
- dury i paradury,
- zakażenia wirusowe,
- zakażenia wirusowe,
- wstrząs anafilaktyczny,
- wstrząs anafilaktyczny,
- kolagenozy,
- kolagenozy,
- wyniszczenia,
- wyniszczenia,
- leki:sulfonamidy, chloramfenikol,
- leki:sulfonamidy, chloramfenikol,
niesterydowe leki p/zapalne, tyreostatyki,
niesterydowe leki p/zapalne, tyreostatyki,
leki p/padaczkowe, p/cukrzycowe
leki p/padaczkowe, p/cukrzycowe
Uwaga !
Uwaga !
Leukopenia i leukocytoza powinny
Leukopenia i leukocytoza powinny
być zawsze analizowane łącznie ze
być zawsze analizowane łącznie ze
zmianami ilościowymi
zmianami ilościowymi
poszczególnych krwinek białych.
poszczególnych krwinek białych.
Fizjologiczny wzrost leukocytów
Fizjologiczny wzrost leukocytów
występuje po wysiłku fizycznym, w
występuje po wysiłku fizycznym, w
ciąży i w stresie.
ciąży i w stresie.
1. Neutrocyty,
1. Neutrocyty,
granulocyty
granulocyty
obojętnochłonne
obojętnochłonne
- najliczniejsze spośród krwinek
- najliczniejsze spośród krwinek
białych,
białych,
- występują w postaci wielojądrzastej
- występują w postaci wielojądrzastej
i pałeczkowatej,
i pałeczkowatej,
- funkcja: obronna ustroju przeciwko
- funkcja: obronna ustroju przeciwko
zakażeniom,
zakażeniom,
- fizjologiczny wzrost: po wysiłku
- fizjologiczny wzrost: po wysiłku
fizycznym, po posiłku, w ciąży, w
fizycznym, po posiłku, w ciąży, w
stresie,
stresie,
Neutrocytoza
Neutrocytoza
- zakażenia miejscowe i ogólne,
- zakażenia miejscowe i ogólne,
- choroby nowotworowe,
- choroby nowotworowe,
- choroby hematologiczne,
- choroby hematologiczne,
- zawał mięśnia sercowego,
- zawał mięśnia sercowego,
- stany pokrwotoczne,
- stany pokrwotoczne,
- choroby metaboliczne,
- choroby metaboliczne,
- kortykosterydy,
- kortykosterydy,
- palenie tytoniu,
- palenie tytoniu,
- trzeci trymestr ciąży,
- trzeci trymestr ciąży,
Neutropenia
Neutropenia
-agranulocytoza,
-agranulocytoza,
-toksyczne uszkodzenie szpiku
-toksyczne uszkodzenie szpiku
kostnego,
kostnego,
-leczenie cytostatykami i
-leczenie cytostatykami i
promieniowaniem jonizującym,
promieniowaniem jonizującym,
-neutropenie pozakażeniowe,
-neutropenie pozakażeniowe,
-zakażenia wirusowe,
-zakażenia wirusowe,
pierwotniakowe, grzybicze,
pierwotniakowe, grzybicze,
riketsjowe,
riketsjowe,
-procesy immunologiczne,
-procesy immunologiczne,
2. Eozynocyty-granulocyty
2. Eozynocyty-granulocyty
kwasochłonne
kwasochłonne
- fagocytują kompleksy antygen-
- fagocytują kompleksy antygen-
p/ciało,
p/ciało,
- niszczą larwy niektórych pasożytów,
- niszczą larwy niektórych pasożytów,
- fizjologiczna zmienność eozynocytów
- fizjologiczna zmienność eozynocytów
w rytmie dobowym,
w rytmie dobowym,
- najwyższe wartości występują w nocy,
- najwyższe wartości występują w nocy,
- najniższe w południe,
- najniższe w południe,
Eozynocytoza
Eozynocytoza
- choroby alergiczne,
- choroby alergiczne,
- astma oskrzelowa,
- astma oskrzelowa,
- katar sienny,
- katar sienny,
- łuszczyca,egzema,
- łuszczyca,egzema,
- choroby pasożytnicze,
- choroby pasożytnicze,
- choroby zakaźne: płonica,
- choroby zakaźne: płonica,
- rumień wielopostaciowy,
- rumień wielopostaciowy,
Eozynocytoza c.d.
Eozynocytoza c.d.
- okres zdrowienia po zakażeniach,
- okres zdrowienia po zakażeniach,
- choroby nadwrażliwości,
- choroby nadwrażliwości,
- choroby hematologiczne:
- choroby hematologiczne:
przewlekła białaczka szpikowa,
przewlekła białaczka szpikowa,
- leki:antybiotyki(penicylina,
- leki:antybiotyki(penicylina,
streptomycyna),
streptomycyna),
- nitrofurantoina, chloropromazyna,
- nitrofurantoina, chloropromazyna,
Eozynopenia
Eozynopenia
- wpływ działania hormonów
- wpływ działania hormonów
nadnerczy,
nadnerczy,
- odpowiedź na różnego rodzaju stresy,
- odpowiedź na różnego rodzaju stresy,
- ostre zakażenia: dur
- ostre zakażenia: dur
brzuszny,czerwonka, posocznica,
brzuszny,czerwonka, posocznica,
- oparzenia,
- oparzenia,
- zabiegi chirurgiczne,
- zabiegi chirurgiczne,
- wysiłek fizyczny,
- wysiłek fizyczny,
3.Bazocyty-granulocyty
3.Bazocyty-granulocyty
zasadochłonne
zasadochłonne
-są komórkami fagocytującymi,
-są komórkami fagocytującymi,
-spełniają rolę w natychmiastowej
-spełniają rolę w natychmiastowej
odpowiedzi w reakcjach
odpowiedzi w reakcjach
nadwrażliwości,
nadwrażliwości,
-biorą udział w opóźnionych
-biorą udział w opóźnionych
reakcjach nadwrażliwości
reakcjach nadwrażliwości
mediowanych przez limfocyty,
mediowanych przez limfocyty,
Bazocytoza
Bazocytoza
- stany alergiczne,
- stany alergiczne,
- przewlekła białaczka szpikowa,
- przewlekła białaczka szpikowa,
- przewlekłe stany zapalne
- przewlekłe stany zapalne
przewodu pokarmowego,
przewodu pokarmowego,
- wrzodziejące zapalenie jelit,
- wrzodziejące zapalenie jelit,
- niedoczynność tarczycy,
- niedoczynność tarczycy,
- leczenie estrogenami,
- leczenie estrogenami,
Bazopenia
Bazopenia
- ostre infekcje,
- ostre infekcje,
- ostra gorączka reumatyczna,
- ostra gorączka reumatyczna,
- ostre zapalenie płuc,
- ostre zapalenie płuc,
- nadczynność tarczycy,
- nadczynność tarczycy,
- stres,
- stres,
4. Monocyty
4. Monocyty
- komórki fagocytujące,
- komórki fagocytujące,
- usuwają z ustroju zdegenerowane
- usuwają z ustroju zdegenerowane
komórki, zdenaturowane białko,
komórki, zdenaturowane białko,
kompleksy antygen- przeciwciało,
kompleksy antygen- przeciwciało,
- spełniają ważną rolę w odpowiedzi
- spełniają ważną rolę w odpowiedzi
immunologicznej,
immunologicznej,
- pozostają w ścisłym związku z
- pozostają w ścisłym związku z
limfocytami T,
limfocytami T,
Monocytoza
Monocytoza
- zakażenia bakteryjne
- zakażenia bakteryjne
- mononukleoza zakaźna
- mononukleoza zakaźna
- zakażenia pierwotniakowe
- zakażenia pierwotniakowe
- urazy chirurgiczne
- urazy chirurgiczne
- kolagenozy
- kolagenozy
- IBD
- IBD
- choroby nowotworowe
- choroby nowotworowe
- okres odnowy po neutropenii
- okres odnowy po neutropenii
Monocytopenia
Monocytopenia
- po leczeniu glikosterydami,
- po leczeniu glikosterydami,
- podczas infekcji powodujących
- podczas infekcji powodujących
neutropenię,
neutropenię,
5. Limfocyty.
5. Limfocyty.
- funkcja: rozpoznanie antygenu i udział
- funkcja: rozpoznanie antygenu i udział
w odpowiedniej odpowiedzi ustroju,
w odpowiedniej odpowiedzi ustroju,
- limfocyty T: funkcje regulatorowe i
- limfocyty T: funkcje regulatorowe i
efektorowe,
efektorowe,
- limfocyty B: stymulowane przez obce
- limfocyty B: stymulowane przez obce
antygeny wydzielają immunoglobuliny,
antygeny wydzielają immunoglobuliny,
- w wyniku prawidłowej odpowiedzi na
- w wyniku prawidłowej odpowiedzi na
stymulację antygenową pojawiają się
stymulację antygenową pojawiają się
reaktywne (aktywowane) limfocyty,
reaktywne (aktywowane) limfocyty,
Limfocytoza
Limfocytoza
- zakażenia wirusowe
- zakażenia wirusowe
- krztusiec
- krztusiec
- mononukleoza zakaźna
- mononukleoza zakaźna
- ostre wirusowe zapalenie wątroby
- ostre wirusowe zapalenie wątroby
- chłoniaki
- chłoniaki
- toksoplazmoza
- toksoplazmoza
- choroby immunologiczne
- choroby immunologiczne
- zakażenia niewirusowe
- zakażenia niewirusowe
Limfopenia
Limfopenia
- ciężkie zakażenia wirusowe,
- ciężkie zakażenia wirusowe,
- zaawansowana choroba
- zaawansowana choroba
nowotworowa,
nowotworowa,
- stosowanie kortykosteroidów,
- stosowanie kortykosteroidów,
- wrodzone i wtórne defekty
- wrodzone i wtórne defekty
odpornościowe,
odpornościowe,
- niewydolność nerek,
- niewydolność nerek,
- niewydolność krążenia,
- niewydolność krążenia,
6. Komórki LUC.
6. Komórki LUC.
Technologiczna kategoria komórek
Technologiczna kategoria komórek
krwi obwodowej, wykrywana
krwi obwodowej, wykrywana
metodą różnicowania krwinek białych
metodą różnicowania krwinek białych
przy użyciu analizatora
przy użyciu analizatora
hematologicznego.
hematologicznego.
Odpowiadają im wszystkie duże
Odpowiadają im wszystkie duże
komórki nie zawierające aktywności
komórki nie zawierające aktywności
peroksydazowej
peroksydazowej
np. limfoblasty, erytroblasty,
np. limfoblasty, erytroblasty,
plazmocyty
plazmocyty
Komórki LUC
Komórki LUC
Choroby proliferacyjne układu
Choroby proliferacyjne układu
chłonnego:
chłonnego:
–
-przewlekła białaczka limfatyczna
-przewlekła białaczka limfatyczna
–
-ostre białaczki limfoblastyczne
-ostre białaczki limfoblastyczne
–
-lymphosarcoma
-lymphosarcoma
–
-szpiczak plazmocytowy
-szpiczak plazmocytowy
Przewlekła białaczka szpikowa.
Przewlekła białaczka szpikowa.
Ostra białaczka monoblastyczna.
Ostra białaczka monoblastyczna.
Mononukleoza zakaźna.
Mononukleoza zakaźna.
Plazmocyty
Plazmocyty
- u zdrowego człowieka występują
- u zdrowego człowieka występują
w szpiku kostnym i tkankach
w szpiku kostnym i tkankach
limfatycznych,
limfatycznych,
- we krwi obwodowej pojawiają się
- we krwi obwodowej pojawiają się
tylko w niektórych stanach
tylko w niektórych stanach
chorobowych,
chorobowych,
Plazmocyty we krwi :
Plazmocyty we krwi :
-
-
zakażenia wirusowe :
zakażenia wirusowe :
- różyczka,
- różyczka,
- płonica,
- płonica,
- odra,
- odra,
- ospa,
- ospa,
- koklusz,
- koklusz,
- świnka,
- świnka,
Plazmocyty we krwi :
Plazmocyty we krwi :
- kolagenozy,
- kolagenozy,
- nowotwory przewodu pokarmowego,
- nowotwory przewodu pokarmowego,
- szpiczak plazmocytowy,
- szpiczak plazmocytowy,
- stany po napromieniowaniu,
- stany po napromieniowaniu,
Rozmaz krwi obwodowej -
Rozmaz krwi obwodowej -
wzór Schillinga
wzór Schillinga
-Badanie leukocytogramu polega na
-Badanie leukocytogramu polega na
różnicowaniu w rozmazie 200 – 500 kolejno
różnicowaniu w rozmazie 200 – 500 kolejno
napotkanych krwinek białych.
napotkanych krwinek białych.
-W prawidłowej krwi obwodowej występują :
-W prawidłowej krwi obwodowej występują :
–
neutrocyty(wielojądrzaste i pałeczkowate)
neutrocyty(wielojądrzaste i pałeczkowate)
–
limfocyty
limfocyty
–
monocyty
monocyty
–
eozynocyty
eozynocyty
–
bazocyty
bazocyty
Typowe objawy
Typowe objawy
diagnostyczne we wzorze
diagnostyczne we wzorze
Schillinga
Schillinga
-przesunięcie w lewo „odczynowe”
-przesunięcie w lewo „odczynowe”
-młodsze postacie układu
-młodsze postacie układu
granulocytarnego : metamielocyty,
granulocytarnego : metamielocyty,
mielocyty, promielocyty
mielocyty, promielocyty
Ostre choroby zakaźne i zakażenia
Ostre choroby zakaźne i zakażenia
Kwasica i stany śpiączkowe
Kwasica i stany śpiączkowe
Wysiłek fizyczny
Wysiłek fizyczny
Wzór Schillinga c.d.
Wzór Schillinga c.d.
-przesunięcie w lewo „patologiczne”
-przesunięcie w lewo „patologiczne”
-młodsze postacie układu granulocytarnego :
-młodsze postacie układu granulocytarnego :
–
metamielocyty, mielocyty, promielocyty,
metamielocyty, mielocyty, promielocyty,
mieloblasty, erytroblasty kwasochłonne i
mieloblasty, erytroblasty kwasochłonne i
wielobarwliwe
wielobarwliwe
Przewlekła białaczka szpikowa
Przewlekła białaczka szpikowa
Erytroleukemia
Erytroleukemia
Mielofibroza
Mielofibroza
Przerzuty nowotworów do kości
Przerzuty nowotworów do kości
Wzór Schillinga c.d.
Wzór Schillinga c.d.
-przesunięcie w prawo
-przesunięcie w prawo
-we krwi pojawiają się granulocyty
-we krwi pojawiają się granulocyty
hipersegmentowane
hipersegmentowane
Niedokrwistość megaloblastyczna
Niedokrwistość megaloblastyczna
Choroby nerek i wątroby
Choroby nerek i wątroby
Stany głodu
Stany głodu
Stany po przetoczeniu krwi
Stany po przetoczeniu krwi
Morfologię krwinek
Morfologię krwinek
czerwonych określają
czerwonych określają
wskaźniki Wintroba:
wskaźniki Wintroba:
- MCV-średnia objętość krwinki
- MCV-średnia objętość krwinki
czerwonej,
czerwonej,
- MCH-średnia zawartość
- MCH-średnia zawartość
hemoglobiny,
hemoglobiny,
- MCHC-średnie stężenie
- MCHC-średnie stężenie
hemoglobiny,
hemoglobiny,
- RDW-wskaźnik anizocytozy
- RDW-wskaźnik anizocytozy
krwinek czerwonych,
krwinek czerwonych,
- PLT-objętość płytek krwi,
- PLT-objętość płytek krwi,
Hemoglobina
Hemoglobina
-zasadniczy składnik erytrocytów,
-zasadniczy składnik erytrocytów,
-jej czynnością jest przenoszenie tlenu,
-jej czynnością jest przenoszenie tlenu,
-1 mol hemoglobiny mający 1 atom żelaza
-1 mol hemoglobiny mający 1 atom żelaza
może przyłączyć 1 mol tlenu,
może przyłączyć 1 mol tlenu,
-wartość hemoglobiny może być wyliczona
-wartość hemoglobiny może być wyliczona
z hematokrytu,
z hematokrytu,
-zastosowanie diagnostyczne jest jednak
-zastosowanie diagnostyczne jest jednak
bardzo ograniczone i nie może być
bardzo ograniczone i nie może być
stosowane do oceny zaburzeń układu
stosowane do oceny zaburzeń układu
krwiotwórczego,
krwiotwórczego,
Hemoglobina
Hemoglobina
Nadkrwistości pierwotne i wtórne,
Nadkrwistości pierwotne i wtórne,
Stany odwodnienia,
Stany odwodnienia,
Hemoglobina
Hemoglobina
Niedokrwistości,
Niedokrwistości,
Przewodnienia,
Przewodnienia,
Zmniejszona liczba krwinek
Zmniejszona liczba krwinek
czerwonych,
czerwonych,
Erytrocyty
Erytrocyty
-są podstawowym składnikiem
-są podstawowym składnikiem
morfotycznym krwi
morfotycznym krwi
-odpowiadają za transport tlenu i
-odpowiadają za transport tlenu i
dwutlenku węgla
dwutlenku węgla
-są nośnikiem hemoglobiny
-są nośnikiem hemoglobiny
Erytrocyty
Erytrocyty
Nadkrwistości objawowe, spowodowane
Nadkrwistości objawowe, spowodowane
niedotlenieniem tkanek:
niedotlenieniem tkanek:
-wrodzone i nabyte wady serca,
-wrodzone i nabyte wady serca,
-serce płucne,
-serce płucne,
-rozedma płuc,
-rozedma płuc,
-przebywanie na znacznych wysokościach,
-przebywanie na znacznych wysokościach,
Erytrocyty c.d.
Erytrocyty c.d.
Nadkrwistości objawowe
Nadkrwistości objawowe
spowodowane zwiększonym
spowodowane zwiększonym
wytwarzaniem erytropoetyny:
wytwarzaniem erytropoetyny:
- torbielowatość nerek,
- torbielowatość nerek,
- wodonercze,
- wodonercze,
- nowotwory (haemangioblastoma,
- nowotwory (haemangioblastoma,
hepatoma),
hepatoma),
- pheochromocytoma,
- pheochromocytoma,
Erytrocyty c.d.
Erytrocyty c.d.
Wpływ kortykosteroidów:
Wpływ kortykosteroidów:
- zespół Cushinga,
- zespół Cushinga,
- leczenie steroidami,
- leczenie steroidami,
Czerwienica prawdziwa.
Czerwienica prawdziwa.
Odwodnienia .
Odwodnienia .
Erytrocyty
Erytrocyty
Niedokrwistości
Niedokrwistości
Nagła utrata krwi
Nagła utrata krwi
Późny okres ciąży
Późny okres ciąży
Przewodnienia
Przewodnienia
Hematokryt.
Hematokryt.
Stanowi frakcję objętościową erytrocytów
Stanowi frakcję objętościową erytrocytów
w pełnej krwi i zależy od ich ilości
w pełnej krwi i zależy od ich ilości
i objętości.
i objętości.
Oznaczenia hematokrytu dokonuje się ,
Oznaczenia hematokrytu dokonuje się ,
wirując pełną krew tak, aby erytrocyty
wirując pełną krew tak, aby erytrocyty
zajęły jak najmniejszą objętość, a ilość
zajęły jak najmniejszą objętość, a ilość
osocza między nimi nie przekraczała 1%.
osocza między nimi nie przekraczała 1%.
Hematokryt
Hematokryt
Nadkrwistości pierwotne
Nadkrwistości pierwotne
(czerwienica),
(czerwienica),
Nadkrwistości wtórne:
Nadkrwistości wtórne:
1.przewlekłe choroby płuc,
1.przewlekłe choroby płuc,
2.przebywanie na dużych
2.przebywanie na dużych
wysokościach,
wysokościach,
3.nowotwory nerek,
3.nowotwory nerek,
Hematokryt
Hematokryt
- Stany zmniejszonej objętości
- Stany zmniejszonej objętości
osocza wywołane jego
osocza wywołane jego
utratą:
utratą:
-choroba oparzeniowa
-choroba oparzeniowa
-zapalenie otrzewnej
-zapalenie otrzewnej
-
-
Odwodnienia
Odwodnienia
Hematokryt
Hematokryt
Niedokrwistości ,
Niedokrwistości ,
Stany zwiększonej objętości
Stany zwiększonej objętości
krążącego osocza ( ciąża – druga
krążącego osocza ( ciąża – druga
połowa ),
połowa ),
Przewodnienia ,
Przewodnienia ,
Odczyn Biernackiego (OB)
Odczyn Biernackiego (OB)
-jest miarą szybkości opadania krwinek
-jest miarą szybkości opadania krwinek
czerwonych w osoczu w określonym czasie
czerwonych w osoczu w określonym czasie
-jest niespecyficznym wskaźnikiem procesu
-jest niespecyficznym wskaźnikiem procesu
chorobowego
chorobowego
- nie może służyć do monitorowania
- nie może służyć do monitorowania
przebiegu choroby
przebiegu choroby
OB
OB
-ostre i przewlekłe zakażenia
-ostre i przewlekłe zakażenia
-choroba reumatyczna
-choroba reumatyczna
-zawał mięśnia sercowego
-zawał mięśnia sercowego
-nadczynność i niedoczynność
-nadczynność i niedoczynność
tarczycy
tarczycy
-niedokrwistości
-niedokrwistości
-ziarnica złośliwa
-ziarnica złośliwa
-nowotwory złośliwe
-nowotwory złośliwe
-zespół nerczycowy
-zespół nerczycowy
-kiła, gruźlica
-kiła, gruźlica
-urazy
-urazy
OB.
OB.
-nadkrwistości pierwotne i wtórne
-nadkrwistości pierwotne i wtórne
-hipofibrynogenemia
-hipofibrynogenemia
-przewlekła niewydolność krążenia
-przewlekła niewydolność krążenia
- OB może być prawidłowe przy
- OB może być prawidłowe przy
współistniejących stanach zapalnych
współistniejących stanach zapalnych
Uwaga !
Uwaga !
Niedokrwistości (anemie)są
Niedokrwistości (anemie)są
określane jako spadek całkowitej
określane jako spadek całkowitej
masy hemoglobiny.
masy hemoglobiny.
Rozpoznając niedokrwistość,
Rozpoznając niedokrwistość,
zawsze należy odnieść jej wartość
zawsze należy odnieść jej wartość
do płci i wieku.
do płci i wieku.
Płytki krwi-trombocyty
Płytki krwi-trombocyty
-wytwarzane są w szpiku kostnym,
-wytwarzane są w szpiku kostnym,
-główna rola : udział w hemostazie
-główna rola : udział w hemostazie
pierwotnej,
pierwotnej,
-fizjologiczne zmiany w ciągu doby
-fizjologiczne zmiany w ciągu doby
ok.10%,
ok.10%,
-u kobiet podczas krwawienia
-u kobiet podczas krwawienia
miesięcznego liczba płytek może ulec
miesięcznego liczba płytek może ulec
zmniejszenie od 25 %
zmniejszenie od 25 %
do 50%,
do 50%,
Płytki krwi
Płytki krwi
-nadpłytkowość samoistna
-nadpłytkowość samoistna
-czerwienica prawdziwa
-czerwienica prawdziwa
-przewlekła białaczka szpikowa
-przewlekła białaczka szpikowa
-reakcje ostrej fazy
-reakcje ostrej fazy
-gorączka reumatyczna
-gorączka reumatyczna
-IBD
-IBD
Płytki krwi
Płytki krwi
-gruźlica, sarkoidoza
-gruźlica, sarkoidoza
-marskość wątroby
-marskość wątroby
-choroby nowotworowe
-choroby nowotworowe
-stan po usunięciu śledziony
-stan po usunięciu śledziony
-kortykosteroidy
-kortykosteroidy
Płytki krwi
Płytki krwi
-trombocytopenia wrodzona
-trombocytopenia wrodzona
-histiocytozy
-histiocytozy
-infekcje (bakteryjne i wirusowe)
-infekcje (bakteryjne i wirusowe)
-choroba von Willebranda
-choroba von Willebranda
-niewydolność nerek
-niewydolność nerek
-nowotwory, białaczki
-nowotwory, białaczki
-infekcja HIV
-infekcja HIV
-hemofilia
-hemofilia
-krwawienia
-krwawienia
Czas krwawienia.
Czas krwawienia.
-czas upływający od momentu wynaczynienia do
-czas upływający od momentu wynaczynienia do
chwili ustania krwawienia,
chwili ustania krwawienia,
-ocenia pierwotną hemostazę,
-ocenia pierwotną hemostazę,
-jest miarą czynności płytek i naczyń
-jest miarą czynności płytek i naczyń
włosowatych,
włosowatych,
-nie zależy od procesów krzepnięcia,
-nie zależy od procesów krzepnięcia,
-jest testem przesiewowym dla wrodzonych
-jest testem przesiewowym dla wrodzonych
i nabytych zaburzeń czynnościowych płytek
i nabytych zaburzeń czynnościowych płytek
krwi
krwi
-pomocny w diagnostyce choroby von
-pomocny w diagnostyce choroby von
Willebranda
Willebranda
Czas krwawienia
Czas krwawienia
-trombocytopenie
-trombocytopenie
-trombocytopatie pierwotne i wtórne:
-trombocytopatie pierwotne i wtórne:
–
białaczki
białaczki
–
mocznica
mocznica
–
marskość wątroby
marskość wątroby
–
choroby zakaźne
choroby zakaźne
-choroba von Willebranda
-choroba von Willebranda
-leki: aspiryna, heparyna
-leki: aspiryna, heparyna
Czas krzepnięcia .
Czas krzepnięcia .
-czas upływający od momentu
-czas upływający od momentu
wynaczynienia do chwili wykrzepienia
wynaczynienia do chwili wykrzepienia
w szklanych probówkach,
w szklanych probówkach,
-jest miarą wieloenzymatycznego procesu
-jest miarą wieloenzymatycznego procesu
przejścia rozpuszczalnego fibrynogenu
przejścia rozpuszczalnego fibrynogenu
w nierozpuszczalną fibrynę,
w nierozpuszczalną fibrynę,
-wartości referencyjne mogą się różnić
-wartości referencyjne mogą się różnić
między laboratoriami (rozmiar
między laboratoriami (rozmiar
probówki, rodzaj szkła, metoda,
probówki, rodzaj szkła, metoda,
temp.otoczenia),
temp.otoczenia),
-do każdego badania powinien być
-do każdego badania powinien być
dołączony zakres wartości
dołączony zakres wartości
referencyjnych,
referencyjnych,
Czas krzepnięcia
Czas krzepnięcia
-u chorych ze znacznymi
-u chorych ze znacznymi
niedoborami czynników
niedoborami czynników
krzepnięcia – II,V,VIII,X,XI,XII
krzepnięcia – II,V,VIII,X,XI,XII
-u chorych leczonych heparyną
-u chorych leczonych heparyną
-u chorych z krążącymi
-u chorych z krążącymi
antykoagulantami
antykoagulantami
Czas kaolinowo-
Czas kaolinowo-
kefalinowy APTT
kefalinowy APTT
-modyfikacja czasu kefalinowego PTT
-modyfikacja czasu kefalinowego PTT
-jest miarą wewnątrzpochodnego układu
-jest miarą wewnątrzpochodnego układu
aktywacji protrombiny,po maksymalnej
aktywacji protrombiny,po maksymalnej
aktywacji czynników XI i XII
aktywacji czynników XI i XII
-zależy od zawartości w osoczu
-zależy od zawartości w osoczu
czynników:II, V, VIII, IX, X, XI, XII
czynników:II, V, VIII, IX, X, XI, XII
i fibrynogenu
i fibrynogenu
-nie zależy od liczby krwinek płytkowych
-nie zależy od liczby krwinek płytkowych
Czas kaolinowo-
Czas kaolinowo-
kefalinowy
kefalinowy
Hemofilie:
Hemofilie:
–
A-wrodzony niedobór cz.VIII
A-wrodzony niedobór cz.VIII
–
B- „ „ cz.IX
B- „ „ cz.IX
–
C- „ „ cz.XI
C- „ „ cz.XI
Choroba von Willebranda
Choroba von Willebranda
Obecność inhibitorów krzepnięcia
Obecność inhibitorów krzepnięcia
(heparyna,produkty degradacji
(heparyna,produkty degradacji
fibrynogenu)
fibrynogenu)
Czas protrombinowy PT
Czas protrombinowy PT
Jest miarą zewnątrzpochodnego układu
Jest miarą zewnątrzpochodnego układu
aktywacji protrombiny,
aktywacji protrombiny,
Zależy od zawartości w osoczu
Zależy od zawartości w osoczu
protrombiny, fibrynogenu, czynników: V,
protrombiny, fibrynogenu, czynników: V,
VII, X,
VII, X,
Nie zależy od liczby krwinek płytkowych
Nie zależy od liczby krwinek płytkowych
i od pozostałych czynników krzepnięcia,
i od pozostałych czynników krzepnięcia,
Czas protrombinowy c.d.
Czas protrombinowy c.d.
Wartości prawidłowe czasu protrombinowego zależą
Wartości prawidłowe czasu protrombinowego zależą
od aktywności używanej tromboplastyny.
od aktywności używanej tromboplastyny.
Czas protrombinowy podawany jest w postaci
Czas protrombinowy podawany jest w postaci
2 cyfr:
2 cyfr:
- pierwsza to czas kontrolny (średnio 12 sek.)
- pierwsza to czas kontrolny (średnio 12 sek.)
- druga to indywidualny, testowy czas pacjenta
- druga to indywidualny, testowy czas pacjenta
(średnio 18 sek.),
(średnio 18 sek.),
Aby uzyskać hemostazę, PT pacjenta musi być 1,5 razy
Aby uzyskać hemostazę, PT pacjenta musi być 1,5 razy
większe od PT kontrolnego.
większe od PT kontrolnego.
Międzynarodowy
Międzynarodowy
współczynnik
współczynnik
znormalizowany (INR)
znormalizowany (INR)
-odpowiada takiej wartości współczynnika
-odpowiada takiej wartości współczynnika
czasu protrombinowego, jaką by
czasu protrombinowego, jaką by
uzyskano, używając do oznaczeń
uzyskano, używając do oznaczeń
pierwotnego wzorca tromboplastyny,
pierwotnego wzorca tromboplastyny,
-umożliwia to jednolitą interpretację
-umożliwia to jednolitą interpretację
wyników, niezależnie od laboratorium,w
wyników, niezależnie od laboratorium,w
którym badanie zostało wykonane,
którym badanie zostało wykonane,
-stosowanie INR ma szczególne znaczenie
-stosowanie INR ma szczególne znaczenie
w monitorowaniu chorych leczonych
w monitorowaniu chorych leczonych
antykoagulantami,
antykoagulantami,
INR stanowi wartość wspólną obu
INR stanowi wartość wspólną obu
wielkości PT.
wielkości PT.
- przeciętna wartość INR wynosi 2,0 –
- przeciętna wartość INR wynosi 2,0 –
3,0,
3,0,
- optymalna wartość to 2,5,
- optymalna wartość to 2,5,
- INR większe od 3,0 – konieczna
- INR większe od 3,0 – konieczna
konsultacja hematologiczna.
konsultacja hematologiczna.
PT obniżony, INR
PT obniżony, INR
podwyższony.
podwyższony.
-przewlekłe choroby wątroby
-przewlekłe choroby wątroby
-niedobory witaminy K
-niedobory witaminy K
-niedobory czynników II,V,VII,X
-niedobory czynników II,V,VII,X
-leczenie antykoagulantami
-leczenie antykoagulantami
-znaczne niedobory fibrynogenu
-znaczne niedobory fibrynogenu
-rozsiane wewnątrznaczyniowe
-rozsiane wewnątrznaczyniowe
wykrzepianie (DIC)
wykrzepianie (DIC)
-obecność inhibitorów krzepnięcia
-obecność inhibitorów krzepnięcia
PT podwyższony, INR
PT podwyższony, INR
obniżony.
obniżony.
-zakrzepica
-zakrzepica
-stany nadkrzepliwości
-stany nadkrzepliwości
-zwiększona aktywność czynnika
-zwiększona aktywność czynnika
VII
VII
-nadkrzepliwość ciężarnych i
-nadkrzepliwość ciężarnych i
okołoporodowa
okołoporodowa
Mocz
Mocz
Badanie ogólne moczu dostarcza
Badanie ogólne moczu dostarcza
informacji o stanie czynnościowym nerek
informacji o stanie czynnościowym nerek
i wielu innych narządów.
i wielu innych narządów.
Obejmuje ocenę właściwości
Obejmuje ocenę właściwości
fizykochemicznych oraz ocenę
fizykochemicznych oraz ocenę
mikroskopową osadu zagęszczonego
mikroskopową osadu zagęszczonego
dwudziestokrotnie poprzez wirowanie.
dwudziestokrotnie poprzez wirowanie.
Mocz - barwa
Mocz - barwa
- fizjologicznym barwnikiem jest urochrom,
- fizjologicznym barwnikiem jest urochrom,
dający zabarwienie żółte o różnych
dający zabarwienie żółte o różnych
odcieniach w zależności od stopnia
odcieniach w zależności od stopnia
zagęszczenia,
zagęszczenia,
- zmiana barwy może być wynikiem
- zmiana barwy może być wynikiem
wydalania barwnych związków powstałych
wydalania barwnych związków powstałych
w toku przemian ustrojowych i/lub
w toku przemian ustrojowych i/lub
substancji egzogennych (leki,
substancji egzogennych (leki,
składniki diety, środki kontrastowe),
składniki diety, środki kontrastowe),
Mocz – zmiana barwy
Mocz – zmiana barwy
-
-
czerwona
czerwona
– obecność
– obecność
hemoglobiny,porfiryn,
hemoglobiny,porfiryn,
mioglobiny, niektórych leków a także
mioglobiny, niektórych leków a także
barwników np.czerwonych buraków,
barwników np.czerwonych buraków,
-
-
brązowa
brązowa
– obecność bilirubiny,
– obecność bilirubiny,
hemoglobiny, związków fenolowych,
hemoglobiny, związków fenolowych,
-
-
czerwonopomarańczowa
czerwonopomarańczowa
– obecność
– obecność
urobiliny, pirydyny,
urobiliny, pirydyny,
-
-
czarna
czarna – obecność melaniny,
– obecność melaniny,
Mocz - przejrzystość
Mocz - przejrzystość
- prawidłowy mocz jest przejrzysty lub lekko
- prawidłowy mocz jest przejrzysty lub lekko
opalizujący,
opalizujący,
- zmętnienie może być spowodowane
- zmętnienie może być spowodowane
obecnością: krwinek
obecnością: krwinek
czerwonych,białych,nabłonków, kuleczek
czerwonych,białych,nabłonków, kuleczek
tłuszczu,
tłuszczu,
- zmętnienie może być wynikiem
- zmętnienie może być wynikiem
precypitacji soli, zależy od stężenia soli,
precypitacji soli, zależy od stężenia soli,
pH, temperatury przechowywania,
pH, temperatury przechowywania,
Mocz – ciężar właściwy
Mocz – ciężar właściwy
-zależy od ilości wydalonych końcowych
-zależy od ilości wydalonych końcowych
produktów przemian ustrojowych oraz od
produktów przemian ustrojowych oraz od
ilości wydalanej wody,
ilości wydalanej wody,
-wahania ciężaru właściwego w ciągu doby
-wahania ciężaru właściwego w ciągu doby
wynikają ze zdolności nerek do zagęszczania
wynikają ze zdolności nerek do zagęszczania
i rozcieńczania moczu w zależności
i rozcieńczania moczu w zależności
od stanu nawodnienia organizmu,
od stanu nawodnienia organizmu,
-nerkowe wydalanie chlorku sodu i wody
-nerkowe wydalanie chlorku sodu i wody
podlega kontroli hormonalnej – głównie
podlega kontroli hormonalnej – głównie
przez aldosteron i wazopresynę,
przez aldosteron i wazopresynę,
Uwaga !
Uwaga !
-przy interpretacji wyników badania
-przy interpretacji wyników badania
ogólnego moczu zawsze należy
ogólnego moczu zawsze należy
uwzględnić jego ciężar właściwy,
uwzględnić jego ciężar właściwy,
-wykrycie np.śladowych ilości białka
-wykrycie np.śladowych ilości białka
w moczu rozcieńczonym wskazuje
w moczu rozcieńczonym wskazuje
na znacznie większą proteinurię niż w
na znacznie większą proteinurię niż w
przypadku moczu zagęszczonego,
przypadku moczu zagęszczonego,
Mocz – wzrost gęstości
Mocz – wzrost gęstości
- glukoza w moczu,
- glukoza w moczu,
- białko w moczu,
- białko w moczu,
- leki i/lub ich metabolity,
- leki i/lub ich metabolity,
- mannitol lub dekstran (w wyniku
- mannitol lub dekstran (w wyniku
infuzji dożylnej,
infuzji dożylnej,
Mocz – spadek gęstości
Mocz – spadek gęstości
-moczówka prosta
-moczówka prosta
-przewlekła niewydolność nerek
-przewlekła niewydolność nerek
-ostra martwica kanalików
-ostra martwica kanalików
nerkowych
nerkowych
Mocz - pH
Mocz - pH
-współczynnik pH moczu pobranego z
-współczynnik pH moczu pobranego z
porannej porcji wynosi średnio 6 i
porannej porcji wynosi średnio 6 i
może się wahać w granicach 5 – 8
może się wahać w granicach 5 – 8
-współczynnik pH jest niższy u osób
-współczynnik pH jest niższy u osób
będących na diecie mięsnej (ok.5)
będących na diecie mięsnej (ok.5)
- u osób na diecie jarzynowej lub
- u osób na diecie jarzynowej lub
mlecznej jest wyższy ( ok.8)
mlecznej jest wyższy ( ok.8)
Mocz – wzrost pH
Mocz – wzrost pH
-zasadowica metaboliczna i
-zasadowica metaboliczna i
oddechowa
oddechowa
-przewlekła niewydolność nerek
-przewlekła niewydolność nerek
-nadczynność przytarczyc
-nadczynność przytarczyc
pierwotna i wtórna
pierwotna i wtórna
-hiperkaliemia
-hiperkaliemia
-kwasica kanalikowa
-kwasica kanalikowa
Mocz – spadek pH
Mocz – spadek pH
- kwasica metaboliczna i
- kwasica metaboliczna i
oddechowa,
oddechowa,
- hipokaliemia,
- hipokaliemia,
- odwodnienie,
- odwodnienie,
- gorączka,
- gorączka,
Białko w moczu
Białko w moczu
-w moczu fizjologicznym obecności białka
-w moczu fizjologicznym obecności białka
nie stwierdza się,
nie stwierdza się,
-w kłębkach nerkowych w ciągu doby
-w kłębkach nerkowych w ciągu doby
filtruje się ok. 5g białka głównie
filtruje się ok. 5g białka głównie
albuminy,
albuminy,
Białko w moczu
Białko w moczu
-dzięki dużej reabsorpcji w kanalikach
-dzięki dużej reabsorpcji w kanalikach
nerkowych z moczem wydala się go
nerkowych z moczem wydala się go
mniej niż 100mg/dobę,
mniej niż 100mg/dobę,
- jest to ilość nieoznaczalna,
- jest to ilość nieoznaczalna,
-ślad białka:
-ślad białka:
- nadciśnienie,
- nadciśnienie,
- gorączka,
- gorączka,
Proteinuria
Proteinuria
Jest objawem przepuszczalności
Jest objawem przepuszczalności
kłębków nerkowych :
kłębków nerkowych :
-zespół nerczycowy
-zespół nerczycowy
-dysfunkcja kanalików proksymalnych
-dysfunkcja kanalików proksymalnych
-szpiczak mnogi(białko Bence
-szpiczak mnogi(białko Bence
Jones‘a)
Jones‘a)
-zakrzep żyły nerkowej
-zakrzep żyły nerkowej
-zapalenie kłębków nerkowych
-zapalenie kłębków nerkowych
Glukoza w moczu
Glukoza w moczu
- W moczu fizjologicznym obecności
- W moczu fizjologicznym obecności
glukozy nie stwierdza się.
glukozy nie stwierdza się.
-Glukozuria :
-Glukozuria :
-cukrzyca
-cukrzyca
-zespoły chorobowe przebiegające
-zespoły chorobowe przebiegające
z dysfunkcją kanalika
z dysfunkcją kanalika
proksymalnego
proksymalnego
Bilirubina w moczu
Bilirubina w moczu
W moczu fizjologicznym bilirubiny nie
W moczu fizjologicznym bilirubiny nie
stwierdza się.
stwierdza się.
Wzrost wydalania
Wzrost wydalania
(+,++,+++):
(+,++,+++):
- żółtaczka mechaniczna
- żółtaczka mechaniczna
- wirusowe zapalenie wątroby(WZW)
- wirusowe zapalenie wątroby(WZW)
- marskość wątroby
- marskość wątroby
- przerzuty nowotworowe do wątroby
- przerzuty nowotworowe do wątroby
Urobilinogen w moczu
Urobilinogen w moczu
W moczu fizjologicznym stwierdza
W moczu fizjologicznym stwierdza
się obecność urobilinogenu (+)
się obecność urobilinogenu (+)
Wzrost wydalania
Wzrost wydalania
(++,+++):
(++,+++):
- żółtaczka hemolityczna
- żółtaczka hemolityczna
- wirusowe zapalenie wątroby
- wirusowe zapalenie wątroby
- toksyczne zapalenie wątroby
- toksyczne zapalenie wątroby
- marskość wątroby
- marskość wątroby
Badanie mikroskopowe
Badanie mikroskopowe
moczu
moczu
-ocenia się z bezpośredniego preparatu 20
-ocenia się z bezpośredniego preparatu 20
krotnie zagęszczonego moczu,
krotnie zagęszczonego moczu,
-
-
w obrazach prawidłowych
w obrazach prawidłowych
osadu
osadu
występują: pojedyncze krwinki białe i
występują: pojedyncze krwinki białe i
czerwone, nabłonki, niewielkie ilości
czerwone, nabłonki, niewielkie ilości
związków mineralnych,
związków mineralnych,
-
-
w warunkach patologicznych
w warunkach patologicznych
obserwuje się
obserwuje się
wzrost elementów morfotycznych moczu,
wzrost elementów morfotycznych moczu,
-mogą pojawić się też: bakterie lub wałeczki
-mogą pojawić się też: bakterie lub wałeczki
szkliste, komórkowe, tłuszczowe itp.,
szkliste, komórkowe, tłuszczowe itp.,