Determinanty zdrowia

Determinanty pośrednie

• To czynniki socjalne, ekonomiczne

środowiskowe, które wywierają
znaczący wpływ na zdrowie tak
pojedynczych ludzi jaki całych
populacji

• Odziaływujące na zdrowie w

dłuższym czasie

Determinanty

bezpośrednie

• To takie czynniki jak odżywianie i

rodzaj żywności, zdrowa woda pitna,
palenie tytoniu, nadużywanie
alkoholu, ekspozycja na zakażenia

• Działania prewencyjno-naprawcze

sektora zdrowia mogą modyfikować
ich negatywne wpływy

Lalonde i Blumum 1973

• Pola zdrowia główne (klasyczne)

determinanty zdrowia

• Styl życia ludzi 50%
• Środowisko fizyczne, społeczne i

ekonomiczne życia, pracy i nauki 20%

• Czynniki biologiczne i genetyczne 20%
• Działania opieki zdrowotnej

ukierunkowane na zapobieganie

chorobom, umacnianie zachowań

sprzyjających umacnianiu zdrowia 10%

Czynniki ryzyka

zdrowotnego

• To te które mogą spowodować

zwiększoną wrażliwość lub podatność
ludzi na określoną chorobę,
zaburzenie zdrowia lub uraz

• Należą do nich palenie tytoniu, brak

aktywności fizycznej, wysokie stężenie
cholesterolu lub glukozy we krwi

Promocja zdrowia

• To działania ukierunkowane na

determinaty zdrowia oraz czynniki
ryzyka

• Wspiera właściwą polityką

prozdrowotna państwa, poprzez
regulacje prawne, ułatwienia lub
utrudnienia cenowe i podażowe

• Kształtuje zachowania ludzi i

środowisko

Styl życia

• To powtarzający się lub utrwalony

typ zachowań uwarunkowany
kulturą oraz standardem życia i
pozostający pod kontrolą danej
osoby i jej rodziny w ramach ich
możliwości ekonomicznych

• Zmiany w zachowaniu ludzi

zachodzą powoli i wymagają
wytrwałości i połączenia działań
edukacyjnych z organizacyjnymi

Aktywność fizyczna a

zdrowie

• W świetle badań fizjologiczno-

biologicznych systematycznie uprawiana
aktywność fizyczna skutkuje poprawą
wydolności układu krążenia

• Poprawia się sprawność psychiczna,

odporność na stres i zmęczenie

• Obserwowany jest wpływ

przeciwdepresyjny

• Wzrost endorfin – poprawa samopoczucia

Aktywność fizyczna a

genetyka

• Jest zakodowana genetycznie

cecha charakterystyczna
człowieka . Informacje genetyczne
rzutują nie tylko na fizyczne
możliwości ruchowe , ale
warunkują tez psychiczna
potrzebę ruchu, najbardziej
widoczną u dzieci

Model aktywności

3x30x130

• Dla podtrzymania zdrowia każdy

niepracujący fizycznie powinien
poddać swój organizm wysiłkowi

• 3 trzy razy w tygodniu
• 30 (10-15) minut
• 130 (110) tętno uderzeń na minutę

Złe statystyki

• 30% dzieci i młodzieży, a 10%

dorosłych uprawia różne formy
ruchu

• 40% młodzieży w wieku 11-15 lat

spędza przed telewizorem lub
ekranem komputerowym co
najmniej 4 godziny dziennie

Ruch

• To przeciwwaga dla pracy

umysłowej

• Stresów
• Zapobiega patologiom społecznym

Sposób odżywiania a

zdrowie

• Problemy żywieniowe wynikają ze

spożycia produktów zawierających
zbyt dużo kalorii, tłuszczów, cukru
i soli oraz niedostatecznego
spożycia warzyw, błonnika i
przetworów zbożowych

• Otyłość wiąże się ze wzrostem

występowania cukrzycy typu 2

Rady

• Nadmiernie nasilony trening

fizyczny bez przerw

wypoczynkowych, obniża odporność

organizmu

• Brak systematyczności brak efektów

treningowych

• Osoby z nadwaga i schorzeniami

ruch powinni skorzystać z jazdy na

rowerze i pływania