OPIEKA TERMINALNA
Opieka paliatywna:
Opieka paliatywna:
Istnieją różne definicje opieki paliatywnej.
Istnieją różne definicje opieki paliatywnej.
Według Światowej Organizacji Zdrowia w
Według Światowej Organizacji Zdrowia w
1990 roku i poprawioną w 2002 roku: „jest
1990 roku i poprawioną w 2002 roku: „jest
to aktywna, całosciowa opieka obejmująca
to aktywna, całosciowa opieka obejmująca
chorych z zaawansowaną, postępującą
chorych z zaawansowaną, postępującą
chorobą. Podstawowe znaczenie odgrywa
chorobą. Podstawowe znaczenie odgrywa
zapobieganie i n iesienie ulgi w cierpieniu
zapobieganie i n iesienie ulgi w cierpieniu
poprzez uśmierzanie bólu i innych objawów
poprzez uśmierzanie bólu i innych objawów
oraz wsparcie psychologiczne, socjalne i
oraz wsparcie psychologiczne, socjalne i
duchowe”. Celem opieki paliatywnej jest
duchowe”. Celem opieki paliatywnej jest
osiągnięcie możliwie najwyższej jakości życia
osiągnięcie możliwie najwyższej jakości życia
chorych i ich rodzin.
chorych i ich rodzin.
Opieka paliatywna:
Opieka paliatywna:
Nie jest związana z konkretną
Nie jest związana z konkretną
chorobą i obejmuje czas od
chorobą i obejmuje czas od
rozpoznania zaawansowanej choroby
rozpoznania zaawansowanej choroby
do końca okresu osierocenia.
do końca okresu osierocenia.
Czas opieki może się wahać od lat do
Czas opieki może się wahać od lat do
tygodni, (rzadko) dni.
tygodni, (rzadko) dni.
Opieka terminalna:
Opieka terminalna:
Stanowi kontynuację opieki
Stanowi kontynuację opieki
paliatywnej i zwykle odnosi się do
paliatywnej i zwykle odnosi się do
postępowania – opieki nad chorymi
postępowania – opieki nad chorymi
w ostatnich godzinach lub dniach
w ostatnich godzinach lub dniach
życia.
życia.
Nie jest synonimem opieki
Nie jest synonimem opieki
paliatywnej, ale stanowi istotną jej
paliatywnej, ale stanowi istotną jej
składową.
składową.
Faza preterminalna:
Faza preterminalna:
Jest to stan daleko zaawansowanej
Jest to stan daleko zaawansowanej
choroby, w którym ustała możliwość
choroby, w którym ustała możliwość
dalszego przedłużania życia
dalszego przedłużania życia
człowieka środkami wstrzymującymi
człowieka środkami wstrzymującymi
rozwój choroby, a w której znajduje
rozwój choroby, a w której znajduje
się on we względnie dobrym stanie
się on we względnie dobrym stanie
ogólnym.
ogólnym.
Okres ten trwa zazwyczaj od kilku
Okres ten trwa zazwyczaj od kilku
miesięcy do roku.
miesięcy do roku.
Faza terminalna:
Faza terminalna:
Faza choroby, w której można
Faza choroby, w której można
zaobserwować wyraźnie
zaobserwować wyraźnie
nieodwracalne pogorszenie ogólnego
nieodwracalne pogorszenie ogólnego
stanu zdrowia chorego, nasilenie
stanu zdrowia chorego, nasilenie
dolegliwości fizycznych.
dolegliwości fizycznych.
Okres ten trwa od czterech do
Okres ten trwa od czterech do
sześciu tygodni.
sześciu tygodni.
Podstawowe wymiary opieki
Podstawowe wymiary opieki
paliatywnej:
paliatywnej:
Łagodzenie objawów
Łagodzenie objawów
Wsparcie psychologiczne, socjalne,
Wsparcie psychologiczne, socjalne,
duchowe i emocjonalne
duchowe i emocjonalne
Wsparcie rodziny
Wsparcie rodziny
Wsparcie w okresie osierocenia
Wsparcie w okresie osierocenia
Miejsce sprawowania
Miejsce sprawowania
opieki:
opieki:
Hospicja stacjonarne
Hospicja stacjonarne
Hospicja domowe i zespoły opieki
Hospicja domowe i zespoły opieki
domowej
domowej
Opieka domowa
Opieka domowa
Ośrodki opieki dziennej
Ośrodki opieki dziennej
Hospicja
Hospicja
Są to placówki przeznaczone dla ludzi śmiertelnie
Są to placówki przeznaczone dla ludzi śmiertelnie
chorych, umierających powoli i cierpiących
chorych, umierających powoli i cierpiących
(głównie z powodu chorób nowotworowych).
(głównie z powodu chorób nowotworowych).
Celem działań hospicjum jest poprawienie jakości
Celem działań hospicjum jest poprawienie jakości
ostatniego okresu życia chorego i otoczenie opieką
ostatniego okresu życia chorego i otoczenie opieką
rodziny człowieka umierającego. Cel ten uzyskuje
rodziny człowieka umierającego. Cel ten uzyskuje
się leczeniem objawowym oraz wsparciem
się leczeniem objawowym oraz wsparciem
psychosocjalnym i duchowym udzielanym choremu
psychosocjalnym i duchowym udzielanym choremu
i jego rodzinie.
i jego rodzinie.
W przypadku hospicjów stacjonarnych cały ciężar
W przypadku hospicjów stacjonarnych cały ciężar
opieki nad chorym przejmuje personel placówki.
opieki nad chorym przejmuje personel placówki.
Warunkiem przyjęcia do hospicjum jest
Warunkiem przyjęcia do hospicjum jest
stwierdzenie terminalnej fazy choroby.
stwierdzenie terminalnej fazy choroby.
Skierowanie do hospicjum
Skierowanie do hospicjum
Wydawane jest przez lekarza sprawującego
Wydawane jest przez lekarza sprawującego
opiekę nad pacjentem w przychodni bądź w
opiekę nad pacjentem w przychodni bądź w
szpitalu
szpitalu
Skierowanie może wystawić lekarz
Skierowanie może wystawić lekarz
ubezpieczenia zdrowotnego niezależnie od
ubezpieczenia zdrowotnego niezależnie od
posiadanej specjalności.
posiadanej specjalności.
Jeśli chory (ze względu na swój stan zdrowia)
Jeśli chory (ze względu na swój stan zdrowia)
nie jest w stanie sam udać się do lekarza,
nie jest w stanie sam udać się do lekarza,
skierowanie takie może zostać wystawione
skierowanie takie może zostać wystawione
podczas wizyty lekarskiej w domu pacjenta.
podczas wizyty lekarskiej w domu pacjenta.
Hospicja domowe i zespoły
Hospicja domowe i zespoły
opieki domowej
opieki domowej
Są to placówki świadczące usługi dla ludzi nieuleczalnie
Są to placówki świadczące usługi dla ludzi nieuleczalnie
chorych znajdujących się w terminalnej fazie choroby.
chorych znajdujących się w terminalnej fazie choroby.
Działania prowadzone w hospicjum domowym nie
Działania prowadzone w hospicjum domowym nie
zmierzają w kierunku wyleczenia (w tej fazie choroby
zmierzają w kierunku wyleczenia (w tej fazie choroby
jest to niemożliwe). Celem działań jest poprawienie
jest to niemożliwe). Celem działań jest poprawienie
jakości ostatniego okresu życia chorego.
jakości ostatniego okresu życia chorego.
Opieka w hospicjach domowych świadczona jest w
Opieka w hospicjach domowych świadczona jest w
domu chorego.
domu chorego.
Obowiązek bezpośredniej opieki nad chorym spoczywa
Obowiązek bezpośredniej opieki nad chorym spoczywa
na rodzinie, pracownicy hospicjum współuczestniczą w
na rodzinie, pracownicy hospicjum współuczestniczą w
tej opiece zapewniając pomoc fachową, część usług o
tej opiece zapewniając pomoc fachową, część usług o
charakterze opiekuńczym może być świadczona przez
charakterze opiekuńczym może być świadczona przez
wolontariuszy.
wolontariuszy.
Warunkiem przyjęcia do hospicjum domowego jest
Warunkiem przyjęcia do hospicjum domowego jest
stwierdzenie terminalnej fazy choroby.
stwierdzenie terminalnej fazy choroby.
Opieka domowa
Opieka domowa
Świadczona jest w domu pacjenta przez
Świadczona jest w domu pacjenta przez
wykwalifikowany personel.
wykwalifikowany personel.
W skład tej opieki wchodzą przede wszystkim wizyty
W skład tej opieki wchodzą przede wszystkim wizyty
osób z przygotowaniem medycznym tj. wizyty lekarza w
osób z przygotowaniem medycznym tj. wizyty lekarza w
domu pacjenta oraz wizyty pielęgniarki. W miarę
domu pacjenta oraz wizyty pielęgniarki. W miarę
potrzeb mogą to być także inne osoby pomagające
potrzeb mogą to być także inne osoby pomagające
najbliższemu otoczeniu (rodzine) w sprawowaniu opieki
najbliższemu otoczeniu (rodzine) w sprawowaniu opieki
nad pacjentem, takie jak psycholog, pracownik socjalny
nad pacjentem, takie jak psycholog, pracownik socjalny
lub osoby duchowe sprawujące opiekę duszpasterską.
lub osoby duchowe sprawujące opiekę duszpasterską.
Opieka świadczona jest nieodpłatnie dla chorego (w
Opieka świadczona jest nieodpłatnie dla chorego (w
zakresie przewidzianym przez kontrakt pomiędzy
zakresie przewidzianym przez kontrakt pomiędzy
placówką a NFZ)
placówką a NFZ)
W przypadku opieki domowej usługi o charakterze
W przypadku opieki domowej usługi o charakterze
opiekuńczym zapewniane są przez otoczenie chorego.
opiekuńczym zapewniane są przez otoczenie chorego.
Wsparcia udzielać mogą również wolontariusze
Wsparcia udzielać mogą również wolontariusze
współpracujący z hospicjum.
współpracujący z hospicjum.
Ośrodki opieki dziennej
Ośrodki opieki dziennej
Są organizowane w dużych
Są organizowane w dużych
aglomeracjach miejskich i
aglomeracjach miejskich i
uzupełniają działania ośrodków
uzupełniają działania ośrodków
stacjonarnych oraz zespołów opieki
stacjonarnych oraz zespołów opieki
domowej
domowej
Obejmują opieką głównie
Obejmują opieką głównie
mieszkających w pobliżu chorych w
mieszkających w pobliżu chorych w
pierwszej fazie choroby terminalnej.
pierwszej fazie choroby terminalnej.
Formy organizacyjne nad
Formy organizacyjne nad
osobami starszymi w Polsce
osobami starszymi w Polsce
W organizacji opieki współpracują
W organizacji opieki współpracują
- resort zdrowia
- resort zdrowia
- polityka socjalna
- polityka socjalna