Opieka

Opieka

terminalna

terminalna

Opieka paliatywna

Opieka paliatywna

•

Opieka terminalna

, opieka nad człowiekiem

umierającym. Współcześnie podejmowane są
różne wysiłki zmierzające do tego, aby
człowiekowi umierającemu zapewnić możliwie
najlepszą pomoc - w tym ogromnie trudnym
okresie rozstawania się z życiem, z

wszystkim,

co było w nim ważne i znaczące, z bliskimi.
Specjalnego znaczenia nabiera ta pomoc w
stosunku do ludzi, którzy umierają powoli,

którzy cierpią.

Opieka paliatywna

Opieka paliatywna

•

Aktywna , całościowa opieka nad chorym

terminalnie i jego rodziną , sprawowana
przez wielodyscyplinarny zespół

•

Odpowiada na fizyczne , psychologiczne,

społeczne i duchowe potrzeby w celu
uzyskania przez niego najlepszej jakości

życia

Opieka paliatywna

Opieka paliatywna

•

Pojęcia opieki paliatywnej, którą stosuje się w
ostatnim okresie choroby

nowotworowej

, nie

należy mylić z przyjętym w słownictwie
onkologicznym leczeniem paliatywnym.

Leczenie paliatywne, które nie wpływa na
przebieg choroby nowotworowej, prowadzi się
u chorych na zaawansowane nowotwory
złośliwe, gdy nie ma szansy na wyleczenie,
natomiast istnieje możliwość przejściowego,
niekiedy nawet wieloletniego przedłużenia
życia w warunkach zadowalającej sprawności
życiowej.

•

Terminem tym przyjęło się określać opiekę nad

osobami dotkniętymi chorobami nowotworowymi
w stadium nie nadającym się na wyleczenie.
Nie dotyczy więc przyczyny dolegliwości a polega
na łagodzeniu dolegliwości towarzyszących
chorobie.
Wbrew pozorom jest to działanie prozdrowotne
gdyż poprawia komfort życia łagodząc dolegliwości
oraz przywraca pacjenta rodzinie i społeczeństwu

Opieka

Opieka

paliatywna

paliatywna

•

Afirmuje życie a śmierć szanuje jako

normalny proces

•

Nie przyspiesza ani nie odwleka śmierci

•

Przedmiotem opieki jest chory i jego

rodzina

•

Zapewnia zniesienie bólu i innych objawów

•

Łączy psychologiczne, społeczne i

duchowe aspekty opieki tak ,by chory

mógł pogodzić się z nadchodzącą śmiercią

na tyle na ile potrafi

•

Oferuje pomoc rodzinie w czasie i po

śmierci chorego

•

U podstaw podejmowanych wysiłków leży

przekonanie, że każdy człowiek ma prawo do
godnej śmierci, a społeczeństwo - obowiązek
moralny zapewnienia koniecznej opieki i pomocy.

Przełamywana jest więc zmowa milczenia wokół
śmierci, opracowywane są różne programy pomocy,
ukazują się publikacje, przygotowywani są lepiej do
tej pomocy lekarze, a szczególnie pielęgniarki,
angażowani są ludzie dobrej woli, powstają

hospicja

i oddziały opieki paliatywnej.

•

Każdy człowiek umiera inaczej, każdy

potrzebuje więc pomocy indywidualnej,
świadczonej przez kogoś bliskiego,
przyjaznego, okazującego serdeczne
współczucie, umiejącego słuchać i

zachęcać

do uzewnętrzniania przeżyć, rozumiejącego
i okazującego zrozumienie.

•

Wielki problem w opiece nad człowiekiem

umierającym stanowi takie likwidowanie bólu
przez odpowiednie stosowanie środków,

które

pozwoli na to, że ból nie będzie wracał.
Inny problem stanowi odpowiedź na pytanie,
czy należy informować, czy nie informować
o zbliżającej się śmierci. Wiele poważnych
argumentów przemawia za jednym i drugim.

•

Wydaje się, że najlepszą odpowiedź dają ci,

którzy stwierdzają, że decyzja podejmowana
być powinna na podstawie możliwie
wnikliwego poznania i zrozumienia
konkretnego człowieka umierającego.
Pamiętać trzeba o sprawach dla człowieka
najważniejszych, spełniać jego prośby.
Do spraw tych należą potrzeby duchowe
związane z praktykami religijnymi.

Stadia umierania

Stadia umierania

•

1) zaprzeczenia - tj. nie przyjęcia

do wiadomości tej prawdy i

manifestowania

tego w różny sposób

•

2) złości wyrażanej agresją,

•

3) targowania się z Bogiem o życie,

składania Mu różnych obietnic w zamian za

życie,

•

4) depresji,

•

5) pogodzenia się z losem i jego akceptacji.

/ pamiętnik/

•

Sprawą bardzo ważną w opiece nad

człowiekiem umierającym jest pomaganie
rodzinie w przeżywanym przez nią

cierpieniu

w związku z nadchodzącą stratą kogoś
bliskiego i kochanego. Rodzina winna być
także przygotowywana i włączana do

opieki.

•

/Fundacja/

•

Funkcjonalny efekt

choroby i jej
leczenia odbierany
przez pacjenta

Jakość życia

Jakość życia

Jakość życia

Jakość życia

•

zwrot „

jakość życia”

rozumieć należy jako

położenie życiowe danego człowieka w określo

–

nym czasie. W opiece nad ludźmi w końcowej
fazie nieuleczalnej choroby nowotworowej
jakość życia oznacza różnicę między
indywidualnymi oczekiwaniami chorego
a rzeczywistą sytuacją, w jakiej się znajduje.
I należy w tym miejscu jasno powiedzieć,
że: im większa jest ta rozbieżność, tym gorsza

jest jakość życia.

•

Opieka paliatywna więc stawia sobie
za

cel osiągnięcie jak najmniejszej różnicy
międzysytuacją upragnioną a realną
u chorego w aspekcie fizycznym,
psychicznym, społecznymi duchowym.
Jest to jeden z istotniejszych celów
w szeroko rozumianej opiece nad

osobami

w terminalnej fazie choroby

nowotworowej.

Potrzeby jakości życia

Potrzeby jakości życia

•

jedzenie, picie, sen, aktywność

•

ciepło, bezpieczeństwo, brak lęku,
stabilność

•

miłość, kontakt fizyczny, intymność

•

poczucie sensu, twórczość, zabawa i
badanie świata/dzieci/

•

szacunek, poczucie użyteczności / wobec
innych/, poczucie własnej wartości

•

niezależność, wolność

•

samorealizacja.

Wśród głównych problemów

Wśród głównych problemów

wpływających na spadek jakości życia

wpływających na spadek jakości życia

to:

to:

•

zmiany nastroju / wzmożona pobudliwość emocjonalna

lub odwrotnie, zniechęcenie, poczucie bezradności,
bezużyteczności, brak współpracy z personelem /

•

spadek apetytu

•

zmiany nastroju spowodowane zmianami w wyglądzie

•

zmiany nastroju spowodowane utratą zdolności do

samodzielnego wykonywania podstawowych czynności

•

zachwianie zdolności do odczuwania przyjemności

•

Izolacja

•

trudności w zasypianiu, bezsenność

•

Różnorodność postaci choroby nowotworowej i jej

przebiegu powodują ,że pacjent przeżywa wiele stresów
emocjonalnych. Sposób reakcji na te napięcia zależy od
jego osobowości , przekonań ,nawyków, roli

społecznych

jakie pełni , a również od zachowania jego otoczenia,
a w przypadku szpitala zachowania personelu
i panujących w nim przekonań i poglądów.

•

Lęk u pacjenta koncentruje się wokół problemu

nieuleczalności choroby, drastyczności metod leczenia,
różnorodności objawów ubocznych.

•

Osoby ze środowiska pacjenta chętnie odwiedzają

go w szpitalu a nie w domu z tego powodu chorzy
mogą czuć się bardziej osamotnieni w chorobie.

•

Zachowanie personelu polegające na niezrozumiałych

dyskusjach przy pacjencie prowadzonych szeptem lub
skrótami nasilają poczucie bezradności i zwiększają
dystans, skutkiem może być zamknięcie pacjenta
i brak współpracy

Personel

Personel

•

Nawiązanie kontaktu

z pacjentem powinno

odbywać się bez uzbrojenia , nieokazywanie
pośpiechu i zbytniej aktywności

•

Personel często kryje się za fasadą skrupulatnego
podejścia przedmiotowego

•

Personel też odczuwa lęk przed zbytnim
utożsamianiem się z pacjentem i jego rodziną

•

„omijanie” pacjenta chorego na nowotwór gdyż
pacjent taki nie przynosi satysfakcji zawodowej

ani sukcesu terapeutycznego które

podbudowałoby nasze poczucie własnej wartości.

Za bardzo skupiamy się na leczeniu

somatycznym.

Zasady dobrego słuchania

Zasady dobrego słuchania

•

Skoncentruj się na osobie , daj jej swój
czas ,uważaj na słowa brzmienie głosu i
gestykulację

•

Daj poznać osobie mówiącej jak ją
rozumiesz

•

Pytaj gdy czegoś nie rozumiesz ale nie
wyciągaj informacji których nie chce mówić

•

Nie oceniaj i nie dawaj dobrych rad

•

Dostosuj własne zachowanie w zakresie
tempa mówienia , siły głosu ,nastroju do
rozmówcy