Zaburzenia
Zaburzenia
endokrynologiczn
endokrynologiczn
e
e
Zaburzenia
Zaburzenia
endokrynologiczne
endokrynologiczne
Cukrzyca
Cukrzyca
Zaburzenia czynności gruczołu
Zaburzenia czynności gruczołu
tarczowego
tarczowego
Choroby przytarczyc
Choroby przytarczyc
Choroby przysadki
Choroby przysadki
Choroby nadnerczy
Choroby nadnerczy
Cukrzyca:
Cukrzyca:
Cukrzyca- zespół przewlekłych zaburzeń
Cukrzyca- zespół przewlekłych zaburzeń
metabolicznych objawiających się
metabolicznych objawiających się
hiperglikemią spowodowaną
hiperglikemią spowodowaną
bezwzględnym lub względnym
bezwzględnym lub względnym
niedoborem insuliny, który prowadzi do
niedoborem insuliny, który prowadzi do
zaburzeń w metabolizmie węglowodanów,
zaburzeń w metabolizmie węglowodanów,
białek, tłuszczów oraz w gospodarce
białek, tłuszczów oraz w gospodarce
wodno-elektrolitowej. Konsekwencją tych
wodno-elektrolitowej. Konsekwencją tych
zaburzeń są przewlekłe powikłania
zaburzeń są przewlekłe powikłania
cukrzycy pod postacią choroby
cukrzycy pod postacią choroby
naczyniowej, zmian w układzie nerwowym
naczyniowej, zmian w układzie nerwowym
i specyficznych zmian narządowych
i specyficznych zmian narządowych
( serca, nerek, nerwów, wzroku)
( serca, nerek, nerwów, wzroku)
Cukrzyca:
Cukrzyca:
Cukrzyca jest najczęstszym
Cukrzyca jest najczęstszym
powikłaniem metabolicznym
powikłaniem metabolicznym
wikłającym ciążę
wikłającym ciążę
W Europie występuje z częstością 3-
W Europie występuje z częstością 3-
5%
5%
Cukrzyca
Cukrzyca
Częstość występowania cukrzycy:
Częstość występowania cukrzycy:
- Ok. 0,2-0,3%cukrzyca obecna przed
- Ok. 0,2-0,3%cukrzyca obecna przed
ciążą (PGDM)
ciążą (PGDM)
- Ok. 1-6% cukrzyca pojawiająca się w
- Ok. 1-6% cukrzyca pojawiająca się w
ciąży
ciąży
KLASYFIKACJA CIĘŻARNYCH
KLASYFIKACJA CIĘŻARNYCH
CHORYCH NA CUKRZYCĘ WG
CHORYCH NA CUKRZYCĘ WG
WHITE’A
WHITE’A
Cukrzyca ciężarnych (GDM):
Cukrzyca ciężarnych (GDM):
1)
1)
Nieprawidłowa tolerancja glukozy z
Nieprawidłowa tolerancja glukozy z
normoglikemią w warunkach
normoglikemią w warunkach
przestrzegania diety (GDM 1)
przestrzegania diety (GDM 1)
1)
1)
Hiperglikemia na czczo- konieczne
Hiperglikemia na czczo- konieczne
stosowanie insuliny (GDM2)
stosowanie insuliny (GDM2)
Cukrzyca rozpoznana przed
Cukrzyca rozpoznana przed
ciążą (PGDM)
ciążą (PGDM)
Klasa A: wystarczające wyłącznie leczenie dietetyczne;
Klasa A: wystarczające wyłącznie leczenie dietetyczne;
dowolna długość trwania cukrzycy
dowolna długość trwania cukrzycy
Klasa B: wystąpienie cukrzycy po 20 r.ż; czas trwania do 10 lat
Klasa B: wystąpienie cukrzycy po 20 r.ż; czas trwania do 10 lat
Klasa C: wystąpienie cukrzycy między 10-19 r.ż.; czas trwania
Klasa C: wystąpienie cukrzycy między 10-19 r.ż.; czas trwania
10-19 lat
10-19 lat
Klasa D: wystąpienie cukrzycy przed 10 r.ż; czas trwania> 20
Klasa D: wystąpienie cukrzycy przed 10 r.ż; czas trwania> 20
lat; obecna retinopatia prosta lub nadciśnienie tętnicze
lat; obecna retinopatia prosta lub nadciśnienie tętnicze
Klasa R : retinopatia proliferacyjna lub wylew do ciałka
Klasa R : retinopatia proliferacyjna lub wylew do ciałka
szklistego
szklistego
Klasa F : nefropatia ; białkomocz dobowy > 0,5 g
Klasa F : nefropatia ; białkomocz dobowy > 0,5 g
Klasa RF : kryteria klasy R i F
Klasa RF : kryteria klasy R i F
Klasa H : choroba niedokrwienna serca
Klasa H : choroba niedokrwienna serca
Klasa T : stan po przeszczepie nereki
Klasa T : stan po przeszczepie nereki
Metabolizm węglowodanów w
Metabolizm węglowodanów w
czasie ciąży:
czasie ciąży:
utrzymanie stałego stężenia glukozy
utrzymanie stałego stężenia glukozy
we krwi ma w przebiegu ciąży
we krwi ma w przebiegu ciąży
ogromne znaczenie. Z jednej strony
ogromne znaczenie. Z jednej strony
jest jednym z warunków zachowania
jest jednym z warunków zachowania
prawidłowej homeostazy w ustroju
prawidłowej homeostazy w ustroju
ciężarnej, z drugiej zaś warunkuje stały
ciężarnej, z drugiej zaś warunkuje stały
dopływ tego węglowodanu do płodu.
dopływ tego węglowodanu do płodu.
Metabolizm węglowodanów
Metabolizm węglowodanów
w czasie ciąży:
w czasie ciąży:
U zdrowych ciężarnych glikemia na
U zdrowych ciężarnych glikemia na
czczo jest niższa i wynosi przeciętnie
czczo jest niższa i wynosi przeciętnie
60-80 mg% (3,3-4,3 mmo/l),natomiast
60-80 mg% (3,3-4,3 mmo/l),natomiast
jej przyrost po spożyciu posiłku
jej przyrost po spożyciu posiłku
(doustnym spożyciu glukozy )jest
(doustnym spożyciu glukozy )jest
większy u kobiet w ciąży niż u ich
większy u kobiet w ciąży niż u ich
nieciężarnych wieloródek
nieciężarnych wieloródek
Metabolizm węglowodanów
Metabolizm węglowodanów
c.d.
c.d.
W ciąży obserwuje się zjawisko :
W ciąży obserwuje się zjawisko :
1) zwiększonej sekrecji insuliny (podstawowe
1) zwiększonej sekrecji insuliny (podstawowe
wydzielanie insuliny oraz indukowane
wydzielanie insuliny oraz indukowane
bodźcem pokarmowym jest większe niż u
bodźcem pokarmowym jest większe niż u
nieciężarnych )
nieciężarnych )
2)Transferu glukozy do płodu i wykorzystania
2)Transferu glukozy do płodu i wykorzystania
jej do syntezy białek i tłuszczów; stopień
jej do syntezy białek i tłuszczów; stopień
tego transferu jest uzależniony także od
tego transferu jest uzależniony także od
potrzeb metabolicznych łożyska
potrzeb metabolicznych łożyska
Metabolizm węglowodanów
Metabolizm węglowodanów
c.d.
c.d.
Głównym efektem działania insuliny
Głównym efektem działania insuliny
jest obniżenie stężenia glukozy we
jest obniżenie stężenia glukozy we
krwi:
krwi:
Antagonistycznie w stosunku do
Antagonistycznie w stosunku do
insuliny działają: katecholaminy,
insuliny działają: katecholaminy,
glukagon, hormon wzrostu, sterydy
glukagon, hormon wzrostu, sterydy
nadnerczowe
nadnerczowe
Metabolizm węglowodanów
Metabolizm węglowodanów
c.d.
c.d.
Kliniczne efekty niedoboru insuliny :
Kliniczne efekty niedoboru insuliny :
Hiperglikemia
Hiperglikemia
Glikozuria
Glikozuria
Ketonemia
Ketonemia
Wychudzenie
Wychudzenie
odwodnienie
odwodnienie
Metabolizm węglowodanów c.d.:
Metabolizm węglowodanów c.d.:
Do substancji o działaniu
Do substancji o działaniu
diabetogennym zaliczane są m.in.:
diabetogennym zaliczane są m.in.:
Laktogen łożyskowy (HPL)
Laktogen łożyskowy (HPL)
Estrogeny
Estrogeny
Progesteron
Progesteron
Prolaktyna
Prolaktyna
Łożyskowe insulinazy
Łożyskowe insulinazy
CZYNNIKI DIABETOGENNE SPRZYJAJĄCE UJAWNIENIU
CZYNNIKI DIABETOGENNE SPRZYJAJĄCE UJAWNIENIU
CUKRZYCY W CIĄŻY
CUKRZYCY W CIĄŻY
1. LAKTOGEN ŁOŻYSKOWY (HPL)
1. LAKTOGEN ŁOŻYSKOWY (HPL)
działa podobnie jak hormon wzrostu
działa podobnie jak hormon wzrostu
2. HORMONY STEROIDOWE ŁOŻYSKA - PROGESTERON)
2. HORMONY STEROIDOWE ŁOŻYSKA - PROGESTERON)
wzrost insulinooporności
wzrost insulinooporności
3. TYROKSYNA
3. TYROKSYNA
wzrost resorpcji glukozy z przewodu pokarmowego
wzrost resorpcji glukozy z przewodu pokarmowego
4. PROLAKTYNA
4. PROLAKTYNA
wzrost stężenia wolnych kwasów tłuszczowych,
wzrost stężenia wolnych kwasów tłuszczowych,
hamujących metabolizm glukozy na poziomie komórki
hamujących metabolizm glukozy na poziomie komórki
5. KORTYZOL
5. KORTYZOL
glikogenoliza w wątrobie i mięśniach prowadzi
glikogenoliza w wątrobie i mięśniach prowadzi
do hiperglikemii i laktacydemii
do hiperglikemii i laktacydemii
6. INSULINAZY ŁOŻYSKOWE
6. INSULINAZY ŁOŻYSKOWE
Gillmer,
Gillmer,
Brit.Med.J.,1975,3,339
Brit.Med.J.,1975,3,339
Wpływ ciąży na przebieg
Wpływ ciąży na przebieg
cukrzycy:
cukrzycy:
I trymestr ciąży : poprawa tolerancji węglowodanów
I trymestr ciąży : poprawa tolerancji węglowodanów
i zmniejszenie zapotrzebowania na insulinę
i zmniejszenie zapotrzebowania na insulinę
(zwiększone pobieranie przez płód glukozy i
(zwiększone pobieranie przez płód glukozy i
aminokwasów)
aminokwasów)
II i III trymestr ciąży :pogorszenie przemiany
II i III trymestr ciąży :pogorszenie przemiany
węglowodanów i stopniowy wzrost zapotrzebowania
węglowodanów i stopniowy wzrost zapotrzebowania
na insulinę – w granicach 50-70%
na insulinę – w granicach 50-70%
Ostatnie dwa tygodnie przed porodem –
Ostatnie dwa tygodnie przed porodem –
zapotrzebowanie na insulinę może się zmniejszać,
zapotrzebowanie na insulinę może się zmniejszać,
prawdopodobnie wskutek zwiększonego
prawdopodobnie wskutek zwiększonego
wydzielania insuliny przez płód
wydzielania insuliny przez płód
Bezpośrednio po porodzie- spadek zapotrzebowania
Bezpośrednio po porodzie- spadek zapotrzebowania
na insulinę o około 30-50%
na insulinę o około 30-50%
Wpływ ciąży na przebieg
Wpływ ciąży na przebieg
cukrzycy:
cukrzycy:
Ilość transportowanej glukozy od matki do płodu
Ilość transportowanej glukozy od matki do płodu
jest bezpośrednio uzależniona od stężenia glukozy
jest bezpośrednio uzależniona od stężenia glukozy
w surowicy krwi ciężarnej
w surowicy krwi ciężarnej
Transfer glukozy przez łożysko- dyfuzja ułatwiona od
Transfer glukozy przez łożysko- dyfuzja ułatwiona od
wyższego stężenia we krwi matki do niższego
wyższego stężenia we krwi matki do niższego
stężenia we krwi płodowej
stężenia we krwi płodowej
Różnica stężeń glukozy między matką a płodem
Różnica stężeń glukozy między matką a płodem
wynosi wynosi około 20-30 mg%
wynosi wynosi około 20-30 mg%
Jedynymi mechanizmami regulującymi transport
Jedynymi mechanizmami regulującymi transport
glukozy do płodu są: przepływ krwi przez łożysko i
glukozy do płodu są: przepływ krwi przez łożysko i
stężenie glukozy we krwi matki
stężenie glukozy we krwi matki
Wpływ cukrzycy na przebieg
Wpływ cukrzycy na przebieg
ciąży:
ciąży:
Poronienie: u ok. 10% kobiet chorych na cukrzycę
Poronienie: u ok. 10% kobiet chorych na cukrzycę
Nadciśnienie i stan przedrzucawkowy: ok.. 2-3 x
Nadciśnienie i stan przedrzucawkowy: ok.. 2-3 x
częściej niż u zdrowych ciężarnych
częściej niż u zdrowych ciężarnych
Klinicznie jawne i bezobjawowe infekcje dróg
Klinicznie jawne i bezobjawowe infekcje dróg
moczowych : ok. 2 x częściej
moczowych : ok. 2 x częściej
Poród przedwczesny 2-3 x częściej
Poród przedwczesny 2-3 x częściej
Wielowodzie
Wielowodzie
Zakończenie ciąży cięciem cesarskim : 50-80%
Zakończenie ciąży cięciem cesarskim : 50-80%
Umieralność kobiet chorych na cukrzycę w związku
Umieralność kobiet chorych na cukrzycę w związku
z cukrzycą : ok.. 1% (przyczyny: kwasica
z cukrzycą : ok.. 1% (przyczyny: kwasica
metaboliczna, stan przedrzucawkowy, powikłania
metaboliczna, stan przedrzucawkowy, powikłania
porodowe)
porodowe)
Wpływ cukrzycy na rozwój
Wpływ cukrzycy na rozwój
płodu:
płodu:
Wzrost odsetka zgonów okołoporodowych (brak
Wzrost odsetka zgonów okołoporodowych (brak
prawidłowej opieki nad ciężarną – znaczny wzrost)
prawidłowej opieki nad ciężarną – znaczny wzrost)
Występowanie dużych wad rozwojowych: ok.. 6-
Występowanie dużych wad rozwojowych: ok.. 6-
10% noworodków matek z cukrzycą przedciażową
10% noworodków matek z cukrzycą przedciażową
Zaburzenia wzrastania wewnątrzmacicznego u
Zaburzenia wzrastania wewnątrzmacicznego u
płodu: makrosomia, IUGR
płodu: makrosomia, IUGR
Wzrost wcześniactwa
Wzrost wcześniactwa
Wzrost zgonów wewnątrzmacicznych
Wzrost zgonów wewnątrzmacicznych
Zwiększona zachorowalność noworodków jako efekt
Zwiększona zachorowalność noworodków jako efekt
wcześniactwa, makrosomii, zaburzeń
wcześniactwa, makrosomii, zaburzeń
metabolicznych
metabolicznych
Zaburzenia metaboliczne związane
Zaburzenia metaboliczne związane
z rozwojem wad wrodzonych:
z rozwojem wad wrodzonych:
Hiperglikemia przed ciążą oraz w pierwszych 7 tyg. jej
Hiperglikemia przed ciążą oraz w pierwszych 7 tyg. jej
trwania koreluje z częstością wad, prawidłowe wyrównanie
trwania koreluje z częstością wad, prawidłowe wyrównanie
metaboliczne cukrzycy w tym okresie to zmniejszenie odsetka
metaboliczne cukrzycy w tym okresie to zmniejszenie odsetka
wad wrodzonych, normalizacja glikemii po okresie
wad wrodzonych, normalizacja glikemii po okresie
organogenezy nie wpływa na częstość dużych wad
organogenezy nie wpływa na częstość dużych wad
wrodzonych , ale może ograniczyć ich nasilenie oraz
wrodzonych , ale może ograniczyć ich nasilenie oraz
wydłużyć czas trwania ciąży
wydłużyć czas trwania ciąży
Nadmiar związków ketonowych
Nadmiar związków ketonowych
Zaburzenie równowagi sorbitol- mioinozytol
Zaburzenie równowagi sorbitol- mioinozytol
Zahamowanie procesu glikolizy
Zahamowanie procesu glikolizy
Wzrost ilości wolnych rodników
Wzrost ilości wolnych rodników
Hipoglikemia??- wpływ teratogenny??- przedłużające się
Hipoglikemia??- wpływ teratogenny??- przedłużające się
okresy niedocukrzenia z niedotlenieniem płodu – uszkodzenie
okresy niedocukrzenia z niedotlenieniem płodu – uszkodzenie
tkanek, wewnątrzmaciczne uszkodzenie plodu
tkanek, wewnątrzmaciczne uszkodzenie plodu
Profilaktyka wad wrodzonych
Profilaktyka wad wrodzonych
u ciężarnych z PGDM:
u ciężarnych z PGDM:
Prawidłowe wyrównanie metabolizmu
Prawidłowe wyrównanie metabolizmu
węglowodanów w okresie zapłodnienia
węglowodanów w okresie zapłodnienia
(poziom hemoglobiny glikozylowanej
(poziom hemoglobiny glikozylowanej
< 5,6%)
< 5,6%)
Odpowiednie leczenie młodych kobiet
Odpowiednie leczenie młodych kobiet
chorych na cukrzycę (uniknięcie zmian
chorych na cukrzycę (uniknięcie zmian
naczyniowych)
naczyniowych)
Stosowanie kwasu foliowego
Stosowanie kwasu foliowego
Makrosomia płodu:
Makrosomia płodu:
Makrosomia płodu to masa
Makrosomia płodu to masa
urodzeniowa powyżej 4000g (4500g)
urodzeniowa powyżej 4000g (4500g)
lub nadmierna masa w stosunku do
lub nadmierna masa w stosunku do
wieku ciążowego (LGA –large for
wieku ciążowego (LGA –large for
gestational age) tj. powyżej 90
gestational age) tj. powyżej 90
percentyla
percentyla
LGA jest obserwowana u ciężarnych z:
LGA jest obserwowana u ciężarnych z:
- GDM- ok. 50%
- GDM- ok. 50%
- PGDM – ok.40%
- PGDM – ok.40%
Makrosomia płodu :
Makrosomia płodu :
Nadmierny wzrost wewnątrzmaciczny
Nadmierny wzrost wewnątrzmaciczny
płodu wynika z hiperglikemii u
płodu wynika z hiperglikemii u
ciężarnej ( średnia dobowa >110-
ciężarnej ( średnia dobowa >110-
130mg%), przy braku zmian
130mg%), przy braku zmian
naczyniowych
naczyniowych
Hiperglikemia u matki - hiperglikemia u
Hiperglikemia u matki - hiperglikemia u
płodu - hiperinsulinemia:
płodu - hiperinsulinemia:
- Powiększenie narządów wewnętrznych
- Powiększenie narządów wewnętrznych
- Hipertrofia adipocytów
- Hipertrofia adipocytów
Makrosomia płodu-
Makrosomia płodu-
konsekwencje:
konsekwencje:
Niedotlenienie wewnątrzmaciczne jako efekt
Niedotlenienie wewnątrzmaciczne jako efekt
upośledzenia przepływu maciczno-łożyskowego
upośledzenia przepływu maciczno-łożyskowego
związanego z obecnością:
związanego z obecnością:
- Zmian naczyniowych w zaawansowanych postaciach
- Zmian naczyniowych w zaawansowanych postaciach
cukrzycy
cukrzycy
- Kwasicy metabolicznej:
- Kwasicy metabolicznej:
hipowolemii,odwodnienia,zmniejszenia przeplywu w
hipowolemii,odwodnienia,zmniejszenia przeplywu w
przstrzeni międzykosmkowej
przstrzeni międzykosmkowej
- Stanu przedrzucawkowego związanego z uogólnionym
- Stanu przedrzucawkowego związanego z uogólnionym
skurczem naczyń
skurczem naczyń
-Hiperinsulinemii u płodu i zwiększonego zapotrzebowania
-Hiperinsulinemii u płodu i zwiększonego zapotrzebowania
na tlen
na tlen
Dystocja barkowa-zgon śródporodowy
Dystocja barkowa-zgon śródporodowy
Uszkodzenie okoloporodowe
Uszkodzenie okoloporodowe
Otyłość/nietolerancja glukozy u dziecka
Otyłość/nietolerancja glukozy u dziecka
Rozwojowi RDS sprzyja:
Rozwojowi RDS sprzyja:
przedwczesne ukończenie ciąży –
przedwczesne ukończenie ciąży –
konieczna profilaktyka zespołu RDS
konieczna profilaktyka zespołu RDS
cięcie cesarskie
cięcie cesarskie
niedotlenienie wewnątrzmaciczne
niedotlenienie wewnątrzmaciczne
(hipoksemia, kwasica)
(hipoksemia, kwasica)
upośledzenie
upośledzenie
syntezy surfaktantu płucnego
syntezy surfaktantu płucnego
hiperinsulinemia
hiperinsulinemia
upośledzenie
upośledzenie
syntezy surfaktantu płucnego
syntezy surfaktantu płucnego
Czynniki ryzyka zgonu
Czynniki ryzyka zgonu
wewnątrzmacicznego płodu u
wewnątrzmacicznego płodu u
ciężarnej z cukrzycą:
ciężarnej z cukrzycą:
Obecność powikłań naczyniowych
Obecność powikłań naczyniowych
Zła kontrola metaboliczna cukrzycy
Zła kontrola metaboliczna cukrzycy
Stan przedrzucawkowy
Stan przedrzucawkowy
Makrosomia płodu
Makrosomia płodu
wielowodzie
wielowodzie
ZASADY POSTĘPOWANIA
ZASADY POSTĘPOWANIA
POŁOŻNICZEGO U
POŁOŻNICZEGO U
CIĘŻARNYCH CHORYCH NA
CIĘŻARNYCH CHORYCH NA
CUKRZYCĘ
CUKRZYCĘ
I – CUKRZYCA PRZEDCIĄŻOWA
I – CUKRZYCA PRZEDCIĄŻOWA
(PGDM)
(PGDM)
II – CUKRZYCA CIĄŻOWA (GDM)
II – CUKRZYCA CIĄŻOWA (GDM)
I.
I.
Cukrzyca przedciążowa-
Cukrzyca przedciążowa-
PGDM :
PGDM :
Podstawowym celem nowoczesnej opieki
Podstawowym celem nowoczesnej opieki
nad ciężarną chorującą na cukrzycę jest
nad ciężarną chorującą na cukrzycę jest
maksymalne zmniejszenie ryzyka
maksymalne zmniejszenie ryzyka
wystąpienia powikłań u matek i
wystąpienia powikłań u matek i
noworodków.
noworodków.
Planowanie ciaży:
Planowanie ciaży:
-
Ciąża planowana – 1.4% wad wrodzonych
Ciąża planowana – 1.4% wad wrodzonych
-
Ciąża nieplanowana – 10,4% wad
Ciąża nieplanowana – 10,4% wad
wrodzonych
wrodzonych
Cukrzyca PGDM:
Cukrzyca PGDM:
Planowanie ciąży: w okresie prekoncepcyjnym u kobiet
Planowanie ciąży: w okresie prekoncepcyjnym u kobiet
z cukrzycą należy:
z cukrzycą należy:
- Udzielić wszelkich informacji dotyczących ciąży,
- Udzielić wszelkich informacji dotyczących ciąży,
- Wdrożyć odpowiednią insulinoterapię i ocenić
- Wdrożyć odpowiednią insulinoterapię i ocenić
wyrównanie glikemii; prawidłowa wartość: 65-180mg
wyrównanie glikemii; prawidłowa wartość: 65-180mg
%,śr.dobowa wartość 130 mg%, odsetek hemoglobiny
%,śr.dobowa wartość 130 mg%, odsetek hemoglobiny
glikozylowanej HbA1c< 5,6%
glikozylowanej HbA1c< 5,6%
- Rozpocząć podawanie insuliny u chorych na cukrzycę
- Rozpocząć podawanie insuliny u chorych na cukrzycę
leczonych doustnymi lekami hipoglikemizującymi
leczonych doustnymi lekami hipoglikemizującymi
- Ocenić obecność powikłań naczyniowych: (nadciśnienie
- Ocenić obecność powikłań naczyniowych: (nadciśnienie
tętnicze, retinopatia, nefropatia,choroba wieńcowa,
tętnicze, retinopatia, nefropatia,choroba wieńcowa,
ocenić czynność gruczołu tarczowego)
ocenić czynność gruczołu tarczowego)
- Rozpocząć suplementację kwasem foliowym
- Rozpocząć suplementację kwasem foliowym
Ciąża jest przeciwwskazana u
Ciąża jest przeciwwskazana u
chorych na cukrzycę z:
chorych na cukrzycę z:
Zaawansowaną nefropatią
Zaawansowaną nefropatią
Niepoddającym się leczeniu
Niepoddającym się leczeniu
nadciśnieniu tętniczym
nadciśnieniu tętniczym
Ciężką retinopatią proliferacyjną
Ciężką retinopatią proliferacyjną
Chorobą niedokrwienną serca
Chorobą niedokrwienną serca
Ciężką neuropatią wegetatywną
Ciężką neuropatią wegetatywną
Kryteria idealnego
Kryteria idealnego
wyrównania glikemii:
wyrównania glikemii:
Na czczo 60-90 mg%(3,3-5,0mmol/l)
Na czczo 60-90 mg%(3,3-5,0mmol/l)
1 godz po posiłku 70-140 mg% ( 3,9-
1 godz po posiłku 70-140 mg% ( 3,9-
7,8mmol/l)
7,8mmol/l)
2 godz po posiłku 60-120 mg% (3,3-6,7
2 godz po posiłku 60-120 mg% (3,3-6,7
mmol/l)
mmol/l)
2.00-4.00 > 60 mg%( > 3,3 mmol/l)
2.00-4.00 > 60 mg%( > 3,3 mmol/l)
Śr. dobowa wartość glikemii – ok. 100 mg% (
Śr. dobowa wartość glikemii – ok. 100 mg% (
5,5 mmol/l)
5,5 mmol/l)
HbA1c < 6,5% ( < 5,6% w okresie
HbA1c < 6,5% ( < 5,6% w okresie
okołokoncepcyjnym)
okołokoncepcyjnym)
W leczeniu ciężarnych powinny być
W leczeniu ciężarnych powinny być
używane biosyntetyczne insuliny ludzkie
używane biosyntetyczne insuliny ludzkie
o kródkim czasie działania podawane w
o kródkim czasie działania podawane w
3 – 5 wstrzyknięciach na dobę, w razie
3 – 5 wstrzyknięciach na dobę, w razie
potrzeby kojarzone z insulinami o
potrzeby kojarzone z insulinami o
pośrednim czasie działania.
pośrednim czasie działania.
Jeśli wystąpią powikłania ciąży i/lub
Jeśli wystąpią powikłania ciąży i/lub
cukrzycy należy rozważyć ukończenie
cukrzycy należy rozważyć ukończenie
ciąży
ciąży
I trymestr ciąży:
I trymestr ciąży:
Ścisła kontrola wyrównania
Ścisła kontrola wyrównania
metabolicznego cukrzycy poprzez
metabolicznego cukrzycy poprzez
ocenę:
ocenę:
- HbA1c
- HbA1c
- Glikemii
- Glikemii
- Obecność acetonu w moczu
- Obecność acetonu w moczu
- Wizyty co tydzień do 10 Hbd
- Wizyty co tydzień do 10 Hbd
- USG zaawansowania ciąży
- USG zaawansowania ciąży
II trymestr ciąży :
II trymestr ciąży :
Wizyty kontrolne co 2 tyg
Wizyty kontrolne co 2 tyg
Insulinoterapia
Insulinoterapia
Monitorowanie glikemii
Monitorowanie glikemii
Ocena wzrostu masy ciała i modyfikacja
Ocena wzrostu masy ciała i modyfikacja
diety
diety
Badanie okulistyczne
Badanie okulistyczne
Ocena funkcji nerek i HbA1c
Ocena funkcji nerek i HbA1c
USG płodu- (wady)
USG płodu- (wady)
III trymestr ciąży:
III trymestr ciąży:
Od 32Hbd – wizyty kontrolne co
Od 32Hbd – wizyty kontrolne co
tydzień
tydzień
USG –ocena wzrastania płodu , AFI
USG –ocena wzrastania płodu , AFI
Monitorowanie stanu płodu i NST KTG
Monitorowanie stanu płodu i NST KTG
- od 34 Hbd co 2 tyg
- od 34 Hbd co 2 tyg
- od 36Hbd 2 x w tyg
- od 36Hbd 2 x w tyg
insulinoterapia
insulinoterapia
Poród:
Poród:
Wyrównana cukrzyca i dobrostan
Wyrównana cukrzyca i dobrostan
płodu pozwalają na prowadzenie ciąży
płodu pozwalają na prowadzenie ciąży
i wystąpienie samoistnej czynności
i wystąpienie samoistnej czynności
porodowej, jednak nie poleca się
porodowej, jednak nie poleca się
przedłużania czasu trwania ciąży
przedłużania czasu trwania ciąży
ponad 40 Hbd
ponad 40 Hbd
Wcześniejsze ukończenie ciąży
Wcześniejsze ukończenie ciąży
rozważyć przy:
rozważyć przy:
brak odczuwania lub osłabienie czucia ruchów
brak odczuwania lub osłabienie czucia ruchów
płodu (poniżej 10 w ciągu 12 godzin)
płodu (poniżej 10 w ciągu 12 godzin)
KTG – objawy zaburzenia czynności serca płodu
KTG – objawy zaburzenia czynności serca płodu
nieprawidłowy wynik testu Manninga i/lub
nieprawidłowy wynik testu Manninga i/lub
przepływów w naczyniach krążenia
przepływów w naczyniach krążenia
łożyskowego i płodowego
łożyskowego i płodowego
gwałtowny spadek zapotrzebowania na insulinę
gwałtowny spadek zapotrzebowania na insulinę
wzrost RR
wzrost RR
acetonuria bez hiperglikemii utrzymująca się
acetonuria bez hiperglikemii utrzymująca się
ponad 24h mimo intensywnego leczenia i iv.
ponad 24h mimo intensywnego leczenia i iv.
wlewu glukozy
wlewu glukozy
Poród c.d.:
Poród c.d.:
Początek aktywnego porodu , spadek zapotrzebowania
Początek aktywnego porodu , spadek zapotrzebowania
na insulinę
na insulinę
Oznaczanie stężenia glukozy co 1 – 2 godz i podawanie
Oznaczanie stężenia glukozy co 1 – 2 godz i podawanie
należnej dawki insuliny, jeśli glikemia przekracza
należnej dawki insuliny, jeśli glikemia przekracza
przekracza 120 ( 140%)
przekracza 120 ( 140%)
Podawanie przy wartościach glikemii:
Podawanie przy wartościach glikemii:
< 70mg% - i.v. 5% glukozy
< 70mg% - i.v. 5% glukozy
70-120 mg% - i.v. 0,9% NaCl
70-120 mg% - i.v. 0,9% NaCl
> 120 (140)mg% - s.c. 2 j. insuliny
> 120 (140)mg% - s.c. 2 j. insuliny
krótkodziałajacej na
krótkodziałajacej na
każde 20 mg% powyżej tej wartości
każde 20 mg% powyżej tej wartości
W czasie porodu ważne jest utrzymanie normoglikemii
W czasie porodu ważne jest utrzymanie normoglikemii
70-90 mg%
70-90 mg%
Połóg :
Połóg :
Spadek zapotrzebowania na insulinę o ok.
Spadek zapotrzebowania na insulinę o ok.
30-50%
30-50%
Akceptowana śr. dobowa wartość glikemii –
Akceptowana śr. dobowa wartość glikemii –
ok. 130mg%
ok. 130mg%
Wizyta kontrolna 6 tyg po porodzie z oceną :
Wizyta kontrolna 6 tyg po porodzie z oceną :
funkcji nerek, stężenia lipidów, HBa1c, TSH-
funkcji nerek, stężenia lipidów, HBa1c, TSH-
istotne ryzyko poporodowego zapalenia gr.
istotne ryzyko poporodowego zapalenia gr.
tarczowego
tarczowego
Stanu narządu wzroku
Stanu narządu wzroku
Kwasica metaboliczna:
Kwasica metaboliczna:
W ciąży istnieje podwyższone ryzyko wystąpienia
W ciąży istnieje podwyższone ryzyko wystąpienia
kwasicy metabolicznej z powodu:
kwasicy metabolicznej z powodu:
Wzrostu stężenia antagonistów insuliny
Wzrostu stężenia antagonistów insuliny
Odwodnienia ( wymioty)
Odwodnienia ( wymioty)
Stresu
Stresu
Bezpośrednie przyczyny kwasicy metabolicznej to :
Bezpośrednie przyczyny kwasicy metabolicznej to :
- Infekcje
- Infekcje
- Nieprzyjęcie insuliny
- Nieprzyjęcie insuliny
- Leki: glikokortykosterydy, b-mimetyki
- Leki: glikokortykosterydy, b-mimetyki
- Palenie tytoniu
- Palenie tytoniu
Kwasica metaboliczna c.d.:
Kwasica metaboliczna c.d.:
Kwasica u matki to kwasica u płodu z
Kwasica u matki to kwasica u płodu z
powodu:
powodu:
- Spadku przepływu maciczno-
- Spadku przepływu maciczno-
łożyskowego
łożyskowego
- Zaburzenia transportu tlenu przez
- Zaburzenia transportu tlenu przez
erytrocyty
erytrocyty
- Osłabienia kurczliwości mięśnia
- Osłabienia kurczliwości mięśnia
sercowego
sercowego
Hiperglikemia doprowadza do
Hiperglikemia doprowadza do
diurezy osmotycznej i spadku objętości
diurezy osmotycznej i spadku objętości
płynów ustrojowych( 4-10 litrów)
płynów ustrojowych( 4-10 litrów)
spadku stężenia elektrolitów
spadku stężenia elektrolitów
w efekcie :
w efekcie :
- tachykardia
- tachykardia
-
-
obiętości minutowej
obiętości minutowej
-
-
ciśnienia tętniczego
ciśnienia tętniczego
-
-
kurczliwości arteriolii i włośniczek
kurczliwości arteriolii i włośniczek
oraz
oraz
wstrząs
wstrząs
Nadciśnienie u ciężarnych z
Nadciśnienie u ciężarnych z
cukrzycą:
cukrzycą:
Progresja zmian w kierunku angiopatii:
Progresja zmian w kierunku angiopatii:
nefropatii i retinopatii.
nefropatii i retinopatii.
Postępowanie lecznicze:
Postępowanie lecznicze:
- RR poniżej 130/80 mm Hg z
- RR poniżej 130/80 mm Hg z
zastosowaniem:
zastosowaniem:
a) centralnie działający agoniści
a) centralnie działający agoniści
alfa-2
alfa-2
adrenergicznego: metyldopa,klonidyna
adrenergicznego: metyldopa,klonidyna
b) blokery kanału wapniowego-
b) blokery kanału wapniowego-
nifedypina
nifedypina
c) alfa1- adrenolityki - prazosyna
c) alfa1- adrenolityki - prazosyna
II cukrzyca ciążowa (GDM)
II cukrzyca ciążowa (GDM)
Cukrzyca ciążowa: nietolerancja
Cukrzyca ciążowa: nietolerancja
węglowodanów o różnym natężeniu, która
węglowodanów o różnym natężeniu, która
wystąpiła po raz pierwszy w ciąży lub
wystąpiła po raz pierwszy w ciąży lub
została w tym okresie rozpoznana- sposób
została w tym okresie rozpoznana- sposób
leczenia ani przetrwanie tej nietolerancji po
leczenia ani przetrwanie tej nietolerancji po
zakończeniu ciąży nie mają wpływu na
zakończeniu ciąży nie mają wpływu na
rozpoznanie
rozpoznanie
U 60% kobiet z GDM w ciągu 15 lat rozwinie
U 60% kobiet z GDM w ciągu 15 lat rozwinie
się cukrzyca II typu
się cukrzyca II typu
Czynniki ryzyka rozwoju
Czynniki ryzyka rozwoju
cukrzycy ciążowej:
cukrzycy ciążowej:
Wiek>35 lat
Wiek>35 lat
Nadwaga przed ciążą (BMI > 27 kg/m2)
Nadwaga przed ciążą (BMI > 27 kg/m2)
Nadciśnienie i choroby nerek
Nadciśnienie i choroby nerek
W wywiadzie nietolerancja glukozy
W wywiadzie nietolerancja glukozy
Cukrzyca w rodzinie
Cukrzyca w rodzinie
W poprzednich ciążach rozwój GDM
W poprzednich ciążach rozwój GDM
Niewyjaśnione zgony wewnątrzmaciczne płodu w
Niewyjaśnione zgony wewnątrzmaciczne płodu w
przeszłości
przeszłości
Urodzenie dziecka z masą powyżej 4500g
Urodzenie dziecka z masą powyżej 4500g
( 4000g)
( 4000g)
Rozpoznawanie:
Rozpoznawanie:
Oznaczenie stężenia glukozy na czczo w czasie I wizyty:
Oznaczenie stężenia glukozy na czczo w czasie I wizyty:
Wartość glikemii > 100 mg % - test diagnostyczny z
Wartość glikemii > 100 mg % - test diagnostyczny z
obciążeniem 75 g glukozy
obciążeniem 75 g glukozy
Wartość glikemii < 100 mg%- test screeningowy
Wartość glikemii < 100 mg%- test screeningowy
między 24-28Hbd
między 24-28Hbd
Dwukrotna wartość glikemii > 125 mg% rozpoznanie
Dwukrotna wartość glikemii > 125 mg% rozpoznanie
cukrzycy ciążowej
cukrzycy ciążowej
Screening u wszystkich ciężarnych- test obciążenia
Screening u wszystkich ciężarnych- test obciążenia
50 g glukozy; oznaczyć stężenie glukozy we krwi w 60
50 g glukozy; oznaczyć stężenie glukozy we krwi w 60
minucie( przy wykonaniu tego testu bez znaczenia jest
minucie( przy wykonaniu tego testu bez znaczenia jest
pora dnia, czas jaki upłynął od ostatniego posiłku)
pora dnia, czas jaki upłynął od ostatniego posiłku)
Wartości glikemii 140-199 mg% wykonać test obciążenia
Wartości glikemii 140-199 mg% wykonać test obciążenia
75 g glukozy
75 g glukozy
Stężenie glukozy > 200% - rozpoznanie cukrzycy ciążowej
Stężenie glukozy > 200% - rozpoznanie cukrzycy ciążowej
i skierowanie do ośrodka diabetologiczno-położniczego
i skierowanie do ośrodka diabetologiczno-położniczego
Rozpoznawanie c.d.:
Rozpoznawanie c.d.:
Jeżeli test przesiewowy (obciążenia
Jeżeli test przesiewowy (obciążenia
50g glukozy) jest nieprawidłowy a
50g glukozy) jest nieprawidłowy a
wyniki testu diagnostycznego
wyniki testu diagnostycznego
(obciążenia 75g glukozy) są
(obciążenia 75g glukozy) są
prawidłowe- należy w 32 Hbd
prawidłowe- należy w 32 Hbd
ponownie wykonać test diagnostyczny
ponownie wykonać test diagnostyczny
Test obciążenia 75g glukozy- wartości
Test obciążenia 75g glukozy- wartości
prawidłowe (osocze krwi żylnej):
prawidłowe (osocze krwi żylnej):
Na czczo < 100 mg%
Na czczo < 100 mg%
Po 1 godz < 180 mg%
Po 1 godz < 180 mg%
Po 2 godz < 140 mg%
Po 2 godz < 140 mg%
Warunki wykonania testu doustnego
Warunki wykonania testu doustnego
obciążenia glukozą :
obciążenia glukozą :
OGTT ( Oral Glucose ToleranceTest)
OGTT ( Oral Glucose ToleranceTest)
Wykonywany na czczo
Wykonywany na czczo
W 8-14 h po ostatnim posiłku
W 8-14 h po ostatnim posiłku
Przynajmniej przez 3 dni bez ograniczeń węglowodanów
Przynajmniej przez 3 dni bez ograniczeń węglowodanów
( nie mniej niż 150 g węglowodanów przy zwykłej
( nie mniej niż 150 g węglowodanów przy zwykłej
aktywności fizycznej)
aktywności fizycznej)
75 glukozy rozpuszczone w 250-300 ml i wypite w ciągu 5
75 glukozy rozpuszczone w 250-300 ml i wypite w ciągu 5
min
min
W trakcie badania pacjent powinien siedzieć, nie
W trakcie badania pacjent powinien siedzieć, nie
przyjmować jakiegokolwiek pożywienia i nie palić
przyjmować jakiegokolwiek pożywienia i nie palić
papierosów
papierosów
Krew do badania pobiera się na czczo i 2 h po wypiciu
Krew do badania pobiera się na czczo i 2 h po wypiciu
roztworu glukozy
roztworu glukozy
Nie należy przeprowadzać testu w trakcie i w ciągu 72 h
Nie należy przeprowadzać testu w trakcie i w ciągu 72 h
po prowadzonej krótkotrwałej sterydoterapii oraz w
po prowadzonej krótkotrwałej sterydoterapii oraz w
trakcie dożylnej terapii beta- mimetykami
trakcie dożylnej terapii beta- mimetykami
Rozpoznanie cukrzycy – wartości
Rozpoznanie cukrzycy – wartości
glukozy w osoczu krwi po OGTT 75g
glukozy w osoczu krwi po OGTT 75g
wg WHO
wg WHO
Osocze krwi żylnej /krew
Osocze krwi żylnej /krew
włośniczkowa
włośniczkowa
mg/dl
mg/dl
mmol/L
mmol/L
Cukrzyca GDM
Cukrzyca GDM
Na czczo
Na czczo
≥
≥
100
100
≥
≥
5,5
5,5
lub
lub
2h
2h
≥
≥
140
140
≥
≥
7,8
7,8
Postępowanie:
Postępowanie:
Dieta (2/3 pacjentek z GDM)
Dieta (2/3 pacjentek z GDM)
Kontrola glikemii:
Kontrola glikemii:
- Glikemia prawidłowa: kontynuacja diety (GDM1)
- Glikemia prawidłowa: kontynuacja diety (GDM1)
- Sporadyczne epizody hiperglikemii:
- Sporadyczne epizody hiperglikemii:
umiarkowana aktywność fizyczna, korekta diety,
umiarkowana aktywność fizyczna, korekta diety,
obserwacja
obserwacja
- Powtarzające się epizody hiperglikemii- leczenie
- Powtarzające się epizody hiperglikemii- leczenie
insuliną (GDM2)
insuliną (GDM2)
Ocena obecności acetonu w moczu
Ocena obecności acetonu w moczu
- Obecny i prawidłowa glikemia: zbyt restrykcyjna
- Obecny i prawidłowa glikemia: zbyt restrykcyjna
dieta wymagająca korekty
dieta wymagająca korekty
- Obecny i hiperglikemia: łączenie insuliny
- Obecny i hiperglikemia: łączenie insuliny
Klasyfikacja GDM:
Klasyfikacja GDM:
GDM1 – leczenie dietą:
GDM1 – leczenie dietą:
- glikemia: na czczo: < 95 mg%; 1h po
- glikemia: na czczo: < 95 mg%; 1h po
posiłku < 140 mg%; 2h po posiłku <120
posiłku < 140 mg%; 2h po posiłku <120
mg%
mg%
GDM2 – leczenie dietą i insuliną:
GDM2 – leczenie dietą i insuliną:
- glikemia: na czczo
- glikemia: na czczo
≥ 95 mg%; 1h po
≥ 95 mg%; 1h po
posiłku: ≥ 140 mg%; 2h po posiłku ≥ 120
posiłku: ≥ 140 mg%; 2h po posiłku ≥ 120
mg%
mg%
Wczesny połóg:
Wczesny połóg:
Szybki powrót do prawidłowej tolerancji
Szybki powrót do prawidłowej tolerancji
glukozy- odstąpienie od insulinoterapii,
glukozy- odstąpienie od insulinoterapii,
okresowa kontrola glikemii
okresowa kontrola glikemii
Weryfikacja GDM: test dgn. z 75 g glukozy 6
Weryfikacja GDM: test dgn. z 75 g glukozy 6
tyg. po porodzie
tyg. po porodzie
Postępowanie w okresie późniejszym:
Postępowanie w okresie późniejszym:
- Dieta cukrzycowa
- Dieta cukrzycowa
-Test dgn. co roku
-Test dgn. co roku
- Regularny wysiłek fizyczny
- Regularny wysiłek fizyczny
- Przed kolejną ciążą –ocena glikemii, test dgn.
- Przed kolejną ciążą –ocena glikemii, test dgn.
Noworodkowe powikłania
Noworodkowe powikłania
cukrzycy u matki :
cukrzycy u matki :
makrosomia / IUGR;zaburzenia dobrostanu
makrosomia / IUGR;zaburzenia dobrostanu
wewnatrzmacicznego; uraz okołoporodowy
wewnatrzmacicznego; uraz okołoporodowy
hipoglikemia
hipoglikemia
hiperbilirubinemia
hiperbilirubinemia
hipokalcemia
hipokalcemia
policytemia: Ht > 65%
policytemia: Ht > 65%
zaburzenia oddychania
zaburzenia oddychania
kardiomiopatia i niewydolnośc krażenia
kardiomiopatia i niewydolnośc krażenia
spowodowane hipertrofią mięśnia
spowodowane hipertrofią mięśnia
sercowego
sercowego
CHOROBY TARCZYCY
CHOROBY TARCZYCY
Choroby tarczycy:
Choroby tarczycy:
Nadczynność tarczycy:
Nadczynność tarczycy:
Niedoczynność tarczycy
Niedoczynność tarczycy
Wole nietoksyczne w ciąży
Wole nietoksyczne w ciąży
Zapalenie gruczołu tarczowego
Zapalenie gruczołu tarczowego
Nadczynność tarczycy-
Nadczynność tarczycy-
przyczyny:
przyczyny:
Choroba Graves-Basedova
Choroba Graves-Basedova
Autoimunizacyjne zapalenie tarczycy
Autoimunizacyjne zapalenie tarczycy
Ostre ( podostre ) zapalenie gruczołu
Ostre ( podostre ) zapalenie gruczołu
tarczowego
tarczowego
Wole toksyczne wieloguzkowe
Wole toksyczne wieloguzkowe
Gruczolak toksyczny tarczycy
Gruczolak toksyczny tarczycy
Choroba trofoblastyczna(zaśniad groniasty,
Choroba trofoblastyczna(zaśniad groniasty,
kosmówczak)
kosmówczak)
Choroba Graves-Basedova:
Choroba Graves-Basedova:
Stanowi 50% przypadków nadczynności tarczycy
Stanowi 50% przypadków nadczynności tarczycy
Obecne są p/ciała antymikrosomalne i
Obecne są p/ciała antymikrosomalne i
antytyreoglobulinowe, skierowane przeciwko receptorom
antytyreoglobulinowe, skierowane przeciwko receptorom
TSH, stymulujące gruczoł tarczowy obserwuje się
TSH, stymulujące gruczoł tarczowy obserwuje się
powiększenie gruczołu oraz jego nadczynność
powiększenie gruczołu oraz jego nadczynność
p/ciała w kl. IgG przenikają przez łożysko-nadczynność
p/ciała w kl. IgG przenikają przez łożysko-nadczynność
tarczycy u płodu( objawy : tachykardia>160 ud/min, wole
tarczycy u płodu( objawy : tachykardia>160 ud/min, wole
u płodu w badaniu USG, nadmierna pobudliwość i
u płodu w badaniu USG, nadmierna pobudliwość i
aktywność płodu, niekiedy zaburzony wzrost
aktywność płodu, niekiedy zaburzony wzrost
wewnątrzmaciczny płodu)
wewnątrzmaciczny płodu)
Okresy zaostrzeń i remisji; znaczenie mają następujące
Okresy zaostrzeń i remisji; znaczenie mają następujące
czynniki: stres, zakażenie, poród , zabiegi operacyjne
czynniki: stres, zakażenie, poród , zabiegi operacyjne
W ciąży u części pacjentek obserwuje się: w I trymestrze-
W ciąży u części pacjentek obserwuje się: w I trymestrze-
zaostrzenie choroby, w II i III trymestrze najczęściej
zaostrzenie choroby, w II i III trymestrze najczęściej
remisję z następowym pogorszeniem po porodzie
remisję z następowym pogorszeniem po porodzie
Rozpoznanie:
Rozpoznanie:
Objawy kliniczne:
Objawy kliniczne:
-Tachykardia w spoczynku> 100 uderzeń na
-Tachykardia w spoczynku> 100 uderzeń na
minutę
minutę
-Niewyjaśniony ubytek masy ciała lub brak
-Niewyjaśniony ubytek masy ciała lub brak
jego przyrostu ( mimo prawidłowego wzrostu
jego przyrostu ( mimo prawidłowego wzrostu
macicy i rozwoju płodu)
macicy i rozwoju płodu)
-Drżenie rąk
-Drżenie rąk
-Luźne stolce
-Luźne stolce
-Szmer naczyniowy nad gruczołem
-Szmer naczyniowy nad gruczołem
Powikłania i rokowanie w przypadku
Powikłania i rokowanie w przypadku
nadczynności tarczycy w ciąży:
nadczynności tarczycy w ciąży:
Głównymi powikłaniami ciąży u
Głównymi powikłaniami ciąży u
pacjentek z nadczynnością tarczycy
pacjentek z nadczynnością tarczycy
są:
są:
Stan przedrzucawkowy
Stan przedrzucawkowy
Zaburzenia w układzie sercowo –
Zaburzenia w układzie sercowo –
naczyniowym
naczyniowym
Przy odpowiednim leczeniu i ścisłej
Przy odpowiednim leczeniu i ścisłej
kontroli rokowanie dla matki i płodu
kontroli rokowanie dla matki i płodu
jest b. dobre
jest b. dobre
Leczenie:
Leczenie:
W ciąży lekiem z wyboru jest
W ciąży lekiem z wyboru jest
propylotiouracyl
propylotiouracyl
Dawkowanie:
Dawkowanie:
- Początek leczenia: dawki 0,15g 3x
- Początek leczenia: dawki 0,15g 3x
/dobę
/dobę
- Leczenie podtrzymujące :
- Leczenie podtrzymujące :
- Dawki 0,05-0,2 g 3x /dobę , zależnie od
- Dawki 0,05-0,2 g 3x /dobę , zależnie od
odpowiedzi na terapię
odpowiedzi na terapię
Przełom tarczycowy:
Przełom tarczycowy:
Jest rzadkim powikłaniem
Jest rzadkim powikłaniem
Stanami sprzyjającymi jego wystąpieniu
Stanami sprzyjającymi jego wystąpieniu
są:
są:
- Ciężka postać stanu przedrzucawkowego
- Ciężka postać stanu przedrzucawkowego
- Niedokrwistość
- Niedokrwistość
- Infekcje
- Infekcje
- Poród drogami natury lub cięcie
- Poród drogami natury lub cięcie
cesarskie
cesarskie
Przełom tarczycowy – objawy
Przełom tarczycowy – objawy
Wysoka ciepłota ciała
Wysoka ciepłota ciała
Tachykardia
Tachykardia
Nudności , wymioty , biegunka
Nudności , wymioty , biegunka
Zaburzenia orjentacji, majaczenie, psychoza
Zaburzenia orjentacji, majaczenie, psychoza
lub śpiączka
lub śpiączka
Niewydolność krążenia często z obrzękiem
Niewydolność krążenia często z obrzękiem
płuc
płuc
Odwodnienie i zaburzenia kwasowo-
Odwodnienie i zaburzenia kwasowo-
elektrolitowe
elektrolitowe
Przełom tarczycowy -
Przełom tarczycowy -
leczenie
leczenie
Propylotiouracyl:
Propylotiouracyl:
- Dawka 0,25 g 4x/dobę; max do 1,5g p.o. lub przez zgłębnik
- Dawka 0,25 g 4x/dobę; max do 1,5g p.o. lub przez zgłębnik
Beta-blokery
Beta-blokery
- Propranolol
- Propranolol
- Dawka 0,04-0,08 g co 6-8 h p.o. lub 0,001-0,003 g i.v , tak
- Dawka 0,04-0,08 g co 6-8 h p.o. lub 0,001-0,003 g i.v , tak
aby obniżyć tętno
aby obniżyć tętno
do 90-110 / min
do 90-110 / min
hydrokortyzon: 0,1 g 4 x /dobę
hydrokortyzon: 0,1 g 4 x /dobę
W wypadku niewydolności krążenia : leki nasercowe, diuretyki,
W wypadku niewydolności krążenia : leki nasercowe, diuretyki,
Zwalczanie hipertermii
Zwalczanie hipertermii
W.r.p: tlen, płyny wieloelektrolitowe, glukoza
W.r.p: tlen, płyny wieloelektrolitowe, glukoza
Zwalczanie chorób współistniejących: antybiotyki, witaminy
Zwalczanie chorób współistniejących: antybiotyki, witaminy
Niedoczynność tarczycy –
Niedoczynność tarczycy –
powikłania i rokowanie:
powikłania i rokowanie:
Poronienia
Poronienia
Porody przedwczesne
Porody przedwczesne
Wewnątrzmaciczne zgony płodów
Wewnątrzmaciczne zgony płodów
Stan przedrzucawkowy
Stan przedrzucawkowy
Przedwczesne oddzielenie łożyska
Przedwczesne oddzielenie łożyska
prawidłowo usadowionego
prawidłowo usadowionego
Wrodzona niewydolność krążenia
Wrodzona niewydolność krążenia
Niedoczynność tarczycy –
Niedoczynność tarczycy –
przyczyny:
przyczyny:
Zapalenie gruczołu tarczowego typu
Zapalenie gruczołu tarczowego typu
Hashimoto
Hashimoto
Pierwotna niedoczynność tarczycy
Pierwotna niedoczynność tarczycy
Leczenie nadczynności jodem
Leczenie nadczynności jodem
promieniotwórczym lub lekami
promieniotwórczym lub lekami
p/tarczycowymi
p/tarczycowymi
Niedobór jodu
Niedobór jodu
Niedoczynność tarczycy –
Niedoczynność tarczycy –
objawy:
objawy:
Uczucie zimna
Uczucie zimna
Osłabienie,uczucie zmęczenia,ospałość
Osłabienie,uczucie zmęczenia,ospałość
Wypadanie włosów ,
Wypadanie włosów ,
Wzdęcia, bóle brzucha , zaparcia
Wzdęcia, bóle brzucha , zaparcia
Zaburzenia snu
Zaburzenia snu
Suchość i łuszczenie naskórka
Suchość i łuszczenie naskórka
Nieuzasadniony dietą przyrost masy ciała
Nieuzasadniony dietą przyrost masy ciała
Zmniejszenie sprawności ruchowej i
Zmniejszenie sprawności ruchowej i
intelektualnej
intelektualnej
Badania laboratoryjne:
Badania laboratoryjne:
Wzrost stężenia cholesterolu
Wzrost stężenia cholesterolu
Spadek stężenia T3 , T4
Spadek stężenia T3 , T4
Wzrost stężenia TSH
Wzrost stężenia TSH
Niedokrwistość
Niedokrwistość
Leczenie:
Leczenie:
Lek z wyboru : syntetyczna L-
Lek z wyboru : syntetyczna L-
tyroksyna:
tyroksyna:
Początek terapii 50-100ug dziennie,
Początek terapii 50-100ug dziennie,
potem wzrost dawki o 25 ug/dzień w
potem wzrost dawki o 25 ug/dzień w
ciągu tyg
ciągu tyg
Leczenie podtrzymujące: ok. 100-200
Leczenie podtrzymujące: ok. 100-200
ug/d
ug/d
Zapalenie gruczołu
Zapalenie gruczołu
tarczowego typu Hashimoto:
tarczowego typu Hashimoto:
Schorzenie autoimunologiczne
Schorzenie autoimunologiczne
Najczęstsza przyczyna niedoczynności
Najczęstsza przyczyna niedoczynności
Objawy: powiększenie gr. Tarczowego o b.
Objawy: powiększenie gr. Tarczowego o b.
spoistej konsystencji
spoistej konsystencji
Laboratoryjnie: wyniki często prawidłowe,
Laboratoryjnie: wyniki często prawidłowe,
diagnoza potwierdzona wynikiem biopsji i
diagnoza potwierdzona wynikiem biopsji i
pozytywnym wynikiem testu hemaglutynacji
pozytywnym wynikiem testu hemaglutynacji
( obecność p/ciał przeciwko tyreoglobulinie)
( obecność p/ciał przeciwko tyreoglobulinie)
Leczenie : w przypadku niedoczynności lub
Leczenie : w przypadku niedoczynności lub
dużego wola L-tyroksyna
dużego wola L-tyroksyna
Poporodowe zapalenie
Poporodowe zapalenie
gruczołu tarczowego:
gruczołu tarczowego:
5-10% kobiet po porodzie
5-10% kobiet po porodzie
Schorzenie autoimunologiczne
Schorzenie autoimunologiczne
Niecharakterystyczne objawy
Niecharakterystyczne objawy
Przebieg choroby:
Przebieg choroby:
Przemijająca nadczynność tarczycy ok.1-4 miesięcy
Przemijająca nadczynność tarczycy ok.1-4 miesięcy
po porodzie u ok.. 4% kobiet, która objawia się
po porodzie u ok.. 4% kobiet, która objawia się
powiększeniem gr. Tarczowego, ,,kołataniem serca”,
powiększeniem gr. Tarczowego, ,,kołataniem serca”,
wynikająca z nadmiernego uwalniania hormonów
wynikająca z nadmiernego uwalniania hormonów
,wtórnego wobec uszkodzenia gr.
,wtórnego wobec uszkodzenia gr.
2/3 pacjentek uzyskuje stan eutyreozy
2/3 pacjentek uzyskuje stan eutyreozy
1/3 rozwija trwałą niedoczynność tarczycy
1/3 rozwija trwałą niedoczynność tarczycy
Choroby przytarczyc:
Choroby przytarczyc:
Pierwotna nadczynność przytarczyc:
Pierwotna nadczynność przytarczyc:
Przyczyny: gruczolak, przerost 4 gruczołów,
Przyczyny: gruczolak, przerost 4 gruczołów,
rak ;objawy: kamica ukł.moczowego,
rak ;objawy: kamica ukł.moczowego,
zapalenie trzustki, nadciśnienie, przełom
zapalenie trzustki, nadciśnienie, przełom
hiperkalcemiczny, zaburzenia
hiperkalcemiczny, zaburzenia
psychiatryczne
psychiatryczne
Pierwotna niedoczynność przytarczyc:
Pierwotna niedoczynność przytarczyc:
Przyczyny: zwykle chir. usunięcie przytarczyc
Przyczyny: zwykle chir. usunięcie przytarczyc
(tężyczka ,parastezje, kurcze, zaburzenia
(tężyczka ,parastezje, kurcze, zaburzenia
psychiatryczne, zmiany w EKG)
psychiatryczne, zmiany w EKG)
Choroby przysadki:
Choroby przysadki:
Akromegalia:
Akromegalia:
Limfocytowe zapalenie przysadki
Limfocytowe zapalenie przysadki
Zespół Sheehana:
Zespół Sheehana:
- Najbardziej klasyczna postać niedoczynności przysadki
- Najbardziej klasyczna postać niedoczynności przysadki
obserwowana u kobiet , które przeszły krwotok poporodowy ze
obserwowana u kobiet , które przeszły krwotok poporodowy ze
wstrząsem hipowolemicznym
wstrząsem hipowolemicznym
- Objawy:
- Objawy:
- Przebieg ostry: spadek RR, tachykardia , hipoglikemia,
- Przebieg ostry: spadek RR, tachykardia , hipoglikemia,
zaburzenia laktacji
zaburzenia laktacji
- Suplementacja GKS jest postępowaniem ratującym życie
- Suplementacja GKS jest postępowaniem ratującym życie
- Przebieg przewlekły:wtórny brak miesiączki, osłabienie libido,
- Przebieg przewlekły:wtórny brak miesiączki, osłabienie libido,
brak laktacji, zanik owłosienia łonowego i pachowego
brak laktacji, zanik owłosienia łonowego i pachowego
- U części kobiet występuje moczówka prosta
- U części kobiet występuje moczówka prosta
Moczóka prosta
Moczóka prosta
Dziękuję za
Dziękuję za
uwagę
uwagę