Prawa uczenia się
czynności ruchowych w
wodzie.
1.Przetwarzanie informacji
wg Schmidta
• Wykonawca = przetwórca informacji,
przypomina to pracę komputera
Wejście
• Dane odbierane przez ludzi, które
później ulegają przetwarzaniu
• Informacja = bodziec np. wystrzał
pistoletu
• Informacje odbierane są przez
receptory
• Dane wejściowe znajdują się między
wieloma innymi informacjami, muszą
zostać wybrane
Przetwarzanie informacji –
etapy
• Rozpoznanie bodźca
– Pierwszy etap przetwarzania informacji
– Odbiór bodźców na przy użyciu
zmysłów: wzroku, słuchu, dotyku, odczuć
kinestetycznych, węchu.
– Łączenie informacji pochodzących z
rożnych zmysłów
– Określenie wzorca
• Wybór odpowiedzi
– Podjęcie decyzji o tym czy odpowiedź
należy wykonać a jeśli tak to jaka ma
być
– Wybór odpowiedzi: łączenie bodźca z
możliwym rezultatem
• Programowanie odpowiedzi
– Przygotowanie do realizacji wybranej
wcześniej odpowiedzi
– Pobudzenie narządu ruchu tak by
wykonał pożądany ruch
– Rozpoczęcie działania - odpowiedzi
Wyjście
• Zachowanie ruchowe lub działanie
będące skutkiem procesów
przetwarzania informacji.
• Modyfikacja i poprawki błędów nie należą to
etapów przetwarzania informacji.
2. Źródła informacji dla
tworzenia czynności ruchowej
• eksterocepcja, proces, który wykorzystuje
informacje ze środowiska zewnętrznego, gdzie
najważniejszymi zmysłami dostarczającymi
jednostką tego rodzaju bodźców są wzrok, słuch,
odbierające informacje słowną i obrazową.
• propriocepcja, w tym przypadku informacje
pochodzą z wnętrza ciała, przykładem tego jest
informacja kinestetyczna. Jest to świadomość
ruchów stawów i napięcia mięśni dostarczane
przez narząd przedsionkowy, wrzeciona
mięśniowe, narządy ścięgniste Golgiego, czy
receptory skóry.
3. Czynności
standardowe
• Def. Czynności powszechnie znane, które
pozwalają nam, w najlepszy sposób wykonać
określone zadanie motoryczne
• Uczenie się i nauczanie czynności standartowych
istotnie różni się od nauczania bezpośredniego. W
uczeniu bezpośrednim będziemy się uczyć
bezpośredniej realizacji celu, natomiast w uczeniu
standardowym drogi do celu - czynności, która
pozwoli nam cel zrealizować . Na tym etapie
nauczania nie będziemy zatem jedynie próbowali
utrzymać się na wodzie tak, żeby się nie utopić, lecz
postaramy się opanować technikę zapewniającą
sprawne przemieszczanie się w niej. Przy tym technika
ta jest powszechnie znana, a nam pozostaje się jej
nauczyć, to znaczy odtworzyć ją własnymi ruchami.
Etapy procesu nauczania
czynności standartowych:
• etap 1 – antycypacji celu:
– nauczanie rozpoczyna się od
sformułowania zadania, celu i oceniania
wartości i możliwości osiągnięcia celu.
Zadaniem na tym etapie będzie przede
wszystkim dokładne określenie celu,
czyli wybór nauczanej czynności
ruchowej. Zadanie to powinno
przedstawiać wartość dla uczącego się i
mieścić się w granicach jego możliwości
• etap 2 – wstępnej orientacji:
– uczenie się motoryczne jest zawsze
realizowane w określonej sytuacji.
Czynniki sytuacyjne w znacznej mierze
mogą mieć wpływ na skuteczność
uczenia się. Do czynników tych
zaliczamy:
• sytuację fizyczną: woda - brudna, czysta,
ciepła, zimna, sprzęt dobry czy zły, zużyty
czy nowy,
• sytuacja społeczna: interakcje nauczyciela z
uczniami i uczniów między sobą –
komunikacja dydaktyczna
• sytuacja osobista: przeżycia, lęki, radości
• etap 3 – umysłowego programowania:
– aby złożoną, sportową czynność odwzorować trzeba ją
sobie najpierw wyobrazić. Dopiero gorsze lub lepsze
wyobrażenie motoryczne daje szansę podejmowania prób
przetworzenia tego wyobrażenia w rzeczywistą realną
czynność .
Najpierw trzeba zastanowić się nad tym, co
należy wykonać, potem dopiero można tę rzecz
urzeczywistnić (najpierw wyobrażam sobie, jak się pływać
żabką a potem podejmuję próbę pływania). W procesie
nauczania niezbędne są zatem działania nauczycielskie
służące powstaniu wyobrażenia motorycznego – powstaniu
u ucznia umysłowego programu czynności ruchowej .
– Umysłowy program czynności ruchowej (wyobrażenie
czynności ruchowej) to m. in. zbiór wiadomości o strukturze
ruchu, jego dynamice a także o niezbędnych zasadach
działania. Podstawowymi źródłami takich są:
• informacja słowna,
• informacja obrazowa
• informacja czuciowa – kinestetyczna
• etap 4 – praktycznego działania:
– etap, w którym wyobrażenia motoryczne
przekształcają się w czynności realne,
rzeczywiste. O ile łatwo jest wyobrazić
sobie kierunek ruchu (przywodzenia,
odwodzenia, zginania, prostowania itp.)
znacznie trudniej jest sobie wyobrazić siłę,
z jaką powinniśmy działać. Dlatego też tak
ważne są działania praktyczne, które dają
szansę zapoznania się z czuciem
kinestetycznym, wyczuwaniem zmian
napięcia i rozluźniania mięśni, ustawienia
kątowego w stawach itp. Dlatego też nie
nauczysz się pływać nie wchodząc do wody
ani jazdy konnej nie dosiadając konia
Literatura
• B. Czabański Kształcenie
motoryczne; AWF Wrocław 2000
• R. Schmidt, C. Wrisberg Czynności
ruchowe człowieka -uczenie się i
wykonywanie w różnych sytuacjach;
Biblioteka trenera, Warszawa 2009 r.