Uczenie się przez przyswajanie
może odbywać się na drodze bezpośredniej lub pośredniej.
Poznanie bezpośrednie - zasadniczym przedmiotem poznania ludzkiego są nie wiadomości o świecie, lecz świat — a więc przyroda, życie społeczne, kultura i gospodarka. Źródłem poznania nie może być podręcznik, lecz przede wszystkim sama rzeczywistość, czyli konkretne rzeczy, procesy i zdarzenia oraz zachodzące między nimi związki i zależności, poznawane — o ile to tylko możliwe — w naturalnych warunkach i sytuacjach. Punktem wyjścia w poznawaniu rzeczywistości przez samodzielne odkrywanie świata przez podmiot uczący się dzięki własnemu wysiłkowi w procesie rozwiązywania problemów jest sytuacja problemowa, która inspiruje uczącego się do poszukiwania i formułowania problemu, wynajdywania pomysłów rozwiązania i weryfikacji tych pomysłów.
Poznanie pośrednie - o charakterze abstrakcyjnym, a więc pozbawione już swojej konkretności. Czerpie się je w głównej mierze ze źródeł drukowanych, w szkole zaś przede wszystkim podręczników. Ponieważ wiedza przekazywana w takiej gotowej już postaci ma charakter oderwany (od rzeczywistości) i zazwyczaj mniej przemawia do wyobraźni uczniów, ukonkretnia się ją choćby częściowo za pośrednictwem różnych środków dydaktycznych, niejako przybliżających abstrakcję do rzeczywistości.
Uczenie się przez przeżywanie
polega na stwarzaniu takich sytuacji w pracy szkolnej i pozaszkolnej, w których ma miejsce wywoływanie przeżyć emocjonalnych u wychowanków pod wpływem odpowiednio eksponowanych wartości zamkniętych w dziele literackim, sztuce teatralnej, filmie, obrazie, rzeźbie, dziele architektury, utworze muzycznym lub czynie ludzkim, a także w pięknie przyrody. Są to bądź stworzone przez człowieka wartości kulturowe, bądź źródła przeżyć są dawane nam przez naturę lub przez tzw. samo życie. Przeżywanie wartości staje się zarazem podstawą do wartościowania, w którym stopniowo rozszerza się skala ocen pozytywnych i negatywnych oraz do angażowania się i wartościowego działania.
Efekty uczenia się przez przeżywanie mogą mieć ogromne znaczenie dla rozwoju osobowości ucznia. Obejmują one poznanie, następnie rozbudzanie uczuć i wyrobienie umiejętności wartościowania.
Uczenie się przez działanie praktyczne
może przyjmować różną postać. Od ćwiczenia opanowania samych czynności bez wiązania ich z podstawami naukowymi, po działania łączące teorię z praktyką.