Konfabulacje
Na podstawie:
Herzyk A. i in.(2004), Pamięć jawna i ukryta a dysfunkcje mózgu, Wyd.
UMCS Lublin. 43-44
Gunten A. (2004), Environmental reduplicative paramnesia in a case of
atypical Alzheimer's disease. Journal Of Neurology [J Neurol],. 251 (6), s.
750-2
Yamada M. (2003), Postoperative reduplicative paramnesia in a patient
with a right frontotemporal lesion. Psychogeriatrics s. 127-131
przygotowała Joanna Stompel
Konfabulacje
Błędy i zniekształcenia
pamięciowe, których chory nie
dostrzega.
Zachowania kompensacyjne, służą
do wypełniania luk pamięciowych.
Konfabulacje
Konfabulacje nie są charakterystyczne
dla amnezji.
Objawy amnestyczne mogą nasilać
konfabulacje (np. zespół Korsakowa).
Nawet głębokie objawy amnezji mogą nie
wywoływać konfabulacji (np. zespół
hipokampa).
Konfabulacje towarzyszą innym
deficytom neuropsychologicznym
(anozognozja – brak świadomości
zaburzeń chorobowych).
Konfabulacje
Anozognozje:
Zespół Antona – chory nie zdaje sobie sprawy
z tego, że nie widzi; twierdzi, że wszystko
widzi, ale w pomieszczeniu jest ciemno.
Porażenie lewostronne – chory uważa, że jego
lewa ręka jest sprawna i aby to udowodnić,
wykonuje polecone zadanie ruchowe zdrową
prawą ręką.
Afazja – chory zaprzecza, że popełnia błędy
językowe.
Konfabulacje
Zjawisko konfabulacji nie jest
związane bezpośrednio z
zaburzeniami procesów pamięci,
ale z dezintegracją systemów
monitorowania i dowolnej kontroli
(Moscovitch, 1997; Schnider,
2001).
Paramnezja reduplikacyjna
Iluzoryczne przekonanie, że jakaś
przestrzeń została podwojona i istnieje
w kilku miejscach jednocześnie.
Paramnezja reduplikacyjna należy do
zespołów urojeniowego błędnego
utożsamiania (delusional
misidentification syndrome DMS).
Nie należy do tak rzadkich objawów, jak
kiedyś uważano; obecnie szacuje się, że
dotyczy około 8 % pacjentów z
chorobami neurologicznymi.
Paramnezja reduplikacyjna
Przypadek paramnezji reduplikacyjnej
jako pierwszy opisał Bonnet w 1788 r.
Pojęcie wprowadził Pick w 1903 r.
67-letnia pacjentka z podejrzeniem
choroby Alzheimera była przekonana, że
szpital w Pradze, do którego została
przyjęta, znajdował się równocześnie w
jej rodzinnym mieście; podwojeniu
podlegał również personel szpitala, w
tym dr Pick.
Paramnezja reduplikacyjna
75-letni pacjent z rozpoznaniem choroby
Alzheimera (Gunten)
Zapytany, gdzie aktualnie się znajduje,
odpowiadał, że w innym mieście w mieszkaniu
identycznym z tym, w którym mieszka. Twierdził,
że jego mieszkanie i cały budynek zostały
przeniesione do tego innego miasta i teraz
znajdują się w obu miejscach jednocześnie. Nie był
w stanie wyjaśnić, jak to jest możliwe, jednak
zastanawiał się, dlaczego wybudowano jego dom
gdzie indziej. Obawiał się, że będzie musiał płacić
podwójny czynsz za dwa identyczne mieszkania i
abonament za telewizory.
Paramnezja reduplikacyjna
73-letnia pacjentka,
skarżąca się na ubytki
pamięci (Yamada)
Stwierdzono u niej zanik
lewego obszaru pola
widzenia, a także
trudności w uczeniu się.
MRI wykazało oponiaka w
prawej półkuli mózgu,
pacjentkę poddano
operacji, w której usunięto
guz; obraz powrócił w
lewej części pola
widzenia.
Paramnezja reduplikacyjna
3 miesiące po operacji pacjentka zaczęła opowiadać mężowi
o dziwnych sytuacjach, np. twierdziła, że czworo jej wnuków
znajduje się w domu na górze.
4 miesiące po operacji, gdy przebywała u swojej siostry w
Tokio, błędnie uznała dom siostry za dom opieki dla osób
starszych i była zasmucona, że została tam umieszczona.
Swoją siostrę uważała za przełożoną. Jednak nigdy jasno nie
zaprzeczyła, że nie jest jej siostrą, a nawet wspominała z nią
dzieciństwo.
Najczęstsze powielenia dotyczyły jej domu i męża.
Pomimo że znała dokładny adres, uważała, że nie jest w
swoim domu i nalegała, aby do niego jak najszybciej wrócić.
Pytana, gdzie znajduje się jej prawdziwy dom, sytuowała go
w Otsu (gdzie aktualnie mieszkała) lub w Tokio (gdzie
mieszkała w dzieciństwie).
Proszona o podanie adresu swojego domu, odpowiadała
zgodnie z prawdą lub zmieniała tylko nazwę miasta.
Paramnezja reduplikacyjna
Jej wiedza geograficzna została zniekształcona, twierdziła,
że Nagoya i Otsu są położone blisko siebie, a w
rzeczywistości dzieli je ponad 150 km.
Równie często jak reduplikacji miejsc, doświadczała
reduplikacji ludzi.
Uważała, że ma dwóch mężów i nazywała ich „ten mąż” i
„tamten mąż”
Pytana, kim jest mężczyzna siedzący obok niej (jej
prawdziwy mąż), odpowiadała, że to jeden z jej mężów, a
drugi zajmuje się domem.
Pomimo zamieszania w domu spowodowanego jej
dziwacznymi przekonaniami, pacjentka była radosna i
zdawała się nie przejmować obecną sytuacją.
Z powodu zaburzeń cyklu snu współwystępującego z
paramnezją reduplikacyjną pacjentce zaczęto podawać
risperidon, po 15 miesiącach po operacji paramnezja
reduplikacyjna zniknęła.
Paramnezja reduplikacyjna
Paramnezja reduplikacyjna
Poproszona o przypomnienie sobie swoich przekonań
z okresu paramnezji reduplikacyjnej, powiedziała, że
była pewna, że wówczas dom nie należał do niej.
Dodała, że teraz dom jest ich, więc czuje się
bezpieczna.
W rozmowie z mężem pacjentki ustalono jakie były
podstawy jej przekonań podczas paramnezji
reduplikacyjnej. Chora sądziła, że jej dom został
oddany w zastaw hipoteczny. Wyniknęło to z tego, że
rzeczywiście kilka lat temu jej dom był zastawiony.
Paramnezja reduplikacyjna
Czynniki mogące wywołać paramnezję
reduplikacyjną:
Uraz prawej półkuli mózgu.
Amnezja.
Anozognozja.
Dysfunkcja płata czołowego.
Wadliwe ulokowanie przeszłych wspomnień
w teraźniejszości.
Przeszłe przeżycia mogą decydować o
„zawartości” paramnezji reduplikacyjnej.