ZESPOŁY

UPRAWEK

Zespół uprawek – to szereg zabiegów

uprawowych następujących po sobie na

tym samym polu, w celu uzyskania

konkretnego efektu agrotechnicznego.

W całokształcie uprawy w zmianowaniu można

wyróżnić pięć zasadniczych zespołów uprawek:

 zespół uprawek pożniwnych,

 zespół uprawek przedsiewnych pod rośliny ozime,

 zespół uprawek przedzimowych,

 zespół uprawek wiosennych (pod wysiew/sadzenie

roślin jarych),

 zespół uprawek pielęgnowania.

Zespół uprawek pożniwnych

Sposób i możliwość przeprowadzenia pełnego zespołu

uprawy pożniwnej zależy od długości i czasu, jaki

pozostaje między zbiorem i siewem dwóch roślin

występujących po sobie na tym samym polu.

Do zadań zespołu uprawek pożniwnych należy:

przykrycie resztek pożniwnych,

ograniczenie strat wody,

niszczenie chwastów.

Najczęściej spotykanym przykładek pełnego zespołu uprawek
pożniwnych (gdy pole wolne od perzu) jest zestaw
następujących zabiegów:

podorywka (dostosowana głębokość do warunków glebowych
połączona z bronowaniem lub włókowaniem),

bronowanie (wykonane broną średnią mające na celu niszczenie
wschodzących chwastów),

bronowanie (wykonane broną średnią lub ciężką, które powinno
niszczyć pozostałe chwasty i wydobywać ich nasiona na powierzchnię
umożliwiając im kiełkowanie).

Zespół uprawek pożniwnych c.d.

Gdy pole jest zachwaszczone rocznymi gatunkami chwastów
konstrukcja uprawek pożniwnych jest następująca:

podorywka płytka + bronowanie,

brona ciężka lub kultywator x 2-4 ( po każdym znaczącym
opadzie atmosferycznym lub co 10-14 dni).
Pole zachwaszczone wieloletnimi gatunkami (również
perzem) można zwalczać mechanicznie wykonując następujące
uprawy:
Gleby piaszczyste
- podorywka wysztorcowana do głębokości 15 cm,
- po przeschnięciu kultywator sprężynowy x 2,
- zebranie rozłogów.
Gleby gliniaste
- talerzowanie głębokie x 2,

-po wschodach chwastów orka z przedpłużkiem lub herbicyd do
niszczenia perzu lub innego dominanta

Uprawa pod międzyplony jest następująca:

podorywka (do głębokości 6-12cm) + bronowanie,

siew międzyplonu,

bronowanie (gdy gleba wilgotna) lub wałowanie (gdy gleba jest
sucha).

Wykonujemy latem (sierpień, wrzesień) przed siewem zbóż ozimych,
rzepaku ozimego i innych roślin ozimych.

Ma on do spełnienia następujące zadania:

odpowiednio głębokie spulchnienie roli,

wprowadzenie nawozów do gleby i ich wymieszanie z rolą,

doprawienie wierzchniej warstwy roli do siewu,

nadanie sprawności roli na okres kiełkowania i wschodów roślin,

niszczenie pozostałych chwastów i siewek z osypanego przedplonu.

Składa się z następujących zabiegów uprawowych:

zniszczenie ścierni lub innych resztek pożniwnych (talerzówka, kultywator,
glebogryzarka),

orka przedsiewna (do głębokości 20-22 cm) + brona (na glebach suchych i
ciężkich zastosowanie wału gładkiego lub pierścieniowego),

2-4 tygodniowy okres odleżenia ( osiadania) roli,

siew nawozów mineralnych,

bronowanie w dwa ślady ( lub kultywator do dokładnego wymieszania
nawozów),

zabiegi doprawiające, np. wał pierścieniowy, strunowy, kruszący- zależnie od
stanu roli; ewentualnie brona lub płytko kultywator z broną,

siew nasion,

bronowane posiewne.

Zespół uprawek przedsiewnych pod rośliny ozime

Zespół uprawy pod rośliny ozime po przedplonach późno
schodzących z pola przebiega następująco:

orka siewna + wałowanie wałem Cambella,

wysiew nawozów mineralnych,

bronowanie (brona średnia),

siew nasion,

bronowanie posiewne (brona lekka).

Jeżeli do orki przystępujemy bezpośrednio po zbiorze
przedplonu, bez żadnych zabiegów przygotowawczych lub
jeżeli między zbiorem przedplonu i siewem ozimin jest mniej
niż trzy tygodnie, to dobrze jest ją wykonać za pomocą pługa
z przedpłużkiem. Zaleca się wówczas uproszczoną
technologię:

orka pługiem z przedpłużkiem + brona,

nawożenie mineralne,

brona ciężka lub agregat uprawowy,

siew agregatem uprawowo – siewnym.

Zespół uprawek przedsiewnych pod rośliny ozime
c.d.

Wykonujemy go jesienią, najczęściej w październiku (przed
nadejściem mrozów) po zbiorze późnych strączkowych,
kukurydzy, okopowych, po opóźnionych zbiorach innych
roślin lub po zespole uprawy pożniwnej.

Ma na celu:

głębokie spulchnienie roli (przewietrzenie gleb ciężkich,
zmniejszenie skutków ugniatania),

gromadzenie wody opadowej (szczególnie w okresie jesiennym i w
okresie roztopów),

wykorzystanie strukturotwórcze działania mrozu,

wyrównanie zawartości próchnicy i składników pokarmowych w
całej warstwie ornej,

wprowadzenie i wymieszanie nawozów z glebą (mineralnych i
organicznych),

niszczenie chwastów (głębokie przyoranie, podcinanie korzeni),

ułatwienie i przyspieszenie wykonania zespołu uprawek
wiosennych (zadanie organizacyjne w gospodarstwie).

Zespół uprawek przedzimowych

Zespół uprawek przedzimowych c.d.

Zaczyna się wczesną wiosną – gdy stan roli umożliwia już
rozpoczęcie prac polowych, a kończy się po zasianiu lub zasadzeniu
roślin jarych. Okres, jaki można przeznaczyć na zespół uprawek
wiosennych zależy głównie od terminu siewu roślin jarych.

Zespół uprawek wiosennych wpływa na:

ograniczenie strat wody (zmniejszenie nieproduktywnego
parowania),

przyspieszenie ogrzewania roli,

wprowadzenie nawozów i doglebowych pestycydów,

nadanie roli sprawności na okres kiełkowania i wschodów roślin,

 zniszczenie wschodzących chwastów.

Zespół uprawek wiosennych pod rośliny wymagające wczesnego
siewu (koniec marca, początek kwietnia), pod: groch zboża jare,
rzepak jary, po wykonanej orce przedzimowej, dla dwu różnych
rodzajów gleb jest następujący:

Zespół uprawek wiosennych

Zespół uprawek wiosennych bez wykonanej orki
przedzimowej, po międzyplonie ozimym, pod rośliny
późnego siewu lub sadzenia (późne ziemniaki, silosowe,
strączkowe na zieloną masę) jest następujący:

zbiór lub desykacja międzyplonu,

talerzówka,

płytka orka + wał ( kruszący lub pierścieniowy),

brona + wał strunowy.

Zespół uprawek wiosennych dla roślin zbożowych z wsiewką
motylkowych przebiega następująco:
- siew nawozów mineralnych,
- kultywatorowanie + bronowanie,
- wałowanie (wał gładki lub pierścieniowy),
- siew nasion,
- bronowanie posiewne.

Zespół uprawek wiosennych c.d.

Warianty uprawy wiosennej w zależności od

warunków

(wilgotność duża, częściowo lub silnie zniszczona struktura – po

ulewnych deszczach lub zastoiskach wody)

Rodzaj

gleby

Narzędzia

Głębokoś

ć pracy w

mm

Uwagi

Lekka i

lekka do

średniej

Brona średnia

2-3

Zabiegi wykonać

możliwie

wcześnie. Bronę

stosować w

przypadku, gdy

bezpośredni

wjazd

kultywatorem

(pługiem) nie jest

możliwy.

Kultywator półsztywny
lub pług z wałem Campbella

700 mm
lub ciężką kolczatką

8-10

12-15

Lekki agregat uprawowy z

wałem strunowym

3-4

Średnia

do

ciężkiej

Włóka lekka

1-3

Włóka

przyśpieszy

osychanie

wierzchniej

warstwy gleby i

wjazd z kolejnymi

narzędziami.

Pług stosować w

miejscach po

zastoiskach

wody. Ciągniki

wyposażyć w

bliźniacze koła.

Kultywator półsztywny
lub pług z wałem Campbella

900 mm

10-12
14-18

Kompaktowy agregat

uprawowy z wałem strunowym

2-4

Warianty uprawy wiosennej w zależności od

warunków

(wilgotność dość duża, mokra wiosna)

Rodzaj gleby

Narzędzia

Głębokoś

ć pracy w

mm

Uwagi

Lekka i lekka

do średniej

Włóka lekka

1-3

Użycie włóki

lub

odwróconych

bron o

możliwie dużej

szerokości

roboczej na 3-4

dni przed

doprawieniem

roli do siewu

przyśpieszy

osuszanie i

ogrzanie roli

oraz zmniejszy

jej

zagęszczenie

przez koła

ciągnika.

Brona średnia w 2 ślady
lub lekki agregat uprawowy

2-4
3-4

Średnia i

średnia do

ciężkiej

Włóka średnia

2-3

Brona ciężka w 2 ślady
lub lekki agregat uprawowy

(2x)
lub agregat kompaktowy

(2x)

3-6
3-6

3-10

Ciężka

Włóka średnia

1-3

Agregat kompaktowy
lub ciężki agregat

uprawowy

3-8

3-10

Warianty uprawy wiosennej w zależności od

warunków

(wilgotność umiarkowana lub niska, sucha wiosna)

Rodzaj

gleby

Narzędzia

Głębokoś

ć pracy w

mm

Uwagi

Lekka i

lekka do

średniej

Włóka średnia

3-4

Zastosowanie

włóki w

zależności od

warunków .

Bardzo wskazane

w przypadku

wczesnej wiosny

i nieco

późniejszym

siewie – dla

ograniczenia

strat wody.

Włóka wyrówna

pole po mocno

wyskibionej orce.

W przypadku

suszy wskazane

jest także

wałowanie

posiewne wałem

Crosskill lub
ewentualnie

wałem gładkim.

Brona średnia w 2 ślady
lub lekki agregat uprawowy

(1-2x)

lub agregat kompaktowy

3-4
3-4
3-4

Średnia i

średnia do

ciężkiej

Włóka ciężka

2-3

Brona średni lub ciężka w 2

ślady
lub lekki agregat uprawowy

(2x)
lub agregat kompaktowy

3-6
3-6

3-10

Ciężka

Włóka ciężką

2-3

Ciężki agregat uprawowy
lub agregat aktywny

3-8
3-8

Wykonujemy: od wschodów do dojrzewania roślin
uprawnych

Obejmuje:

Obróbkę roli (spulchnianie, obredlanie, kruszenie itp.)

Nawożenie posiewne, pogłówne, dolistne (azotowe,
mikroelementy itp.)

Niszczenie (ograniczenie populacji) patogenów (stosowanie
fungicydów, insektycydów, nematocydów itp.)

Skracanie źdźbła, desykacja itp.

Niszczenie chwastów (mechaniczne lub chemiczne – herbicydy)

Optymalizacja obsady roślin (przecinka, przerywka,
pojedynkowanie itp.)

Grupy stosowanych zabiegów:

Ręczne lub mechaniczne (pielenie, spulchnianie, przerzedzanie)

Fizyczne (wypalanie chwastów)

Chemiczne (opryskiwanie lub opylanie pestycydami)

Biologiczne (nanoszenie organizmów wrogich patogenom)

Uwaga: integrowane metody pielęgnowania polegają na łącznym
stosowaniu różnych grup zabiegów.

Zespół uprawek pielęgnowania

Przykładowe konstrukcje zespołu

uprawy pielęgnowania

TECHNOLOGIA

TRADYCYJNA

 Siew tradycyjny
 Brona chwastownik
 Spulchnianie międzyrzędzi
 Przecinka i przerywka
 Nawożenie pogłówne
 Spulchnianie międzyrzędzi x 3
 Ewentualne pojedynkowanie,

okrążka

TECHNOLOGIA

PRZEMYSŁOWA

 Siew punktowy
 Spulchnianie międzyrzędzi
 Nawożenie pogłówne
 Herbicyd dolistnie
 Spulchnianie międzyrzędzi
 Zabiegi ochronne (fungicydy,

insektycydy)

BURAK (CUKROWY, PASTEWNY)

Przykładowe konstrukcje zespołu

uprawy pielęgnowania

TECHNOLOGIA

TRADYCYJNA

 Sadzenie pod redło
 Brona chwastownik
 Redlenie wysokie
 Brona
 Redlenie II
 Spulchnianie międzyrzędzi
 Redlenie III oraz w miarę

potrzeby ochrona przed
patogenami

TECHNOLOGIA

PRZEMYSŁOWA

 Sadzenie sadzarką
 Brona chwastownik
 Redlenie wysokie
 Herbicyd doglebowy oraz

fungicydy, insektycydy według
zaleceń

ZIEMNIAK

Przykładowe konstrukcje zespołu

uprawy pielęgnowania

TECHNOLOGIA

TRADYCYJNA

 Siew tradycyjny
 Brona przed krzewieniem
 Nawożenie pogłówne
 W miarę potrzeb ochrona

przed patogenami

TECHNOLOGIA

PRZEMYSŁOWA

 Siew ze ścieżkami

technologicznymi

 Herbicyd po siewie
 Antywylegacz
 Herbicyd dolistny (wg.

zachwaszczenia)

 Nawożenie pogłówne
 Fungicydy, insektycydy według

prognoz

ZBOŻA

Przykładowe konstrukcje zespołu

uprawy pielęgnowania

TECHNOLOGIA

TRADYCYJNA

 Siew tradycyjny
 Bronowanie posiewne
 Nawożenie pogłówne
 W miarę potrzeb ochrona

przed patogenami

TECHNOLOGIA

PRZEMYSŁOWA

 Siew ze ścieżkami

technologicznymi

 Herbicyd po siewie
 Nawożenie pogłówne
 Fungicydy, insektycydy według

prognoz

 Środki zapobiegające pękaniu

łuszczyn przed zbiorem oraz
powodujące równomierne
dojrzewanie

RZEPAK OZIMY