Profilaktyka
poekspozycyjna
(Post Exposure Prophylaxy)
PEP
Zasady zapobiegania HIV:
• Bezpieczny seks
• Bezpieczny kontakt z krwią
• Wykonywanie testów w kierunku
HIV
• Edukacja, informacja
Zasada
• Każda krew jest potencjalnie
zakaźna !!!
Materiał biologiczny
zawierający HIV
• Krew i preparaty krwiopochodne
• Nasienie, wydzielina z pochwy
• Płyny zapalne
• Mleko kobiety HIV(+)
• Każda wydzielina zawierająca krew
• Ślina podczas krwawych zabiegów
stomatologicznych
• Płyn mózgowo – rdzeniowy
• Nie utrwalone tkanki i narządy pochodzące od
człowieka żywego lub ze zwłok
• Komórki i hodowle tkankowe, pożywki i roztwory
zawierające HIV
Zakaźność materiałów
biologicznych
• Wysoce zakaźne -krew
-nasienie, wydzielina z pochwy
-płyny ustrojowe z domieszką krwi
-tkanki
____________________________________________________
• Potencjalnie zakaźne - płyny: opłucnowy,
osierdziowy, owodniowy
- maź stawowa
- mleko kobiece
- ropa
____________________________________________________
• Nie zakaźne -ślina
-łzy
-pot
-mocz
-kał
Widoczna domieszka krwi zmienia kwalifikację zakaźności
Materiał zakaźny
• Mocz, kał, ślina, plwocina, wymiociny,
wydzielina z nosa, pot i łzy,
nie są zakaźne
Kontakt z nimi NIE wymaga profilaktyki
PEP
Materiał zakaźny
Materiałem zakaźnym może być każdy
materiał biologiczny zawierający wirusa
HIV w ilości niezbędnej do zakażenia
Ryzyko zakażenia
zainfekowaną igłą
dawka
ekspozycyjna wirusa
• HBV 20 – 30 % 0,00001
ml
• HCV 4 – 10 % ?
• HIV
0,3 % (0,2-0,5%) 0,1 ml
0,3 %
0,1ml
Ryzyko HIV po ekspozycji
• Ekspozycja zawodowa
-
skaleczenie, zadrapanie, ukłucie igłą
0,32 %
- przez błonę śluzową 0,09 %
- inne: prawdopodobieństwo zakażenia nie określone
• Ekspozycja nie zawodowa
- przez transfuzję krwi 95-100 %
- używanie wspólnych igieł 0,67 %
- stosunek płciowy waginalny 0,1 – 0,2%
- stosunek analny 0,1 – 0,3 %
- stosunek oralny – nie określone
Postępowanie zaraz po
ekspozycji
• Przemyć skórę wodą z mydłem
• Nie tamować krwawienia
• Nie wyciskać krwi z rany
• Błony śluz. i spojówki przepłukać
wielokrotnie wodą lub 0,9% NaCl
• O ile to możliwe, podać 1 tabl a 250 lub
300 mg Retroviru ( AZT, Zidowudyna) lub
1 tab a 300/150mg Combiviru
(1tab= ZDV+3TC)
Postępowanie po ekspozycji
• Przewieźć osobę poszkodowaną jak najszybciej
do ośrodka specjalistycznego HIV
• Włączyć profilaktykę lekami
antyretrowirusowymi najwcześniej jak tylko
można
Profilaktyka włączona w ciągu
pierwszych 1-2 godzin po ekspozycji
redukuje ryzyko zakażenia o 80 %.
• Nie później niż 36 – 48 godzin
• Profilaktyka HBV i tężca
Postępowanie po ekspozycji
• Profilaktyki NIE stosuje się po
ekspozycji na skórę
nieuszkodzoną !
Profilaktyka po ekspozycji
Profilaktyka lekami antyretrowirusowymi
powinna być prowadzona
przez 4 tygodnie
Profilaktyka po ekspozycji
Do czasu uzyskania ujemnych wyników
HIV,
osoba, która uległa ekspozycji powinna:
zachować wstrzemięźliwość seksualną
przestrzegać zasad bezpiecznego seksu
unikać ciąży
nie karmić piersią
wstrzymać się od oddawania krwi
wstrzymać się od dawstwa nasienia, tkanek, narządów
Profilaktyka po ekspozycji
Jeżeli osoba stanowiąca potencjalne źródło
zakażenia zostanie uznana za nie zakażoną
HIV
osoba, u której doszło do ekspozycji
nie musi przyjmować profilaktyki HIV.
W przypadku ustalenia tego faktu już po
rozpoczęciu PEP, należy ją przerwać
Koniec