HOMEOSTAZA
HOMEOSTAZA
Utrzymanie równowagi między środowiskiem
Utrzymanie równowagi między środowiskiem
zewnętrznym i wewnętrznym
zewnętrznym i wewnętrznym
Kontrola i regulacja równowagi
Kontrola i regulacja równowagi
homeostatycznej – ośrodkowy układ nerwowy
homeostatycznej – ośrodkowy układ nerwowy
Ośrodki nerwowe odbierają informacje od
Ośrodki nerwowe odbierają informacje od
receptorów , przetwarzają je i generują
receptorów , przetwarzają je i generują
odpowiednią odpowiedź za pośrednictwem
odpowiednią odpowiedź za pośrednictwem
autonomicznego układu nerwowego ,
autonomicznego układu nerwowego ,
gruczołów wydzielania wewnętrznego oraz
gruczołów wydzielania wewnętrznego oraz
komórki rozsiane układu wydzielania
komórki rozsiane układu wydzielania
wewnętrznego-komórki układu APUD
wewnętrznego-komórki układu APUD
Układ autonomiczny
Układ autonomiczny
Współczulny i przywspółczulny
Współczulny i przywspółczulny
Eferentna część trzewnych łuków
Eferentna część trzewnych łuków
odruchowych-efektorem są wszystkie
odruchowych-efektorem są wszystkie
komórki i tkanki poza m.poprzecznie
komórki i tkanki poza m.poprzecznie
prążkowanymi
prążkowanymi
Włókna przedzwojowe-zwój nerwowy-
Włókna przedzwojowe-zwój nerwowy-
włókna zazwojowe-efektor
włókna zazwojowe-efektor
Układ współczulny
Układ współczulny
Istota szara rogów bocznych rdzenia
Istota szara rogów bocznych rdzenia
kręgowego-część piersiowa i
kręgowego-część piersiowa i
lędźwiowa L1-L2
lędźwiowa L1-L2
Włókna przdzwojowe (włókna grupy B)
Włókna przdzwojowe (włókna grupy B)
w korzeniach brzusznych-gałęzie
w korzeniach brzusznych-gałęzie
łączące białe wchodzą do zwojów pnia
łączące białe wchodzą do zwojów pnia
współczulnego-włókna zazwojowe
współczulnego-włókna zazwojowe
(włókna grupy Cs) przez gałęzie
(włókna grupy Cs) przez gałęzie
łączące szare powracają do nerwów
łączące szare powracają do nerwów
rdzeniowych
rdzeniowych
Pień współczulny-21-24 zwojów
Pień współczulny-21-24 zwojów
3 zwoje szyjne-górny, środkowy i
3 zwoje szyjne-górny, środkowy i
dolny tworzący z pierwszym zwojem
dolny tworzący z pierwszym zwojem
piersiowym zwój szyjno-piersiowy
piersiowym zwój szyjno-piersiowy
czyli gwiaździsty
czyli gwiaździsty
11-12 zwojów piersiowych
11-12 zwojów piersiowych
4-5 zwojów lędźwiowych
4-5 zwojów lędźwiowych
3-4 zwoje krzyżowe
3-4 zwoje krzyżowe
Włókna zazwojowe do wszystkich
Włókna zazwojowe do wszystkich
narządów : głowy, szyi, klatki
narządów : głowy, szyi, klatki
piersiowej, jamy brzusznej, miednicy
piersiowej, jamy brzusznej, miednicy
mniejszej i narządów płciowych
mniejszej i narządów płciowych
Niewielka liczba włókien
Niewielka liczba włókien
przedzwojowych bezpośrednio
przedzwojowych bezpośrednio
unerwia naczynia krwionośne w
unerwia naczynia krwionośne w
mięśniach szkieletowych oraz rdzeń
mięśniach szkieletowych oraz rdzeń
nadnerczy
nadnerczy
Na zakończeniach włókien
Na zakończeniach włókien
przedzwojowych wydziela się
przedzwojowych wydziela się
acetylocholina, a na zakończeniach
acetylocholina, a na zakończeniach
włókien zazwojowych-noradrenalina
włókien zazwojowych-noradrenalina
Noradrenalina
Noradrenalina
Fenyloalanina (wątroba)-tyrozyna
Fenyloalanina (wątroba)-tyrozyna
(neurony)-DOPA
(neurony)-DOPA
(dihydroksyfenyloalanina)-dopamina
(dihydroksyfenyloalanina)-dopamina
(pęcherzyki synaptyczne)-
(pęcherzyki synaptyczne)-
noradrenalina-adrenalina-kwas
noradrenalina-adrenalina-kwas
dihydroksymigdałowy-kwas
dihydroksymigdałowy-kwas
wanilinomigdałowy
wanilinomigdałowy
Noradrenalina uwalnia się do krwi
Noradrenalina uwalnia się do krwi
Receptory adrenergiczne
Receptory adrenergiczne
Receptory alfa1 alfa 2
Receptory alfa1 alfa 2
Są bardziej wrażliwe na NA
Są bardziej wrażliwe na NA
Po związaniu ulega hamowaniu tworzenie
Po związaniu ulega hamowaniu tworzenie
cAMP a zwiekszenie cGMP i otwierają się
cAMP a zwiekszenie cGMP i otwierają się
kanały wapniowe
kanały wapniowe
Receptory beta 1i beta 2 są bardziej
Receptory beta 1i beta 2 są bardziej
wrażliwe na isoproterenol-po połączniue jest
wrażliwe na isoproterenol-po połączniue jest
tworzony cAMP
tworzony cAMP
Blokerem rec.alfa jest fenoksybenzamina, a
Blokerem rec.alfa jest fenoksybenzamina, a
rec, beta propranolol
rec, beta propranolol
Acetylocholina
Acetylocholina
Uwalniana z neuronów przedzwojowych
Uwalniana z neuronów przedzwojowych
Działa na rec. nikotynowe i muskarynowe
Działa na rec. nikotynowe i muskarynowe
Działając na rec. nikotynowy- szybkie
Działając na rec. nikotynowy- szybkie
pobudzenie
pobudzenie
Działanie na rec. muskarynowy-wolne
Działanie na rec. muskarynowy-wolne
pobudzenie i wolne ustąpienie pobudzenia-
pobudzenie i wolne ustąpienie pobudzenia-
blokuje atropina. Po połączniu powstaje cGMP
blokuje atropina. Po połączniu powstaje cGMP
Neurony pośredniczące w zwojach
Neurony pośredniczące w zwojach
współczulnych -uwalnianie dopaminy
współczulnych -uwalnianie dopaminy
(rec.D1,D2,D3,D4) mające działanie hamujące
(rec.D1,D2,D3,D4) mające działanie hamujące
Układ przywspółczulny
Układ przywspółczulny
Jądra n. III, VII, IX i X
Jądra n. III, VII, IX i X
Rogi boczne segmentów S2-S3
Rogi boczne segmentów S2-S3
90% włókien przywspółczulnych-nerw błędny
90% włókien przywspółczulnych-nerw błędny
Przywspółczulne włókna przedzwojowe
Przywspółczulne włókna przedzwojowe
biegną do narządów wew. I tam się
biegną do narządów wew. I tam się
przełączają na włókna zazwojowe
przełączają na włókna zazwojowe
Na ich zakończeniach wydziela się
Na ich zakończeniach wydziela się
acetylocholina
acetylocholina
Jako modulator działa wazoaktywny peptyd
Jako modulator działa wazoaktywny peptyd
jelitowy, cholecystokinina, denorfiny ,
jelitowy, cholecystokinina, denorfiny ,
enkefaliny, somatostatyna
enkefaliny, somatostatyna
W obrębie efektorów stałe współzawodnictwo
W obrębie efektorów stałe współzawodnictwo
między impulsacją przywspółczulną a współczulną
między impulsacją przywspółczulną a współczulną
Impulsacja współczulna pobudza lub hamuje
Impulsacja współczulna pobudza lub hamuje
aktywność w zależności od przewagi rec. Alfa lub
aktywność w zależności od przewagi rec. Alfa lub
beta, zaś impulsacja przywspółczulna zawsze
beta, zaś impulsacja przywspółczulna zawsze
hamuje
hamuje
Dzieje się to za pośrednictwem cGMP lub cAMP-
Dzieje się to za pośrednictwem cGMP lub cAMP-
współzawodnictwo
współzawodnictwo
Pod wpływem NA zachodzi glikoliza w wątrobie
Pod wpływem NA zachodzi glikoliza w wątrobie
Z zakończeń uwalnia się też ATP
Z zakończeń uwalnia się też ATP
Prostoglandyny ( uwalniane z błon komórkowych)
Prostoglandyny ( uwalniane z błon komórkowych)
modulują transmisję adrenergiczną i cholinergiczną
modulują transmisję adrenergiczną i cholinergiczną
neuronów zwojowych- PGF hamuja NA, PGE
neuronów zwojowych- PGF hamuja NA, PGE
pobudzją NA, odwrotnie na ACh
pobudzją NA, odwrotnie na ACh
Pobudzenie uk.współczulnego-
Pobudzenie uk.współczulnego-
rozszerzone źrenice i szpary powiekowej-
rozszerzone źrenice i szpary powiekowej-
oczy gwiazdy filmowej, tachykardia,
oczy gwiazdy filmowej, tachykardia,
rozszerzenie oskrzeli, zwiększone
rozszerzenie oskrzeli, zwiększone
wydzielanie gęstej śliny, gęsia skórka,
wydzielanie gęstej śliny, gęsia skórka,
rec.alfa-zwężenie naczyń skóry i
rec.alfa-zwężenie naczyń skóry i
narządów, skurcz mięśnia wypieracza
narządów, skurcz mięśnia wypieracza
pęcherza moczowego, rec. Beta
pęcherza moczowego, rec. Beta
odwrotnie w przypadku naczyń skóry i
odwrotnie w przypadku naczyń skóry i
pęcherza
pęcherza
Pobudzenie uk.przywspółczulnego-
Pobudzenie uk.przywspółczulnego-
zwężenie żrenic, zwolnienie serca,
zwężenie żrenic, zwolnienie serca,
rozszerzenie naczyń, skurcz oskrzeli,
rozszerzenie naczyń, skurcz oskrzeli,
pobudzenie wydzielania wodnistej
pobudzenie wydzielania wodnistej
sliny, skurcz wypieracza pęcherza,
sliny, skurcz wypieracza pęcherza,
wzmaganie perystaltyki żołądka, jelit
wzmaganie perystaltyki żołądka, jelit