LEKI

WYKRZTUŚNE

Leki wykrztuśne stosuje się w celu
ułatwienia wydalenia zalegającej

wydzieliny

w oskrzelach.
W różnych stanach chorobowych może

dochodzić do zagęszczania płynu
surowiczo-śluzowego pokrywającego
oskrzela i utrudnienia jego wydalania.

Zalegająca wydzielina w oskrzelach może

ulec ropieniu i hamować przepływ
powietrza przez drogi oddechowe.

Usunięcie zalegającego płynu surowiczo-

śluzowego z oskrzeli jest możliwe przez:



zmniejszenie lepkości tego płynu



umożliwienie komórkom urzęsionym

przesunięcia zalegającej wydzieliny w kierunku

krtani.

W celu rozrzedzenia zalegającej wydzieliny

stosuje się :



środki zwiększające wydzielanie śluzu

przez

komórki kubkowe,



środki mukolityczne

powodujące rozłączenie

mostków siarczkowych mukopolisacharydów i

zmniejszenie ich lepkości,



detergenty

obniżające napięcie powierzchniowe

Leki wykrztuśne stosowane są gdy obecna jest
gęsta zalegająca wydzielina oskrzelowa, a jej
odkrztuszanie jest utrudnione z powodu
zmniejszonych odruchów kaszlowych.



Większość leków działających wykrztuśnie wykazuje

właściwości drażnienia nabłonka oskrzeli w celu

wydzielania śluzu przez komórki kubkowe.



Leki wykrztuśne mogą docierać do nabłonka oskrzeli

z powietrzem wdychanym przy stosowaniu inhalacji.



Po podaniu doustnym lub pozajelitowym leki

wykrztuśne mogą dochodzić do nabłonka dróg

oddechowych z krwią dopływającą do oskrzeli.



Niektóre leki wykrztuśne przenikają z krwi do

pęcherzyków płucnych, a następnie przedostają się

do oskrzeli w powietrzem wydychanym.



Stosowanie tych leków nie jest bezpieczne,
ze względu na możliwość uszkodzenia

surfaktantu pęcherzyków płucnych

Surfaktant jest płynem pokrywającym

pęcherzyki płucne i warunkuje ich napięcie w
czasie oddychania. Brak lub zmiana jego
składu może powodować zapadanie się
pęcherzyków płucnych.

Zastosowanie leków wykrztuśnych:



stanach zapalne dróg oddechowych, którym towarzyszy suchy

kaszel z niewielką ilością wydzieliny,



silny kaszel z gęstą i lepką wydzieliną,



ostre i przewlekłe schorzenia dróg oddechowych związane z

występowaniem patologicznie zagęszczonego śluzu,



dooskrzelowe podanie w przypadku obecności gęstej i lepkiej

wydzieliny zalegającej w drzewie oskrzelowym,



przed- i pooperacyjne zaburzenia wydzielania śluzu w drogach

oddechowych,



ostre i przewlekłe zapalenie oskrzeli,



zapalenie krtani,



astma oskrzelowa,



rozstrzenie oskrzeli,



mukowiscydoza,



zapalenie zatok obocznych nosa,



leczenie niedrożności nosa spowodowanej przez lepką lub

nadmierną wydzielinę.

Podział leków wykrztuśnych:

1.Leki o drażniącym mechanizmie

działania:



Wykazujące działanie wykrztuśne przez

drażnienie nabłonka oskrzeli (działanie

bezpośrednie)



Olejki eteryczne



Pochodne gwajakolu



Wykazujące działanie wykrztuśne przez

drażnienie błony śluzowej układu

pokarmowego (działanie pośrednie)



Alkaloidy: wymiotnicy, fiołka wonnego



Sole organiczne: benzoesan sodu



Saponiny

Podział leków

wykrztuśnych cd.:

2.Solne środki wykrztuśne



Działające bezpośrednio



Jodek potasu



Działające pośrednio (zmieniające
odczyn pH wydzieliny gruczołów
oskrzelowych



Wodorowęglan sodu



Chlorek amonu

Podział leków

wykrztuśnych cd.:

3. Leki o działaniu mukolitycznym



Acetylocysteina



Karbocysteina



Tiopronina



Pochodne tiazolidyny (steiny): Letosteina,

Nesosteina



Mesna



Bromheksyna



Ambroksol

4.Detergenty



Tyloksapol

1.Leki wykrztuśne o drażniącym

mechanizmie działania:



Leki działające wykrztuśnie przez
drażnienie błony śluzowej oskrzeli

Olejki eteryczne



Są mieszaniną związków terpentynowych,
estrów fenoli, aldehydów aromatycznych,
alkoholi i ketonów.



Drażnią błonę śluzową oskrzeli i zwiększają
wydzielanie śluzu w oskrzelach.



Ułatwiają odkrztuszanie.



Wykazują słabe działanie odkażające.

Mechanizm działania:

•

Po podaniu doustnym lotne składniki

olejków eterycznych wydalają się z krwi do

płuc i drażnią błonę śluzowa oskrzeli od

strony ich światła, wzmagają czynność

wydzielniczą, upłynniają zalegającą

wydzielinę ułatwiają odkrztuszanie, a także

działają spazmolitycznie i antyseptycznie.

•

Olejki eteryczne drażnią też błonę śluzową

żołądka i na drodze odruchowej powodują

efekt sekretolityczny w oskrzelach.

Działania niepożądane:



Po podaniu doustnym drażnią błonę śluzową
przewodu pokarmowego.



Mogą uszkadzać narządy miąższowe.



Są truciznami protoplazmatycznymi.



Część lotnych substancji wydala się z krwi do
powietrza wydychanego i może uszkadzać surfaktant
pęcherzyków płucnych.

Bezpieczniejsze jest stosownie roztworów olejków w

postaci inhalacji (np.: preparaty Inhalol, Olbas Oil).

Przyrządza się przez dodanie do szklanki gorącej wody

5-10 kropli mieszaniny olejków.

Wdychanie par olejków w postaci inhalacji łagodniej

drażni błonę śluzową oskrzeli, zwiększa ukrwienie
oskrzeli i wydzielanie śluzu oraz ułatwia
odkrztuszanie.

Jako leki wykrztuśne stosuje się:



Olejek sosnowy (Oleum Pini)



Olejek terpentynowy (Oleum Terebenthinae)



Olejek miętowy (Oleum Menthae)



Olejek tymiankowy (Oleum Thymi)



Olej macierzanki (Oleum Serpylli)



Olej z pieprzu betel (Oleum Betel)

Źródłem olejków są napary z ziół:

Ziela tymianku (Herba Thymi), ziela macierzanki

(Herba Serpylli), liści rozmarynu (Folium Rosmarini),

liścia eukaliptusa (Folium Eucalypti), pączków

topoli (Gemmae Populi), korzenia omanu (Radix

Inulae), korzenia biedrzeńca (Radix Pimpinellae),

owocu koperku (Fructus Anethi), owocu kopru

włoskiego (Fructus Foeniculi), owocu kminku

(Fructus Carvi), ziela estragonu (Herba Dracunculi),

ziela grindeli (Herba Grindeliae).

Gwajakol

(ester metylowy pirokatechiny)



Działanie drażniące na tkanki.



Właściwości bakteriobójcze i odkażające.



Wydzielany do światła dróg oddechowych, działa
drażniąco na błony śluzowe.



Zwiększa wydzielanie gruczołów śluzowych i
gruczołów surowiczych i zwiększa ilość wydzieliny
w drogach oddechowych



Drażni błonę śluzową żołądka i odruchowo zwiększa
wydzielanie gruczołów dróg oddechowych. W ten
sposób ulega zmniejszeniu lepkość i gęstość
wydzieliny w obrębie dróg oddechowych.

Pochodne gwajakolu

Pochodne gwajakolu wykazują słabsze działanie ,
ale równocześnie dają słabsze objawy ze strony
przewodu pokarmowego, co zwiększa bezpieczeństwo
ich stosowania.



Gwajafenezyna (eterowe połączenie gwajakolu ze
związkiem organicznym)



Gwajetolina (eterowe połączenie gwajakolu ze
związkiem organicznym)



Gwajfilina (połączenie metyloksantyny i
gwajafenezyny)



Gwacetizal (połączenie estrowe gwajakolu ze
związkiem organicznym)



Gwajakolosulfonian potasu (sól gwajakolu)

Gwajafenezyna

(Guajfenesinum)



Zwiększa wydzielanie gruczołów śluzowych i
gruczołów surowiczych.



Zmniejsza gęstość i lepkość wydzieliny w obrębie
dróg oddechowych.



Pobudza inne gruczoły śluzowe do wydzielania śluzu,
zwłaszcza w obrębie nosa i szyjki macicy.



Wykazuje mniejsze działanie drażniące niż gwajakol.



W dużych dawkach może powodować podrażnienia
przewodu pokarmowego, nudności i wymioty.



Stosownie gwajafenezyny może nasilać objawy
porfirii i zmniejszać kurczliwość mięśni szkieletowych.

Preparaty:

Coldrex Broncho - syrop 100mg/5ml
Guaiatussin 2% - syrop 2%
Guajazyl- syrop 2%, tabletki 100mg
Gwajfen- syrop125mg/5ml
Wick Formula 44 Plus L- zawiesina 200mg/15ml
Preperat złożony:
Baladex- syrop (50mg teofiliny+ 30mg

gwajafenezyny)/5mg

Contril- syrop (Guajfenesinum 0,1g+ Dextrotorphanum

10mg)/5ml

Dawkowanie:
Stosuje się 2-3 razy dziennie w dawce 50-100mg u

dzieci w wieku 2-6 lat, a w dawce 100-200mg u dzieci

w wieku 6-12 lat, u dorosłych w dawce 200mg.

Gwajfilina

(Guaifyllinum)

Skojarzone działanie pobudzające rytm
oddychania oraz działanie wykrztuśne.
Preparat:
Eclabron

Gwajetolina

(Guaietolinum)

•

Słabsze działanie niż Gwajafenezyna.

•

Stosowana jako lek wykrztuśny w dawce 300-
600mg podawanej 2-3 razy dziennie doustnie w
postaci tabletek lub doodbytniczo w postaci
czopków.

Preparat:
Guethural300- tabletki 300mg, czopki 300mg

Gwacetyzal

(Guacetisalum)

•

Działanie wykrztuśne, przeciwgorączkowe,

przeciwzapalne.

•

Stosuje się w dawce 500mg podawanej 2-3 razy

dziennie.

Preparaty:
Balsacetil, Broncaspin, Guajabronc, Prontomucil

Gwajakolosulfonian potasu

(Kalii

gujacolosulfonas, Sulfogaiacolum

)

•

Działa łagodniej od gwajakolu.

•

Jako środek wykrztuśny stosuje się w dawce 300mg

podawanej 2-3 razy dziennie.

Preparaty:
Apitussic- syrop 52mg/5ml
Diabetussic- płyn 6g/100g
Kalium Gajacolosulfonicum- tabletki 500g
Sirupus Kalii guajacolosulfonici
Sulfaguaiatussin- syrop 60 mg/g
Preparaty złożone:
Apipulmol- syrop (130mg sulfogwajakolu+ 32mg

Belladonnae fol. Tinct.)/5ml

Herbapect- syrop (wyciąg płynny z tymianku, nalewka z

pierwiosnka, sulfogwajakol, sorbitol).

Pastylki wykrztuśne- tabletki do żucia (200mg

sulfogwajakolu+ 10mg Glycyrrhizae extr).

Thiocodin- tabletki (15mg fosforanu kodeiny+ 300mg

sulfogwajakolu)

Działania niepożądane pochodnych

gwajakolu:

•

zaburzenia żołądkowo- jelitowe:
nudności, wymioty, biegunka,

•

podrażnienia przewodu pokarmowego:

podrażnienia żołądka

•

ból, zawroty głowy,

•

wysypka skórna, pokrzywka,

•

rzadko bóle w nadbrzuszu.



Wykazujące działanie wykrztuśne przez

drażnienie błony śluzowej układu

pokarmowego (działanie pośrednie)

Alkaloidy wymiotnicy

(Radix Ipecacuanhe):



Emetyna



Cefelina

•

Drażnią błonę śluzową żołądka i zakończenia nerwu

błędnego w żołądku.

•

Odruchowo pobudzają włókna nerwu błędnego w

obrębie płuc i zwiększają wydzielanie gruczołów

surowiczych w tchawicy oraz gruczołów ślinowych w

jamie ustnej.

•

Mogą działać wykrztuśnie w dawce 0,5-2mg. W

większych ilościach wykazują działanie wymiotne.

•

Wykazują działanie kardiotoksyczne.

•

Długotrwałe stosowanie korzenia wymiotnicy może

powodować uszkodzenie błony śluzowej żołądka.

Preparaty:
Tinctura Ipecacuanhae- płyn
Extractum Ipecacuanhae siccum- substancja

Alkaloidy fiołka wonnego

(radix Violae Odoratae)

•

Działa podobnie do korzenia wymiotnicy.

•

Drażni błonę śluzową żołądka, wywołuje mdłości i działa

wykrztuśnie.

Benzoesan sodu

(Natrium benzoicum)

•

Jest środkiem drażniącym i bakteriobójczym.

•

Po podaniu doustnym drażni błonę śluzową żołądka i

odruchowo przez pobudzenie nerwu błędnego powoduje

zwiększenie wydzielania gruczołów w oskrzelach.

•

Jako lek wykrztuśny jest stosowany w dawce 500mg

podawanej kilka razy dziennie, najczęściej w

mieszankach.

Natrium benzoicum- substancja do receptury

Balsamy

•

Są płynnymi lub półpłynnymi żywicowatymi
substancjami pochodzenia roślinnego
zawierającymi kwas benzoesowy, kwas
cynamonowy oraz estry organiczne tych
kwasów.

•

Wykazują działanie znieczulające, drażniące i
bakteriostatyczne.

•

Wdychanie par balsamów w postaci inhalacji
wywołuje działanie wykrztuśne.



Balsam tolutański



Balsam peruwiański



Żywica benzoesowa syjamska

Saponiny

Mechanizm działania:
Po podaniu doustnym saponiny drażnią błonę

śluzową żołądka i na skutek pobudzenia

aferentnych zakończeń nerwu błędnego mogą

zwiększać wydzielanie gruczołów w obrębie

oskrzeli.

•

Działanie saponin jako środków wykrztuśnych

nie jest pewne.

•

Źródłem saponin są surowce roślinne w postaci

5-10% naparów, odwarów lub nalewek:



Korzeń senegi (Radix Senegae)



Korzeń lukrecji (Radix Glycyrrhizae)



Korzeń pierwiosnka (Radix Primulae)

Działania niepożądane:

•

Saponiny po zażyciu doustnym są
najczęściej mało toksyczne z powodu
słabej absorpcji. Stosowane w zalecanych
dawkach nie powodują działań
niepożądanych

•

W dużych dawkach, w nadwrażliwości i
przy współistniejącej chorobie wrzodowej
mogą podrażniać błonę śluzową żołądka,
powodując dolegliwości bólowe,
zaburzenia żołądkowo – jelitowe, wymioty.

•

Mogą powodować krwotoczne zapalenie
błony śluzowej żołądka.

2.Solne środki wykrztuśne



Działające bezpośrednio

Jodek potasu

(KI, Kalii iodidum)

•

Wykazuje właściwości pobudzania wydzielania
gruczołów dróg oddechowych po podaniu dawki
ok.6g/24h.

•

Nie działa swoiście i może pobudzać wydzielanie
ślinianek i powodować obrzęk.

•

Stosowanie jodku potasu może nasilać objawy
trądziku i powodować zaburzenia czynności tarczycy.

•

Ze względu na działania niepożądane jodek potasu
może być stosowany okresowo w terapii przerywanej
i nie jest wskazany do długotrwałego leczenia.

Kalii iodidum- substancja do receptury
Zwykle stosuje się w 3-5% roztworach wodnych



Działające pośrednio (zmieniające odczyn pH

wydzieliny gruczołów oskrzelowych

Wodorowęglan sodu

(Natrii hydrocarbonas)

•

Po podaniu doustnym zobojętnia kwas solny w

żołądku i po wchłonięciu w jelitach do krwi powoduje

alkalizację płynów ustrojowych.

•

Przenika również do gruczołów śluzowych. Powoduje

alkalizację wydzieliny gruczołów śluzowych dróg

oddechowych, zwiększenie jej wydzielania i ułatwia

wykrztuszanie.

Preparaty:
Natrium hydrocarbonicum- tabletki 500mg; substancja

do receptury

Sal Vichy Factitium- tabletki musujące 600mg
Sal Ems Factitium- tabletki musujące 450mg
Jako lek wykrztuśny stosuje się głównie w mieszankach

w dawce 500mg-1,0g podawanej 3 razy dziennie.

Wykrztuśne działanie wykazują również

wody mineralne

zawierające

wodorowęglan sodu, tj. wody:



Mieszko,



Józefina,



Vichy i inne.

Działanie wykrztuśne wywołuje również

wziewnie rozpylonych wód mineralnych.

Chlorek amonu

(Amonnii chloridum)

•

Po podaniu doustnym powoduje przejściowe

zakwaszenie na skutek przemiany jonu amonowego do

mocznika i uwalniania Cl

•

Na skutek działania zakwaszającego powoduje

hydremię przez odłączenie wody związanej z białkami.

•

Po podaniu doustnym drażni błonę śluzową żołądka i

nie może być stosowany u osób z chorobą wrzodową.

•

Wchodzi w skład leków recepturowych: Mixtura

Solvens, Liquor pectoralis.

•

Jako lek wykrztuśny stosuje się w dawce 300-500mg

podawanej 2-3 razy dziennie.

Preparaty:
Ammonium chloratum- substancja do receptury
Spiritus Ammonii anisatus- płyn

3. Leki o działaniu mukolitycznym

Mechanizm działania leków o działaniu mukolitycznym polega
na upłynnianiu śluzu przez rozrywanie mostków siarczkowych

mukoprotein i zmniejszaniu lepkości śluzu.

Acetylocysteina

(Acetylocysteinum)

•

Działanie mukolityczne po podaniu miejscowym do drzewa

oskrzelowego.

•

Zmniejszają lepkość wydzieliny poprzez rozrywanie wiązań

disiarczkowych w mukoproteinach śluzu i tworzenie połączeń

hydrofilowych, co powoduje zmniejszenie lepkości wydzieliny i

jej upłynnienie.

•

Usprawnia również czynność nabłonka oddechowego

odpowiedzialnego za usuwanie nadmiaru wydzieliny w drogach

oddechowych.

•

Po podaniu miejscowym efekt pojawia się po 10 minutach.

•

Po podaniu doustnym działa słabo.

•

Dożylnie jako antidotum w zatruciach paracetamolem.

•

W inhalacjach ma nieprzyjemny smak i może powodować

podrażnienia nosa i gardła.

•

Preparaty:

ACC100- granulat 100mg/saszetkę; tabletki musujące

100mg

ACC200- granulat 200mg/saszetkę; tabletki musujące

200mg

ACC600- tabletki musujące 600mgAcetylocysteina 0,1

kapsułki 100mg

Fluimucil- granulat 100mg/saszetkę,
200mg/saszetkę; tabletki musujące 600mg
Tussicom 100, 200, 400- granulat 100mg/5g, 200mg/5g,
400mg/5g
ACC (sól sodowa)- roztwór do iniekcji dożylnej lub do

rozpylania w oskrzelach, ampułki 300mg/5g

Działania niepożądane:

•

nadwrażliwość na acetylocysteinę objawiająca

się zapaleniem błony śluzowej nosa i jamy

ustnej,

•

w astmie oskrzelowej lek ten może wywoływać
skurcz oskrzeli,

•

zaburzenia żołądkowo jelitowe: nudności,
wymioty, biegunka, zaburzenia łaknienia,

•

wodnisty wyciek z nosa,

•

nieliczne przypadki reakcji alergicznych:
dreszcze, pokrzywka, wzrost temperatury ciała.

•

bóle, zawroty głowy

•

podrażnienie błon śluzowych nosa i gardła

Karbocysteina

(Carbocysteinum

)

Podobne działanie mukolityczne do Acetylocysteiny.
Stosuje się doustnie w dawce 750mg podawanej 2-3 razy

dziennie.

Preparaty:
Karbocistein- kapsułki 375mg; syrop 125mg/5ml i

250mg/5ml.

Mucodyne- kapsułki 375mg; syrop 5g/100ml
Mucopront- kapsułki 375mg; syrop 250mg/5ml
Mukolina- syrop 20mg/ml i 50mg/ml
PectoDrill- tabletki do ssania 750mg; syrop 750mg/15ml
Rhinatiol- granulat 750mg; syrop 100mg/5ml i

750mg/15ml

Działania niepożądane:

•

dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego: ból

brzucha, nudności, wymioty, uczynnienie niszy

wrzodowej,

•

sporadycznie- krwawienia ze strony przewodu

pokarmowego,

•

niekiedy ból głowy i alergiczne zmiany skórne,

Tiopronina

(Tioproninum)

•

Związek sulfhydrylowy o właściwościach

mukolitycznych.

•

Po zastosowaniu dużych dawek może powodować

wystąpienie leukopenii, proteinurii, uszkodzenie

wątroby, zmiany skórne.

•

Jako środek mukolityczny podaje się w dawce

200mg 2 razy dziennie.

Preparat:
Mucolysin- saszetki 5g

Stepronina

(Steproninum)

W organizmie ulega przemianie do tiotropiny i

wykazuje działanie mukolityczne.

Preparat:
Tiase

Pochodne tiazolidyny (steiny):

Letosteina

(Letosteinum)

•

Lek mukolityczny stosowany w chorobach

dróg oddechowych.

•

Działa mukolitycznie, zmniejsza lepkość śluzu, co ułatwia

odkrztuszanie śluzu gromadzącego się w drogach

oddechowych.

•

Zwiększa aktywność transferazy sjalilowej i stężenie

wydzielanych IgA

•

Wykazuje działanie drażniące na błonę śluzową żołądka.

•

Stosuje się 50mg 3 razy dziennie.

Działania niepożądane:

•

nudności, wymioty, bóle brzucha

•

nie może być stosowana osób z chorobą wrzodową\

Preparaty:
Soluidal, Viscotiol- kapsułki 50mg

Nesosteina

(Nesosteinum)

Właściwości zbliżone do Letosteiny.

Mesna

(Mesnum,

2-merkaptoetanosulfonian sodowy)

•

Lek stosowany miejscowo do oskrzeli w postaci inhalacji,

wlewu do oskrzeli lub w postaci rozpylań w drzewie

oskrzelowym.

•

Mechanizm działania tego leku jest zblizony do

mechanizmu działania acetylocysteiny,

polega na

upłynnieniu śluzu przez rozłączenie mostków

siarczkowych mukoprotein i zmniejszeniu lepkości śluzu.

•

Stosuje się zwykle 20% roztwory w dawce 0,6-1,2g w

celu ułatwienia wykrztuszania lub odessania wydzieliny z

dróg oddechowych przed zabiegiem operacyjnym.

•

Jest również stosowana dożylnie u chorych leczonych

ifosfamidem lub cyklofosfamidem jako środek

zapobiegający powstaniu krwotocznego zapalenia

pęcherza moczowego przy stosowaniu tych

cytostatyków.

Mesna jest również stosowana dożylnie

u chorych leczonych ifosfamidem (IF) i
cyklofasfamidem (CF) jako środek
zapobiegający powstawaniu
krwotocznego zapalenia pęcherza
moczowego. W obrębie pęcherza
moczowego mesna w moczu reaguje
grupami sulfhydrylowymi z akroleiną i
innymi metabolitami ifosfamidu i
cyklofasfamidu i znosi ich toksyczny
wpływ na błonę śluzowa pęcherza.

Działania niepożądane:

•

Po podaniu wziewnym może pojawić się uczucie

•

pieczenia za mostkiem, kaszel na skutek podrażnienia.

•

Podrażnienie błony śluzowej nosa, u niektórych chorych

•

może powodować skurcz oskrzeli.

Po podaniu dożylnym mogą wystąpić:

•

dolegliwości żołądkowo-jelitowe

•

bóle głowy

•

uczucie rozbicia

•

zmiany skórne

•

oraz reakcje zapalne w ścianie naczynia w miejscu

wstrzyknięcia.

Preparaty:
Anti-Uron- ampułki 200mg/2ml
Mistabron- aerozol do nosa 50mg/ml; płyn i roztwór do

inhalacji 200mg/ml

Mucofluid- aerozol do nosa 50mg/ml
Uromitexan- ampułki 200mg/2ml i 400mg/4ml; tabletki

powlekane 400mg i 600mg

Bromheksyna

(Bromheksinum)

Jest syntetyczną pochodną alkaloidu wazycyny otrzymywanego
z rośliny Adhatoda vasica.

•

Bromheksyna przez depolimeryzację włókien mukoproteinowych,

powoduje zmniejszenie lepkości wydzieliny oskrzelowej.

•

Dodatkowo zwiększa jej objętość i pobudza aktywność rzęsek

nabłonka migawkowego błony śluzowej wyścielającej drogi

oddechowe. Dzięki temu ułatwia odkrztuszanie.

•

Zwiększa wydzielanie surfaktantu.

•

Może być stosowana w postaci inhalacji, doustnie lub

pozajelitowo.

Działania niepożądane:

•

sporadycznie mogą pojawić się bóle brzucha, wymioty, nudności,

biegunka,

•

rzadko bóle i zawroty głowy, reakcje alergiczne (wysypka

rumieniowa, pokrzywka), obrzęk twarzy, zwiększenie ciepłoty

ciała, dreszcze,

•

możliwe przejściowe zwiększenie aktywności aminotransferaz.

•

u chorych na astmę może powodować skurcz oskrzeli.

Doustnie stosuje się 1mg 3 razy dziennie.
Wziewnie 4mg 3 razy dziennie.
Preparaty:
Bisolvon- amp. 4mg/2ml; płyn 2mg/ml; tabletki

8mg

Bromhexin- tabletki powlekane 8mg
Flegamina- amp. 4mg/2ml; krople 2mg/ml;

syrop 4mg/5ml; tabletki 8mg

Flegamina mite- syrop 40mg/100ml

Abroksol (Ambroksolum)

•

Jest aktywnym metabolitem bromheksyny.

•

Wykazuje działanie podobne jak bromheksyna.

•

Upłynnia śluz w oskrzelach i ułatwia odkrztuszanie.

Jest

stosowany jako lek wykrztuśny oraz pozajelitowo w

celu zapobiegania powikłaniom płucnym w

intensywnej opiece medycznej.

•

Stężony roztwór do wlewów dożylnych jest

stosowany w celu przyspieszenia dojrzewania płuc

płodu w okresie prenatalnym i zmniejszenie ryzyka

wystąpienia zespołu zaburzeń oddychania

noworodka (RDS)

•

Stosuje się doustnie 30-60mg 2 razy dziennie,

•

w postaci retard 75mg raz dziennie,

•

w inhalacji lub pozajelitowo po 15mg 2-3 razy dziennie.

Działania niepożądane:

•

rzadko reakcje uczuleniowe,

•

niekiedy zaburzenia ze strony przewodu

pokarmowego: nudności, zgaga, dyspepsja,

wymioty, biegunki.

•

rzadko reakcje alergiczne: obrzęk twarzy,

wysypka skórna, gorączka, trudności w

oddychaniu.

•

rzadko uczucie suchości w ustach i drogach

oddechowych, wodnisty wyciek z nosa,

Preparaty:

Aflegan- amp. 15mg/2ml
Ambrohexal- amp. 15mg/2ml; tabletki 30mg
Ambroksol, Anavix- syrop 15mg/5ml i 30mg/5ml
Ambrosol- krople 7,5mg/ml; syrop 15mg/5ml i

30mg/5ml

Ambroxol- Ratiopharm 15- amp. 15mg/2ml
Bronchopront- kapsułki o przedłużonym uwalnianiu

75mg; krople7,5mg/ml; syrop15mg/5ml

Deflegmin- kapsułki retard75mg; krople 0,75%, tabletki

30mg

Flavamed- syrop 15mg/5ml; tabletki 30mg; tabletki

musujące 30 i 60mg

Mucosolvan- ampułki
15mg/2ml; płyn do inhalacji 7,5mg/ml; syrop 30mg/5ml;

tabletki 30mg

Mukobron- syrop15mg/5ml i 30mg/5ml ; tabletki 30mg
Solvolan- syrop 30mg/5ml; tabletki 30mg