LEKI WYKRZTUŚNE poprzez swój mechanizm drażniący pobudzają gruczoły oskrzelowe do wydzielania płynnej wydzieliny, którą łatwiej usunąć w odruchu kaszlowym niż lepką wydzielinę zapalną.
LEKI SEKROLITYCZNE najczęściej upłynniają samą wydzielinę zapalną.
LEKI WYKRZTUŚNE Leki wykrztuśne działające bezpośrednio na gruczoły oskrzelowe - po podaniu doustnym wydzielają się przez gruczoły oskrzelowe, pobudzają je do wydzielania płynnego śluzu. Drażnią również błonę śluzową dróg oddechowych. Preparaty: jodek potasowy, bardzo skuteczny. Działania niepożądane: działa też na inne gruczoły ( obrzęk ślinianek, wyciek z nosa, zaburzenia ż-j
ZWIĄZKI KREZOTU: produkt dystalacji smoły z drzewa bukowego Działa poprzez dwa mechanizmy: - drażni błonę śluzową oskrzeli - pobudza wydzielanie gruczołów dróg oddechowych Preparaty: Sulfogwajakol, Guajazyl, syrop
OLEJKI ETERYCZNE: -występują w wielu roślinach, po podaniu doustnym są częściowo wydzielane przez gruczoły oskrzeli. Ale najbardziej skuteczne w postaci inhalacji Preparaty: Sirupus Pini compositum, Tussipect, Amol, Wik VapoRub, Olbas.
LEKI WYKRZTUŚNE ZMIENIAJĄCE pH WYDZIELINY GRUCZOŁÓW OSKRZELI: zmiana pH powoduje uplynnienie wydzieliny, co ulatwi odkrztuszanie. - leczenie wspomagające - leki: wodorowęglan sodu oraz chlorek amonowy. Wodorowęglan sodu: znajduje się w wodach Mieszko, Józefina, Vichy, Ems
LEKI SEKROLITYCZNE Leki sekretolityczne upłynniają wydzielinę oskrzeli poprzez zmianę jej składu. W tej grupie wyróżniamy: - mukolityki Mechanizm działania mukolityków polega na zmniejszeniu zawartości mukoprotein w wydzielinie dróg oddechowych - detergenty Mechanizm działania detergentów polega na zmniejszeniu napięcia powierzchniowego pęcherzyków płucnych. Do tej grupy leków należy surfaktant, powierzchniowo czynna substancja zawierająca naturalne lipidy i białka. Obecność surfaktantu jest niezbędna do utrzymania stabilizacji pęcherzyków płucnych
LEKI MUKOLITYCZNE
POCHODNE CYSTEINY: należą do nich acetylocycteina i karbocysteina Leki te zmniejszają lepkość wydzieliny poprzez rozrywanie wiązań dwusiarczkowych w polipeptydach śluzu. Skuteczność ich jest wyrażana przy podawaniu leków drogą wziewną. Działa po 10 minutach
WSKAZANIA: - stany chorobowe z obecnością dużej ilość wydzieliny o dużej lepkości np. mukowiscydoza, zawsze łącznie z kinezyterapią.
DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE: - nieprzyjemny smak - podrażnienie błon śluzowych nosa i gardła - wymioty - Acetylocysteina reaguje z gumą , metalami, tlenem, co stwarza dodatkowe trudności - rurki tracheotomijne plastikowe a nie metalowe.
PREPARATY: - acetylocysteine , - ACC-100, -200, -600, tab musujące, granulat, kapsułki - Mucosolvin ampułki 0,2 w 2ml do inhalacji - Tussicom - Carbocysteina ( mukolina, mukoppront)
MESNA Mechanizm działania jest podobny, ale wykazuje niej działań niepożądanych. Preparaty: - mistabron 20 płyn do inhalacji - mukofluid aerozol do nosa
BROMHEKSYNA - ma złożony mechanizm - działa wykrztuśnie w mechanizmie odruchowym - działa mukolitycznie poprzez zmniejszenie ilości mukoprotein w śluzie - wytwarza substancję powierzchniowo czynną - surfaktant - może być podawana doustnie, w inhalacjach i dożylnie - ulega metabolizmowi w wątrobie do czynnego metabolitu - ambroksol
Działania niepożądane rzadko-np. napady kaszlu Preparaty: - bromhexine - flegamina tabletki, syrop, ampułki
AMBROKSOL - czynny metabolit bromheksyny - działa silnej - zwiększa częstotliwość ruchu nabłonka rzęskowego Preparaty: ambroksol - syrop
LEKI PRZECIWKASZLOWE Kaszel jest złożonym odruchem obronnym mającym na celu usunięcie ciała obcego lub zalegającej wydzieliny z dróg oddechowych. Miejsca szczególnie wrażliwe to brzeg nagłośni, rozwidlenie tchawicy, opłucna.
Leki p/kaszlowe hamują kaszel, lecz nie likwidują jego przyczyny. Kaszel jest niepożądany po operacjach, po zranieniu pluch, opłucnej, w gruźlicy.
Dzielimy na 2 grupy- - działające ośrodkowo( morfina, kodeina, , acodin, gripex ( dextrometorfan) -i działające obwodowo. Leki te wpływają na zakończenia czuciowe wykazując działanie miejscowo znieczulające. Preparaty: benzonatat, śluzy roślinne ( korzeń prawoślazu, liście podbiału, kwiat malwy) podawane doustnie łagodzą ból gardła, właściwie placebo.
Codeinum phosphoricum tabl 0.02 g przeciwkaszlowo 10- 20 mg jednorazowo, przeciwbólowo 15-60 mg jednorazowo, - Ascodan - Efferalgan-Codeine - Sirupus Pini - Thiocodin
LEKI PRZECIW ASTAMTYCZNE ASTMA OSKRZELOWA - nagle zwężenie dróg oddechowych - skurcz mięśni gładkich oskrzeli - nadmierna ilość wydzieliny - obrzęk błony śluzowej - nadreaktywność oskrzeli - skurcz pod wpływem różnych bodźców np. alergeny wziewne, zakażenia, czynniki psychiczne, zimno. - astma to choroba zapalna-nacieki eozynoilów i neutrofilów
Leczenie astmy - wielospecjalistyczne - farmakoterapia - immunotrapia ( odczulanie) - zmiana środowiska - psychoterapia
CELE LECZENIA ASTMY - opanowanie duszności - zapobieganie zaostrzeniom - utrzymanie wydolności układu oddechowego - unikanie skutków niepożądanych leków - niedopuszczenie do rozwoju nieodwracalnego skurczu oskrzeli - zapobieganie nagłym zgonom
Leki rozkurczające mięśnie gladkie: - beta adrenomimetyki - cholinolityki - metyloksantyny
Beta mimetyki: - orcyprenalina ( b1, B2) np. Astmopent - fenoterol B2>B1 - salbutamol B2 - terbutalina B2 - salmeterol - serevent-formoterol
Leki cholinolityczne - ipratropium: - Atrovent w aerozolu - Berodual (fenoterol+ bromek ipratropium)
Metyloksantyny: - naturalne alkaloidy występujące w kawie , herbacie, kakao to kofeina, teofilina, teobromina - działają rozkurczowo na mięsnie gładkie - spazmolityki bezpośrednie Preparaty: - teofilina - aminofilina amp iv 2,5 %/ 10 ml, czopki , tabletki |