Fizjologiczne
uwarunkowania siły
mięśniowej dymorfizmu
płciowego
Różnice między kobietami a mężczyznami w
sile mięśniowej wynikają z różnych
przyczyn, m.in.:
- uwarunkowań genetycznych,
- czynników socjologicznych,
- czynników społecznych,
- czynników kulturowych,
- wymiarów i składu ciała,
- statusu hormonalnego.
Na różnice między kobietami a
mężczyznami w zakresie siły
mięśniowej wpływają czynniki:
- anatomiczne,
- fizjologiczne,
- biomechaniczne,
- biochemiczne.
Na wartości różnic między kobietami
a mężczyznami w sile mięśniowej i
mocy mają wpływ:
- wiek badanych,
- sprawność i aktywność fizyczna,
- rodzaj przeprowadzonych pomiarów,
- staż treningowy.
Uprawianie sportu wyczynowo
przesuwa budowę ciała zarówno
kobiet jak i mężczyzn w kierunku
wartości bardziej męskich.
Nie wpływa to jednak na zatarcie
różnic między przedstawicielami
obu płci w sile i mocy.
• Siła maksymalna kobiet może być
od 40% do 80% mniejsza niż
mężczyzn w tym samym wieku (w
wartościach bezwzględnych).
• Różnice między kobietami a
mężczyznami w wartościach siły i
mocy są różne dla mięśni
poszczególnych części ciała.
• Różnica w sile mięśni kończyn
górnych jest znacznie większa niż
w kończynach dolnych i tułowiu.
• Stwierdza się różnice między kobietami a
mężczyznami w szybkości rozwijania siły.
• Czas osiągnięcia 70% siły maksymalnej
jest u kobiet dwa razy dłuższy niż u
mężczyzn.
• Potocznie mówi się, że kobiety mają
wolniejszy skurcz niż mężczyźni,
zwłaszcza podczas pokonywania małych
obciążeń.
• W badaniach koordynacyjnych
wykazano, że mężczyźni
dominowali w testach szybkości
wykonania prób a kobiety
przeważały w precyzji działania
motorycznego.
• Mniejsza siła mięśniowa kobiet
wynika m.in. z tego, że mają one
mniejszą zarówno powierzchnię
przekroju poprzecznego włókien
mięśniowych jak i ich liczbę.
• Masa mięśni u mężczyzn stanowi
ok. 36%
• Masa mięśni u kobiet stanowi ok.
32%
całkowitej masy ciała.
• U kobiet są wyższe wartości
względne stosunku aktywności
enzymów uczestniczących w
przemianach tlenowych i
beztlenowych, co powoduje, że
odporność na zmęczenie mięśni
kobiet jest większa niż mięśni
mężczyzn.
• Kobiety mają mniejsze niż mężczyźni
predyspozycje do wysiłku
krótkotrwałego o dużej intensywności-
wskazują na to:
- niższa pojemność źródeł
glikolitycznych,
- mniejsza akumulacja kwasu mlekowego
po maksymalnych wysiłkach.
• Ilość tk. tłuszczowej u kobiet jest ok.
dwa razy większa niż u mężczyzn.
• Tk. tłuszczowa u mężczyzn
rozłożona jest równomiernie na
tułowiu i kończynach,
• Tk. tłuszczowa u kobiet
zlokalizowana jest głównie na dolnej
części tułowia oraz na udach.
• Kobiety mają:
- mniej gruczołów potowych,
- mniejsze serce,
- mniejszą objętość krwi,
- niższy poziom koncentracji hemoglobiny,
- niższe wartości hematokrytu
- niższe wartości maksymalnego poboru tlenu,
- niższe wartości pojemności życiowej płuc,
- niższe obj. powietrza zalegającego w płucach.
• Ważną rolę w rozwijaniu siły i masy
mięśniowej pełnią hormony.
- kobiety mają znacznie wyższy niż
mężczyźni poziom estradiolu i
progesteronu,
- Natomiast poziom testosteronu jest
u nich nawet 20-krotnie niższy.
• Testosteron pełni istotną rolę
zarówno w generowaniu jak i
zwiększaniu siły i mocy mięsni.
• Ma on anaboliczne działanie, stąd
tak duże różnice między
możliwościami rozwoju układu
mięśniowego kobiet i mężczyzn.
• Uważa się, że u kobiet zwiększenie siły
mięśniowej i mocy następuje przede
wszystkim dzięki adaptacji ukł.
nerwowego oraz doskonaleniu techniki
ruchu.
• Najnowsze badania wykazały, że
między przedstawicielami obu płci
występują różnice we wzorach
aktywacji jednostek motorycznych.
• Zmiany siły mięśniowej i mocy w
funkcji wieku są podobne u kobiet
i mężczyzn.
• 65-letni byli sportowcy osiągają
wyniki na poziomie około 60%
swoich maksymalnych możliwości.
Różnice między kobietami a
mężczyznami w wartościach
średnich wskaźników siły
mięśniowej i mocy
siła-górne
PmaxK
siła-tułów
0
10
20
30
40
50
60
PmaxR
PmaxCMJ
siła-dolne
bezwzględne
względne
• PmaxR- maksymalna moc generowana przez mięśnie kg
podczas zginania i prostowania w st. ramiennym.
• Siła-górne- suma maksymalnych momentów siły mięśni kg,
tj. mięśni zginających i prostujących kończyny w stawach
łokciowych oraz ramiennych.
• PmaxCMJ- maksymalna moc zewnętrzna podczas fazy
odbicia wyskoku pionowego obunóż z miejsca, z zamachem.
• PmaxK- maksymalna moc generowana przez mięśnie kd
podczas zginania i prostowania w st. kolanowym.
• Siła-dolne- suma maksymalnych momentów siły mięśni kd,
tj. mięśni zginających i prostujących kończyny w stawach
kolanowych oraz biodrowych.
• Siła-tułów- suma maksymalnych momentów sił mięśni
tułowia, tj. mięśni zginających i prostujących tułów.
• Wyniki badań wyraźnie wskazują,
że wartości wskaźników siły
mięśniowej i mocy u kobiet
uprawiających sport wyczynowo
są znamiennie niższe w
porównaniu z mężczyznami,
reprezentującymi zbliżony poziom
sportowy.
• Wykazano, że wiek badanych osób,
rodzaj porównywanych cech oraz
grupy mięśni mają znamienny
wpływ na wartości różnic między
kobietami i mężczyznami w
większości analizowanych
wskaźników siły i mocy.
KONIEC
#