MIĘDZYNARODOWE

ORGANIZACJE

LOTNICTWA

CYWILNEGO

Stałym elementem

towarzyszącym rozwojowi

lotnictwa cywilnego jest

działalność międzynarodowych

organizacji lotniczych.

Zaistniały one około 90 lat temu

i trwają nieprzerwanie, ulęgając

przekształceniom stosownie do

rozwoju techniki i zmian

organizacyjnych w lotnictwie

cywilnym.

Obecnie działa duża liczba

organizacji

międzynarodowych, a

najważniejsze z nich

można zakwalifikować do

następujących grup:

organizacje, których członkami są

rządy państw (np. ICAO, ECAC,

EUROCONTROL, JAA, I EASA);

organizacje zrzeszające

profesjonalne przedsiębiorstwa –

linie i porty lotnicze (np. IATA, ACI,

AEA);

zrzeszenia zawodowe pilotów i

kontrolerów ruchu lotniczego

(IFALPA I IFATCA);

federacje sportów lotniczych (FAI,

OSTIV);

Analizując cele i zadania

statutowe organizacji

lotniczych, można

stwierdzić, iż priorytetem

w ich działalności było i

jest zapewnienie możliwie

najwyższego stopnia

bezpieczeństwa operacji

lotniczych, dla dobra

pasażerów i

przedsiębiorstw

świadczących usługi

lotnicze.

Międzynarodowa

Organizacja Lotnictwa

Cywilnego ICAO

(International Civil

Aviation Organization)

ICAO została utworzona w 1947 na

podstawie ustaleń Konwencji

Chicagowskiej z 7 grudnia 1944 o

międzynarodowym lotnictwie cywilnym.

Jej zasadniczym zadaniem jest

opracowywanie zasad międzynarodowej

żeglugi powietrznej (uaktualnianie

standardów lotniczych i procedur

nawigacyjnych) oraz stymulowanie

systemowego rozwoju lotnictwa

cywilnego. Działalność ICAO

nakierowana jest głównie na zapewnienie

bezpiecznego, regularnego, sprawnego i

ekonomicznego transportu, a także

prowadzenie prac nad rozwojem statków

powietrznych.

Wymienione cele i zadania realizują

następujące organy ICAO:

•

Zgromadzenie (zbiera się co trzy
lata, wybiera członków Rady);

•

Rada ICAO (kieruje działalnością
organizacji,

składa

się

z

przedstawicieli 33 państw);

•

Komisja Żeglugi Powietrznej (zajmuje
się zagadnieniami technicznymi i
bezpieczeństwa lotów);

•

Komitet Transportu Lotniczego (organ
doradczy

Rady,

zajmuje

się

zagadnieniami ekonomiki transportu);

•

Komitet Prawny (przygotowuje projekty
konwencji lotniczych i opinie prawne);

•

Komitet ds. Wspierania Służb Żeglugi
Powietrznej (zajmuje się problemami
finansowania służb żeglugi powietrznej
w rejonach np. wielkich akwenów
morskich);

•

Komitet Finansowy (polityka
finansowa);

•

Komitet

Zapobiegania

Aktom

Bezprawnej

Ingerencji

(zagadnienia ochrony lotnictwa
przed aktami terroru);

•

Komitet Współpracy Technicznej
(zagadnienia pomocy technicznej i
technologicznej

dla

krajów

rozwijających się);

•

-

Sekretariat

(wspomaga

administracyjne prace organów
ICAO).

ICAO ma główną siedzibę w

Montrealu w Kanadzie oraz

delegatury w 7 biurach

regionalnych w Bangkoku,

Kairze, Dakarze. Limie,

Meksyku, Nairobi i Paryżu.

Na czele organizacji stoi

sekretarz generalny,

wybierany na okres 3 lat.

Aktualnie członkami ICAO

jest 188 państw, w tym

Polska (od 1958).

Wspólna Władza

Lotnicza JAA (Joint

Aviation Authorities)

JAA powstała jako

odpowiedź władz

lotniczych Unii

Europejskiej na

techniczne i ekonomiczne

zapotrzebowanie

europejskiego przemysłu

lotniczego.

Aktualnie JAA zajmuje się

zatwierdzaniem,

certyfikacją i

monitorowaniem

bezpieczeństwa

wykonywania lotów,

wykorzystując do tego

celu władze krajowe,

które odpowiedzialne są

za proces tworzenia

własnych przepisów, ich

harmonizację i

normalizację.

Opracowywane wspólne

wymagania lotnicze noszą

nazwę JARs - Joint

Aviation Requirements.

Obecnie w JAA jest 37

członków i , w tym

Polska, która od 26

listopada 2002 jest

pełnoprawnym członkiem.

W ramach JAA opracowano

projekt organizacji o nazwie

Agenda Zmian (Agenda for

Change), której celem jest

uproszczenie stosowanych

procedur i poprawa

efektywności działania.

Przewidywane jest

przekształcenie się JAA w nową,

niezależną organizację

międzynarodową - Europejską

Agencję Bezpieczeństwa

Lotniczego EASA (European

Aviation Satety Agency).

Międzynarodowe

Zrzeszenie Transportu

Lotniczego IATA

(International Air

Transport Association)

IATA jest międzynarodową

organizacją zrzeszającą

przewoźników lotniczych.

Została utworzona w 1945 w

Hawanie (Kuba), w miejsce

istniejącego od 1919

Międzynarodowego Zrzeszenia

Przewoźników Powietrznych

IATA (International Air Traffic

Association).

Aktualnie do IATA należy

około 270 światowych

towarzystw lotniczych z

ponad 130 krajów świata.

Polski narodowy

przewoźnik PLL LOT jest

członkiem jeszcze

poprzedniej organizacji,

od 1931.

Zadaniem zrzeszenia jest

rozwijanie bezpiecznego,

regularnego i ekonomicznego

transportu powietrznego,

popieranie działalności

handlowej i badań związanych z

tymi dziedzinami. IATA

prowadzi tez działalność

dotyczącą techniki i eksploatacji

transportu lotniczego oraz

koordynuje wielkości taryf

przewozowych dla pasażerów,

bagażu i towarów.

Główna siedziba IATA

znajduje się w Montrealu,

główne biuro wykonawcze

- w Genewie, a biura

regionalne - w

poszczególnych regionach

świata.

Najwyższym organem

władzy IATA jest Doroczne

Walne Zgromadzenie

(szefowie czołowych linii

lotniczych), które

dokonuje wyboru

prezydenta i członków

zarządu oraz ocenia

przygotowane raporty z

działalności

Organem wykonawczym

IATA jest Komitet

Wykonawczy, odpowiadający

za całokształt prac. Ponadto,

w skład struktury

organizacyjnej wchodzą

m.in. Stale Komitety (ds.

finansowych, przewozowych,

operacyjnych, frachtowych)

oraz Komitety Specjalne.

Europejska Organizacja

Bezpieczeństwa Żeglugi

Powietrznej

EUROCONTROL

(European Organization

for the Safety ot Air

Navigation)

Organizacje powołano do

życia na mocy Konwencji

Międzynarodowej w

sprawie Współpracy w

zakresie Bezpieczeństwa

Żeglugi Powietrznej,

podpisanej w 1960 i

znowelizowanej w

Brukseli w 1981.

Jej zadaniem jest

zapewnienie

bezpieczeństwa i

uporządkowanego

przepływu ruchu

lotniczego w obrębie

przestrzeni powietrznej

państw będących

członkami organizacji oraz

państw, z którymi ,zostały

podpisane stosowne

porozumienia.

Dwustronne porozumienie

w tym zakresie zostało

podpisane przez Polskę

15.12.1994

(Polska nie jest członkiem

EUROCONTROL –

prawdopodobnie będzie

do końca 2004 r.).

Działalność EUROCONTROL

wspierają: Bank Danych

EUROCONTROL DBE z

siedzibą w Brukseli, Centrum

Kontroli Ruchu Lotniczego w

Maastricht (Holandia),

Centrum Eksperymentalne

Bretigny SurOrge (Francja),

Instytut Służb Żeglugi

Powietrznej w Luksemburgu

oraz Biuro Centralne Opłat

Tarasowych CRCO w

Brukseli.

Siedzibą organizacji

EUROCONTROL jest

Bruksela.

Europejska

Konferencja

Lotnictwa Cywilnej

ECAC

(European Civil

Aviation

Conference)

ECAC powstała w 1955 z

inicjatywy Rady Europy i przy

aktywnym poparciu ICAO.

Celem i zadaniem organizacji

jest działanie na rzecz

koordynacji i rozwoju

europejskiego transportu

lotniczego Zasadniczymi

problemami, którymi się

zajmuje to: polityka

ekonomiczna, bezpieczeństwo

lotów, kontrola ruchu

lotniczego, ochrona pasażerów,

współpraca między państwami

oraz ułatwienia w przewozach

lotniczych.

Obecnie członkami ECAC

jest 39 państw, a siedziba

znajduje się w Paryżu.

Wymienione cele i zadania

są realizowane poprzez

następujące organy:

•

Sesja TriennaJna (najwyższy organ, w
skład, którego wchodzą przedstawiciele
państw

członkowskich;

wyznacza

kierunki działalności oraz podejmuje
uchwały w sprawach wewnętrznych);

•

Posiedzenie Dyrektorów Generalnych
Lotnictwa Cywilnego (odbywają się trzy
razy w roku; podczas ich trwania są
omawiane i zatwierdzane rezultaty prac
grup

roboczych,

ekspertów

i

zadaniowych )

•

- Komitet Koordynacyjny (kieruje
bieżącą działalnością);

•

Grupy robocze ekspertów (ds. ochrony
lotnictwa,

ułatwień

w

transporcie

lotniczym,

zwalczania

szkodliwych

wpływów

lotnictwa

cywilnego

na

środowisko,

badania

wypadków

lotniczych);

•

Grupy zadaniowe (ds. własności i kontroli
wewnątrzeuropejskiej polityki transportu
lotniczego,

skomputeryzowanych

systemów

rezerwacji, prognozowania

ruchu

lotniczego

w

Europie,

przepustowości portów lotniczych

Międzynarodowa

Rada Portów

Lotniczych

ACI

(Airports Council

lnternational)

Stowarzyszenie Portów

Lotniczych ACI zostało

utworzone w 1991. Jego

głównym celem jest

współpraca pomiędzy

portami (członkami ACI) z

organizacjami lotniczymi:

rządowymi,

przewoźników,'

producentów sprzętu

lotniczego.

Głównymi celami ACI jest

promowanie regulacji

prawnych i

międzynarodowych umów,

współpraca w zakresie

wymiany informacji oraz

udzielanie specjalistycznej

pomocy nowo powstałym

portom lotniczym.

W skład ACI wchodzi 5 Stałych

Komitetów: Ekonomiczny, Ochrony

Środowiska, Ułatwień i Usług,

Ochrony Lotnictwa, Technicznych

oraz Bezpieczeństwa.

Organizacja ma światową siedzibą w

Genewie oraz przedstawicielstwa w 6

regionach (kontynentach).

Europejskie ACI zrzesza 210 portów

lotniczych, a jego członkami są

polskie porty lotnicze: Warszawa-

Okęcie, Katowice-Pyrzowice i

Wrocław Strachowice.

Stowarzyszenie

Europejskich Linii

Lotniczych

AEA

(Association of

European Airlines)

AEA zrzesza 30

największych

przewoźników.

Reprezentuje interesy

swoich członków wobec

rządów i instytucji Unii

Europejskiej oraz

specjalistycznych

organizacji

międzynarodowych.

Celem stowarzyszenia jest

rozwijanie wzajemnej

współpracy pomiędzy

przewoźnikami członkami

AEA. Organizacją zarządza

Zgromadzenie, w którym

zasiadają prezesi

poszczególnych linii

lotniczych. PLL LOT jest

członkiem AEA od 2002.

Międzynarodowa

Federacja Stowarzyszeń

Pilotów

Komunikacyjnych

IFALPA

(International

Federation of Airline

Pilots Association)

IFALPA powstała w 1948

w Londynie. Jej zadaniem

jest koordynowanie

działań stowarzyszeń

pilotów, popieranie

rozwoju regularnego i

bezpiecznego transportu

lotniczego, ochrona

interesów zawodowych

oraz dążeń do stałego

polepszania warunków i

bezpieczeństwa pracy.

Jest ona apolityczną

organizacją

reprezentującą ponad 100

000 pilotów z 94

stowarzyszeń z całego

świata. Do IFALPA od

1973 należy

Stowarzyszenie Polskich

Pilotów Komunikacyjnych

. Na czele organizacji stoi

prezydent, 5

wiceprezydentów (pilotów

zatrudnionych aktualnie w

liniach lotniczych) oraz

kilkunastu regionalnych

wiceprezydentów i

przewodniczących stałych

komitetów. Siedziba

sekretariatu IFALPA

znajduje się w Wielkiej

Brytanii.

Międzynarodowa

Federacja Stowarzyszeń

Kontrolerów Ruchu

Lotniczego

IFATCA

(International

Federation of Air Traffic

Controllers

Associations)

IFATCA jest apolityczną

organizacją zawodową

reprezentującą około 40

000 kontrolerów ruchu

lotniczego z ponad 100

krajów świata. Jej

zadaniem jest ochrona i

zabezpieczenie interesów

zawodu kontrolera

lotniczego

Głównym celem federacji jest

m.in.: promowanie

bezpieczeństwa, wydajności i

regularności

międzynarodowej żeglugi

powietrznej oraz pomoc i

doradztwo w rozwoju

bezpiecznych i właściwych

systemów ruchu lotniczego, a

także utrzymywanie wysokich

standardów wiedzy

zawodowej kontrolerów.

Federacją zarządza Rada

Wykonawcza, w której skład

wchodzi prezydent i 9

wiceprezydentów

wybieranych spośród

kontrolerów ruchu lotniczego

(kierują Stałymi Komitetami).

Polscy kontrolerzy są

stowarzyszeni w POLATCA,

która reprezentuje ich

interesy w Federacji.

Międzynarodowa

Federacja Lotnicza

FAI

(Federation

Aeronautique

Internationale)

FAI jest jedną z

najstarszych organizacji

międzynarodowych.

Została założona w 1905

w Paryżu i jest najwyższą

władzą lotnictwa

sportowego na arenie

międzynarodowej. Polska

należy do tej organizacji

od okresu

międzywojennego

W 1947 Zarząd Aeroklubu

Rzeczypospolitej Polskiej

zawiadomił FAI o swoim

ponownym, czynnym powrocie i

wpłacił pierwszą składkę

członkowską po II wojnie

światowej. FAI zatwierdza

regulaminy i międzynarodowe

rekordy, zaleca aeroklubom

narodowym organizowanie

międzynarodowych imprez i

zawodów oraz kieruje turystyką

lotniczą.

Najważniejszym organem

organizacji jest Konferencja

Generalna, która ustala

politykę Federacji, uchwala

statut i przepisy wewnętrzne.

Organem wykonawczym jest

Rada Wykonawcza,

odpowiedzialna za wdrażanie

decyzji Konferencji

Generalnej i codzienne

funkcjonowanie FAI.

Ponadto istnieje 11

komisji sportów lotniczych

oraz 4 komisje techniczne,

kontrolujące działalność

pozasportową

(np. sprawy ochrony

środowiska, problematyka

medyczno-fizjologiczna).

Międzynarodowa

Organizacja Naukowo-

Techniczna

Szybownictwa

OSTIV

(Organization

Scientifique et

Technique

International le de Vol

a Voile)

Celem tej organizacji jest

popieranie na arenie

międzynarodowej badań

naukowych i technicznych w

dziedzinie szybownictwa, jak

również udzielanie pomocy w

organizowaniu imprez

międzynarodowych i rozwoju

sportu szybowcowego.

Siedziba organizacji znajduje

się w Paryżu.

Międzynarodowy

Związek Ubezpieczycieli

Lotniczych

IUAI

(International Union of

Aviation Insurers)

Związek ubezpieczycieli został

utworzony w 1934 w Londynie.

IUAI jest organizacją

reprezentującą na forum

międzynarodowym poglądy i

interesy towarzystw

ubezpieczeniowych, zajmujących

się ubezpieczeniami statków

powietrznych, załóg, bagaży i

towaru. Od 1960 do IUAI należy

Towarzystwo Ubezpieczeń i

Reasekuracji Warta - Polska.

Siedziba IUAI znajduje się w

Londynie.