Ptaki Drapieżne
• Szymon Sekuła i Paweł Żukowski
• 6.b
Ptaki Drapieżne
• Szymon Sekuła i Paweł Żukowski
• 6.b
Sokół Wędrowny
Sokół wędrowny (Falco peregrinus) – średni
ptak drapieżny z rodziny sokołowatych,
zamieszkujący cały świat z wyjątkiem
Antarktyki. W Europie (w tym w Polsce)
dawniej był to rozpowszechniony ptak
lęgowy, jednak w latach 50. i 60. XX wieku
nastąpił drastyczny spadek jego liczebności,
głównie z powodu skażenia środowiska
pestycydami. Od połowy lat 80. XX wieku w
ramach Programu Restytucji Populacji
Sokoła Wędrownego w Polsce z
powodzeniem prowadzona jest sztuczna
hodowla sokoła wędrownego i jego
reintrodukcja do odpowiadających mu
biotopów. W Polsce jest znów lęgowy, choć
bardzo rzadki – całkowitą liczebność szacuje
się na około 12-14 par (w 2008 roku). Jedna
z nich regularnie gniazduje od 1998 roku na
Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie.
Myszołów
• Myszołów - duży ptak drapieżny z rodziny jastrzębiowatych,
zamieszkujący Europę i Azję. W Polsce średnio liczny ptak
lęgowy, stosunkowo najbardziej rozpowszechniony spośród
wszystkich ptaków drapieżnych.
• Cechy gatunku
• Samica nieco większa od samca, ale obie płci
ubarwione jednakowo. W zależności od podgatunku
i odmiany barwnej (polimorfizm wewnątrz
podgatunku) ubarwiony od jasnokremowego po
ciemnobrunatny. Często występuje szary nalot.
Wierzch ciemniejszy, u jaśniejszych osobników na
spodzie widoczne blade poprzeczne prążki. Dziób
ciemny, nogi żółte. Szerokie, zaokrąglone skrzydła
trzyma w locie lekko uniesione na kształt litery V, a
ogon ma rozłożony.
Jastrząb
• Cechy gatunku Dorosłe osobniki mają wierzch ciała
szaropopielaty, spód
jasny w poprzeczne, faliste prążki
(bardzo dla
niego charakterystyczne;
takie same występują jeszcze, spośr
ód
krajowych gatunków, u krogulca i
sokoła wędrownego). Pręgowane
podog
onie z jasną plamą u nasady
. Sterówi wachlarzowate (w
przeciwieństwie
do
podobnego krogulca). Nad
okiem
charakterystyczna szeroka, biała brew.
Tęczówka jaskrawożółta (u
starych samców ognista). Cała sylwetka z krót
szymi
skrzydłami w
stosunku
do tułowia i dość długim ogonem, w porównaniu
np. ze
zbliżonym do
jastrzębia rozmiarami myszołowem.
• Młode jastrzębie mają wierzch ciała bardziej brąz
owy
i przede
wszystkim
zamiast falistych prążków, plamki w kształ
cie
spadających kropel wody
. Sylwetka, tęczówka i brew nad okiem
takie
same jak u dorosłych. Nogi
żółte.
• Często lata nisko, wykorzystując różne osłony takie
jak rowy.
Zręcznie
manewruje między gałęziami w lesie, w czym pomaga
mu
stosunkowo długi
ogon. Jest samotnikiem, jedynie w okresie
godowym łączy
się w pary.
Orzeł Bielik
• Bielik gatunek dużego ptaka drapieżnego z rodziny
jastrzębiowatych, zamieszkujący północną, środkową i wschodnią
Europę, Islandię, Grenlandię oraz Azję na północ od Himalajów. W
Polsce nieliczny ptak lęgowy, głównie na wschodzie i północy
kraju (600-700 par) - najliczniej występuje w rejonie Zalewu
Szczecińskiego w lasach na wyspie Wolin (Woliński Park
Narodowy) i w Puszczy Wkrzańskiej na Równinie Polickiej jak
również w Dolinie Baryczy. Błędnie uważany za orła, podczas gdy
zaliczany bywa do odrębnej podrodziny - orłanów. Przyjmuje się,
iż to ten gatunek jest uwidoczniony w godle
Polski[potrzebne źródło].
• Cechy gatunku
– Samice są nieznacznie większe od samców, lecz w upierzeniu nie ma
różnic między płciami. Grzbiet i brzuch ciemnobrunatne. U dorosłych
ptaków głowa i szyja jasna. Ptaki młode są całe ciemnobrunatne.
Ogon krótki, układający się w wachlarz, klinowaty, z każdym rokiem
staje się jaśniejszy, by po 5-6 latach stać się śnieżnobiały. Dziób
ciemny u młodych, jaśnieje z wiekiem do jasnożółtego lub koloru kości
słoniowej, woskówka żółta. Nogi żółte, skok do połowy nieopierzony .
Raróg
• Raróg - ptak drapieżny z rodziny sokołowatych,
zamieszkujący wschodnią Europę i zachodnią Azję. Występuje
od
dalej na wschód poprzez kraje bałkańskie, aż do
, oraz na
. Wędrowny (z
wyjątkiem ptaków z południa zasięgu), zimuje w
, na
, w północnych
i zachodnich
. Do Polski regularnie zalatuje, a w 1998 r.
odnotowano nawet jeden lęg na Opolszczyźnie.
• Cechy gatunku
• Obie płci ubarwione jednakowo, ale samica większa od
samca. Upierzenie na grzbiecie i skrzydłach szarobrązowe.
Na ogonie brązowe, poprzeczne pręgi. Głowa biała z wąskim
"wąsem". Spód ciała jasny, obficie brązowo kreskowany. Oczy
brązowe.
na dziobie i nogi starych ptaków żółte, u
młodych do pierwszego roku życia szaroniebieskie. Lot
niezbyt szybki, często krąży na poziomo rozłożonych
skrzydłach.
Sowa
• Sowy -rząd ptaków z podgromady ptaków
nowoczesnych Neornithes. Obejmuje gatunki
drapieżne, które przystosowały się do polowania nocą
i o zmroku, choć niektóre gatunki powróciły do
dziennego trybu życia. Zamieszkują cały świat,
prowadząc zasadniczo osiadły tryb życia, lecz niektóre
północne populacje koczują lub stały się wędrowne.
• Sowy nie są spokrewnione z ptakami drapieżnymi, ale
wykazują z nimi konwergencję – tzn. posiadają wiele
cech wspólnych, wynikających z podobnego trybu
życia. Wśród nich można wymienić: ostre dzioby i
szpony, dobry wzrok, zdolność patrzenia
stereoskopowego (dwuocznego). Różnice to przede
wszystkim nocny tryb życia sów oraz ich doskonały
słuch.
Krogulec
• Krogulec średni ptak drapieżny z rodziny
,
zamieszkujący
,
środkową i
oraz północną
. Przybliżone zasięgi podgatunków:
• W Polsce rozpowszechniony, ale skrajnie
nieliczny ptak
lęgowy.
Stosunkowo najliczniej występuje na wsc
hodzie
kraju. Częściowo
wędrowny (przeloty III-V i VIII-X). Część ptaków nie odlatuje na zimę,
lecz prowadzi koczowniczy tryb życia. W zimie i jesienią przelatują
przez Polskę ptaki, które gnieżdżą się dalej na wschodzie i na
północy.
Sylwetka krogulca
• Cechy gatunku
– Jest jak gdyby zmniejszoną formą
, od którego w locie
łatwo można odróżnić po ogonie: u krogulca jest on równo ścięty,
u jastrzębia - lekko zaokrąglony. Ogon i nogi są stosunkowo długie.
Wierzch ciała szary, spód białoszary z poprzecznym pręgowaniem.
Nogi żółte. Samica jest wyraźnie większa od samca.
Odzywają się bardzo rzadko, przeważnie gdy są niepokojone w
pobliżu miejsca gniazdowania. Wykrzykują wtedy jękliwe kee-kee-
kee-kee.
Pustułka
, niewielki ptak drapieżny z rodziny sokołowatych zamieszkujący prawie
Europę i Azję za wyjątkiem koła podbiegunowego. W Polsce
dawniej bardzo pospolita, jednak od lat sześćdziesiątych.
siedemdziesiątych
. dwudziestego wieku jej liczebność spada. W 2006
w Polsce stwierdzono około 2000 par pustułek, podczas gdy w całej Europie okoł
o 200 tysięcy par. Spośród ptaków drapieżnych łatwa do obserwacji, lecz pomimo
krogulcem lub kobuzem.
Występowanie: kolor żółty latem, zielony - cały rok
Cechy gatunku
Grzbiet zawsze rdzawobrązowy, pazury czarne. Ogon długi, u samca z
widoczną z daleka szeroką, biało obrzeżoną, czarną pręgą, u samicy oprócz
szerokiej, czarnej pręgi występuje szereg węższych, ciemnych prążków.
Skrzydła długie i ostro zakończone na kształt sierpa. Głowa i ogon samca
popielate, wierzch ciała rdzawoczerwony z ciemnymi plamami, spód ciała
jaśniejszy z żółtawym nalotem oraz czarnymi kropkami i kreskami. Nogi,
obwódka wokół oczu i woskówka na dziobie żółte, oko prawie czarne. Samica
na grzbiecie brązowa, głowa popielata z czarnymi plamkami i prążkami.
Młode samce pustułki podobne do samicy i dopiero z wiekiem nabierają
właściwych barw. Z większej odległości rozpoznawalne przede wszystkim po
charakterystycznym zawisaniu z trzepotaniem skrzydłami nad jednym
miejscem.
Sokół Kobuz
• Kobuz (sokół kobuz, sokół leśny,
sokolik drzewiec)
ptak
drapieżny z rodziny sokołowatych,
zamieszkujący całą
Europę
oprócz Szkocji i północnej Skandynawii oraz Azję
aż do
Japonii i
Kamczatki. Jedna z form geograficznych
. zamieszkuje
zachodnią część Afryki Północnej. W Polsce
nieliczny ptak
lęgowy
, częściej spotykany na lesistych obszarach nizinnych
niż górskich.
• Cechygatunku
Z upierzenia bardzo podobny do sokoła wędrownego,
lecz o wiele mniejszy i z podłużnie kreskowanym spodem ciała.
Obie płci ubarwione podobnie, ale samica znacznie większa od
samca. Stare osobniki posiadają nogawice pióra na podudziu w
kolorze cynamonowoczerwonym. Policzki białe, pod okiem wąs
jak u sokoła wędrownego. Dziób, woskówka i nogi osobników
dorosłych żółte, młodych - zielonkawe. Grzbiet łupkowoszary,
prawie czarny, pierś biała z podłużnymi, czarnymi plamami.
Skrzydła dłuższe i bardziej ostro zakończone niż sokoła
wędrownego. W locie przypomina sylwetką dużego jerzyka.
Sęp
• Sęp płowy– duży ptak padlinożerny z rodziny
jastrzębiowatych, zamieszkujący w zależności od
podgatunku:
• -góry Maghrebu, Półwyspu Iberyjskiego, Bałkanów, Azji
Mniejszej, Bliskiego Wschodu, Półwyspu Arabskiego i Iranu.
W Polsce dawniej prawdopodobnie lokalnie lęgowy (ostatni
zanotowany lęg w Pieninach w 1914 roku, nie jest to jednak
niezbicie potwierdzona informacja), obecnie sporadycznie
zalatujący.
• Cechy gatunku
– Brak dymorfizmu płciowego. Naga głowa i szyja popielata,
nieraz pokryta rzadkim miękkim puchem, poniżej kryza z
jasnych piór. Wierzch ciała szarorudy, spód jaśniejszy. Lotki i
sterówki czarne. Dziób i nogi sinoniebieskie. U osobników
młodocianych brak kryzy, którą zastępują pojedyncze
sterczące szare pióra. Szybuje na skrzydłach uniesionych w
kształcie litery V.
Błotniak Łąkowy
• Błotniak łąkowy duży, wędrowny ptak drapieżny z rodziny
jastrzębiowatych, zamieszkujący niemal całą Europę, Afryk
Północną oraz zachodnią i środkową Azję. W Polsce bardzo
nieliczny ptak lęgowy niżu, liczniejszy na wschodzie kraju.
Wędrowny, przeloty IV-V i VIII-X. Populacja polska ma
zimowiska w Afryce na południe od Sahary.
• Wygląd zewnętrzny
– Wyraźnie zaznaczony dymorfizm
płciowy
. Samiec ma
jasnoszary grzbiet i pierś, a spód biały z podłużny
mi
brązowymi kreskami. Dziób czarny, nogi żółte. Lotki
pierwszorzędowe są
czarne, a na drugorzędowych
znajduje się
czarna pręga
.
Samica
nieco większa, rudobrązowa.
Spód
śmietankowy z podłużnymi brązowymi
plamami, poza
brązowym
brzuchem. Ogólnie ptak podobny
do błotniaka
zbożowego, ale
ma
dłuższe i
węższe skrzydła
. Samicę ponadto
łatwo pomylić z błotniakiem stepowym.
Kania Czarna
• Kania czarna (Milvus migrans (Boddaert,
1783)) - duży ptak drapieżny z rodziny
jastrzębiowatych, zamieszkujący w
zależności od podgatunku:
• Cechy gatunku
– Obie płci ubarwione jednakowo. Grzbiet
ciemnobrunatny, może robić wrażenie czarnego;
spód nieco jaśniejszy. Głowa jaśniejsza od tułowia.
Ogon nieznacznie wcięty (w przeciwieństwie do
kani rudej, której ogon jest mocno rozwidlony).
Dziób żółty z czarną końcówką, nogi żółte.
– W locie kania czarna trzyma skrzydła płasko
rozłożone i stale porusza ogonem na boki.
Orlik Krzykliwy
• Orlik krzykliwy duży, wędrowny ptak drapieżny z
rodziny jastrzębiowatych, zamieszkujący wschodnią
i południową Europę, Azję Mniejszą i subkontynen
indyjski. Europejskie ptaki zimują w Afryce. Przeloty
w kwietniu i wrześniu -
październiku. W Polsce
bardzo nieliczny
ptak lęgowy, głównie na wschodzie
i północy (populację
szacuje się na
1700-1900 par).
• Cechy
gatunku
– Obie płci ubarwione podobnie: ciemno
, matowo z szarym
odcieniem. Potylica i barki jaśniejsze
. Dziób ciemny, palce
żółte.
Podobny do orła przedniego, lecz
wiele mniejszy,
zbliżony wielkością do
myszołowa. W locie
widoczne
długie, deskowate skrzydła z palczasto
rozłożonymi
lotkami
pierwszego rzędu oraz białe nasady lotek.
Rybołów
• Rybołów duży, wędrowny ptak rybożerny z
rodziny rybołowów, zamieszkujący w zależności od
podgatunku:W Polsce skrajnie nieliczny ptak
lęgowy na niżu, prawie wyłącznie na dwóch
obszarach: Pojezierza Mazurskiego oraz Pomorza
Zachodniego i częściowo Wielkopolski (całkowita
liczebność: 70-75 par).
• Cechy gatunku
– Obie płci ubarwione jednakowo, ale samice są nieco
większe od samców. Wierzch ciała brązowy, brązowy pas
biegnie również od oka, bokiem szyi na grzbiet. Spód
czysto biały, na szyi i piersi szeroki pas brązowych
plamek. Gardło i potylica brudnobiałe. Dziób i nogi
szaroniebieskie. Długie skrzydła. Skrajny palec zwrotny.
Trzmielojad
• Trzmielojad duży, wędrowny ptak drapieżny z rodziny
jastrzębiowatych, zamieszkujący niemal całą Europę
(oprócz północnej Skandynawii i większej części Wysp
Brytyjskich) oraz Azję, od zachodu po środkową
Syberię.. Zimuje w środkowej Afryce lub południowej
Azji W Polsce rozpowszechniony, ale nieliczny ptak
lęgowy.
Obie płci ubarwione podobnie, ale samiec zwykle ma szarą
głowę, a samica jest ciemniejsza, bardziej brązowa i z mniej
wyraźnym prążkowaniem. Upierzenie bardzo zmienne, od
jasnego, śmietankowobiałego po ciemnobrunatne. Spód
zawsze jaśniejszy niż grzbiet, mocno prążkowany, a na
sterówkach 2-4 wyraźne ciemniejsze, poprzeczne pasy
(odróżniające go od bardzo podobnego myszołowa).
Podobne poprzeczne pasy widoczne
również na lotkach, a w
zgięciu
skrzydeł charakterystyczna bardzo
ciemna plama. Tylny
brzeg skrzydeł
i ogona zakończony
ciemnym
pasem. Młode
bardziej brązowe
,
między paskami ogona mają delikatne
prążkowanie
.
Ich oczy są ciemne, mają
też żółtą woskówkę ze
szczelinowatymi nozdrzami
.
Gadożer
• Gadożer (duży, wędrowny ptak drapieżny z rodziny
jastrzębiowatych, zamieszkujący południową i
środkową Europę, zachodnią i południową Azję oraz
północną Afrykę. Przeloty w kwietniu i sierpniu -
październiku. Europejska populacja zimuje w
północnej i środkowej Afryce. W Polsce niegdyś
liczniejszy, obecnie skrajnie nielicznie lęgowy (10-
15 par, niemal wyłącznie na wschodzie kraju).
• Cechy gatunku
– Brak dymorfizmu płciowego, choć samica nieco większa od
samca. Grzbiet brązowobrunatny, spód jasny, niemal biały
z drobnymi plamkami układającymi się w brunatne,
poprzeczne pręgi. Dziób niebiesko-czarny, nogi niebieskie.
Dość długie i szerokie skrzydła. Ciemna głowa i szyja.
Młodociane mają jaśniejszy grzbiet.
Lektor
• Tekst czytał program IVONA GŁOS
MĘSKI
• Dziękujemy za obejrzenie
