Ptaki Drapieżne

• Szymon Sekuła i Paweł Żukowski
• 6.b

Sokół Wędrowny

Sokół wędrowny (Falco peregrinus) – średni

ptak drapieżny z rodziny sokołowatych,

zamieszkujący cały świat z wyjątkiem

Antarktyki. W Europie (w tym w Polsce)

dawniej był to rozpowszechniony ptak

lęgowy, jednak w latach 50. i 60. XX wieku

nastąpił drastyczny spadek jego liczebności,

głównie z powodu skażenia środowiska

pestycydami. Od połowy lat 80. XX wieku w

ramach Programu Restytucji Populacji

Sokoła Wędrownego w Polsce z

powodzeniem prowadzona jest sztuczna

hodowla sokoła wędrownego i jego

reintrodukcja do odpowiadających mu

biotopów. W Polsce jest znów lęgowy, choć

bardzo rzadki – całkowitą liczebność szacuje

się na około 12-14 par (w 2008 roku). Jedna

z nich regularnie gniazduje od 1998 roku na

Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie.

Myszołów

• Myszołów - duży ptak drapieżny z rodziny jastrzębiowatych,

zamieszkujący Europę i Azję. W Polsce średnio liczny ptak

lęgowy, stosunkowo najbardziej rozpowszechniony spośród

wszystkich ptaków drapieżnych.

• Cechy gatunku 

• Samica nieco większa od samca, ale obie płci

ubarwione jednakowo. W zależności od podgatunku

i odmiany barwnej (polimorfizm wewnątrz

podgatunku) ubarwiony od jasnokremowego po

ciemnobrunatny. Często występuje szary nalot.

Wierzch ciemniejszy, u jaśniejszych osobników na

spodzie widoczne blade poprzeczne prążki. Dziób

ciemny, nogi żółte. Szerokie, zaokrąglone skrzydła

trzyma w locie lekko uniesione na kształt litery V, a

ogon ma rozłożony.

Jastrząb

• Cechy gatunku Dorosłe osobniki mają wierzch ciała

szaropopielaty, spód

jasny w poprzeczne, faliste prążki

(bardzo dla

niego charakterystyczne;

takie same występują jeszcze, spośr

ód

krajowych gatunków, u krogulca i

sokoła wędrownego). Pręgowane

podog

onie z jasną plamą u nasady

. Sterówi wachlarzowate (w

przeciwieństwie

do

podobnego krogulca). Nad

okiem

charakterystyczna szeroka, biała brew.

Tęczówka jaskrawożółta (u

starych samców ognista). Cała sylwetka z krót

szymi

skrzydłami w

stosunku

do tułowia i dość długim ogonem, w porównaniu

np. ze

zbliżonym do

jastrzębia rozmiarami myszołowem.

• Młode jastrzębie mają wierzch ciała bardziej brąz

owy

i przede

wszystkim

zamiast falistych prążków, plamki w kształ

cie

spadających kropel wody

. Sylwetka, tęczówka i brew nad okiem

takie

same jak u dorosłych. Nogi

żółte.

• Często lata nisko, wykorzystując różne osłony takie

jak rowy.

Zręcznie

manewruje między gałęziami w lesie, w czym pomaga

mu

stosunkowo długi

ogon. Jest samotnikiem, jedynie w okresie

godowym łączy

się w pary.

Orzeł Bielik

• Bielik gatunek dużego ptaka drapieżnego z rodziny

jastrzębiowatych, zamieszkujący północną, środkową i wschodnią

Europę, Islandię, Grenlandię oraz Azję na północ od Himalajów. W

Polsce nieliczny ptak lęgowy, głównie na wschodzie i północy

kraju (600-700 par) - najliczniej występuje w rejonie Zalewu

Szczecińskiego w lasach na wyspie Wolin (Woliński Park

Narodowy) i w Puszczy Wkrzańskiej na Równinie Polickiej jak

również w Dolinie Baryczy. Błędnie uważany za orła, podczas gdy

zaliczany bywa do odrębnej podrodziny - orłanów. Przyjmuje się,

iż to ten gatunek jest uwidoczniony w godle

Polski[potrzebne źródło].

• Cechy gatunku 

– Samice są nieznacznie większe od samców, lecz w upierzeniu nie ma

różnic między płciami. Grzbiet i brzuch ciemnobrunatne. U dorosłych

ptaków głowa i szyja jasna. Ptaki młode są całe ciemnobrunatne.

Ogon krótki, układający się w wachlarz, klinowaty, z każdym rokiem

staje się jaśniejszy, by po 5-6 latach stać się śnieżnobiały. Dziób

ciemny u młodych, jaśnieje z wiekiem do jasnożółtego lub koloru kości

słoniowej, woskówka żółta. Nogi żółte, skok do połowy nieopierzony .

Raróg

• Raróg - ptak drapieżny z rodziny sokołowatych,

zamieszkujący wschodnią Europę i zachodnią Azję. Występuje

od

Wiednia

dalej na wschód poprzez kraje bałkańskie, aż do

Turkiestanu

, oraz na

Syberii

do

Azji Środkowej

. Wędrowny (z

wyjątkiem ptaków z południa zasięgu), zimuje w

Etiopii

, na

Półwyspie Arabskim

, w północnych

Indiach

i zachodnich

Chinach

. Do Polski regularnie zalatuje, a w 1998 r.

odnotowano nawet jeden lęg na Opolszczyźnie.

• Cechy gatunku 

• Obie płci ubarwione jednakowo, ale samica większa od

samca. Upierzenie na grzbiecie i skrzydłach szarobrązowe.

Na ogonie brązowe, poprzeczne pręgi. Głowa biała z wąskim

"wąsem". Spód ciała jasny, obficie brązowo kreskowany. Oczy

brązowe.

Woskówka

na dziobie i nogi starych ptaków żółte, u

młodych do pierwszego roku życia szaroniebieskie. Lot

niezbyt szybki, często krąży na poziomo rozłożonych

skrzydłach.

Sowa

• Sowy -rząd ptaków z podgromady ptaków

nowoczesnych Neornithes. Obejmuje gatunki

drapieżne, które przystosowały się do polowania nocą

i o zmroku, choć niektóre gatunki powróciły do

dziennego trybu życia. Zamieszkują cały świat,

prowadząc zasadniczo osiadły tryb życia, lecz niektóre

północne populacje koczują lub stały się wędrowne.

• Sowy nie są spokrewnione z ptakami drapieżnymi, ale

wykazują z nimi konwergencję – tzn. posiadają wiele

cech wspólnych, wynikających z podobnego trybu

życia. Wśród nich można wymienić: ostre dzioby i

szpony, dobry wzrok, zdolność patrzenia

stereoskopowego (dwuocznego). Różnice to przede

wszystkim nocny tryb życia sów oraz ich doskonały

słuch.

Krogulec

• Krogulec średni ptak drapieżny z rodziny

jastrzębiowatych

,

zamieszkujący

Europę

,

środkową i

wschodnią

Azję

oraz północną

Afrykę

. Przybliżone zasięgi podgatunków:

• W Polsce rozpowszechniony, ale skrajnie

nieliczny ptak

lęgowy.

Stosunkowo najliczniej występuje na wsc

hodzie

kraju. Częściowo

wędrowny (przeloty III-V i VIII-X). Część ptaków nie odlatuje na zimę,

lecz prowadzi koczowniczy tryb życia. W zimie i jesienią przelatują

przez Polskę ptaki, które gnieżdżą się dalej na wschodzie i na

północy.

Sylwetka krogulca

• Cechy gatunku 

– Jest jak gdyby zmniejszoną formą

jastrzębia

, od którego w locie

łatwo można odróżnić po ogonie: u krogulca jest on równo ścięty,

u jastrzębia - lekko zaokrąglony. Ogon i nogi są stosunkowo długie.

Wierzch ciała szary, spód białoszary z poprzecznym pręgowaniem.

Nogi żółte. Samica jest wyraźnie większa od samca.

Odzywają się bardzo rzadko, przeważnie gdy są niepokojone w

pobliżu miejsca gniazdowania. Wykrzykują wtedy jękliwe kee-kee-

kee-kee.

Pustułka

Pustułka

, niewielki ptak drapieżny z rodziny sokołowatych zamieszkujący prawie

całą

Europę i Azję za wyjątkiem koła podbiegunowego. W Polsce

dawniej bardzo pospolita, jednak od lat sześćdziesiątych.

i

siedemdziesiątych

. dwudziestego wieku jej liczebność spada. W 2006

w Polsce stwierdzono około 2000 par pustułek, podczas gdy w całej Europie okoł

o 200 tysięcy par. Spośród ptaków drapieżnych łatwa do obserwacji, lecz pomimo

to bardzo często mylona z

krogulcem lub kobuzem.

Występowanie: kolor żółty latem, zielony - cały rok
Cechy gatunku 

Grzbiet zawsze rdzawobrązowy, pazury czarne. Ogon długi, u samca z

widoczną z daleka szeroką, biało obrzeżoną, czarną pręgą, u samicy oprócz

szerokiej, czarnej pręgi występuje szereg węższych, ciemnych prążków.

Skrzydła długie i ostro zakończone na kształt sierpa. Głowa i ogon samca

popielate, wierzch ciała rdzawoczerwony z ciemnymi plamami, spód ciała

jaśniejszy z żółtawym nalotem oraz czarnymi kropkami i kreskami. Nogi,

obwódka wokół oczu i woskówka na dziobie żółte, oko prawie czarne. Samica

na grzbiecie brązowa, głowa popielata z czarnymi plamkami i prążkami.

Młode samce pustułki podobne do samicy i dopiero z wiekiem nabierają

właściwych barw. Z większej odległości rozpoznawalne przede wszystkim po

charakterystycznym zawisaniu z trzepotaniem skrzydłami nad jednym

miejscem.

Sokół Kobuz

• Kobuz (sokół kobuz, sokół leśny,

sokolik drzewiec)

ptak

drapieżny z rodziny sokołowatych,

zamieszkujący całą

Europę

oprócz Szkocji i północnej Skandynawii oraz Azję

aż do

Japonii i

Kamczatki. Jedna z form geograficznych

. zamieszkuje

zachodnią część Afryki Północnej. W Polsce

nieliczny ptak

lęgowy

, częściej spotykany na lesistych obszarach nizinnych

niż górskich.

• Cechygatunku 

Z upierzenia bardzo podobny do sokoła wędrownego,

lecz o wiele mniejszy i z podłużnie kreskowanym spodem ciała.

Obie płci ubarwione podobnie, ale samica znacznie większa od

samca. Stare osobniki posiadają nogawice pióra na podudziu w

kolorze cynamonowoczerwonym. Policzki białe, pod okiem wąs

jak u sokoła wędrownego. Dziób, woskówka i nogi osobników

dorosłych żółte, młodych - zielonkawe. Grzbiet łupkowoszary,

prawie czarny, pierś biała z podłużnymi, czarnymi plamami.

Skrzydła dłuższe i bardziej ostro zakończone niż sokoła

wędrownego. W locie przypomina sylwetką dużego jerzyka.

Sęp

• Sęp płowy– duży ptak padlinożerny z rodziny

jastrzębiowatych, zamieszkujący w zależności od

podgatunku:

• -góry Maghrebu, Półwyspu Iberyjskiego, Bałkanów, Azji

Mniejszej, Bliskiego Wschodu, Półwyspu Arabskiego i Iranu.

W Polsce dawniej prawdopodobnie lokalnie lęgowy (ostatni

zanotowany lęg w Pieninach w 1914 roku, nie jest to jednak

niezbicie potwierdzona informacja), obecnie sporadycznie

zalatujący.

• Cechy gatunku 

– Brak dymorfizmu płciowego. Naga głowa i szyja popielata,

nieraz pokryta rzadkim miękkim puchem, poniżej kryza z

jasnych piór. Wierzch ciała szarorudy, spód jaśniejszy. Lotki i

sterówki czarne. Dziób i nogi sinoniebieskie. U osobników

młodocianych brak kryzy, którą zastępują pojedyncze

sterczące szare pióra. Szybuje na skrzydłach uniesionych w

kształcie litery V.

Błotniak Łąkowy

• Błotniak łąkowy duży, wędrowny ptak drapieżny z rodziny

jastrzębiowatych, zamieszkujący niemal całą Europę, Afryk

Północną oraz zachodnią i środkową Azję. W Polsce bardzo

nieliczny ptak lęgowy niżu, liczniejszy na wschodzie kraju.

Wędrowny, przeloty IV-V i VIII-X. Populacja polska ma

zimowiska w Afryce na południe od Sahary.

• Wygląd zewnętrzny

– Wyraźnie zaznaczony dymorfizm

płciowy

. Samiec ma

jasnoszary grzbiet i pierś, a spód biały z podłużny

mi

brązowymi kreskami. Dziób czarny, nogi żółte. Lotki

pierwszorzędowe są

czarne, a na drugorzędowych

znajduje się

czarna pręga

.

Samica

nieco większa, rudobrązowa.

Spód

śmietankowy z podłużnymi brązowymi

plamami, poza

brązowym

brzuchem. Ogólnie ptak podobny

do błotniaka

zbożowego, ale

ma

dłuższe i

węższe skrzydła

. Samicę ponadto

łatwo pomylić z błotniakiem stepowym.

Kania Czarna

• Kania czarna (Milvus migrans (Boddaert,

1783)) - duży ptak drapieżny z rodziny

jastrzębiowatych, zamieszkujący w

zależności od podgatunku:

• Cechy gatunku 

– Obie płci ubarwione jednakowo. Grzbiet

ciemnobrunatny, może robić wrażenie czarnego;

spód nieco jaśniejszy. Głowa jaśniejsza od tułowia.

Ogon nieznacznie wcięty (w przeciwieństwie do

kani rudej, której ogon jest mocno rozwidlony).

Dziób żółty z czarną końcówką, nogi żółte.

– W locie kania czarna trzyma skrzydła płasko

rozłożone i stale porusza ogonem na boki.

Orlik Krzykliwy

• Orlik krzykliwy duży, wędrowny ptak drapieżny z

rodziny jastrzębiowatych, zamieszkujący wschodnią

i południową Europę, Azję Mniejszą i subkontynen

indyjski. Europejskie ptaki zimują w Afryce. Przeloty

w kwietniu i wrześniu -

październiku. W Polsce

bardzo nieliczny

ptak lęgowy, głównie na wschodzie

i północy (populację

szacuje się na

1700-1900 par).

• Cechy

gatunku 

– Obie płci ubarwione podobnie: ciemno

, matowo z szarym

odcieniem. Potylica i barki jaśniejsze

. Dziób ciemny, palce

żółte.

Podobny do orła przedniego, lecz

wiele mniejszy,

zbliżony wielkością do

myszołowa. W locie

widoczne

długie, deskowate skrzydła z palczasto

rozłożonymi

lotkami

pierwszego rzędu oraz białe nasady lotek.

Rybołów

• Rybołów duży, wędrowny ptak rybożerny z

rodziny rybołowów, zamieszkujący w zależności od

podgatunku:W Polsce skrajnie nieliczny ptak

lęgowy na niżu, prawie wyłącznie na dwóch

obszarach: Pojezierza Mazurskiego oraz Pomorza

Zachodniego i częściowo Wielkopolski (całkowita

liczebność: 70-75 par).

• Cechy gatunku 

– Obie płci ubarwione jednakowo, ale samice są nieco

większe od samców. Wierzch ciała brązowy, brązowy pas

biegnie również od oka, bokiem szyi na grzbiet. Spód

czysto biały, na szyi i piersi szeroki pas brązowych

plamek. Gardło i potylica brudnobiałe. Dziób i nogi

szaroniebieskie. Długie skrzydła. Skrajny palec zwrotny.

Trzmielojad

• Trzmielojad duży, wędrowny ptak drapieżny z rodziny

jastrzębiowatych, zamieszkujący niemal całą Europę

(oprócz północnej Skandynawii i większej części Wysp

Brytyjskich) oraz Azję, od zachodu po środkową

Syberię.. Zimuje w środkowej Afryce lub południowej

Azji W Polsce rozpowszechniony, ale nieliczny ptak

lęgowy.

Obie płci ubarwione podobnie, ale samiec zwykle ma szarą

głowę, a samica jest ciemniejsza, bardziej brązowa i z mniej

wyraźnym prążkowaniem. Upierzenie bardzo zmienne, od

jasnego, śmietankowobiałego po ciemnobrunatne. Spód

zawsze jaśniejszy niż grzbiet, mocno prążkowany, a na

sterówkach 2-4 wyraźne ciemniejsze, poprzeczne pasy

(odróżniające go od bardzo podobnego myszołowa).

Podobne poprzeczne pasy widoczne

również na lotkach, a w

zgięciu

skrzydeł charakterystyczna bardzo

ciemna plama. Tylny

brzeg skrzydeł

i ogona zakończony

ciemnym

pasem. Młode

bardziej brązowe

,

między paskami ogona mają delikatne

prążkowanie

.

Ich oczy są ciemne, mają

też żółtą woskówkę ze

szczelinowatymi nozdrzami

.

Gadożer

• Gadożer (duży, wędrowny ptak drapieżny z rodziny

jastrzębiowatych, zamieszkujący południową i

środkową Europę, zachodnią i południową Azję oraz

północną Afrykę. Przeloty w kwietniu i sierpniu -

październiku. Europejska populacja zimuje w

północnej i środkowej Afryce. W Polsce niegdyś

liczniejszy, obecnie skrajnie nielicznie lęgowy (10-

15 par, niemal wyłącznie na wschodzie kraju).

• Cechy gatunku 

– Brak dymorfizmu płciowego, choć samica nieco większa od

samca. Grzbiet brązowobrunatny, spód jasny, niemal biały

z drobnymi plamkami układającymi się w brunatne,

poprzeczne pręgi. Dziób niebiesko-czarny, nogi niebieskie.

Dość długie i szerokie skrzydła. Ciemna głowa i szyja.

Młodociane mają jaśniejszy grzbiet.

Lektor

• Tekst czytał program IVONA GŁOS

MĘSKI

• Dziękujemy za obejrzenie