PRZEKAŹNICTWO

PRZEKAŹNICTWO

NERWOWO-

NERWOWO-

MIĘŚNIOWE

MIĘŚNIOWE

Agnieszka Zwolińska-Bernat

Agnieszka Zwolińska-Bernat

Związanie się receptorów błonowych

z określonymi substancjami chemicznymi

znajdującymi się w płynie

zewnątrzkomórkowym

Otwarcie kanałów jonowych

Aktywacja

zmiana właściwości

bł. komórkowej

zmiana metabolizmu

komórkowego

Wzmocnienie sygnału

Sygnały odebrane przez komórkę są zbyt
słabe dlatego muszą być wzmocnione przez
wewnątrzkomórkowe przekaźniki:

-cAMP

-cGMP

-IP3

-diacyloglicerol

-Ca2+.

Szybko odpowiadają na bodźce komórki pobudliwe:
- komórki nerwowe
- komórki mięśniowe

ANTAGONIŚCI

AGONIŚCI

BLOKUJĄ RECEPTORY

AKTYWUJĄ RECEPTORY

POTENCJAŁ

POTENCJAŁ

SPOCZYNKOWY

SPOCZYNKOWY

Kształtowany poprzez stężenia
poszczególnych jonów
w płynie wewnątrz i zewnątrzkomórkowym

Neuron = - 60 do – 80 mV

Kom. mięśniowa = - 80 do – 90 mV

_ _ _

+

_

_

_

+

+

_

+

+

+

+

+

Wewnątrz komórki jest przewaga
anionów w stosunku do kationów

Wewnątrz komórki wysokie stężenie K a
niskie Na.
Konieczny aktywny transport obu tych
kationów przez błonę komórkową
przeciwko gradientowi stężeń
co zapewnia

pompa sodowo-potasowa

(3Na/2K).

POMPA SODOWO-

POMPA SODOWO-

POTASOWA

POTASOWA

Energia czerpana z hydrolizy ATP do ADP.

Energia czerpana z hydrolizy ATP do ADP.

Optymalna praca pompy sodowo-potasowej

Optymalna praca pompy sodowo-potasowej

wymaga:

wymaga:



stałego dopływu O2 i substancji

stałego dopływu O2 i substancji

energetycznych

energetycznych



stałej resyntezy ATP

stałej resyntezy ATP



stałego odprowadzania CO2

stałego odprowadzania CO2



odpowiedniego poziomu jonów Na/K

odpowiedniego poziomu jonów Na/K



odpowiedniej temperatury

odpowiedniej temperatury

GDZIE

WYSTĘPUJĄ

KOMÓRKI

NERWOWE

OŚRODKOWY

UKŁAD

NERWOWY

ZWOJE

NERWOWE

POTENCJAŁ

POTENCJAŁ

CZYNNOŚCIOWY

CZYNNOŚCIOWY

BODZIEC

OTWARCIE

KANAŁÓW

JONOWYCH

DLA Na

NAPŁYW DO

WNĘTRZA

KOMÓRKI

WYRÓWNANIE

ŁADUNKÓW

ELEKTRYCZNYCH

DEPOLARYZACJA

IMPULS NERWOWY

IMPULS NERWOWY

ROZCHODZENIE SIĘ FALI
DEPOLARYZACYJNEJ

Pobudzenie przekazywane z jednej kom.

nerwowej na drugą

Miejsce połączenia komórek nerwowych –

synapsa

SYNAPSA

SYNAPSA

POSTSYNAPTYCZNY
POTENCJAŁ
POBUDZAJĄCY – z
zakończeń aksonów
wydzielają się transmittery,
które zmieniają właściwości
błony postsynaptycznej
(napływ jonów Na+ do
wewnątrz komórki
=↓potencjału
spoczynkowego).
Depolaryzacja osiąga pewien
próg, przy którym dochodzi
do wyzwolenia

potencjału

iglicowego

.

POTENCJAŁ IGLICOWY

POTENCJAŁ IGLICOWY

PRZEKAŹNIKI

PRZEKAŹNIKI

SYNAPTYCZNE

SYNAPTYCZNE

AMINOKWASY:

- glicyna
- glutaminiany

NEUROPEPTYDY:

- endorfiny
- enkefaliny
- somatostatyna

KLASYCZNE:

- acetylocholina
- aminy
katecholowe
- serotonina

TRANSMITERY

TRANSMITERY



TRANSMITERY POBUDZAJĄCE

TRANSMITERY POBUDZAJĄCE

– związki

– związki

chemiczne uwalniane z bł. presynaptycznej

chemiczne uwalniane z bł. presynaptycznej

wywołujące depolaryzację bł. postsynaptycznej,

wywołujące depolaryzację bł. postsynaptycznej,

np. acetylocholina, dopomina, noradrenalina,

np. acetylocholina, dopomina, noradrenalina,

adrenalina, serotonina, histamina, adenozyna,

adrenalina, serotonina, histamina, adenozyna,

asparaginian, glutaminian

asparaginian, glutaminian



TRANSMITERY HAMUJĄCE

TRANSMITERY HAMUJĄCE

– wywołują

– wywołują

hiperpolaryzację bł. postsynaptycznej, np. kw.

hiperpolaryzację bł. postsynaptycznej, np. kw.

gamma-aminomasłowy, glicyna

gamma-aminomasłowy, glicyna



MODULATORY SYNAPTYCZNE

MODULATORY SYNAPTYCZNE

– uwalniane

– uwalniane

wraz z transmiterami, występują w neuronach

wraz z transmiterami, występują w neuronach

ośrodkowego i obwodowego U.N.

ośrodkowego i obwodowego U.N.

(neuropeptydy)

(neuropeptydy)

PRZEWODZENIE

PRZEWODZENIE

POTENCJAŁU

POTENCJAŁU



przewodnictwo ciągłe – bez osłonki

przewodnictwo ciągłe – bez osłonki

mielinowej

mielinowej



przewodnictwo skokowe – włókna z

przewodnictwo skokowe – włókna z

osłonką mielinową

osłonką mielinową

Prędkość przenoszenia się potencjału czynnościowego

jest tym większa im włókno jest grubsze.

WŁÓKNA NERWOWE

WŁÓKNA NERWOWE

AFERENTNE

DOŚRODKOWE

EFERENTNE

ODŚRODKOWE

WŁÓKNA NERWOWE

WŁÓKNA NERWOWE



typu A

typu A

– mają osłonkę, szybka

– mają osłonkę, szybka

prędkość przewodzenia

prędkość przewodzenia



typu B

typu B

– należą do układu

– należą do układu

autonomicznego, uwalniają

autonomicznego, uwalniają

acetylocholinę

acetylocholinę



typu C

typu C

– nie mają osłonki

– nie mają osłonki

mielinowej, najwolniejsze

mielinowej, najwolniejsze

ACETYLOCHOLINA

ACETYLOCHOLINA

Acetylocholina
CoA

Acetylotransferaza

choliny

RECEOTORY DLA

Ach:

1. NIKOTYNOWY

2. MUSKARYNOWY

MIĘŚNIE SZKIELETOWE

MIĘŚNIE SZKIELETOWE



Włókno mięśniowe – miofibryla

Włókno mięśniowe – miofibryla



Każda miofibryla otoczona

Każda miofibryla otoczona

sarkolemą

sarkolemą



Wgłobienia sarkolemy – kanaliki T

Wgłobienia sarkolemy – kanaliki T



Miofibryla zawiera grube i cienkie

Miofibryla zawiera grube i cienkie

filamenty

filamenty

FILAMENTY

GRUBE

CIENKIE

MIOZYNA-

Mostki poprzeczne

AKTYNA

TROPONINA

TROPOMIOZYNA

MIOZYNA

MIOZYNA

MEROMIOZYNA CIĘŻKA

MEROMIOZYNA LEKKA

AKTYNA

AKTYNA

GLOBULARNE MONOMERY – POLIMERYZUJĄ ZE SOBĄ
TWORZĄC DWA SPIRALNIE ZWINIĘTE ŁAŃCUCHY

POSIADAJĄ MIEJSCA WIĄŻĄCE GŁÓWKI MIOZYNY –
W STANIE SPOCZYNKU MIEJSCA TE SĄ ZZASŁONIĘTE
PRZEZ KOMPLEKS T-T

TROPONINA

TROPONINA

PODJEDNOSTKA T

PODJEDNOSTKA I

PODJEDNOSTKA C

SARKOMER

SARKOMER



Podstawowa jednostka mięśni

Podstawowa jednostka mięśni



Ograniczony liniami Z

Ograniczony liniami Z



Prążki I – jasne, po obu stronach prążka Z

Prążki I – jasne, po obu stronach prążka Z

(tylko cienkie nici aktyny)

(tylko cienkie nici aktyny)



Prążki A – ciemne obszary, zawierają grube i

Prążki A – ciemne obszary, zawierają grube i

cienkie filamenty

cienkie filamenty



Prążki H – część prążka A nie zawierająca

Prążki H – część prążka A nie zawierająca

cienkich filamentów

cienkich filamentów



Linia M – dzieli prążek H na połowy

Linia M – dzieli prążek H na połowy

(miomezyna i fosfokinaza kreatyny – źródło

(miomezyna i fosfokinaza kreatyny – źródło

ATP)

ATP)

SARKOMER

SARKOMER



Miozyna ułożona w układzie

Miozyna ułożona w układzie

heksagonalnym

heksagonalnym



Zmiana długości sarkomeru kosztem

Zmiana długości sarkomeru kosztem

prążka I

prążka I

RODZAJE SKURCZU

RODZAJE SKURCZU



IZOMETRYCZNY – bez zmiany długości

IZOMETRYCZNY – bez zmiany długości

mięśnia, ze zmianą napięcia

mięśnia, ze zmianą napięcia



IZOTONICZNY – zmienia się długość,

IZOTONICZNY – zmienia się długość,

nie zmienia się napięcie

nie zmienia się napięcie



AUKSOTONICZNY - jednoczesne

AUKSOTONICZNY - jednoczesne

zbliżenie przyczepów i zwiększenie

zbliżenie przyczepów i zwiększenie

napięcia

napięcia

SKURCZ TĘŻCOWY

SKURCZ TĘŻCOWY



Zjawisko sumowania się skurczów

Zjawisko sumowania się skurczów

pojedynczych

pojedynczych



Gdy bodźce pobudzają mięsień w

Gdy bodźce pobudzają mięsień w

odstępach czasu krótszych niż trwa

odstępach czasu krótszych niż trwa

skurcz pojedynczy

skurcz pojedynczy

DO OPTYMALNEJ SIŁY SKURCZU MIĘŚNIA
KONIECZNA JEST ODPOWIEDNIA JEGO DŁUGOŚĆ

JEDNOSTKA

JEDNOSTKA

MOTORYCZNA

MOTORYCZNA



Jest to jedna komórka nerwowa, jej

Jest to jedna komórka nerwowa, jej

wypustka biegnąca do mięśnia i

wypustka biegnąca do mięśnia i

wszystkie komórki mięśniowe przez

wszystkie komórki mięśniowe przez

nią unerwione

nią unerwione

Siła skurczu mięśnia

Siła skurczu mięśnia



Liczby jednostek motorycznych

Liczby jednostek motorycznych



Częstotliwości z jaką poszczególne

Częstotliwości z jaką poszczególne

jednostki motoryczne są pobudzane

jednostki motoryczne są pobudzane



Stopnia rozciągnięcia przed

Stopnia rozciągnięcia przed

skurczem

skurczem

NAPIĘCIE MIĘŚNIOWE

NAPIĘCIE MIĘŚNIOWE

Jest regulowane przez:

Jest regulowane przez:



Nadrzędne ośrodki ruchowe w OUN

Nadrzędne ośrodki ruchowe w OUN



Dzięki samoregulacji

Dzięki samoregulacji