Dyslipidemia
Dyslipidemia
Zaburzenia
metabolizmu
cholesterolu, jego
frakcji, triglicerydów
oraz lipoprotein
Metabolizm cholesterolu
Metabolizm cholesterolu
Modyfikowalne czynniki ryzyka
miażdżycy
Nadciśnienie
Nadciśnienie
Cukrzyca
Cukrzyca
Palenie papierosów
Palenie papierosów
Otyłość
Otyłość
Brak aktywności
Brak aktywności
fizycznej
fizycznej
Zwiększony poziom
Zwiększony poziom
białka c-
białka c-
reaktywnego
reaktywnego
Zwiększony
Zwiększony
fibrinogen
fibrinogen
zwiększona
zwiększona
homocysteina
homocysteina
Zwiększona
Zwiększona
lipoproteina (a)
lipoproteina (a)
zwiększone LDL
zwiększone LDL
obniżone HDL
obniżone HDL
Etiopatogeneza miażdżycy
Etiopatogeneza miażdżycy
Powstawanie złogów lipidowych w
Powstawanie złogów lipidowych w
błonie wewnętrznej naczyń tętniczych
błonie wewnętrznej naczyń tętniczych
Uszkodzenie włókien sprężystych
Uszkodzenie włókien sprężystych
Mnożenie się komórek mięśni gładkich
Mnożenie się komórek mięśni gładkich
Zewnątrzkomórkowe odkładanie się
Zewnątrzkomórkowe odkładanie się
kolagenu, soli wapnia, proteoglikanów
kolagenu, soli wapnia, proteoglikanów
Leki
Leki
Statyny
Statyny
Fibraty
Fibraty
Żywice
jonowymienne
Żywice
jonowymienne
Pochodne kwasu
nikotynowego
Pochodne kwasu
nikotynowego
Statyny
Statyny
Lovastatyna
Lovastatyna
Simwastatyna
Simwastatyna
Fluwastatyna
Fluwastatyna
Atorwastatyna
Atorwastatyna
STATYNY
STATYNY
Specyficzne, kompetycyjne, odwracalne
Specyficzne, kompetycyjne, odwracalne
inhibitory
inhibitory
reduktazy HMG-CoA
reduktazy HMG-CoA
– poprzez hamowanie tego enzymu
– poprzez hamowanie tego enzymu
statynyn zmniejszają biosyntezę
statynyn zmniejszają biosyntezę
cholesterolu i zmniejszają jego pulę w
cholesterolu i zmniejszają jego pulę w
komórkach (zwiększają ekspresję rec.
komórkach (zwiększają ekspresję rec.
LDL)
LDL)
Najlepiej udokumentowana przydatność
Najlepiej udokumentowana przydatność
w profilaktyce i leczeniu miażdżycy
w profilaktyce i leczeniu miażdżycy
STATYNY
STATYNY
Zmniejszają LDL-CH
Zmniejszają LDL-CH
Zmniejszają CH
Zmniejszają CH
Zmniejszają TG
Zmniejszają TG
Zwiększają HDL-CH
Zwiększają HDL-CH
STATYNY – pozostałe
STATYNY – pozostałe
działania
działania
Poprawa
Poprawa
funkcjonowania
funkcjonowania
śródbłonka
śródbłonka
Redukcja stanu
Redukcja stanu
zapalnego
zapalnego
Zmniejszenie
Zmniejszenie
zdolności środbłonka
zdolności środbłonka
do uczestniczenia w
do uczestniczenia w
agregacji płytek
agregacji płytek
Zwiększenie tworzenia
Zwiększenie tworzenia
nowych naczyń w tk.
nowych naczyń w tk.
niedotlenionej
niedotlenionej
Zwiększenie liczby
Zwiększenie liczby
krążących komórek
krążących komórek
progenitorowych
progenitorowych
śródbłonka
śródbłonka
Stabilizacja blaszki
Stabilizacja blaszki
miażdżycowej
miażdżycowej
Działanie
Działanie
przeciwkrzepliwe
przeciwkrzepliwe
Nasilanie fibrynolizy
Nasilanie fibrynolizy
immunosupresja
immunosupresja
STATYNY – wskazania
STATYNY – wskazania
Hipercholesterolemia rodzinna
Hipercholesterolemia rodzinna
Mieszana hiperlipidemia
Mieszana hiperlipidemia
Prewencja wtórna po zawale serca
Prewencja wtórna po zawale serca
Po zabiegach na naczyniach wieńcowych
Po zabiegach na naczyniach wieńcowych
W zespole nerczycowym
W zespole nerczycowym
STATYNY – działania
STATYNY – działania
niepożądane
niepożądane
Przejściowe zaburzenia ze strony przewodu
Przejściowe zaburzenia ze strony przewodu
pokarmowego
pokarmowego
Duże dawki – uszkodzenie wątroby i mięśni
Duże dawki – uszkodzenie wątroby i mięśni
szkieletowych
szkieletowych
Zwiększają stężenie aminotransferaz
Zwiększają stężenie aminotransferaz
Zwiększają stężenie fosfokreatyniny
Zwiększają stężenie fosfokreatyniny
UWAGA! RYZYKO MIOPATII PO SKOJARZENIU
UWAGA! RYZYKO MIOPATII PO SKOJARZENIU
STATYN Z FIBRATAMI
STATYN Z FIBRATAMI
STATYNY –
STATYNY –
PRZECIWWSKAZANIA
PRZECIWWSKAZANIA
Niewydolność wątroby
Niewydolność wątroby
Niewydolność nerek
Niewydolność nerek
Miopatie i rabdomioliza
Miopatie i rabdomioliza
Ciąża i karmienie piersią
Ciąża i karmienie piersią
Dzieci i nastolatki
Dzieci i nastolatki
Dawkowanie
Dawkowanie
Statyny dawkowane są w dawce
Statyny dawkowane są w dawce
jednorazowej, wieczorem, w trakcie
jednorazowej, wieczorem, w trakcie
posiłku
posiłku
Pochodne kwasu
Pochodne kwasu
fibrynowego
fibrynowego
(Fibraty)
(Fibraty)
Clofibrat
Clofibrat
Fenofibrat (Lipanthyl)
Fenofibrat (Lipanthyl)
Gemfibrozil
Gemfibrozil
Bezafibrat (Bezamidin)
Bezafibrat (Bezamidin)
Etofibrat
Etofibrat
FIBRATY
FIBRATY
Zmniejszają stężenie triglicerydów
Zmniejszają stężenie triglicerydów
Zmniejszają stężenie cholesterolu
Zmniejszają stężenie cholesterolu
Zwiększają HDL-CH
Zwiększają HDL-CH
Zmniejszają VLDL-CH
Zmniejszają VLDL-CH
Zmniejszają wytwarzanie apo-B
Zmniejszają wytwarzanie apo-B
FIBRATY – inne działania
FIBRATY – inne działania
Zmniejszają stężenie fibrinogenu w
Zmniejszają stężenie fibrinogenu w
osoczu
osoczu
Poprawiają tolerancję glukozy
Poprawiają tolerancję glukozy
Hamują stan zapalny mięśni gładkich
Hamują stan zapalny mięśni gładkich
naczyń
naczyń
FIBRATY – wskazania
FIBRATY – wskazania
Hiperlipidemia (zwłaszcza ze
Hiperlipidemia (zwłaszcza ze
zwiększonym poziomem TG)
zwiększonym poziomem TG)
Hiperlipidemia u chorych na
Hiperlipidemia u chorych na
cukrzycę
cukrzycę
FIBRATY – działania
FIBRATY – działania
niepożądane
niepożądane
Zaburzenia żołądkowo-jelitowe
Zaburzenia żołądkowo-jelitowe
Zmiany skórne
Zmiany skórne
Senność
Senność
Zaburzenia potencji
Zaburzenia potencji
Wypadanie włosów
Wypadanie włosów
Zwiększanie akt. kinazy kreatynowej
Zwiększanie akt. kinazy kreatynowej
Zwiększanie litogenności żółci
Zwiększanie litogenności żółci
FIBRATY –
FIBRATY –
przeciwwskazania
przeciwwskazania
Ciąża i karmienie piersią
Ciąża i karmienie piersią
Uszkodzenie wątroby
Uszkodzenie wątroby
Kamica żółciowa
Kamica żółciowa
Uszkodzenie nerek
Uszkodzenie nerek
ŻYWICE JONOWYMIENNE
ŻYWICE JONOWYMIENNE
Kolestipol
Kolestipol
Cholestyramina
Cholestyramina
ŻYWICE JONOWYMIENNE
ŻYWICE JONOWYMIENNE
Wiążą kwasy żółciowe w przewodzie
Wiążą kwasy żółciowe w przewodzie
pokarmowym i nasilają ich wydalanie
pokarmowym i nasilają ich wydalanie
z kałem
z kałem
Zzmniejszenie puli kwasów
Zzmniejszenie puli kwasów
żółciowych
żółciowych
zwiększona biosynteza
zwiększona biosynteza
CH w wątrobie
CH w wątrobie
zwiększone zużycie
zwiększone zużycie
CH
CH
ŻYWICE JONOWYMIENNE
ŻYWICE JONOWYMIENNE
Obniżają CH
Obniżają CH
Zwiększają VLDL-CH
Zwiększają VLDL-CH
Zwiększają TG
Zwiększają TG
ŻYWICE JONOWYMIENNE
ŻYWICE JONOWYMIENNE
Wskazania
Wskazania
hyperlipidemia (IIa, IIb)
hyperlipidemia (IIa, IIb)
Pacjenci z przeszkodą w
Pacjenci z przeszkodą w
drogach żółciowych
drogach żółciowych
ŻYWICE JONOWYMIENNE
ŻYWICE JONOWYMIENNE
Działania niepożądane:
Działania niepożądane:
Zaburzenia żołądkowo-jelitowe (zaparcia,
Zaburzenia żołądkowo-jelitowe (zaparcia,
nudności, uczucie pełności, wzdęcia)
nudności, uczucie pełności, wzdęcia)
Upośledzenie wchłaniania witamin A, D, E,
Upośledzenie wchłaniania witamin A, D, E,
K, kwasu foliowego, kwasu askorbinowego
K, kwasu foliowego, kwasu askorbinowego
Podwyższenie enzymów wątrobowych
Podwyższenie enzymów wątrobowych
Zmniejszenie wchłaniania szeregu leków
Zmniejszenie wchłaniania szeregu leków
(digoksyny, tiazydów, tyroksyny, aspiryny,
(digoksyny, tiazydów, tyroksyny, aspiryny,
tetracyklin)
tetracyklin)
ŻYWICE JONOWYMIENNE
ŻYWICE JONOWYMIENNE
Przeciwwskazania
Przeciwwskazania
Triglicerydemia >500mg/dl
Triglicerydemia >500mg/dl
Uporczywe zaparcia
Uporczywe zaparcia
Żylaki odbytu
Żylaki odbytu
Choroba wrzodowa
Choroba wrzodowa
Kwas nikotynowy
Kwas nikotynowy
(Niacyna)
(Niacyna)
Hamuje lipolizę
Hamuje lipolizę
Zmniejsza napływ kwasów
Zmniejsza napływ kwasów
tłuszczowych do wątroby
tłuszczowych do wątroby
Zmniejsza estryfikację CH
Zmniejsza estryfikację CH
Hamuje biosyntezę VLDL, LDL
Hamuje biosyntezę VLDL, LDL
Obniża stężenie TG
Obniża stężenie TG
Hamuje lipolityczny wpływ amin
Hamuje lipolityczny wpływ amin
katecholowych, glikokortykosteroidów
katecholowych, glikokortykosteroidów
i hormonu wzrostu
i hormonu wzrostu
Kwas nikotynowy
Kwas nikotynowy
(Niacyna)
(Niacyna)
Przeciwwskazania:
Przeciwwskazania:
Uszkodzenie wątroby
Uszkodzenie wątroby
Świeży zawał serca
Świeży zawał serca
Jaskra
Jaskra
cukrzyca
cukrzyca
Działania niepożądane:
Działania niepożądane:
Zaczerwienienie skóry twarzy
Zaczerwienienie skóry twarzy
Uczucie gorąca
Uczucie gorąca
Skórne odczyny alergiczne
Skórne odczyny alergiczne
Zaburzenia żołądkowo-jelitowe
Zaburzenia żołądkowo-jelitowe
Zaostrzenie choroby wrzodowej żołądka i
Zaostrzenie choroby wrzodowej żołądka i
dwunastnicy
dwunastnicy
Inne leki wpływające na
Inne leki wpływające na
gospodarkę CH
gospodarkę CH
Probukol
Probukol
Działa hamująco na syntezę CH, ale przede
Działa hamująco na syntezę CH, ale przede
wszystkim zwiększa katabolizm LDL,
wszystkim zwiększa katabolizm LDL,
zmniejsza tempo powstawania komórek
zmniejsza tempo powstawania komórek
piankowatych
piankowatych
Ezetimib
Ezetimib
Nowy lek hamujący transport CH przez
Nowy lek hamujący transport CH przez
nabłonek kosmków jelitowych i
nabłonek kosmków jelitowych i
zmniejszający absorbcję z przewodu
zmniejszający absorbcję z przewodu
pokarmowego
pokarmowego