BADANIE FIZYKALNE JAMY BRZUSZNEJ

1. oglądanie

2. osłuchiwanie

3. opukiwanie

4. palpacja

A. Znać podział na obszary i kwadranty.

B. Dokonać wstępnego badania ogólnego:( stan

odżywienia i nawodnienia, występowania

obrzęków)

Kolejność badania

fizykalnego:

Oglądanie :

kształt, symetria( prawidłowy- brzuch wklęsły,

symetryczny, porusza się łagodnie z rytmem

oddechu).

Skóra, blizny, rozstępy.

Żyły, kierunek przepływu krwi, tętnienie aorty

nad pępkiem.

Ruchy perystaltyczne jelit.

Obecność przepuklin ( okołopępkowa,

pachwinowa)

1. szmery jelitowe (odgłosy przelewania wywołane

przez perystaltyczne ruchy jelit przesuwające gaz

i płyn przez ich światło- odgłosy bulgotania i

przelewania – słyszalne okresowo w odstępach 5-

10 sekundowych), osłuchiwać jamę brzuszną

przez około 30 sekund.

- brak szmerów (w niedrożności jelit),

- głośne odgłosy perystaltyczne o zwiększonej

częstotliwości (u osób zdrowych, pierwszy objaw

niedrożności mechanicznej gdy towarzyszą im

kolkowe bóle brzucha)

- szmery o odgłosie metalicznym (znaczne ilości

gazu i płynu w świetle jelit),

OSŁUCHIWANIE

- charakterystyczny „objaw pluskania”( można usłyszeć,

gdy potrząśnie się okolicę nadbrzusza i przyłoży

stetoskop do jego powierzchni- niedrożność

odźwiernika), żołądek nadmiernie wypełniony gazem

i płynem.

- szmery aorty ( fizjologicznie nie powinien być

słyszalny

występuje przy tętniaku lub zmianach

miażdżycowych).

- „skrzypiący” szmer tarcia nad wątrobą lub śledzioną

( zapalenie zewnętrznej torebki narządu i otaczającej

otrzewnej ściennej).

Cel – ustalenie czy przyczyna poszerzenia jamy

brzusznej jest nadmierna ilość płynu, czy gazu,

określenia wielkości pęcherza moczowego. Odgłos

przy opukiwaniu przedniej ściany brzucha między

łukami żebrowymi i grzebieniami biodrowymi ma

prawidłowo charakter bębenkowy.

1.górna granica wątroby – 6 przestrzeń międzyżebrowa

(opukać trzecią przestrzeń później każdą kolejną, aż

do przejścia odgłosu jawnego w stłumiony).

dolna granica wątroby – dolna granica żeber

(punkt opukiwania leży zazwyczaj nad jelitami –

odgłos bębenkowy, przesuwać palec bliżej łuku

żebrowego –

aż odgłos opukowy stanie się stłumiony)

Opukiwać od odgłosu bębenkowego do stłumionego,

z udziałem głębokiego oddechu.

OPUKIWANIE

2. Śledziona - opukiwanie między 9 – 11

przestrzenią międzyżebrową w linii pachowej

lewej przedniej – odgłos bębenkowy,

ale przy powiększeniu śledziony – stłumiony.

3. Brzuch – przy wodobrzuszu : stłumienie,

przy gazach : bębenkowy

4. Pęcherz moczowy – rozpocząć opukiwanie

od poziomu pępka, układając palce

równolegle

do spojenia łonowego- stłumienie nadłonowe

PALPACJA : pozycja leżąca ze zgięciem kończyn

dolnych

w stawach kolanowych i biodrowych. Ogrzać ręce

przed badaniem. Bada się czubkami palców i

dłoniową stroną

palców; można badać jedną ręką lub oburącz ( ręka

położona na brzuchu jest ręką badającą, a ręka na

jej grzbiecie zwiększa siłę ucisku na brzuch).

Zapytać pacjenta czy odczuwa ból lub tkliwość w

obrębie jamy brzusznej.

Rozpocząć badanie od segmentów położonych jak

najdalej od bólu.

Bada się każdy z 9 segmentów, lekko naciskając

i odrywając dłoń od powierzchni brzucha, starając

się wyczuwać struktury leżące pod przednią ścianą

brzucha.

Przy każdym przesunięciu ręki należy spojrzeć na twarz

pacjenta (grymas twarzy – bolesność uciskowa).

1. Bolesność uciskowa wywołana zapaleniem otrzewnej

ściennej:

- żywa reakcja na najlżejszy dotyk,

dodatni objaw Blumberga,

obrona mięśniowa i deskowate napięcie powłok

brzusznych.

2. Stwierdzenie ewentualnych guzów w jamie brzusznej –

badanie szczegółowe.

3. Badanie wątroby – z udziałem głębokich oddechów –

dolną granicę wątroby należy badać opuszkami palców

lub promieniową stroną palca wskazującego, siedząc po

prawej stronie pacjenta. Dolny brzeg wątroby można

wyczuć promieniową stroną palca wskazującego prawej

dłoni, ułożonej poniżej i równolegle do łuku żebrowego, w

momencie przesuwania się narządu w dół w czasie

oddychania.

PALPACJA c.d.

4.Pecherzyka żółciowego- uciskając dość silnie delikatnie

okolice pęcherzyka żółciowego, kierując czubki palców

ku badanemu narządowi i polecając pacjentowi

głęboko oddychać.

Cholecistitis- charakterystyczne objawy:

bolesność uciskowa,

obrona mięśniowa okolicy pęcherzyka,

pacjent „krzywi się z bólu”,

wstrzymuje oddech w momencie, gdy palce

badającego dotykają obniżąjącego się narządu ( objaw

Murphy’ego).

prawidłowo, pęcherzyk jest niewyczuwalny

4. badanie śledziony- wyczuwalna wówczas, gdy

ulegnie dwukrotnemu powiększeniu ( od lewego łuku

żebrowego do prawego dołu biodrowego –do dołu i

dośrodkowo).

PALPACJA c.d.

5. badanie nerek – leża na wysokości od 12 kręgu

piersiowego do 3 kręgu lędźwiowego,

nerki zwykle nie są wyczuwalne,

Łatwiej wyczuć nerkę prawą, położona jest niżej niż

lewa.

6. Badanie pęcherza moczowego – należy opukiwać od

poziomu pępka, układając palce równolegle do

spojenia łonowego i stopniowo przesuwając je w

kierunku kości łonowej( odgłos bębenkowy aż do

kości łonowej).

7. Aorta – można wyczuć przy pomocy kciuka i palca

jednej ręki, lub układając palce obu rąk po

przeciwnych stronach linii pośrodkowej ciała w

punkcie znajdującym się w połowie odległości między

wyrostkiem mieczykowatym mostka i pępkiem

( tętnienie można wyczuć u osób szczupłych).

- ułożenie przy krawędzi, na lewym boku, zgięte

kończyny dolne w stawach kolanowych i biodrowych,

uprzedzić chorego o uczuciu pełności i parcia na

stolec.

Oglądanie: odbytu i okolicy okołoodbytowej,

można stwierdzić:

obecność polipowatych wyrośli odbytu,

obecność zatok włosowych,

kłykcin kończystych,

przetok,

zewnętrznych guzków krwawniczych,

wypadanie odbytu,

sinawe zabarwienie skóry wokół odbytu sugeruje

chorobę Crohna,

BADANIE PRZEZ ODBYT

Ból i tkliwość tej okolicy sugeruje :

zakażenie (ropień okołoodbytniczy),

szczelinę, przetokę odbytu,

lub zakrzepicę żylaków zewnętrznych

Badanie palpacyjne: ocenia

śluzówkę odbytnicy ( guz nowotworowy, polipy),

gruczoł krokowy ( określa wielkość, spoistość guza

i bolesność),

macicę (można wyczuć szyjkę, tyłozgięcie).

Document Outline