BIEGUNKA OSTRA

Diarrhoea acuta

Biegunka ostra

Dziecko oddaje co najmniej 3*

płynne lub półpłynne stolce lub

przynajmniej 1 biegunkowy stolec

zawierający krew, ropę i (lub) duża

ilość śluzu.
Trwa do 10 dni.

* niemowlę karmione piersią może

oddawać stolec po każdym

karmieniu lub 2-3 x w tygodniu

Ocena stopnia odwodnienia

Etiologia

wirusy: (Rotawirusy (A, rzadziej B i C),Norwalk, Adenowirusy (szczepy

jelitowe:40/41), Astrowirusy, Caliciwirusy, Koronawirusy.

Bakterie: (Salmonella (głównie S. enteritidis – 95% przypadków zakażeń),

Escherichia coli (szczepy: Enteropatogenne-EPEC, Enterokrwotoczne-EHEC,

Enteroinwazyjne-EIEC, Enterotoksyczne-ETEC, Enteroagregacyjne-EAEC),

Campylobacter (C. jejuni, C. coli),Yersinia (Y. enterocolitica, Y.

pseudotuberculosis), Czerwonka bakteryjna, Przecinkowce (Vibrio

cholerae, Vibrio parahaemolyticus), Gronkowce, Bakterie beztlenowe

(Clostridium perfringens),Aeromonas (A. hydrophila), Plesiomonas (P.

shigelloides).

Pasożyty (Gardia lamblia, Entamoeba histolytica, Balantidium coli,

Blastomyces hominis).

Chlamydie (Ch. trachomatis).

Kryptosporidia (Cryptosporidium parvum).
Infekcje pozajelitowe (np: zapalenie ucha, dróg moczowych)
Inne: alimentacyjna, polekowa, alergie, zatrucia, stres

Leczenie

Nawodnienie
Wczesna realimentacja

Leczenie

nawadnianie doustne – podawanie
wody i elektrolitów w postaci tak
zwanego doustnego płynu
nawadniającego DPN (ang. ORS – Oral
Rehydratation Solution) w przypadku
biegunki o niewielkim lub średnim
stopniu odwodnienia (poniżej 10%).
Dopuszczonymi w Polsce preparatami
do doustnego nawadniania są:
Gastrolit, Saltoral i Orsalit.

Faza rehydratacji

W pierwszych 3-4 godzinach

nawadniania doustnego wyłącznie

DPN w ilości równej oszacowanym

stratom (ok. 50–100 ml/kg/4 godz.).

Uzupełnianie bieżących strat (5-10

ml/kg DPN po każdym stolcu

biegunkowym lub wymiotach).
Przy wymiotach pojenie małymi

porcjami

Faza leczenia podtrzymującego

można rozpocząć realimentację(zaleca się

powrót do diety stosowanej przed

wystąpieniem biegunki-zapobieganie

niedoborom energetycznym, stymulowanie

regeneracji nabłonka jelitowego, podtrzymywanie

aktywności dwusacharydaz, a zwłaszcza laktazy,

zmniejszenie ryzyka wystąpienia biegunki

przewlekającej się, lepsze przyrosty masy ciała.)
wskazane jest kontynuowanie podawania DPN (5-

10 ml/kg po każdym stolcu biegunkowym lub

wymiotach) aż do ustąpienia biegunki w celu

uzupełnienia bieżących strat wody i elektrolitów.
Zapotrzebowanie podstawowe na płyny można

pokryć podażą DPN lub odpowiednich płynów

obojętnych.

Wskazania do nawadniania
dożylnego

biegunka przebiegająca z ciężkim

odwodnieniem (>10%)
objawy wstrząsu
chory nieprzytomny
objawy niedrożności przewodu pokarmowego
uporczywe wymioty pomimo odpowiedniego

nawadniania doustnego
niepowodzenie nawadniania doustnego

(utrzymywanie lub nasilanie się objawów

odwodnienia i pogorszenie stanu chorego,

najczęściej wynikające z przejściowej wtórnej

nietolerancji jednocukrów).

Zapotrzebowanie na płyny 120-230 ml/kg/dobę

Sód zapotrzebowanie 8-12 mmol/kg/dobę- 70%

=5,6-8,4 mmol/kg/dobę (6mmol=40 ml 0,9 NaCl)
1 ml 0,9% NaCl - 0,15 mmol Na 1 ml
10% NaCl- 1,7 mmol Na

Potas 1ml 7,5% KCl- 1mmol K, 1ml 15% KCl- 2 mmol

K
Niemożność oznaczenia poziomu K- 2mmol/l/kg/dobę

Brak diurezy- nie dodajemy K
>6 mmol/l- nie podajemy K
4-5,5 mmol/l-2 mmol/kg/dobę
3-4mmol/l-4 mmol/kg/dobę
<2,5 mmol/l-6mmol/kg/dobę

Wapń 1 ml 10% Calcium Polfa - 0,2 mmol Ca
1ml/100 ml kroplówki

wzór Astrupa

Należna dawka NaHCO3 (w mEq) = masa

ciała (w kg) x BE x 0,3

*BE- niedobór zasad np.: wynik w

gazometrii BE = (-5,0)(wartość ujemna

oznacza niedobór) – podstawiamy

wartość bezwzględną

8,4 % NaHCO3 1 mEq=1ml

Nie łączyć z Calcium glukonikum !
Co 30 min ¼ wyliczonego

zapotrzebowania

Odwodnienie hipertoniczne
(Na >150 mmol/l)

Objawy neurologiczne (rozdrażnienie,
drgawki, śpiączka), gorączka,
zaczerwienienie skóry, prawidłowe
napięcie tkanek, kwasica, hiperkaliemia
Leczenie:

-powolne nawodnienie
-podajemy Na (2,8-4,2 mmol/kg/d)
-przy znacznej kwasicy uwzględnić Na w

NaHCO3